فهرست مطالب
فصلنامه جامعه پژوهی فرهنگی
سال ششم شماره 2 (تابستان 1394)
- تاریخ انتشار: 1394/07/24
- تعداد عناوین: 6
-
-
صفحات 1-26نظام دیوان سالاری از جایگاه رفیع، تعیین کننده و با تاثیرات شگرف در فرآیند توسعه پایدار کشورهای در حال توسعه برخوردار است. بخصوص این نقش در آن گروه از کشورهای نظیر ایران که دارای دیوان سالاری تاریخی بوده و اقتصاد آن اساسا متکی به درآمد سرشار از فروش یک محصول (نظیر نفت) باشد، پررنگ تر می گردد. رشوه، اقتداری، ویژه خواری و انواع گوناگون فساد سازمان یافته و نهادینه شده در نظام اداری این قبیل کشورها اگر کنترل، تعدیل و ریشه کن نشود. طی قرن ها، مبدل به نوعی فرهنگ در سازمان اداری کشور شده، و امکان هرگونه تحول بنیادین در آن و توسعه اداری را منتفی می گرداند. سپس و در پی آن، عاملی بازدارنده برای توسعه اقتصادی، توسعه اجتماعی، توسعه سیاسی، توسعه فرهنگی شده و دستیابی کشورها را به توسعه ای پایدار و همه جانبه امکان ناپذیر می کند. دور باطل و شیطانی «کژتابی های مالی سازمان یافته و ماندگار» در تاروپود و نظام دیوان سالاری کشور و پدیده «توسعه نیافتگی» و تاثیرات متقابل این دو بر یکدیگر، این دست جوامع را به اردوگاه کشورهای همواره عقب مانده سوق می دهد. بدیهی است این قبیل کشورها با عزم و اراده ای ملی می توانند با تدوین و اجرای برنامه ها و راهکارهای کنترل، مهار، تعدیل و در نهایت ریشه کن کردن این نوع فسادها این چرخه باطل را در هم شکسته، و زمینه و بستری مناسب برای تبدیل شدن به کشوری توسعه یافته را فراهم کنند.
کلیدواژگان: نظام دیوان سالاری، کژتابی های مالی اداری سازمان یافته، فساد مالی سازمان یافته، خرده فرهنگ های بزهکاری، توسعه پایدار، دیوان سالاری تاریخی -
صفحات 27-58نگرش به ازدواج یکی از مکانیسم های کلیدی برای پیش بینی رفتار واقعی در ازدواج بوده و متاثر از عوامل متعدد اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی است؛ لذا این مطالعه با هدف بررسی عوامل مختلفی که بر نوع نگرش جوانان به ازدواج تاثیر گذارده و موجبات افزایش سن ازدواج را فراهم می سازد، صورت گرفته است. به دلیل خصلت چندبعدی پدیده های اجتماعی و انسانی و تکثر نظریه های متعدد در خصوص زوایای گوناگون ازدواج، در این تحقیق سعی شده است با تلفیق نظریه های نوسازی، مبادله و نظریه اقتصادی به شناخت و تبیین بهتری از نگرش منفی به ازدواج و دلایل افزایش سن ازدواج دست یابیم.
این مطالعه از نوع پیمایش اجتماعی بوده و برای جمع آوری اطلاعات از تکنیک پرسشنامه توام با مصاحبه استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش شامل جمعیت فعال (65-15 سال) شهرستان کاشان در سال 1391 است. با بهره گیری از فرمول نمونه گیری کوکران، تعداد 620 نفر به عنوان حجم نمونه تعیین و با استفاده از روش تصادفی افراد مورد مطالعه انتخاب گردیده اند.
یافته های پژوهش نشان می دهد بین متغیرهای خانواده، وضعیت اقتصادی، افزایش توقعات، بیکاری، سنگینی مخارج ازدواج، انحرافات اجتماعی و اخلاقی، کارکرد نامناسب رسانه ها، ترس از آینده و تضعیف باورهای دینی با متغیر نگرش منفی به ازدواج رابطه معنادار وجود دارد. همچنین، مقدار آماره F محاسبه شده در رگرسیون تک متغیره نیز نشان می دهد هر یک از عوامل فوق در پیش بینی نگرش منفی به ازدواج موثر می باشد. به گونه ای که عوامل تضعیف باورهای دینی (15.57=F) قوی ترین پیش بینی کننده و بعد از آن عوامل سنگینی مخارج ازدواج (10.49=F)، و افزایش توقعات (7.34=F) قرار دارند.
کلیدواژگان: نگرش به ازدواج، سن ازدواج، خانواده، باورهای دینی، افزایش توقعات -
صفحات 59-88ارزش های اخلاقی یکی از عوامل بسیار مهم در روند شکل گیری معماری ایران هستند و همواره بر ماهیت ابنیه سنتی و روند شکل گیری آنها موثر بوده اند. پرسش هایی که در این پژوهش مطرح می شوند عبارتند از: 1. جایگاه ارزش های اخلاقی در معماری سنتی ایران چیست؟ 2. توجه به ارزش های اخلاقی چه اثراتی را بر معماری سنتی شهر کویری یزد بر جای نهاده است؟ در راستای پاسخگویی به این پرسش ها ده بنا از آثار معماری سنتی شهر یزد به عنوان نمونه پژوهشی انتخاب شده اند. روش بکاررفته در این پژوهش، روش «تاریخی-تفسیری» می باشد و جهت جمع آوری اطلاعات از برآیندی از منابع کتابخانه ای و روش های میدانی استفاده شده است.
نتایج پژوهش بیانگر آن است که ارزش های اخلاقی در روند ساخت بنا و نیز زمان بهره برداری از آن مورد توجه بوده است و اثرات آن در قالب پاسداری از فرهنگ وقف، عمل بر طبق اصول فتوت نامه ها و توجه به وحدانیت، انسانیت و طبیعت تجلی یافته است.
کلیدواژگان: اخلاق، معماری سنتی شهرهای کویری ایران، وحدانیت، انسانیت، طبیعت -
صفحات 89-113خانواده یکی از ارکان اساسی جامعه به شمار می رود و دست یابی به جامعه سالم آشکارا در گرو سلامت خانواده است، در این میان طلاق از جمله آسیب ها و مشکلاتی است که سلامت جامعه را به خطر انداخته و مانع از پیشرفت آن می گردد. چنانچه ما بتوانیم از علل و عوامل مختلف آن آگاهی یابیم می توانیم از بروز این علل و عوامل جلوگیری کرده و از عواقب سخت طلاق رهایی یابیم. هدف از انجام این پژوهش بررسی عوامل موثر در بروز طلاق در استان آذربایجان شرقی – کلان شهر تبریز در سال 1392 می باشد. روش پژوهش از نوع توصیفی بوده و نمونه های آن شامل پرونده های کلیه زوجین متقاضی طلاق (100زوج) که طی سال 1392 به دادگاه های خانواده کلان شهر تبریز مراجعه کرده بودند به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب گردید و با استفاده از چک لیست، اطلاعات حاصله از پرونده ها بررسی و در سطح آمار توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته های این پژوهش نشان داد که کلیه عوامل طلاق در چهار دسته جای می گیرد، که بیشترین درصد علل درخواست طلاق به ترتیب عبارتنداز: عوامل اجتماعی (40%)، عوامل شخصی- فردی (34%)، عوامل اقتصادی (13%) و عوامل فرهنگی (10%) می باشند،که زیرمجموعه ها و فراوانی تاثیرگذاری هریک از عوامل به تفصیل در کل مقاله آمده است.کلیدواژگان: علل و عوامل، طلاق، شهرتبریز
-
صفحات 115-137باروری به عنوان یک پدیده ی زیستی، تحت تاثیر عوامل، شرایط و زمینه هایی است که فرهنگ یکی از آنهاست. فرهنگ، نیرویی اساسی در پویایی جمعیت انسانی محسوب می شود. پژوهش حاضر در پی ارائه توصیفی ژرف از تاثیر عوامل فرهنگی بر باروری زنان 49-15 سال منطقه 12 شهر تهران است. پرسش اصلی این پژوهش را بر همین مبنا «تاثیر عوامل فرهنگی بر باروری زنان» قرار دادیم. برای پاسخ به این پرسش به انجام پژوهش تحلیلی با رویکرد جمعیت شناختی پرداختم. نتایج پژوهش،.حاکی از آن بوده اند که بین قومیت، هنجارها، مذهب، فشار فرهنگی، ترجیح جنسی، وسائل پیشگیری، تحصیلات و باروری رابطه معنادار وجود دارد و در بین گروه های قومی بیشترین باروری مربوط به گروه قومی ترک زبان این منطقه بوده است. بنابراین رشد جمعیت و رشد فرهنگی متاثر از یکدیگرهستند. ساختار فرهنگی از عواملی است که به عنوان پشتوانه سیاست های جمعیتی می تواند نقش اساسی در کنترل و افزایش باروری ایفا کند.
کلیدواژگان: باروری، عوامل فرهنگی، قومیت، ترجیح جنسی و سن ازدواج -
صفحات 139-169ارزش های فرهنگی و ایدئو لوژی های اخلاقی از طریق ایجاد یک نظام شناختی، اخلاقی و فرهنگی مرجع برای افراد، تصمیم گیری های رفتاری فردی و جمعی را تحت تاثیر قرار می دهند. این تاثیر از طریق ایجاد تمایل به هم خوانی بین یک ارزش یا ایدئو لوژی خاص با رفتار وارد عمل می شود. در محیط های کار افراد با تمایل به یک یا چند ارزش فرهنگی یا ایدئو لوژی اخلاقی، ممکن است غیر اخلاقی رفتار کنند. این پژوهش با هدف بررسی نقش ایدئو لوژی های اخلاقی (ایده آل گرایی، نسبیت گرایی و ماکیاولیسم) و ارزش های فرهنگی (مادی گرایی و فاصله قدرت) بر رفتارهای غیراخلاقی، پس از کنترل نقش استرس شغلی و فرسودگی شغلی اجرا شد. جامعه آماری پژوهش، کارکنان یک صنعت تولید مواد شیمیایی بودند که از میان آنها 287 نفر به شیوه سهل الوصول انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه ایده آل گرایی، نسبیت گرایی، مادی گرایی، فاصله قدرت، ماکیاولیسم، استرس شغلی، فرسودگی شغلی و رفتارهای غیراخلاقی بودند. داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون سلسله مراتبی مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که پس از کنترل استرس شغلی، ایده آل گرایی و فاصله قدرت (3/ 22 درصد تبیین واریانس) قادر به پیش بینی رفتارهای غیراخلاقی هستند. اما وقتی فرسودگی شغلی تحت کنترل درآمد، ایده آل گرایی، مادی گرایی و فاصله قدرت (7/ 20 درصد تبیین واریانس) رفتارهای غیراخلاقی را پیش بینی نمودند.
کلیدواژگان: ایده آل گرایی، نسبیت گرایی، ماکیاولیسم، فاصله قدرت، مادی گرایی، رفتارهای غیراخلاقی
-
Pages 27-58Attitude to marriage is one of the key mechanisms for predicting actual behavior in marriage. It is influenced by multiple, social, cultural and economic factors. This study aimed to investigate the causes and the various factors that affect the attitude of young people to marriage. Because of the multidimensional nature of human and social phenomena and the multiplicity of theories about different aspects of marriage, this research attempts to combine related theories in order to offer a better understanding and explanation of negative attitudes resulting to late marriage. The study was a social survey and data collection was done using questionnaires and interviews. The sample included the population (65-15 years) of the city of Kashan in 2012. Using Cochran sampling formula 620 participants were selected for the study. Research findings showed that there were meaningful relationships between negative attitudes to marriage on the one hand, and familial conditions, economic situation, high expectations, unemployment, high cost of marriage, moral deviations, improper media functions, and fear of the future on the other hand. Attenuation of religious beliefs (F =15.57) and high costs of marriage (F= 10.49) were the strongest predictors).Keywords: attitude to marriage, age of marriage, family, religious beliefs, expectations increase
-
Pages 59-88Ethicalvalues are of the most impressive factors on the formation of Iranian traditionalbuildings, landscape and urban design. Literature review of architecture shows that architecture has a lot to do with ethics and there are lots of parameters which connect these ethics and architecture. A review on the theories and practice in traditional architecture in different eras of Iran shows that ethical values have always impressed the traditional buildings and their formation process in different ways. The main questions of the paper are: 1- What is the position of ethical values in the traditional architecture of Iran and the old city of Yazd? And 2- How ethical values can be recognized in Iranian traditional buildings, specifically in the old city of Yazd? Literature review shows that the case study of this research - the old city of Yazd - is selected purposefully; considering its importance according to being candidate to be located in the list of the world cultural heritage and also the specific characters of the traditional architecture of this city. Therefore, the old city of Yazd could be mentioned as one of the most appropriate selected cases to be analyzed about the effects of ethical values on the traditional architecture and the formation process of its buildings. In order to answer the research questions, the Interpretive – historical research method has adopted as inference mechanism. The data collection techniques of the research is a combination of librarical and survey method. The results of the research show that the effects of ethical values on the traditional built environment have been manifested in two ways: first, the process of traditional building formation and second, during the time of exploitation through considering the ethical principles of monotheism, humanity and preserving nature.Keywords: ethics, traditional architecture of the deserted cities of Iran, monotheism, humanity, nature
-
Pages 89-113One Of The most essential Features Of a healthy Society Is its Well – DevlopedFamilies.Devloping a family with its right and accepted charactristics and avoiding its problams are really important and essential.Getting divorce which will hinder the progress both in fmilis and society is on of the main difficulties that a family can encounter. In order to avoid it not only should we try to find the main reason behind it but also we should try to avoid its rate of accurance.In this study the research wants to study the reason behindgetting divorce in Azerbaijane Shargi provenance – Tabriz City 1392. The experimental design in which the information is obtained through the application of check list is utilized. The acquired information is gathered from the recods of the applications have refered to family consultation services in shafa clinic during 1390 – 1392 and these are choosen by the sampling method. These information are analyze by descriptive statistics. Results indicate that all of the divorce factors have been classified in to four categories. The most percent of reason of divorce respectfully areSocial factors (40%), Personal and individual factors (34%), economic factors (13%), Cultural factors (10%).The complete subcategories and its effective frequency will be discussed in details in the full paper.Keywords: Reason, divorce, Tabriz metropolitan
-
Pages 115-137Fertility as a biological phenomenon is influenced by factors, situations and fields wherein culture is considered one of the phenomena. Culture is regarded as a basic force in making humane population dynamic. Present research providing deep description of the impact of cultural effective factors on fertility of women between 15 to 49. On this basis, our research question would be “The impact of cultural effective factors on fertility”. In order to reply the question we used Analysis research with demographic approach. The results of study demonstrated that there is a relationship among ethnicity, norms, religion, cultural pressure, sex priority, preventive instrument, education and fertility. Among the ethnical groups, the most fertility is occurred among Turkish-speaking group. Therefore, population and culture growth are interwoven. Cultural structure as a support for demographic policy plays a vital role in control and increase of fertility.Keywords: Fertility, Culture Factors, Ethnics, Sex Preference, Marriage Age
-
Pages 139-169Cultural values and moral ideologies through the creation of a system of cognitive, moral and cultural reference for the people affect the collective and personal behavioral decisions. This effect comes into play through the creation of congruent between a special value or ideology and special behavior. In the workplace people with a desire to one or more cultural value or moral ideology, may behave unethically. This study was conducted with the aimed to investigate the role of moral ideologies (idealism, relativism and Machiavellianism) and cultural values (materialism and power distance) on unethical behavior, after controlling for occupational stress and burnout. The research statistical population was employees of a chemicals manufacturing industry, of which 287 persons were selected by convenience sampling. Research instruments were idealism, relativism, materialism, power distance, Machiavellianism, job stress, burnout and unethical behaviors questionnaires respectively. Data were analyzed with the use of Pearson’s correlation coefficient and hierarchical regression analysis. The results showed that after controlling for occupational stress, idealism and power distance (22.3% of variance) are able to predict unethical behavior. But when it was controlled burnout, idealization, materialism and power distance (20.7% of variance) were predicted unethical behavior.Keywords: idealism, Relativism, Machiavellianism, materialism, power distance, unethical behaviors