فهرست مطالب

سیاست گذاری اقتصادی - سال هفتم شماره 14 (پاییز و زمستان 1394)

مجله سیاست گذاری اقتصادی
سال هفتم شماره 14 (پاییز و زمستان 1394)

  • تاریخ انتشار: 1394/12/25
  • تعداد عناوین: 7
|
  • محسن مهرآرا، مطهره سادات مجدزاده، آرزو غضنفری صفحات 1-29
    با توجه به اهمیت سرمایه گذاری به عنوان یکی از متغیرهای اثرگذار بر رشد اقتصادی جوامع، در تحقیق حاضر به بررسی اثر 19 متغیر توضیحی بر سرمایه گذاری خصوصی و رتبه بندی هریک از آن ها با استفاده از روش میانگین گیری مدل بیزینی (BMA) در اقتصاد ایران پرداخته می شود. نتایج حاصله نشان می دهد که رشد واردات کالاهای سرمایه ای (با احتمال 00/1) و پس از آن رشد تولید ناخالص داخلی غیر نفتی با احتمال 68/0، مهم ترین عوامل موثر بر رشد سرمایه گذاری خصوصی به شمار می آیند. همچنین، متغیر نسبت مالیات بر شرکت ها با احتمال50/0 در رتبه بعدی قرار می گیرد. از طرفی متغیرهای اسمی مانند نرخ تورم، رشد پول و مانده اعتبارات بانکی به بخش غیر دولتی نسبت به تولید غیر نفتی اثرات بااهمیتی بر سرمایه گذاری بخش خصوصی ندارند. به علاوه نرخ سود (نرخ تسهیلات) و همچنین نرخ مالیات، عامل با اهمیت و تعیین کننده ای در تحولات سرمایه گذاری طی دوره نمونه نبوده اند.
    کلیدواژگان: سرمایه گذاری خصوصی، میانگین گیری مدل بیزینی (BMA)، روش میانگین گیری حداقل مربعات (WALS)
  • کریم اسلاملوییان، محمد دهقان منشادی صفحات 31-58
    با توجه به شکست بازار در دارایی های زیست محیطی، بر لزوم دخالت دولت در سیاست گذاری و وضع قوانین زیست محیطی به منظور دستیابی به تخصیص بهینه منابع تاکید شده است. در این راستا از سال 1970، اتخاذ سیاست های زیست محیطی سخت گیرانه در کشورهای توسعه یافته رواج یافت و به طور همزمان سهم تولید صنایع آلوده بر در این کشورها به طور معناداری کاهش پیدا کرد. برای تبیین این موضوع نظریه های مختلفی بروز نمود که مهم ترین آن ها فرضیه پناهگاه آلودگی است که با استفاده از نظریات تجارت آزاد و سرمایه گذاری مستقیم خارجی مکانیزم اثرگذاری شدت قوانین و سیاست های زیست محیطی بر کاهش آلودگی در کشورهای توسعه یافته را توضیح داده است. در این تحقیق به بررسی و آزمون فرضیه پناهگاه آلودگی با استفاده از جریان سرمایه گذاری مستقیم خارجی در دو الگوی متمایز پرداخته می شود. در الگوی نخست تاثیر قوانین و سیاست های زیست محیطی بر جریان خروجی سرمایه گذاری خارجی از کشورهای توسعه یافته با استفاده از روش اثرات ثابت و در الگوی دوم رابطه ی بین جریان ورودی سرمایه گذاری مستقیم خارجی و شدت قوانین و سیاست های زیست محیطی در کشورهای در حال توسعه با استفاده از رویکرد داده های پانل پویا مورد آزمون قرار گرفته است. نتایج برآورد الگو ها با استفاده از شاخص عملکرد زیست محیطی کشورها بیانگر آن است که بین عملکرد زیست محیطی 28 کشور عضو OECD و با درآمد بالا و جریان خروج سرمایه گذاری آن ها رابطه مستقیم و معنادار و همچنین بین جریان ورودی سرمایه گذاری مستقیم خارجی به 18 کشور در حال توسعه و عملکرد زیست محیطی آن ها رابطه معکوس و معناداری وجود دارد. به عبارت دیگر فرضیه پناهگاه آلودگی در هر دو الگو تایید می شود. بنابراین توصیه می گردد جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی در کشورهای در حال توسعه متناسب با ظرفیت جذب محیط زیست آن ها و همگام با سیاست های محافظت از محیط زیست صورت گیرد.
    کلیدواژگان: شدت قوانین و سیاست های زیست محیطی، عملکرد زیست محیطی، سرمایه گذاری مستقیم خارجی، فرضیه پناهگاه آلودگی، رویکرد داده های تابلویی
  • نورالدین شریفی، مریم جعفری تراجی صفحات 59-76
    دولت ها برای اهدافی چون درآمد و حمایت از تولیدات داخلی بر کالاهای وارداتی تعرفه وضع می کنند. این تعرفه باعث افزایش قیمت کالاهای وارداتی می شود که بر قیمت های داخلی هم تاثیر می گذارد. برخی از کالاهای وارداتی به صورت مواد اولیه و واسطه در تولید کالاهای داخلی مورد استفاده قرار می گیرند و برخی دیگر مستقیما به مصرف نهایی می رسند. این که تعرفه بر کدام دسته از کالاها وضع گردد، اثرات متفاوتی بر شاخص قیمت ها دارد. این مقاله در پی مطالعه اثر تعرفه کالاهای وارداتی مصرفی خانوار بر شاخص قیمت مصرف کننده و تولید کننده می باشد. برای این کار، ابتدا واردات نهایی به دو گروه مصرفی و سرمایه ای و واردات کالاهای مصرفی به مصارف خانوار و مصارف دولت تقسیم شده است. اثرات 20% افزایش در تعرفه کالاهای وارداتی مصرفی خانوار، با استفاده از مدل قیمت تعدیل جدول و آخرین جدول کالا در کالای آماری کشور در سال 1380، مورد مطالعه قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان می دهد علی رغم این که افزایش در تعرفه کالاهای وارداتی مصرفی خانوار موجب افزایش شاخص قیمت مصرف کننده و تولید کننده می شود، در صورتی که این افزایش به وسیله اجزای ارزش افزوده تشدید نشود، مقدار آن ناچیز می باشد.
    کلیدواژگان: تعرفه واردات، شاخص قیمت مصرف کننده، تجزیه و تحلیل داده ستانده
  • اعظم احمدیان صفحات 77-103
    صنعت بانکداری ایران به عنوان مهم ترین واسطه مالی در کشور، نقش مهمی در جذب سپرده و اعطای تسهیلات دارد. در سال های اخیر شبکه بانکی کشور با کاهش رشد سپرده و تغییر سبد سپرده از سپرده مدت دار به سپرده فرار بوده است. این دو پدیده بانک های کشور را مستعد بحران نقدینگی ساخته است. این مقاله با توجه به ارتباط گسترده شبکه بانکی با بخش های کلان اقتصاد کشور، با استفاده از روش تعادل عمومی پویای تصادفی نیوکینزی و با بهره گیری از آمار سالانه اقتصاد ایران در دوره 1360-1392، به بررسی واکنش متغیرهای کلان اقتصادی نظیر تولید و تورم و متغیرهای بانکی به شوک های برداشت ناگهانی سپرده و افزایش بدهی به بانک مرکزی پرداخته است. برای استخراج مقدار پارامترهای مدل DSGE از روش کالیبراسیون و بیزین بهره برداری نموده و در انتها با استفاده از آزمون بروکز و گلمن و توابع عکس العمل صحت برازش مدل مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل از مدل نشان داد، برداشت ناگهانی سپرده باعث کاهش قدرت وام دهی بانک ها و در نتیجه کاهش سرمایه گذاری و تولید می شود. افزایش بدهی به بانک مرکزی باعث افزایش نرخ سود سپرده و وام شده و عرضه اعتبارات و در نتیجه تامین مالی تولید افزایش خواهد یافت.
    کلیدواژگان: مدل تعادل عمومی پویای تصادفی، هجوم بانکی، بحران بانکی، بدهی به بانک مرکزی
  • حسن حسینی نسب، علی صدیقی صفحات 105-127
    در این مقاله، یک مدل جدید برای بهینه سازی مسائل مربوط به مکان یابی تسهیلات، تخصیص خرده فروش ها، کنترل موجودی و مسیریابی وسایل نقلیه ارائه گردیده است. در این مدل، خط مشی کنترل موجودی، برای خرده فروش هایی با تقاضای قطعی و معین تعیین، و به صورت دوره زمانی ثابت با تدارک مجدد موجودی، برای خرده فروش هایی که در یک مسیر قرار می گیرند، مورد بررسی قرار می گیرد. بدین منظور، یک روش حل دقیق از طریق فرموله کردن مسئله به صورت برنامه ریزی عدد صحیح مختلط ارائه، و با توجه به NP-Hard بودن مسئله برای حل آن، یک روش ابتکاری بر پایه الگوریتم شبیه سازی تبرید توسعه داده شده است. برای بررسی کیفیت جواب های به دست آمده از این الگوریتم، روشی برای کران پایین پیشنهاد و مسئله مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج محاسباتی برای حالات مختلف در نظر گرفته شده برای مسئله، نشان می دهد که الگوریتم ابتکاری پیشنهادی، یک الگوریتم کارا و سریع برای حل مسائل یکپارچه برای بررسی هم زمان مکان یابی، مسیریابی وسائل حمل و نقل و کنترل موجودی در یک زنجیره تامین دورده ای با ابعاد مختلف می باشد.
    کلیدواژگان: مکان یابی، مسیریابی وسائل نقلیه، کنترل موجودی، زنجیره تامین یکپارچه، شبیه سازی تبرید
  • جواد هراتی، حجت تقی زاده، تکتم امینی صفحات 129-157
    هدف اصلی مطالعه حاضر بررسی تاثیر متغیرهای سیاسی و تجاری بر پایداری محیط زیست مجموعه ای از کشورها با سطوح درآمدی مختلف است. از یک سو تجارت بین الملل از کانال های مختلفی مانند سرمایه گذاری مستقیم خارجی (FDI) و انتقال تکنولوژی همراه با بهبود شیوه های مدیریت موجب تقویت صادرات و رشد اقتصادی بسیاری از کشورها شده است. از سوی دیگر اثرات زیست محیطی همراه با رشد اقتصادی و اثرات منفی آن بر پایداری زیست محیطی موجب افزایش نگرانی های زیست محیطی شده است. درعین حال ساختار اقتصادی و سیاسی از جمله عوامل اثرگذار بر کیفیت محیط زیست کشورها شناخته می شود. در مطالعه حاضر با استفاده از داده های 110 کشور به تجزیه و تحلیل رابطه میان تجارت، جریان سرمایه گذاری مستقیم خارجی، شاخص های اقتصادی- سیاسی و شاخص عملکرد زیست محیطی (EPI) در مجموعه ای از کشورها با سطوح درآمدی متفاوت پرداخت شده است. نتایج برآورد الگوی پانل با استفاده از روش گشتاورهای تعمیم یافته (GMM) در دوره 2012-2000 نشان می دهد که صادرات کالا تاثیر منفی و صادرات خدمات و جریان خروجی سرمایه گذاری مستقیم خارجی تاثیر مثبتی بر پایداری زیست محیطی کشورهای مورد مطالعه داشته است. همچنین بین عوامل اقتصادی سیاسی (مانند آزادی دموکراسی و فساد کمتر) و عملکرد زیست محیطی کشورها رابطه مثبتی وجود دارد. بر این اساس تجارت و سرمایه گذاری مستقیم خارجی به طور قابل توجهی پایداری زیست محیطی کشورها را تحت تاثیر قرار می دهد. علاوه بر این نتایج بیانگر تایید فرضیه کوزنتس زیست محیطی (EKC) در گروه کشورهای مورد مطالعه با وجود متغیرهای تجاری و سیاسی- اقتصادی است. این نتایج می تواند از نقطه نظر انتخاب سیاست های تجاری و شاخصه های اقتصادی-سیاسی برای برنامه ریزان اقتصادی و سیاسی کشورها مورد توجه قرار گیرد.
    کلیدواژگان: تجارت بین الملل، متغیرهای سیاسی، کیفیت محیط زیست، توسعه انسانی، دموکراسی
  • حامد عبدالملکی، سید کمال صادقی صفحات 159-181
    اثرات نااطمینانی اقتصاد کلان اعم از اسمی (تورم) و حقیقی (رشد تولید) بر عملکرد و کارایی اقتصاد از جمله موضوعات مهم و پیچیده می باشد. هزینه های تورم بالا و نااطمینانی تورم اثرات نامطلوب و جبران ناپذیری را بر پیکره اقتصاد و رفاه جامعه وارد می سازد. جدای از روند تورم در طول زمان، نااطمینانی تورم نیز ممکن است رشد تولید را تحت تاثیر قرار دهد. همانند نااطمینانی تورم، نااطمینانی رشد تولید نیز می تواند اثرات مثبت و یا منفی بر رشد و تورم داشته باشد. این تحقیق به بررسی اثر رابطه بین تورم، نااطمینانی تورم، تولید و نااطمینانی تولید در ایران با استفاده از داده های فصلی 1390:4-1369:1 می پردازد. مدل مورد استفاده در این پژوهش، مدل نامتقارن VARMA، MVGARCH-M و روش برآورد شبه حداکثر راستنمایی (QML) می باشد. نتایج حاکی از آن است که نااطمینانی رشد تولید اثر منفی و معناداری بر رشد تولید و اثر مثبت و معناداری بر تورم داشته است. از سوی دیگر نااطمینانی تورم اثر مثبت و معناداری بر تورم طی دوره مورد بررسی داشته است اما اثر آن بر رشد تولید معنادار نبوده است. همچنین، نتایج نشان می دهد که ماتریس واریانس-کواریانس شرطی تورم و رشد تولید، نامتقارن و غیر قطری می باشد.
    کلیدواژگان: نااطمینانی تورم، نااطمینانی رشد، نامتقارن، ایران، مدل VARMA، MV، GARCH
|
  • Mohsen Mehrara, Motahareh Alsadat Majdzadeh, Arezoo Ghazanfary Pages 1-29
    Due to the importance of investment as one of the effective variables in the economic growth of communities, this study aims at the effects of 19 explanatory variables on private investment, and their ranking in Iran’s economy is analyzed by BMA averaging model. The results show that the growth of stock goods (by probability of 1/00) and, next to that, the growth of oil GDP (by probability of 0/68) are the most important factors in private investment. The variable of the ratio of tax for companies (by probability of 0/50) is in the second stage. Nominal variables such as inflammation rate, money value growth and the remaining resources of banks for the private sector as compared to Non-oil products do not have much importance in private sector investment. In addition to that, interest rates and tax rates were not important during the sample period.
    Keywords: Private investment, Averaging model of BMA, Averaging model of WALS Main Subjects
  • Karim Eslamloueyan, Mohammad Dehghan Manshadi Pages 31-58
    For many environmental assets, there is no market, and when there is one, it fails to allocate resources optimally. Hence, there is a room for the government to implement environmental policies to solve the problem of market failure. Since 1970, governments in advanced countries have implemented strict environmental policies and, as a result, the share of pollution intensive commodities has decreased significantly. The "pollution haven hypothesis" combines theories of free trade and foreign direct investment to explain the improvement of environmental quality in advanced economies. This paper uses two models to test the pollution haven hypothesis. The first model examines the effect of more stringent environmental policy on outflow of FDI from advanced countries, and the second model studies the relationship between environmental stringency and inward FDI to developing countries. The first model is estimated by fixed effects method, and the second model is estimated using GMM method. The estimation results show that FDI outflow is positively correlated with environmental performance in 28 OECD countries. As a result, we find that FDI inflow to 18 non-OECD developing countries is significant. In other words, this finding might verify the validity of the pollution haven hypothesis. The paper recommends that the attraction of foreign direct investment in developing countries should be compatible with the absorptive capacity of their environment.
    Keywords: Environmental policy, Environmental performance, FDI, Pollution haven hypothesis, Panel data models
  • Nooraddin Sharify, Maryam Jafari, Taraj Pages 59-76
    Tariff is levied for a number of purposes like protecting domestic products and/or acting as a source of government income. It causes an increment in the prices of imported goods, which, per se, influences the prices of domestic products. Some of the imported commodities are used as initial and intermediate goods in the production process of domestic products, whereas some others are used as final goods. The tariff on each part of these imports has different effects on price indexes. This paper investigates the effect of imported consumption goods’ tariff on consumer’s and producer’s price indexes. To this end, through dividing the final imports into consumption and final, and the consumption imports into household and government consumption imports, the effect of a 20% increment in tariffs for household consumption imports has been examined. Using the last commodity by commodity survey base data, the Table Adjusting Price (TAP) model is employed. The results of the research demonstrate that although the increment in tariffs for household consumption imports leads to an increment in consumer’s and producer’s price indexes, this increment is ignorable if not intensified by value added components.
    Keywords: Imports tariff, Consumer Price Index (CPI), Producer Price Index (PPI), Input, output analysis
  • Azam Ahmadian Pages 77-103
    The banking industry, as the most important financial intermediary, has an important role in attracting deposits and granting loans. In recent years, the banking network has undergone a reduction of the growth of deposits and change of deposit portfolio from term deposits to volatility deposits. These two phenomena have made banks susceptible to liquidity crisis. In this paper, the effect of banking withdrawal on GDP and inflation is studied by considering the relationship between banking network and macro economy and using a dynamic stochastic general equilibrium model and data from 1360-1392. Bayesian method is used to estimate the parameters. Also, Brocks and Gelman method is used to examine the model. The results of the model indicate that the sudden withdrawal of deposits reduces bank lending, investment and production. Increased debts to the Central Bank will increase interest rates on deposits and loans and, in turn, increases credit provision and financing of production.
    Keywords: Dynamic stochastic general equilibrium model, Withdrawal, Banking crisis, Debt to the central bank
  • Pages 105-127
    In this paper, a new model is proposed to simultaneously consider the facility location problems, retailer assignment, inventory control and routing problem. In this model, the inventory control policy is first determined for retailers with a certain demand and then used as a constant reordering inventory time period for retailers that are located in a single route. The model is formulated as a mixed integer programming problem and, since it is an NP-Hard problem, a meta-heuristic algorithm based on simulated annealing is developed to solve the problem. A lower bound method is proposed for testing and analyzing the results obtained from the algorithm. A number of numerical test problems are solved, and the results for different cases of the problems show that the proposed algorithm is fast and efficient for solving the integrated problems of facility location, routing problem and inventory control in a two-stage supply chain with different dimensions.
    Keywords: Facility location, Simulated annealing, Vehicle routing problem
  • Pages 129-157
    The main object of this article is to investigate the impacts of trade and political variables on the environmental performance index (EPI) from 2000 to 2012. To do so, the data from 110 countries were collected in this period using the GMM method. Also, different levels of income were used for data analysis. The results showed that, while the export of goods had a negative impact on EPI, the export of services and inward FDI had a positive impact on EPI in all the studied countries. The result also suggested that there was a positive relationship between political variables and EPI, with the trade and FDI having a significant impact on FDI. Furthermore, the EKC hypothesis was confirmed. These findings can be used by policymakers to attain sustainable development objectives.
    Keywords: International trade, Political variable, Environmental quality, HDI, Democracy
  • Pages 159-181
    The impact of both nominal (inflation) and real (output growth) macroeconomic uncertainty on economic performance is one of the major and complex issues. Costs of high inflation and inflation uncertainty have irreversible and adverse effects on the economy and welfare of the society. Over time, apart from inflation, inflation uncertainty may also affect productivity growth. As inflation uncertainty, output growth uncertainty can also be of positive or negative effect on growth. This study investigates the relationship between inflation, inflation uncertainty, output growth and output growth uncertainty in Iran using quarterly data from 1990:2 to 2012:1. In doing so, a bivariate VARMA, MVGARCH-M is used, and the estimation method is quasi maximum likelihood. The results show that output growth uncertainty has a negative and significant effect on the growth and positive and significant effect on inflation. On the other hand, inflation uncertainty has had a positive and significant effect on inflation over the period, but its effect on output growth has not been significant. Also, the conditional variance–covariance process underlying the output growth inflation exhibits significant non-diagonality and asymmetry.
    Keywords: Inflation uncertainty, Output growth uncertainty, Asymmetry, Iran, VARMA, MVGARCH, M Model