فصلنامه پاتوبیولوژی مقایسه ای
سال چهارم شماره 1 (بهار 1386)

باتوجه به اهمیت بیماری ویروسی لکه سفید در ایجادخسارات اقتصادی فراوان به صنعت پرورش میگو و به منظور بررسی حساسیت گونه های بومی میگو ، در حد فاصل خرداد لغایت تیرماه سال 1384 تعداد150 نمونه میگوی گونه سفید (M.affinis) ،خنجری (Parapenaopsis.Stylieferus) و ببری سبز (Penaesus.Semisulcatus) از سواحل خلیج فارس (به ویژه آبادان و بوشهر) و 90 نمونه نمونه میگوی گونه سفید هندی (Penaesus.indicus) از 10 مزرعه پرورشی آلوده و مشکوک جمع آوری شد. در 136 نمونه میگو از مجموعه 240 نمونه علائم بالینی مانند وجود لکه های سفید 2-0.5 میلیمتری روی کاراپاس،جداشدن سریع کوتیکول از اپیدرم ، خالی بودن معده وروده بزرگ ،و شکننده شدن هپاتوپانکراس و قرمز شدن اندامهای حرکتی مشاهده گردید. نمونه ها برای مطالعه هیستوپاتولوژی در محلول دیویدسون تثبیت و پس از آماده سازی با استفاده از دستگاه عمل آوری بافت از آنهامقطع آسیب شناسی تهیه شد ومراحل لازم برای رنگ آمیزی H&E /Pheloxin را گذراندند. آثار ضایعات پاتولوژیک ویروس لکه سفید در اسلایدها دربافتهای هدف ویروس ،به صورت جامع مطالعه شد. گنجیدگی درون هسته ای خاص ویروس (Cowdry type A) در همه بافتها به جز سلولهای هپاتوپانکراس دیده شد.آلودگی در هر چهار گونه دیده شد و برای اولین بار آلودگی گونه میگوی سفید در این مطالعه گزارش گردید.

لارنگوتراکئیت عفونی (ILT)یک بیماری ویروسی حاد دستگاه تنفسی ماکیان است که در مواردی می تواند باعث کاهش شدید تولید گردد. ویروس لارنگوتراکئیت عفونی (ILTV) از خانواده هرپس ویریده بوده وتمامی خصوصیات ویروس های این خانواده را دارا می باشد و توانایی تکثیر بر روی پرده کوریوآلانتوئیک تخم مرغ جنین دار را دارد.از آنجا که تکثیر ویروس قبل از رشد یافتن در تخم مرغ جنین دار بطور یقین مشخص نمی باشد، به همین علت در این تحقیق تکثیر ویروس برروی بافت های گوناگون جنین جوجه مورد بررسی قرار گرفت. ویروس ILT روی سلول کلیه جوجه ،ریه ،کبدو فیبروبلاست جنین جوجه با استفاده از محیط غنی شده کشت سلول هنکس (Hanks) که شامل 10%(v/v) سرم جنین گاو و 5% (W/V) تریپتوز فسفات براث (TPB) می باشد کشت داده شده است.آثار ضایعات سلولی (CPE) از پاساژ 8-7 مشاهده شد.گنجیدگی های نوع A که نشان دهنده قابلیت رشد و تکثیر ویروس در سلول است با رنگ آمیزی هماتوکسیلین -ائوزین مشاهده گردید. همچنین وجود آنتی ژن ویروسی در در سلول با انجام آزمایش AGID به اثبات رسید. با نتایج بدست آمده از این تحقیق مشخص شد که ویروس ILT قادر به تکثیر و ایجاد ضایعات سلولی در کشت سلولی می باشد. بنابراین می توان از این روش جهت جداسازی ویروس از موارد بالینی استفاده نمود.

ویروس عامل بیماری نیوکاسل (NDV) یکی از مهمترین عوامل بیماری های ویروسی طیور می باشد ، که سبب واگیری و مرگ ومیر شدید در طیور و گونه های متعددی از پرندگان می شود.پروتئین F ویروس جهت نفوذ و تکثیر ویروسی در حیوانات آلوده نقش محوری دارد. کلونینگ و بیان ژنوم کد کننده پروتئین F جهت تولید واکسن تحت واحد و همجچنین تولید آنتی بادی مونوکلنال علیه پروتئین F می تواند گتمهای جدیدیبرای شناسایی و پیشگیری از بیماری نیوکاسل باشد. در این پژوهش ژنوم کد کننده پروتئن F ویروس نیوکاسل توسط تکنیک RT-PCR تکثیر گردید.ژنوم دلخواه پس از خالص سازی در T.A وکتور (RTZ57 R/T) کلون گردیده و سپس در باکتری DH5 a ترانسفورم شد. پس از تایید کلونینگ ، قطعه مورد نظر از حامل پلاسمیدی جدا گردیده ،و توالی نوکلئوتیدی تشکیل دهنده آن تعیین وجهت مقایسه با توالی کد کننده پروتئین F ویرویسهای نیوکاسل موجود در بانک ژن توسط نرم افزار Blast مورد بررسی قرار گرفت. بیشترین مشابهت نوکلئوتیدی با سویه هایSterna /astr و Italy/3286/00 و(98%) و کمترین تشابه نوکلئوتیدی با سویه های JS-2/98 و LZ-CH-A7/96 و (93%) گزارش شد.

در این تحقیق اثرات بالینی وهیستوپاتولوژیکی داروی سلوکسیب که معمولا به عنوان ضد درد و التهاب بعد از عمل جراحی استفاده می شود بر روی روند ترمیم ترومای ایجاد شده توسط جراحی مورد مطالعه قرار گرفت.لذا 15 سر خرگوش نژآد سفید نیوزلندی با شرایط یکسان انتخاب شد و بعد از شماره گذاری به 3 گروه مجزا تقسیم شد که در هر گروه 5 خرگوش قرار داشت سپس در هر سه گروه بعد از بیهوشی توسط زایلازین و کتامین ،یک ترومای جراحی توسط پانچ بیوپسی به شکل حلقوی در فک پایین طرف راست و سمت جانبی ایجاد شده و اثرات دارو پس از 12 روز در دوز بالا (30mg/kg/day) و پایین (15mg/kg/day) در مقایسه با گروه شاهد که دارو نما مصرف کرده بودند ،از لحاظ بالینی وهیستوپاتولوژیکی مورد بررسی قرار گرفت و مشخص گردید که مصرف این دارو روی روند التیام تاثیر مثبت داشته است که این موضوع با مشاهدات بالینی و مقایسه فتومیکرو گرافهای هر دو گروه مصرف کننده دوز بالا و دوز پایین دارو در مقایسه با گروه شاهد واضح بود. همچنین مشخص شد که میزان دوز بالای دارو سلکوکسیب تاثیر بهتری در ترمیم نسبت به دوز پایین داشته است.

در صورت سلامت حیوان ،شیر تا زمانی که در داخل پستان است حالت استریل دارد اما به محض خارج شدن میکروارگانیسمهایی از منابع مختلف آن را آلوده می کنند . از جمله باگکتری های موجود در شیر گروه های باکتری های سرما دوست و سرماکرا ،مقاوم به حرارت و گرما دوست هستند که هر یک منشا خاصی باعث آلودگی شیر می شوند . لذا به منظور تعیین آلودگی این گروه های باکتریایی و منشا باکترایی آنها این بررسی انجام گرفت . هدف از این بررسی ارزیابی وضعیت بهداشتی دامداری های مختلف و وضعیت آلودگی شیر تولید شده و عرضه شده به کارخانه توسط این دامداری ها از نظر جمعیت های مختلف باکتریایی بود.در این مطالعه 50 نمونه شیر خام عرضه شده به یکی از کارخانه های تولید فرآورده های لبنی استان تهران از نظر آلودگی به باکتری های ذکر شده مورد بررسی قرار گرفت . بیشترین تعداد باکتری سرما دوست قبل از پاستاریزاسیون 106*3/2 CFU/ml وکمترین میزان آن 103*1/6 CFU/ml به دست آمد.باسیلوسها و کوکسی های گرم مثبت عمده باکتری های شناسایی شده بودند .بیشترین تعداد باکتری های مقاوم به حرارت در نمونه های مورد آزمایش 106 *5 CFU/ml و کمترین میزان آن منقی تعیین گردید . باسیلوسهای گرم مثبت ها گدار ، کوکسی های گرم مثبت و باسیلوسهای گرم منفی باکتری های شناسایی شده بودند . باکتری های گرمادوست در 18 نمونه از نمونه های مورد آزمایش منفی بوده و در 20 نمونه میانگین این باکتری ها 10*1/5 CFU/ml تعیین گردید.در 12 نمونه تعداد باکتری های گرما دوست بالا بود وبیش از CFU/ml 500 به دست آمد .باکتری های جداشده شامل باسیلوسهای گرم مثبت اسپوردارو باسیلوسهای گرم مثبت بدون اسپور بودند. وضعیت موجود نشان دهنده بالا بودن آلودگی شیر در بعضی دامداری ها می باشد به همین علت احتمالا آموزشهای لازم به شکل موثرتر جهت آگاهی دادن به دامداران به منظور کاهش آلودگی های شیر خام موثر خواهد بود.

بیماری آترواسکلروز علت اصلی مرگ در کشورهای توسعه یافته است .آترواسکلروز می تواند بخشهای مختلف سامانه گردش خون را گرفتار کند و تظاهرات بالینی ایجاد نماید . این بیماری می تواند عروق کرونر را مسدود کند و سبب انفارکتوس میو کارد و انژین قلبی شود و یا شریانهایی که به سامانه عصبی مرکزی خون می رسانند را درگیر سازد و سکته مغزی به وجود آورد. در تجربه حاضر برای هر یک از گروه های شم و گروه های تجربی 6 سر موشهای صحرایی نر نژاد Wistar با وزن 300-250 گرم تحت رژیم غذایی پر کلسترول (2/5% کلسترول) به مدت 4 هفته قرار گرفتند. پس از اطمینان از بالا بودن کلسترول پلاسما گروه های تجربی روی (ZN) را به صورت سولفات روی به مدت 6 هفته با دوزهای 45،35،25 mg/kg دریافت کردند .سپس مقاطع بافتی میکروسکوپی از آئورت و عروق کرونری تهیه شد و رنگ آمیزی هماتوکسیلین ائوزین انجام گرفت. در بررسی های هیستولوژیکی آئورت وعروق کرونر مشخص گردید کلسترول خوراکی در موش صحرایی نر باعث افزایش موضعی لیپوپروتئین ها در بخش داخلی آئورت شده است. همچنین در ضایعات آترواسکلروتیک ، سلول های عضلانی صاف تکثیر یافته اند. احتمالا کلسترول سبب رها شدن فاکتور رشد و سایتوکاین ها از سلول های دیواره عروق گردیده است ،پیشنهاد می شود این فاکتورها می توانند تکثیر سلولهای عضلانی صاف و تولید ماتریکس خارج سلول را القا نماید. در این بررسی نیز مشخص شد که دوز mg/kg 25 از Zn باعث کاهش تعداد پلاک ها می شود. ولی دوز mg/kg 35 روی بسیار مناسبتر است بطوریکه در این دوز هیچ پلاکی مشاهده نشد استو در دوز 45 mg/kg روی در تعدادی پلاک دیده شده است. بنابراین روی می تواند در بهبود بیماری های قلبی عروقی موثر باشد.

در این مطالعه 120 نمونه شیر خام از 40 دامداری سنتی و نیمه صنعتی شهرستان بابل در زمستان 1384 گرفته شد و پس از سانتریفوژ ، چربی روی آن برداشته و شیر بدون چربی از نظر وجود آفلاتوکسین (AFM1) ، وM1 با روش ELISA رقابتی مورد سنجش قرار گرفت. همزمان نوع جیره مصرفی ثبت گردید. از 120 نمونه 68 نمونه (56/7%) بین 50 تا 352/3 نانو گرم در لیتر و 52 نمونه (43/3%) بین 4 تا 50 نانو گرم در لیتر آلودگی آفلاتوکسین M1 داشتند.میزان آلودگی (بیش از 50 NG/L) در ماه های دی ، بهمن و اسفند به ترتیب برابر با 40درصد ،65 درصد و 65 درصد نمونه ها بود. بطور کلی 56/7 درصد نمونه ها بیش از حد مجاز کمیته اروپایی (50NG/L) آلودگی به آفلاتوکسین M1و (AFM1) داشتند.میزان آلودگی آفلاتوکسین M1 در تمامی نمونه ها بین 4 نانوگرم درلیتر تا 352/3 نانو گرم در لیتر (میانگین 102/73NG/L )متغیر بود. تخمین آلودگی AFB1 از روی آلودگی AFM1 در مواد غذایی دامهای شیری نشان می دهد که 0.25mg/kg تا 22 می باشد که بطور اساسی 46/7 درصد موارد بیشتر از دستور استانداردکمیته اروپایی (5mg/kg ) است. باتوجه به استاندارد کدکس الیمانتاریوس هیچکدام از نمونه ها آلودگی بیش از حد این استاندارد را نشان ندادند.بیشترین میزان آلودگی مربوط به دامداری هایی است که از جیره غذایی نان ، تفاله تخم پنبه مصرف می کردندو کمترین میزان آلودگی مربوط به جیره غذایی علوفه سبز ؛پوست ذرت و کاه بوده است. ارتباط معنی داری بین میزان آلودگی AFM1 شیر وماه های مختلف فصل زمستان ف نوع دامداری (سنتی و نیمه صنعتی) و نوع جیره غذایی از لحاظ تست آماری بدست نیامد. برای به حداقل رساندن آفلاتوکسین M1 در شیر، جیره غذایی دام بایستی به طور مرتب از نظر آفلاتوکسین مورد ارزیابی قرار گیرند وتا حد امکان از آلودگی قارچی دور نگه داشته شود.

این مطالعه به منظور بررسی اثر اسیدوز بر برخی شاخصای ایمنی ذاتی ، در سه تیمار آزمایشی (گروه شاهد، اسیدوز تحت حاد ،اسیدوز حاد) با 5 تکرار و در قالب طرح چرخشی (Change-over desing) انجام گرفت.القاء اسیدوز با استفاده از جیره با کنسانتره بالا صورت گرفت و برای ممانعت از بروز اسیدوز در گروه شاهد، ازموننسین اسنفاده شد. درپایان هر دوره آزمایشی ، خونگیری از ورید وداج به عمل آمدتا شمارش تعداد تام گلبولهای سفید،شمارش تفکیکی گلبولهای سفید و آزمایش فاگوسیتوز انجام میگیرد.نهایتا متوسط درصد نوتروفیل فاگوسیتوز کرده ومتوسط تعداد مخمر فاگوسیتوز شده توسط هر نوتروفیل درهر تیمار تعیین شد. برای تعیین PH محتویات شکمبه ، به روش رومینوسنتز نمونه مایع شکمبه گرفته شد. نتایج این مطالعه نشان می دهد که اسید حاد(PH<5/2) و تحت حاد (PH 5/2-5/6) ، موجب کاهش بسیار معنی دار برخی اندیسهای فاگوسیتوز می کردد (P<0.01) بنابراین اسیدوز (حاد و تحت حاد) می تواند گوسفند را مستعد عفونتهای بعدی کند. در شمارش تام و تفکیکی گلبولهای سفید در تیمارهای مختلف ، اختلاف آماری معناداری مشاهده نشد(p>0.05).

بررسی حاضر با هدف شناسایی انگل های ماهیان بومی زاینده رود و اهمیت بیماری زایی آنها انجام گردیده است. نمونه برداری و آزمایش ماهیان در طی دو فصل پاییز 1383 و بهار 1384 انجام گردید که نتایج این بررسی عبارتند از:سه گونه میکسوبولوس به اسامی M ، Myxobolus.varicorhin و Samgoricus و M.musajevi ، یک گونه تک یاخته مژک دار Ichthyophthirius multifiliis در پوست و باله های ماهیان ، هفت گونه مونوژن 2 گونه داکتیلوژیروس شامل Dactylogyrus lenkorani و D.minor ، 2 گونه داکتیلوژیروس شامل Gyrodactylus mutabilis و Gyrodactylus sp و سه گونه ناشناخته از جنس Paradiplozoon از آبشش و پوست ماهیان ، سه گونه دیژن شامل متاسرکر Allocreadium isoporum ، Diplostomum spathaceum و A.laymani به ترتیب از چشم و روه ماهیان ،اکانتوسفال Acanthocephlorhynchoides cholodkowsky شامل Khawia armenica و گونه ای از خانواده Amphicotilidae و بالاخره از لارو نماتد گونه Contracaecum sp از روده ماهیان مورد بررسی جدا شدند. این اولین گزارش انگل های ماهیان سرچشمه های زاینده رود می باشد که ضمن معرفی 18 گونه انگل ماهی ، گونه Allocreadium laymani را برای اولین بار در ایران معرفی و تفاوتهای مرفولوژیک و مرفومریستیک آن را با گونه A.isoporum بیان میدارد.در میان انگل های یافت شده گونه Ichthyophthirius multifiliis که انگل بدون ویژگی میزبانی است ، خطرناکترین گونه انگلی برای ماهیان پرورشی در استخرها محسوب می شود به نحوی که در صورت ورود به مزارع پرورش ماهی قزل آلا باعث بروز تلفات سنگینی در جمعیت ماهیان می گردد.

سقط جنین از موارد شایع در تمام دنیا بوده و ضررهای اقتصادی ناشی ازآن از مسائل عمده در صنعت پرورش گاوهای شیری است. هدف از این بررسی تعیین عوامل باکتریایی و قارچی سقط جنین و بررسی راه های کنترل آن می باشد. در این بررسی از 29 نمونه سقط شده (چند نمونه جمع آوری ترشحات رحمی بخاطر عدم دسترسی به جنین سقط شده) آزمایش میکروبیولوژی صورت گرفت تمامی گاوهای سقط کرده از نظر آزمایش سرولوژیک بروسلوز منفی بوده اند. از نمونه ها به طور استریل در آزمایشگاه شبکه دامپزشکی استان بررسی باکتریایی و قارچی صورت گرفته و از 8 نمونه (27/5%) میکروارگانیسم جدا نگردید و از 21 نمونه (72/5%) باقی مانده 31 میکروارگانیسم مختلف به این شرح جدا گردید : اشرشیاکلی 12 مورد، استرپیتوکوکوس اورئوس 4 مورد ، استافیلوکوکوس اپیدرمیکوس 3 مورد ،استرپیتوکوکوس فکالیس 3 مورد ، آسپرژیلوس 5 مورد ، باسیلوس 4 مورد .