فهرست مطالب

جامعه پژوهی فرهنگی - سال هفتم شماره 1 (بهار 1395)

فصلنامه جامعه پژوهی فرهنگی
سال هفتم شماره 1 (بهار 1395)

  • تاریخ انتشار: 1395/03/25
  • تعداد عناوین: 6
|
  • رضا احمدی، محمدحسین سرایی، یعقوب مرادی صفحات 1-33
    در سال های اخیر که شهرهای جهان در بازار پرزرق وبرق جهانی باهم رقابت می کنند مسئله تصویرسازی شهری اهمیت زیادی یافته است. هدف این تحقیق بررسی تصور شهروندان از شهر دزفول با تاکید بر عوامل نشانه ای و اجتماعی حاکم بر این شهر می باشد. روش تحقیق و گردآوری مطالب پیمایشی، توصیفی و تحلیلی و جامعه آماری موردبررسی، مردم شهر دزفول می باشند. برای این منظور از روش نمونه گیری تصادفی با حجم 384 نفر استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که ساختار نمادین این شهر شدیدا تحت تاثیر سه گروه از نشانه های شهری تاریخی، مذهبی و دفاع مقدس می باشد. هر یک از نشانه های فوق گفتمان خاصی را نمایندگی می کنند. مدیریت شهری سعی در معرفی دزفول به عنوان شهری تاریخی، مقاوم و جنگ زده دارد؛ اما مردم این شهر را تاریخی و مذهبی تصور می کنند. در این رابطه دو گروه قابل شناسایی می باشند. گروه اول کسانی هستند که در متن شهر قرار داشته، دزفول را شهری تاریخی می دانند و از آن اصالت و هویت طلب می کنند. گروه دوم که اغلب در حاشیه ماندگان شهر هستند، دزفول را شهری مذهبی تصور می کنند. درواقع کسانی که احساس تعلق چندانی به تاریخ به عنوان پشتوانه هویتی گروه اول ندارند، برای اینکه پشتوانه هویتی مستقلی برای خود بسازند و دست به غیر سازی با آنان بزنند، مذهب را به عنوان پشتوانه هویتی خود در زندگی شهری برگزیده اند.
    کلیدواژگان: نماد، نشانه، نشانه شناسی شهری، تصویرسازی شهری، شهر دزفول
  • حسین افراسیابی، حامد سیار خلج، کاوه شکوهی فر صفحات 35-64
    در جوامع امروزی، مد نقش یک رسانه را دارد و در میان برخی از مردم به ویژه جوانان، به ابزاری برای انتقال پیام خود به جامعه تبدیل شده است. هدف این تحقیق، بررسی عوامل مرتبط با مدگرایی جوانان بوده است. روش پژوهش از نوع پیمایش و جامعه ی آماری این تحقیق جوانان شهر یزد بوده است. تعداد نمونه 358 نفر بوده که با استفاده از فرمول کوکران به دست آمد و نمونه با شیوه خوشه ایچندمرحله ای انتخاب شد. تکینک گردآوری داده ها پرسشنامه ی محقق ساخته است که از نظر روایی و پایایی مورد ارزیابی قرار گرفت. براساس یافته های این پژوهش، بین متغیرهای استفاده از رسانه های جمعی، منزلت جویی، مصرف گرایی، جهت گیری اخلاقی فراغت مدارانه، مقایسه اجتماعی، همنوایی اجتماعی و مدگرایی، رابطه ی معنادار وجود دارد. همچنین بین افراد مجرد و متاهل در مدگرایی تفاوت معناداری وجود دارد. نتایج تحلیل رگرسیونی نشان می دهد که با توجه به ضریب تعیین تعدیل شده در معادله رگرسیون 26 درصد از واریانس متغیر وابسته توسط متغیرهای مستقل تبیین می شود. مصرف گرایی قوی ترین رابطه را با مدگرایی نشان داد.
    کلیدواژگان: مدگرایی، جوانان، مقایسه اجتماعی، مصرف گرایی، منزلت جویی، رسانه
  • حسن پیری، علی یعقوبی، صدیقه پیری صفحات 65-104
    مردانگی امری برساختی و تاریخیاست که درفرهنگ های گوناگون، به شیوه های متفاوتی تجربه می شود. پژوهش حاضر به بررسی پرمخاطب ترین سریال های شبکه محلی مرکز ایلام در سال های اخیر پرداخته است.آنچه موجب عطف توجه به این موضوع شده، اهمیت آن در بافت به شدت در حال تغییر استان ایلام است. سوال اصلی پژوهش این است که در شبکه محلی استان ایلام چه نوع تصویری از مردانارائه شده است. برای این منظور تلفیقی از چارچوب مفهومی ساختارنگر - به منظور بررسی بافت جامعه ایلام - وخردنگر-به منظور بررسی کنش بین افراد - استفاده شده است. روش تحقیق حاضر کیفی، ازنوع تحلیل محتوای کیفی است. برای کشف مفاهیم و مقولات آشکار و پنهان متن از تکنیک کدگذاری استفاده شده است. نمونه مورد مطالعه هدفمند است؛ یعنی سه سریال پرمخاطب در سیمای ایلام. نتایج پژوهش نشان می دهد کهاین سریال هابا بازنمایی شکل خاصی از مردانگی به عنوان مردانگی هژمونیک، بر پذیرش، تایید و تقویت آن کمک کرده است. همچنین مردانگی دیگری که جدا از بافت پدرسالارانه و سنتی قرار دارند به عنوان مردان نابهنجار و حاشیه ای از اجتماع محلی طرد می شوند.
    کلیدواژگان: مردانگی، بازنمایی، فرهنگ، شبکه استانی ایلام، سریال های محلی
  • فاطمه براتلو، مرجان خودی صفحات 105-132
    در این پژوهش به بررسی عوامل فرهنگی و اقتصادی موثر بر نگرش زنان نسبت به مدیریت بدن می پردازیم هدف این پژوهش شناخت عوامل تاثیرگذار بر نگرش زنان است که با استعانت از نظریه های فوکو ،بوردیو ،بودریار ،الیاس ،ترنر ،موس ،داگلاس ،هبدایج ،فستینگر،فمنیست مورد بررسی قرار گرفته است. با طرح پرسش هایی همچون عوامل فرهنگی واجتماعی تا چه اندازه بر نگرش زنان نسبت به مدیریت بدن تاثیرگذار است ؟ آیا ویژگی های جمعیت شناختی (تحصیل ،پایگاه اقتصادی ،سن ،...) بر نگرش زنان نسبت به مدیریت بدن تاثیرگذار است ؟به تحلیل و تبیین موضوع پرداخته است.
    روش تحقیق پیمایشی و ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته 14 سوالی مبتنی بر طیف لیکرت است . نمونه مورد مطالعه 317نفر از بانوان تهرانی فعال در باشگاه های ورزشی بانوان منطقه 5 تهران هستند که با روش نمونه گیری خوشه ایانتخاب شده اند.. در این تحقیق برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزار اس پی اس اس استفاده شده است یافته ها نشان داد که تمام عوامل فرهنگی واجتماعی تاثیرگذار برنگرش زنان نسبت به مدیریت بدن در سطحی بالاتر از حد متوسط قراردارند. تفاوت معناداری در مورد تاثیرگذاری عوامل فرهنگی واجتماعی برنگرش زنان نسبت به مدیریت بدن بر اساس متغیرهای جمعیت شناختی سن، وضعیت تاهل، تحصیلات شخصی، تحصیلات مادر، وضعیت اشتغال، وضعیت اقتصادی، میزان درآمد و وضعیت مسکن وجوددارد.
    کلیدواژگان: مدیریت بدن، نگرش زنان، عوامل فرهنگی واجتماعی، نگرش به بدن
  • مرتضی رضوانفر صفحات 133-151
    گردشگری روستایی به عنوان یک سوژه فرهنگی ، مقوله ی جدیدی است که حاصل گفتمان مدرنیته و دنیای متجدد امروزی است؛ اما مطالعه حیات اجتماعی طبیعت و روابط میان انسان و طبیعت بسیار قدیمی است و تاریخچه ای بیش از علم مردم شناسی دارد، آنگونه که در طی قرون متمادی، علوم مختلفی چون جغرافیای انسانی، بوم شناسی فرهنگی و قوم شناسی زیستی، از مطالعه روابط میان انسان و طبیعت نشو و نما یافته است. اگر بپذیریم یکی از مهمترین انگیزه های گردشگران روستایی استفاده از چشم اندازها و میراث طبیعی است، پرداختن به ابعاد نظری میراث طبیعی می تواند سیاستگذاران گردشگری را در تدوین برنامه ها کمک کند. زیرا همانگونه که ذکر شد گردشگری روستایی از عمر چندانی برخوردار نیست و کمتر به ابعاد نظری آن پرداخته شده است.
    کلیدواژگان: انسان شناختی، گردشگری، میراث طبیعی، گردشگری روستایی
  • موسی سعادتی، صفرعلی محمدی، محمدرضا مهرآئین، الهام عباسی، سعید نریمانی صفحات 153-177
    این تحقیق با هدف بررسی رابطه ی سرمایه ی اجتماعی با سلامت روان دبیران مقطع متوسطه ی اول ودوم ناحیه ی یک شهر اراک انجام شده است. روش مطالعه پیمایشی بوده،جامعه ی آماری 1745 نفراز دبیران مقطع متوسطه ی اول ودوم ناحیه ی یک شهر اراک،روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای وحجم نمونه با استفاده از جدول مورگان 320 نفر انتخاب شده است که این تعداد با استفاده از پرسشنامه ی محقق ساخته و پرسشنامه ی سلامت روانی گلدبرگ و هیلر(GHQ) مورد پرسش وسنجش قرار گرفته اند. پس از بررسی اعتبار و پایایی پرسشنامه ی محقق ساخته، داده ها جمع آوری شده و با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفته اند. یافته های تحقیق حاکی از آن بوده که رابطه ی بین دو بعد متغیرسرمایه ی اجتماعی ومولفه های آن، اعتماد میان فردی،اعتماد مدنی، اعتماد اجتماعی،حمایت عاطفی،حمایت مالی،حمایت اطلاعاتی وحمایت اجتماعی با متغیر وابسته سلامت روان به لحاظ آماری معنی دار ،و نوع رابطه نیز، خطی، منفی و معکوس بوده است. همچنین، متغیرهای مستقل حاضر در مدل رگرسیونی، شامل متغیرهای اعتماد میان فردی،اعتماد مدنی، حمایت اطلاعاتی، حمایت عاطفی وحمایت مالی توانسته اند 34% از تغییرات متغیر وابسته را تبیین نمایند.
    کلیدواژگان: سرمایه ی اجتماعی، اعتماد اجتماعی، مشارکت اجتماعی، حمایت اجتماعی، سلامت روان، دبیر، اراک
|
  • Reza Ahmadi, Mohammad Hosein Saraei, Yaghoub Moradi Pages 1-33
    In recent years that world wide citien Ar in compefition in world glorious market, urban imaging has been of utmost important. The purpose of this study is to investigate the citizen,s image of Dezful city with the emphasis on the semiotic and social factors in this city the metodhology of the research is documentary, navigator,explanutary and analytical. The statistical society was the people living in Dezful.Therefore, quota sampling with the population of 384 has been used. The results show that Dezful the symbolic structure of this city is severly influeneced by there groups of civil semiotic of historical, Religious and imposed war, each of which is the representative of pecwliar. Civil management tries to introduce Dezful as a historical, resistant,war suffered,but people consider this city as being historical and religious. In this respect two opposing gtoups can be indentified. The first group are those people who live in downtown and knows Dezful as a historical city and rely on it for their identity. The second group which are in suburb area consider Dezful as a religious city,in fact the later are not interested to accept history as supporting identity for the former group identity they have chosen religion as their supporting identityin city life in ortder to make independent identity for themselves and to insolate themselves from the former.
    Keywords: Symbol, Sign, Urban Semiotics, Discourse, Urban Discourse, Dezful
  • Hossein Afrasiabi, Hamed Sayarkhalaj, Kaveh Shokohifar Pages 35-64
    Fashion today in human communities and among the people there are role of the media. This phenomenon in today's world and among some of people its tool of transfer the message. This paper study the factor related to fashion victim among youth of Yazd. This is survey research and population consisted of youth of Yazd, Which 400 individuals were selected through multi-stage cluster sampling. Data collection technique was a questionnaire that has suitable validity and reliability. The results showed that fashion victim was significantly related to mass media use, saving status, consumerism, the moral orientation of leisure, social comparison, social conformity. There is a significant difference between married and unmarried persons in fashion victim, too. The results of regression analysis showed that the adjusted coefficient of determination for all the independent variables was equal to 0.268, meaning that all these variables could explain approximately to 28 percent of the variation of the dependent variable (fashion victim). The greatest effect is consumerism on fashion victim.
    Keywords: Fashion
  • Hassan Piri, Ali Yaghobi, Sedighe Piri Pages 65-104
    Masculinity is a constructed and historical reality that experienceddifferently among different cultures.The present Research has study the most popular local TV serialsof Ilamchannelin recent years. What makes attention to this subject is importance of this issue in rapidly changingcontext ofthe Ilam province.The main question is what kind of image of men show in the local channelof Ilam. To this end,we used a compilation of structuralism - To study the context of Ilam community- and microscopic conceptual framework - To study the action between people-. A research method isQualitative. To identity the visible and invisibleconcepts in the text, we used coding techniques.sampleing is targeted: hence have selected three series ofpopular local TV Ilam.The results show that this series represent a particular form of masculinity as hegemonic masculinity, and it helped to accept, to give approval and to strengthen this type of masculinity. Also theothermasculinity image, apart from the context of local traditional and patriarchal, of the menis abnormal and peripheral, which eventually has thrown out of the local community.
    Keywords: masculinity, Representation, culture, Ilam channel, local serial
  • Fatemeh Baratloo, Marjan Khoudi Pages 105-132
    In this study, cultural and economic factors affecting women's attitudes toward body management are examined. The objective of this study is to determine factors influencing women's attitude that is discussed with the help of the theories of Foucault, Bourdieu, Baudrillard, Elias, Turner, Moss, Douglas, Hebdaich, Festinger, and Feminists. The subject is explained and analyzed with questions such as to what extent do social and cultural factors influence women's attitudes towards managing body? Do demographic characteristics (education, economic status, age, and so on) affect the attitude of women towards managing the body?The method is survey, to collect data, a 14-item researcher designed questionnaire based on Likert scale is used whose validity was confirmed by 8 experts. Sample studied consisted of 317 Iranian women in Tehran active in women's sports clubs in District 5 selected by cluster sampling method. In this study, data analysis is done by SPSS software, the findings showed that all cultural and social factors influencing the attitudes of women towards managing body are at a level higher than the average. There is a significant difference in the effect of social and cultural factors on women's attitudes towards body management based on demographic factors such as age, marital status, personal education, maternal education, employment status, economic status, income and housing situation.
    Keywords: body management, women attitude, social, cultural factors, attitudes towards body
  • Musa Saadati, Safar Ali Mohammadi, Mohammad Reza Mehraien Mehraien, Elham Abasi, Saied Narimani Pages 153-177
    This study aimed to investigate the relationship between social capital and mental health of high school teachers of first and second region of arak city is done. Method was survey, population 1,745 high school teachers of first and second region of arak city, random sampling stratified volume of the sample using Morgan table 320 is selected the number using the questionnaire made Goldberg and Hiller mental health questionnaire (GHQ) have questioned the assessment. After the validity and reliability of researcher – made questionnaire, data is collected and analyzed using SPSS software has been. The findings showed that the relationship the two dimensions of social capital and its components, interpersonal trust, civic trust, social trust, emotional support, financial support, intelligence support, and social support by the dependent variable of mental health, statistically significant meaningful, and the relationship is linear, was negative. Also, the independent variables in the regression model, the variables of interpersonal trust, civic trust, support information, emotional support, and financial support could explain 34% of variability.
    Keywords: Social Capital, Social Trust, Social Participation, Social Support, Mental Health, Teacher, Arak