Journal of Geotechnical Geology
Volume:10 Issue: 2, 2014

امروزه به دلایل زیادی، از جمله ساختارهای زمین شناختی حاکم بر سایت پروژه ها پی هایی نزدیک شیب های سنگی و بعضا خاکی احداث می گردند. در تحلیل این نوع پی ها اثر شیب موجود غیرقابل اغماض بوده و موجب تغییر در مکانیسم گسیختگی پی می گردد. بطور کلی شرایط حاکم بر شیب (از جمله: موقعیت، جنس توده، خواص فیزیکی و مکانیکی، پارامترهای مقاومتی و...) و شرایط حاکم بر پی (نوع، جنس، فاصله داری از شیب، وزن سازه وارد بر پی، انحراف پی، زاویه داری پی و...) نقش مهمی در تحلیل پایداری پی دارند. در این مطالعه، اقدام به مدل سازی عددی پی فلرگاز فاز 8 مجتمع گاز پارس جنوبی که بر روی یک شیب اصلاح شده قرار گرفته، توسط روش تفاضلات محدود(FDM) به کمک نرم افزار D2Flac می گردد. هدف از این مدل سازی، تعیین و تحلیل سطح گسیختگی احتمالی و مکانیسم آن می باشد. در نهایت، اقدام به کنترل پایداری پی فلر مورد نظر برپایه نتایج حاصل از مدل سازی می گردد.

ضریب مانینگ یکی از پارامترهای مهم در مطالعات مهندسی رودخانه و مباحث انتقال رسوب می باشد. تعیین این ضریب برای محاسبه دقیق عوامل موثر بر جریان هیدرولیکی کانال انتقال آب مثل عمق و سرعت جریان، ضروری است. ضریب مانینگ بین 01/0 تا 07/0 در رسوبات طبیعی متغیر است، لذا انتخاب عدد درست و دقیق مهم می باشد. این ضریب با قطر رسوب بستر کانال رابطه دارد. سیستم طبقه بندی متحد خاک یکی از رایج ترین طبقه بندی ها در مهندسی ژئوتکنیک است که تابع منحنی توزیع دانه بندی خاک بوده و می تواند قطر رسوب را در هر درصد عبوری اندازه گیری نماید. با استفاده از این سیستم به راحتی و با دقت قابل قبولی می توان ضریب مانینگ هر نوع خاک دانه ای را برآورد نمود. در این تحقیق ضریب مانینگ 18 نوع خاک دانه ای در سیستم طبقه بندی متحد محاسبه و برآورد گردید. اعتبارسنجی و صحت نتایج به دست آمده، بر پایه تحلیل پارامترهای آماری 106 منحنی دانه بندی رسوبات 13 رودخانه استان گلستان می باشد. این رودخانه ها از کوه های جنوبی استان به سمت شمال درحرکت بوده و از مواد مختلف زمین عبور می کنند. نمونه برداری انجام شده در پائیز سال 91، مربوط به دپوی مصالح در معادن شن و ماسه کارخانه های منطقه می باشد که عموما محل خروجی حوزه های آبریز مناطق کوهستانی است.

در سال های اخیر که تقاضا برای بهره برداری از آب زیرزمینی افزایش پیدا کرده است ارزیابی منابع آب کارستی نیز به شکل فزاینده ای رو به افزایش است. امروزه محققان علاوه بر روش های مرسوم، از سنجش از دور و GIS برای تلفیق لایه های گوناگون جهت اکتشاف منابع آب کارستی استفاده می نمایند. در این تحقیق هفت نمایه ی موثر در هیدروژئولوژی کارست جهت تعیین مناطقی با پتانسیل بالای آب زیرزمینی در مناطق کارستی در محدوده شمال شرق خوزستان پیشنهاد شده است. نقشه های معیار بارش (P)، تراکم شکستگی ها (D) ، فاصله از شکستگی ها(B) ، دما (T)، شیب (O) ، لیتولوژی (G) ، پوشش گیاهی (V) با استفاده از داده های موجود و توابع تحلیلی GIS آماده سازی شدند. به منظور وزن دهی به معیارهای اصلی از روش آنالیز سلسله مراتبی(AHP) ، با رعایت نرخ استاندارد ناسازگاری استفاده گردید و سپس زیرمعیارها و معیارهای اصلی به منظور تحلیل مکانی وارد سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) شد. در پایان با تلفیق کلیه ارزش های وزنی با هم، محدوده های مناسب از لحاظ پتانسیل آب زیرزمینی تعیین گردید. بر اساس نقشه نهایی پتانسیل کارست در منطقه مورد مطالعه، از لحاظ توسعه کارست تاقدیس چاله منار بیشترین و تاقدیس های آرام، پابده و کمارون به ترتیب در رده های بعدی توسعه قرار دارند.

تولید بولدر یکی از عواقب انفجار نامناسب در معادن روباز است. وجود بولدرها ضرورت انجام انفجار ثانویه، کاهش بازدهی سیستم بارگیری- باربری، کاهش کیفیت محصول تولیدی و به طورکلی افزایش هزینه های تولید را به همراه دارد. از این رو شناسایی پارامترهای موثر بر خردایش و در نظر داشتن آنها در مرحله طراحی الگوی انفجاری اهمیت ویژه ای دارد. در این تحقیق ارتباط بین حجم بولدر تولید شده به حجم پترن انفجار شده (VB/Vp) و پارامترهای طراحی، زمین شناسی و ژئومکانیکی با استفاده از تحلیل رگرسیون مشخص شده است. در این راستا یک پایگاه داده بر اساس 33 انفجار انجام شده در معدن شماره یک گل گهر، ایجاد شد. در این پایگاه داده، بارسنگ، فاصله داری چال ها، ضریب سفتی، گل گذاری، خرج ویژه، مقاومت فشاری تک محوره سنگ بکر، چگالی سنگ و فاصله داری درزه ها به عنوان پارامترهای تاثیرگذار و مقدار VB/Vp به عنوان پارامتر تاثیرپذیر وارد شد و براساس آن انواع مدل های رگرسیون خطی و غیر خطی بین پارامترهای ورودی و خروجی ساخته شد. ارزیابی عملکرد مدل های مختلف نشان داد که مدل خطی بهترین عملکرد را برای پیش بینی VB/Vp دارد. با توجه به نتایج بدست آمده از آنالیز حساسیت، پارامترهای ژئومکانیکی و زمین شناسی (فاصله داری درزه ها، مقاومت فشاری تک محوره سنگ بکر) بیشترین تاثیر را بر VB/Vp دارند.

از طریق داده های ژئومکانیکی می توان به مدل سازی و کنترل رفتار توده سنگ در مسیر حفاری در مواجهه با تنش های وارد بر آن، فشار سیالات منفذی، دما دست یافت. درک صحیح و مدیریت ریسک حاصل از تغییر شکل توده سنگ، کمک قابل توجهی در اجرای فرآیندهای عملیاتی نظیر، پایداری دیواره چاه، کنترل تولید ماسه در چاه، انجام شکافت هیدرولیکی می نماید.در حفای چاه های نفتی تعیین تنش های افقی حداقل و حداکثر کمک می کند تا در جهت حداقل تنش، مسیر حفاری را طراحی نمود تا با ریزش دیواره چاه و گیر لوله حفاری روبرو نشویم. در این مقاله با هدف رعایت محاسبات دقیق ژئومکانیکی برای برطرف شدن عمده مسائل حفاری بلاخص در چاه های انحرافی در محدوده شیل کژدمی در میدان مورد مطالعه تلاش شد برای ایجاد مدل ژئومکانیکی با استفاده از داده های لاگ تصویری و تلفیق آن با اطلاعات پارامترهای ژئومکانیکی ابتدا با محاسبه مدول بالک، مدول برشی، مدول یانگ، ضریب پواسون و نسبت Vp/Vs پرداخته شدو پارامترهای مقاومتی نظیر مقاومت فشاری تک محوره، ضریب اصطکاک داخلی و مقامت کششی و مدول الاستیسیته استاتیک و سپس تعیین جهت و مقدار تنش های حداقل و حداکثر افقی در طول ضخامت سازند مورد مطالعه قرار گرفت. در نهایت با بررسی های مدل ژئومکانیکی و محاسبه وزن گل در طول حفاری چاه مورد مطالعه و با استفاده از خروجی نرم افزار STAB Viwe ، پنجره وزن گل مورد نظر برای جلوگیری از ریزش دیواره چاه برای سازند کژدمی، PCF 112-92 و آزیموت حفاری در بازه 45-30 درجه پیشنهاد گردید.

رخنمون های تراورتنی تزرج در فاصله 25 کیلومتری شمال غرب شهرستان حاجی آباد در استان هرمزگان واقع شده است. این منطقه بخشی از زون زاگرس چین خورده می باشد. تراورتن های مورد مطالعه بر روی نهشته های ائوسن قرار گرفته اند. این تراورتن ها از تاثیر آبهای زیرزمینی و جوی بر روی سنگ های آهکی آسماری و انحلال و ته نشست دوباره آنها تشکیل شده اند. در این پژوهش، 6 نمونه از تراورتن های متخلخل و کمتر متخلخل تزرج مورد آزمایش قرار گرفتند. بر اساس مطالعات پتروگرافی، کانی کلسیت بیش از 98 درصد سنگ را تشکیل می دهد، کوارتز و کانی های رسی نیز تشکیل دهنده های فرعی تراورتن های منطقه می باشند. آزمایش های انجام شده در این پژوهش شامل مطالعات سنگ شناسی، کانی شناسی و تعیین چگالی و همچنین تخلخل کل، درصد جذب آب و مقاومت فشاری یک محوره در شرایط خشک و اشباع از آب می باشد. آزمایشات فیزیکی و مکانیکی نیز با هدف بررسی عملکرد و دوام این سنگ ها به منظور استفاده آنها برای سنگ نما انجام شد. در این مطالعه، خواص فیزیکی و مکانیکی با یکدیگر مقایسه شده و همبستگی بین آنها با استفاده از روش های آماری تجزیه و تحلیل گردید. بر اساس تجزیه و تحلیل رگرسیون ها، بین مقاومت فشاری یک محوره و چگالی، رابطه خطی با همبستگی مثبت بسیار پایین وجود دارد، این پارامتر با تخلخل کل، همبستگی منفی مشخصی را نشان می دهد. فابریک و مخصوصا درصد تخلخل تراورتن ها، مهمترین عوامل کنترل کننده مقاومت و دوام آنها می باشد. نتایج مطالعات نشان داد که تراورتن های با تخلخل کم، مقاومت بالاتری نسبت به تراورتن های با تخلخل بالا دارند.

در این مقاله پدیده های ژئومورفولوژیکی کارست، ویژگی های سنگ شناسی و فیزیکی سنگهای آهکی جهت ارزیابی گسترش کارست در منطقه حفاظت شده خان گرمز (جنوب همدان)مطالعه شده است. بر اساس بررسی های میدانی، دو نوع سنگ آهک به رنگ های روشن و خاکستری با ضخامتی حدود 500 متر در منطقه گسترش دارند که بر روی ماسه سنگ، لای سنگ و شیل قرار گرفته اند. بر اساس مطالعه مقاطع نازک، سنگ های آهکی مطابق بارده بندی دانهام مادستون می باشند. با توجه به نتایج آزمایش XRF اکسید کلسیم (CaO) در سنگ آهک های خاکستری رنگ بیشتر از 50 درصد و اکسید منیزیم (MgO)کمتر از 5/0درصد است . درحالیکه اکسیدهای کلسیم و منیزیم در سنگ آهک های رنگ روشن به ترتیب کمتر از 50 و بیشتر از 1 درصدمی باشد. براساس نتایجآزمایش XRFکانی دولومیت در سنگ آهک رنگ روشن بیشتر از سنگ آهک خاکستری رنگ است.فرآیندکارستی شدن در سنگ آهک های خاکستری رنگ در مقایسه با نوع روشن از گسترش بیشتری برخوردار است. ویژگی های سنگ شناسی و فراوانی پدیده های ژئومورفولوژی کارست در منطقه که عمدتا کارن ها، چشمه ها، فروچاله ها و غارها می باشند برگسترش کارست در منطقه دلالت دارد.