فهرست مطالب
فصلنامه پژوهش های اجتماعی اسلامی
سال بیست و دوم شماره 4 (زمستان 1395)
- بهای روی جلد: 3,000ريال
- تاریخ انتشار: 1395/12/08
- تعداد عناوین: 6
-
-
صفحه 3رشد پر شتاب اقتصادی، افزایش بهره وری، اشتغال زایی پایدار، سیاست گذاری جهت تربیت نیروی انسانی ماهر، اصلاح ساختار اقتصادی کشور،فرهنگ سازی در حوزه تولید ملی و مصرف داخلی، تحقق چشم انداز بیست ساله با رویکرد دینی، تحقق و اعتلای عزت اسلامی، دست یابی به عدالت اجتماعی، اثبات کارامدی نظام اقتصادی کشور، و... این ها در واقع همان راهبردهای کلی و دکترین های اقتصاد مقاومتی هستند که به اعتقاد رهبری در بستر نظام اسلامی که نظامی دینی است باید تحقق یابد.
پرسش اصلی پژوهش حاضر این است که «آیا اقتصاد مقاومتی به عنوان یک راهبرد عملی تولید ثروت می تواند در بستر دینی به تولید ثروت بپردازد؟». به عبارت دیگر این مقاله در پی تبیین این مساله است که «آیا آموزه های دینی با تولید ثروت و رونق اقتصادی در نظام اجتماعی هم خوانی دارد یا خیر؟». مدعای پژوهش حاضر با تکیه بر یافته های آن این است که نه تنها آموزه های دینی با تولید ثروت و رشد و توسعه اقتصادی هم خوانی دارد، بلکه تنها در بستر دینی است که رشد و توسعه پایدار، که لازمه آن تولید ثروت است، تحقق می یابد. از این رو، اقتصاد مقاومتی در گفتمان رهبری به عنوان الگویی از اقتصاد اسلامی تنها در این بستر است که باید به تولید ثروت بپردازد، چون در این بستر است که می تواند اهداف نظام اسلامی را برآورده سازد.
در راستای اثبات چنین ادعایی مقاله، به روش توصیفی تحلیلی، کاوشی در آموزه های قرآن کریم خواهد داشت.کلیدواژگان: اقتصاد مقاومتی، تولید ثروت، قرآن کریم، گفتمان رهبری -
صفحه 33پژوهش حاضر بر آن است تا با مروری اجمالی بر دیدگاه ها و بیانات مقام معظم رهبری، بازنمایی هویت اسلامی ایرانی را در اندیشه ها، به ویژه نظریات دفاعی ایشان، دست یازد. این پژوهش، از حیث هدف، تحقیقی کاربردی؛ از منظر سطح تحلیل، از ماهیتی توصیفی استنباطی برخوردار است و روشی که برای پیشبرد مطالعه و دست یابی به اهداف مورد نظر، اتخاذ گردیده، روش اسنادی تحلیلی است. داده های مورد نیاز نیز از راه مطالعات کتابخانه ای و اسنادی و با استفاده از ابزار فیش برداری گردآوری شده است. یافته های تحقیق حاکی از آن است که مقام معظم رهبری، در فرمایشات خویش، اهمیت وافری برای هویت اسلامی ایرانی قائل بوده و مولفه هایی همچون وجود روحیه معنوی، یاد خداوند و توکل به او، دوری از دنیاطلبی و زبان و ادبیات فارسی را معرفی می نمایند. همچنین ایشان، دفاع از هویت اسلامی ایرانی را به واسطه افسران و نیروهای مسلح در دوره جنگ نرم دانسته و وجود استقلال، اعتقاد و اعتماد مردم به هویت شان، شناسایی و درک عمیق روش های مورد استفاده دشمنان سلطه جو را به عنوان ملزومات نگه داشت فرهنگ و هویت اسلامی ایرانی در نظر دارند. در نهایت براساس نتایج به دست آمده در پژوهش باید اظهار کرد راه حلی که باید برای مقابله با دشمن در دوران جنگ نرم به کار بست، مجهز شدن به علم و فناوری و تجهیزات مدرن و استفاده از استراتژی نرمش قهرمانانه برای رسیدن به مقصود است.کلیدواژگان: بازنمایی، هویت اسلامی، ایرانی، جنگ نرم، اندیشه های دفاعی
-
صفحه 71خودشناسی و دست یابی به هویت صحیح، سبب شناخت اهداف حقیقی در زندگی، وسایلی و راه های رسیدن به آن اهداف و رفع موانع رسیدن به آنهاست. این نوشتار به بررسی نقش خانواده در دست یابی فرزندان به هویت صحیح پرداخته است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که خانواده ها می توانند با انتخاب نام مناسب برای فرزندان، هدیه و امانت الهی دانستن فرزندان، محبت به فرزندان، احترام به شخصیت آنان، کمک به خداشناسی و پرورش ایمان در کودک، تفاهم و همیاری، توجه به کودک و بازی با او، پرورش صحیح توانایی های فرزندان، الگوی مناسب بودن برای فرزندان، توجه به لقمه حلال و حلال زادگی و... فرزندان را در نیل به هویت مناسب، یاری رسانند.کلیدواژگان: هویت، بحران هویت، خانواده، تربیت کودک، آموزه های دینی
-
صفحه 95خانواده مناسب ترین جایگاه برای تامین نیازهای انسانی و بهترین بستر برای ایجاد امنیت و آرامش روانی است، که بسیاری از نیازهای فردی و روان شناختی انسان در آن تامین می گردد. در عصر حاضر، نظام خانواده دچار مشکلات و چالش های جدی شده است، که به تدریج آن را به سستی و تزلزل می کشاند، بنابراین تقویت این نهاد مقدس بیش از گذشته ضروری به نظر می رسد. همان طور که عیان است عوامل زیادی در تقویت این نهاد موثرند، که یکی از این عوامل ساده زیستی است؛ بنابراین در این پژوهش با مراجعه به منابع دینی و به روش تحلیلی اسنادی، به تعریف ساده زیستی و برخی اصطلاحات و واژه های مشابه آن اشاره شد، سپس اهمیت و فلسفه ساده زیستی در اسلام مورد تحلیل قرار گرفت و به آثار ساده زیستی، همچون آسودگی، موفقیت در زندگی، سرمایه گذاری، قدرت و آزادی اشاره و مشخص شد که در مقابل ساده زیستی، تجمل گرایی مطرح است که از آثار زیان بار آن می توان به زمینه سازی برای گناهان، گسترش فقر در جامعه، تبدیل ارزش به ضد ارزش، اسراف، ناتوانی در انجام وظیفه و فراموشی یاد خدا و قیامت اشاره کرد و در نهایت با بررسی تاثیر ساده زیستی بر استحکام خانواده ها نقش اثرگذار آن آشکار گردید که در نهایت براساس متن راه کارهایی برای پیاده سازی ساده زیستی در خانواده ها ارائه شد.کلیدواژگان: استحکام خانواده، ساده زیستی، زوجین، آموزه های دینی
-
صفحه 127در پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی، بن مایه های اعتقادی نقش «مادری» زن در آموزه های وحیانی بررسی و ساختار بینشی ارائه شده است که براساس آن، توانایی پاسخ گویی به برخی از شبهات مرتبط به دست می آید و بطلان برخی از نگرش های انحرافی، آشکار می گردد. بدین منظور، براساس سه شاخصه «هدایت» (ناظر به اصول توحید، نبوت و امامت)، «حکمت» (ناظر به اصول توحید و عدل) و «رضایت» (ناظر به اصول توحید و معاد) مطالب ساماندهی گردید که برجسته ترین نتایج به دست آمده از آن بدین قرار است:1. شاخصه های جسمی و روحی زن از یک سو و مجموعه حقوق و تکالیف مرتبط با نقش مادری او از سوی دیگر، بیان گر هماهنگی هدایت تکوینی و تشریعی و نقش قرآن کریم و اهل بیت: در فهم انسان نسبت به جایگاه و کارکرد نقش مادری است؛
2. زن براساس حکمت الهی، مظهر تداوم و تربیت نسل انسان است و مدیریت او در برابر تزاحم های درونی و بیرونی و عمل به فرامین الهی و اخلاص در انجام آن، ضمن فراهم آوردن موجبات رضایت زن از ایفای نقش مادری، رضایت الهی و سعادت اخروی را به ارمغان می آورد.کلیدواژگان: زن، مادری، اصول عقاید، فرهنگ اسلامی، قرآن -
صفحه 157هدف پژوهش حاضر بررسی راهبردهای تاثیرگذار در تحقق و ایجاد تربیت اجتماعی است. سوال اساسی این است که بایسته ها و نبایسته های تربیتی، اجتماعی و روان شناختی در راستای نیل به تربیت اجتماعی افراد چیست؟ روش پژوهش، توصیفی تحلیلی است، به این منظور پس از شناسایی و استخراج مفاهیم و مستندات، از متون دینی، علوم تربیتی، علوم اجتماعی و روان شناسی، به تحلیل محتوای آنها پرداخته و راهبردهای آموزشی، تربیتی و روان شناختی مستفاد بیان گردید. نتایج نشان داد که شاخص ترین راهبردهای تربیتی، اجتماعی و روان شناختی که می تواند در تحقق تربیت اجتماعی تاثیرگذار باشد و مربیان را در نیل به این هدف یاری رساند عبارتند از: آگاهی از محتوای تربیت اجتماعی، آگاهی از راه کارهای انتقال پیام، ایجاد انگیزه و رغبت در متربی نسبت به تحقق جامعه پذیری، توجه جدی به تفاوت های فردی و جنسیتی در فرایند آموزش تربیت اجتماعی، بهره گیری صحیح از روش یادگیری مشاهده ای، بهره گیری گسترده از ارتباط کلامی و غیر کلامی، و ساده گویی و مدارا با متربی.کلیدواژگان: تربیت اجتماعی، تفاوت های فردی، ظرفیت های روانی، روابط کلامی، یادگیری مشاهده ای و انگیزش
-
Page 3The fast economic growth, the enhancement of the productivity, creating stable jobs, policy (strategy) for training skilled working population, the economic structure improvement, creating culture in national products and domestic consumption, achieving Iran's 20- year vision plans (20 -year perspective document for Iran) within the religious approach, achieving social justice, proving the effectiveness of the economic system of the country and etc. in reality, these are the general strategies and the doctrines of the resistance economy which they should take place in the ground (area) of the Islamic system that it is a religious system according the leadership's belief.
The main question of this research is if the resistance economy as a practical strategy to create wealth can make wealth in the religious area. In other words, this paper is going to determine if the religious teachings are harmony with the creation of wealth and Economic booms in the social system or there is no harmony between the religious teachings and the creation of wealth and Economic booms. With relying on findings, the present research claims that not only there is harmony between the religious teachings and the creation of wealth and the growth and economic development but also the growth and sustainable development happens in the religious ground that it is a prerequisite for producing wealth. Therefore, the resistance economy in the discourse of the leadership as a paradigm of Islamic economy only in this ground should create wealth which it can fulfil the goals of Islamic government. For proving this claim, the paper with analytic-descriptive method will have a research in the holy Quran teachings.Keywords: the holy Quran, resistance economy, creating wealth, the discourse of the leadership -
Page 33The present paper is going to investigate the representation of the Islamic-Iranian quiddity in the thoughts specially the thoughts and defensive attitudes of imam Khamenei with a brief look to his opinions and speeches. This research from the point of aim is investigative and applied, from the view of the level of analysis is descriptive- inferential and it has used the analytic-documentary method to develop study and achieve the regarded goals. The required data has been collected through library- documentary studies and with using note taking tools. Findings (outcomes) show that the supreme leader attaches much importance to the Islamic-Iranian quiddity and he defines components such as spiritual sense, the remembrance of God and reliance on God, avoidance of love of the world and Persian Language and Literature. Also, he has considered the defense of the Islamic-Iranian quiddity should be taken by the officers and armed forces in the time of the soft war and he believes that the independence, people's trust and faith to their quiddity, recognition and deep understanding of the strategies used by aggressive enemy are the necessities of maintaining of the Islamic-Iranian culture and quiddity. At last, based on the consequences of the research, it should be mentioned that the solution to confront enemy in the time of soft war is to apply and equipped by modern sciences and technology and equipment and using heroic flexibility to attain the goal.Keywords: imam Khamenei, representation, the Islamic, Iranian quiddity, soft war, defensive thoughts
-
Page 71Self-knowledge and achieving to a true identity causes the knowledge to the real goals in life and knowledge to instruments and the ways to achieve these goals and to overcome obstacles. This note has studied the role of family in children for achieving the true identity. Outcomes indicate that families are able to help children to reach a true identity by selecting good names, believing they are the gift and a trust from God, kindness toward children, respectfulness toward their personality, helping to believe in God, understanding and cooperation, attention to children and their plays, developing children's abilities in a good manner, being a good example, attention to Halāl (lawful) food and legitimacy of children.Keywords: nature-quiddity, identity crisis, educating children, the religious teachings
-
Page 95Family is the best place to provide human needs and it is the best ground (place) to establish psychological security and peace. At the present time, the family system confronts serious challenges that make the family weakness and instability.
Therefore strengthening this holy institution seems more necessary than ever. It is obvious that many factors are affecting to strengthen this institution that one of these factors is simple or minimalist Living. This note with referring to the religious sources and with analytic-documentary method tries to define simple or minimalist Living and some terms and similar words, then it analyzes the importance and philosophy of simple or minimalist Living in Islam and implies to the effects of simple or minimalist Living such as relaxation (peace), success in life, investment, power and liberty. It makes clear that the opposite of simple or minimalist Living is elegance (luxury) which its harmful effects are a background for committing sin, growing poverty in society, changing values to anti-values, extravagance (waste), disability in doing duties and forgetting God and the day of judgment. At last with studying the impact of simple or minimalist living on strengthening family, it is revealed its effective role and at the end the article presents approaches for creating simple or minimalist living in families.Keywords: the family strengthening, simple or minimalist Living, husband, wife, the religious teachings -
Page 127The issue of this note is to to study the religious themes of the role of women's motherhood in the Islamic revelational culture. This research with descriptive-analytic method tries to present an insight structure which it can reply to some related doubts and it reveals the voidance of some wrongful attitudes. Meanwhile, implying to the most prominent concerns of man's thoughts and the principles of the religious beliefs of the school of Ahl al-Bayt, it has resulted three parameters (indices): guidance (observing Tawhid- Unity of Allah- , Nabuwat or prophecy and the Day of Judgment), hikmat-wisdom- ( observing the principles of Tawhid and Justice-Adl) and consent (observing the principles of Tawhid and the Day of Judgment) in order to organize the research. The most important outcomes are: 1. from one side, bodily and psychological parameter of women and the collection of rights and duties (related to the role of motherhood), from the other side, indicating the harmony between the existential (takwini) guidance and legislative (tashrii) guidance and the role of the holy Quran and Ahl al-Bayt in understanding of man to the position and function of the motherhood role. 2. Women according to the divine wisdom are the outward appearance of the continuity and training of human generation and meanwhile, providing women's consent for their motherhood role, their management against internal and external conflicts and acts according to the divine orders and sincerity in practicing them follows the divine consent and fortune in the hereafter.Keywords: the holy Quran, woman, motherhood, the principles –roots, of Islamic beliefs, culture
-
Page 157The aim of this note is to study the effective strategies for achieving and creating social education. The main question is what the educational, social and psychological necessities and prohibitions are for achieving social education of persons. The
method of the research is analytic- descriptive. After recognizing and extracting concepts and documents from the religious,
educational, sociological and psychological texts, it has analyzed
its content and presented the educational, training and psychological strategies. The results show that the most evidence (parameter) for the educational, social and psychological strategies which can influence on the achievement of this social education and help instructors to achieve this goal is: the knowledge to the content of the social education, knowledge to the approaches to transmit messages, creating motive and desire in the educated to the achievement of socialization, the serious attention to the individual and gender differences in the process of teaching the social education, the correct use from the method of observational learning, wide utilization of verbal and non- verbal communication and simplifying speech and being tolerant to learners.Keywords: social education, individual differences, psychological capacities, verbal communication, observational learning, motivation