فهرست مطالب

مدیریت و پژوهش های دفاعی - پیاپی 84 (بهار و تابستان 1396)

نشریه مدیریت و پژوهش های دفاعی
پیاپی 84 (بهار و تابستان 1396)

  • تاریخ انتشار: 1396/06/30
  • تعداد عناوین: 6
|
  • علمی ترویجی
  • محسن صفایی، جعفر قیدر خلجانی صفحات 1-34
    امروزه سازمان ها همواره به دنبال ارزیابی عملکرد واحدهای خود هستند. در سازمان های پروژه محور، ارزیابی پروژه ها از اهمیت زیادی برخوردار است. یکی از انواع پروژه ها که در صنایع دفاع حائز اهمیت است پروژه های توسعه محصول جدید است؛ لذا دستیابی به راهکاری برای ارزیابی میزان موفقیت اینگونه پروژه ها بسیار مهم است. در این تحقیق به شناسایی و رتبه بندی شاخصهای ارزیابی موفقیت طرحهای توسعه محصول جدید در صنایع دفاع پرداخته شده است. در ابتدا با مرور ادبیاتی در این حوزه شاخصهای ارزیابی موفقیت طرح استخراج، و با استفاده از روش دلفی، پرسشنامه میان یازده نفر خبره این صنعت توزیع شد. هم¬چنین برای تعیین اوزان هر یک از شاخصها بر مبنای روش تحلیل سلسله مراتبی پرسشنامه میان ده نفر از خبرگان توزیع، و در نهایت این پرسشنامه ها با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی تحلیل شد. نتایج حاکی است که از میان 18 شاخص شناسایی شده، شاخصهای دستیابی به عملکرد و کارایی مناسب محصول (استانداردهای عملکردی) ، دستیابی به سهم بازار داخلی و شاخص تحقق آستان ویژگی های فنی محصول (الزامات فنی محصول) به ترتیب دارای بیشترین وزن است. هم-چنین از میان سه بعد موفقیت مدیریت طرح، موفقیت محصول و موفقیت بازار، درنهایت بعد موفقیت مدیریت طرح بیشترین وزن را به خود اختصاص داد.
    کلیدواژگان: شاخص های ارزیابی موفقیت طرح، توسعه محصولات جدید، صنایع دفاعی، دلفی فازی، تحلیل سلسله مراتبی (AHP) فازی
  • علی آبیاتی، محمدباقر بابایی طلاتپه صفحات 35-74
    در این پژوهش برای نخستین‎بار رفتار تاثیرگذار استادان و مربیان موفق بر تربیت دانشجوی تراز انقلاب اسلامی در جامعه آماری 319 نفری از استادان، مربیان، فرماندهان و دانشجویان دانشگاه مورد بررسی قرار گرفت. هدف پژوهش کشف میزان اثر‎گذاری و اولویت‎ شاخصهای رفتاری استادان دانشگاه‎ بر ویژگی ها و شاخصهای تربیتی دانشجوی تراز انقلاب اسلامی است. با استناد به مبانی تربیت اصیل اسلامی، بیانات مقام عظمای ولایت، اسناد نقشه جامع علمی کشور و ویژگی ها و شایستگی‎های استادان طبق آخرین سند ابلاغی، رفتار استادان مورد ارزیابی قرار گرفت. پژوهش، توصیفی تحلیلی، و از لحاظ ماهیت از نوع کاربردی است. در پایان از مجموع شایستگی‎های سی‎و‎یک گانه شیوه‎نامه شایستگی‎های استادان تراز انقلاب اسلامی، چهارده گویه اثر‎گذار بر تربیت دانشجویان به دست آمد که از این بین، اثرگذارترین گویه‎ها ضریب هوشی، الگو بودن در اخلاق و رفتار، آشنایی با حوزه تحقیق و پژوهش و دانش تخصصی (تحصیلات) استادان است و نیز با توجه به تحلیل اثرگذاری این گویه‎ها بر تربیت دانشجویان ویژگی های مؤمن، مجاهد، ولایی، انقلابی، مردمی و بصیر به صورت جداگانه، الگویی به دست داد که برای استادان و مدیران تربیتی دانشگاه ها بسیار مؤثر است.
    کلیدواژگان: رفتارشناسی، استاد موفق، دانشجوی تراز انقلاب اسلامی
  • اکبر اعتباریان، امیر کیوان آرا ، مهدی عطایی صفحات 75-93
    جنگ هشت ساله عراق علیه ایران نقطه عطفی در هویت تاریخی و فرهنگی ملت ما به شمار می رود. در این میان نوع مدیریت و فرماندهی این جنگ حقیقتی بارز و غیر قابل انکار است که باید به عنوان ذخیره ای ارزشمند برای نسل های آینده به یادگار بماند. در این پژوهش تلاش شد نقش عوامل مدیریتی همچون رهبری و هدایت، برنامه ریزی، تصمیم گیری و سازماندهی و انسجام در پیروزی ایران در عملیات کربلای 5 از دیدگاه فرماندهان و رزمندگان شرکت کننده در عملیات بررسی شود. جامعه آماری این پژوهش 210 نفر از فرماندهان شرکت کننده در عملیات آفندی کربلای 5 بودند که براساس نمونه گیری تصادفی ساده 132 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. این پژوهش از نوع توصیفی پیمایشی بود و داده¬ها با استفاده از طریق پرسشنامه محقق ساخته در پنج عامل مدیریتی با 58 گویه در مقیاس 5 درجه ای لیکرت جمع آوری شد. نتایج پژوهش نشان داد، تاثیر نقش عوامل مدیریتی در پیروزی ایران از نظر تصمیم گیری، برنامه ریزی، سازماندهی و هماهنگی و انسجام بیشتر از سطح متوسط و بیشترین میانگین نمره پاسخ به شجاعت و بی پروایی فرماندهان جنگ نسبت به پیامدهای عملیات، داشتن تفکر جهادی در برنامه های عملیاتی و نیز همکاری و هم افزایی بین رسته های عملیاتی مربوط بوده است.
    کلیدواژگان: تجربه مدیریتی جنگ، مدیریت مقاومتی و جهادی، مدیریت جنگ در کربلای 5، دفاع مقدس
  • محسن صفری ، مسعود موحدی صفحات 95-124
    یکی از گامهای مهم هر سازمان در فرایند مدیریت دانش، شناسایی نیازهای دانشی خود برای پر کردن خلاها و شکافهای دانشی است. می¬توان گفت سازمانی که بتواند بموقع و صحیح این گام مهم را بردارد در کشف نیازهای دانشی خود هوشمندانه عمل کرده است. موفقیت این گام به چه عواملی وابسته، و تاثیر هر کدام از این عوامل به چه میزان است؟ در این پژوهش ضمن مصاحبه با خبرگان به صورت توصیفی تحلیلی، هوشمندی سازمان و عوامل مؤثر بر آن مورد بررسی قرارگرفت و مشخص شد چهار عامل «سرمایه فکری و دانشی» ، «فرهنگ سازمانی» ، «ساختار» و «فناوری اطلاعات» در هوشمندی سازمان، بیشترین فراوانی را در هوشمندی سازمان دارد. پس از شناسایی ابعاد و مؤلفه¬ها، ضمن بررسی روایی پرسشنامه توسط خبرگان مرتبط با حوزه دانش و پژوهش به نظرخواهی جامعه آماری پژوهش گذاشته شد که مسئولان دانش و پژوهش رده¬های سپاه هستند. با توجه به اینکه جامعه آماری این پژوهش حدود 70 نفر در سال 1395 هستند، نمونه به صورت تمام شمار انتخاب شد. در این پژوهش نرمال بودن متغیرهای تحقیق با استفاده از آزمون کولموگروف اسمیرنوف و با توجه به کم بودن جامعه از نرم افزار PLS و برای اولویت بندی شدت تاثیر عوامل مؤثر بر هوشمندی از آزمون فریدمن استفاده شده است. این پژوهش نشان داد به ترتیب متغیرهای فناوری اطلاعات، سرمایه فکری دانشی سازمان و فرهنگ سازمانی بیشترین تاثیر را بر هوشمندی در کشف نیازهای دانشی سپاه دارد و متغیر ساختار سازمانی تاثیرگذاری معنادار و قابل توجهی بر هوشمندی سپاه در کشف نیازهای دانشی ندارد.
    کلیدواژگان: هوشمندی سپاه، نیاز دانشی، ساختار، سرمایه فکری دانشی، فناوری اطلاعات، فرهنگ سازمان
  • علی لطفی، علیرضا بوستانی پور صفحات 125-153
    در این پژوهش به دنبال مقدمه چینی برای رسیدن به مفاهیم و الگویی هستیم تا سلامت روان افرادی مفهوم پردازی شود که در حوزه های نظامی و دفاعی هستند. به همین منظور با استفاده از روش پژوهش تحلیل محتوا، متون و پژوهشهای دفاعی و نظامی، مورد بررسی قرار گرفت. نمونه¬گیری از پژوهشهایی بود که در دسترس پژوهشگر در زمینه های دفاعی و نظامی قرار می¬گرفت تا بتواند با بررسی هر چه بیشتر متون به یافته های بیشتری دست پیدا کند. در نهایت 58 مقاله پژوهشی داخلی و خارجی به عنوان نمونه نهایی انتخاب شد. در ادامه نیز بررسی متون، توسط پنج نفر صاحبنظر دیگر در زمینه های نظامی و سلامت روان، صورت گرفت و مؤلفه¬های استخراج شده بر اساس آماره کاپا مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. سرانجام عوامل الگوی مفهومی برای تبیین انسان سالم در مقام دفاعی در سه حوزه آسیب شناسی، مثبت گرایی و نگرشی به این شرح گزارش شد: آسیب¬شناسی (اضطراب، افسردگی، پارانویا، وسواس، خودشیفتگی) ؛ مثبت¬گرا (مثبت نگری، سلامت جنسی، بهزیستی معنوی، بهزیستی اجتماعی) ؛ ابعاد نگرش (نگرش به شغل، نگرش به اعتیاد).
    کلیدواژگان: انسان سالم، تحلیل محتوا، الگوی مفهومی، ابزار ارزیابی
  • اسماعیل خان احمدی * صفحات 155-184
    موفقیت در صحنه جنگ اعم از اینکه جنگ پیشگیرانه، پیشدستانه، برق آسا، فرسایشی تمام عیار، محدود، منظم یا نامنظم، نامتقارن (ناهمگون یا ناهمطراز) باشد به قابلیت هدایت گر عملیات در حفظ دور عملیات است. نظر به اینکه نهج البلاغه سخنان انسان کامل و فرمانده بی بدلیل عالم هستی را به تصویر کشیده، موضوع این نوشتار منشور حفظ دور عملیات با تاکید بر نهج البلاغه است. این نوشتار که نتیجه یک طرح پژوهشی است از حیث هدف، کاربردی و از حیث سطح تحلیل، برخوردار از ماهیتی توصیفی استنتاجی و از حیث رویکرد و طبقه‎بندی روش متکی به روش کتابخانه‎ای است. داده‎های مورد نیاز از راه مطالعات کتابخانه‎ای و با استفاده از ابزار فیش گردآوری شده است. در راستای جمع‎آوری اطلاعات سؤال اصلی تحقیق به این شرح طرح شد: منشور حفظ دور عملیات از دید نهج البلاغه چه اصولی دارد؟ با توجه به مطالعات اکتشافی و نظر کارشناسان شش سؤال فرعی با محوریت آتش، آموزش، آرایش، احتیاط، اطلاعات، ارتباطات طرح گردید. با نهادینه شدن اصول ششگانه منشور دستاوردهای چهارگانه فرصت سازی، ارتقای بهره وری، ارتقای آمادگی، انعطاف پذیری در راستای تحقق اهداف برای فرماندهان در فرایند طرحریزی، هدایت و کنترل عملیات شکل می گیرد که در مبحث نتیجه گیری به آن اشاره شده است.
    کلیدواژگان: منشور، حفظ دور عملیات، نهج البلاغه