فهرست مطالب
پژوهشنامه ادب حماسی
سال چهاردهم شماره 2 (پیاپی 26، پاییز و زمستان 1397)
- تاریخ انتشار: 1397/08/22
- تعداد عناوین: 8
-
-
صفحات 13-50گفتار پیش رو، نتیجه پژوهش کتاب خانه ای است که به منظور ارتقای کیفیت متون بازنویسی شده از آثار حماسی با تاکید بر مشخصه های رشد ادراکی، عاطفی و اجتماعی برای کودک و نوجوان صورت گرفته است. برای دست یابی به این هدف، در گام نخست مبانی نظری بازنویسی آثار حماسی ادبیات کودک و نوجوان ارائه و تاریخچه مختصری از آثار بازنویسی شده در عرصه ملی با تاکید بر شاهنامه فردوسی بررسی شده است. سپس مشخصه های رشد کودک در سنین مختلف طبقه بندی شده و براساس آن قواعد عمومی و تخصصی بازنویسی آثار کهن حماسی ارزیابی شده است. بر مبنای این ارزیابی، شاخص های مطلوب داستان گزینی و بازنویسی آثار حماسی سازگار با قابلیت های ذهنی و توان مندی های مختلف ادراکی مخاطبان کودک و نوجوان در سنین مختلف جمع بندی و پیش نهاد شده است. در پایان، نمونه هایی از این شاخص های مطلوب در مقایسه با بازنویسی های ناکارآمد از داستان های شاهنامه فردوسی به منظور ارائه مصداق های کاربردی آورده شده است. پژوهش حاضر شیوه ای علمی برای ارائه شاخص های مطلوب و انتخاب داستان های مناسب در سایر انواع ادبی نیز هست.کلیدواژگان: ادبیات کودک و نوجوان، بازنویسی، مشخصه های رشد، حماسه، شاهنامه فردوسی
-
صفحات 51-74داستان رستم و اسفندیار یکی از داستان های زیبا و دلکش شاهنامه است که در میان عامه ی مردم نیز بازتاب گسترده ای داشته است. این تراژدی از دیرباز در نواحی مختلف ایران رواج داشته و گاه دچار دگرگونی ها و تحریف هایی نیز شده است. یکی از مناطقی که این داستان از دیرباز در آن رواج داشته است، منطقه ی کهن کوهمره سرخی است. این داستان نیز مانند بسیاری دیگر از روایت ها از ذهن و خاطر مردم این دیار فراموش شده است و تنها به وسیله ی مسن ترین و معروف ترین نقال این منطقه- علی حسین عالی نژاد، آخرین بازمانده ی نقالان و راویان منطقه- روایت می شود. روایت نقالی داستان رستم و اسفندیار در این منطقه، آمیزشی از حماسه و باورهای عامیانه و اساطیری بومیان منطقه است. بررسی های نگارنده در روایت-های حماسی موجود در این منطقه و به ویژه روایت اخیر نشان دهنده ی این نکته است که نقالان و راویان کوشیده اند با وارد کردن باورها و عناصر بومی و اساطیری رایج در میان مردم، پذیرش این روایت ها را برای همگان بیشتر کنند. واکاوی آن افزون ب
داستان رستم و اسفندیار یکی از داستان های زیبا و دل کش شاهنامه است که در میان عامه مردم نیز بازتاب گسترده ای داشته است. این تراژدی از دیرباز در نواحی مختلف ایران رواج داشته و گاه دچار دگرگونی ها و تحریف هایی نیز شده است. یکی از مناطقی که این داستان از دیرباز در آن رواج داشته است، منطقه کهن کوهمره سرخی است. این داستان نیز مانند بسیاری دیگر از روایت ها از ذهن و خاطر مردم این دیار فراموش شده است و تنها به وسیله مسن ترین و معروف ترین نقال این منطقه، علی حسین عالی نژاد، آخرین بازمانده نقالان و راویان منطقه، روایت می شود. روایت نقالی داستان رستم و اسفندیار در این منطقه، آمیزشی از حماسه و باورهای عامیانه و اساطیری بومیان منطقه است. بررسی های نگارنده در روایت های حماسی موجود در این منطقه و بویژه روایت اخیر نشان دهنده این نکته است که نقالان و راویان کوشیده اند با وارد کردن باورها و عناصر بومی و اساطیری رایج در میان مردم، پذیرش این روایت ها را برای همگان بیش تر کنند. واکاوی آن افزون بر ثبت روایتی که پیش از این در هیچ ماخذی ثبت و بررسی نشده است، بخشی از باورهای اساطیری مردم این منطقه را نشان می دهد. یافته های این پژوهش در بخش های زیر آمده است: الف)- خلاصه روایت نقالی؛ ب)- بررسی و تحلیل روایت در چند بخش: 1- تولد اسفندیار؛ 2- اسطوره باروری؛ 3- ایزدان شهید شونده؛ 4- باور به اجنه.
ر ثبت روایتی که پیش از این در هیچ ماخذی ثبت و بررسی نشده است، بخشی از باورهای اساطیری مردم این منطقه را نشان می دهد. یافته های این پژوهش در بخش های زیر آمده است: الف)- خلاصه ی روایت نقالی؛ ب)- بررسی و تحلیل روایت در چند بخش: 1- تولد اسفندیار؛ 2- اسطوره ی باروری؛ 3- ایزدان شهید شونده؛ 4- باور به اجنه.کلیدواژگان: اسفندیار، روایت نقالی، اسطوره باوری، باورهای عامیانه، ایزد شهید شونده -
صفحات 75-94مقاله حاضر برای نخستین بار در ایران، به معرفی حماسه های دینی سه گانه ادب ترکی پرداخته است و از این میان، تکیه گفتار به معرفی ترجمه فارسی حماسه منثور بطال نامه و برخی از مهم ترین ویژگی های آن معطوف شده است. بر این اساس، ابتدا به اصالت و آبشخور عربی این حماسه و حضور پررنگ پهلوان تازی تبار آن در ادب ترکی اشاره شده است و پس از توصیف صلتیخ نامه و دانش مندنامه، هویت تاریخی و شخصیت محوری حماسه بطال نامه، یعنی جعفربن حسین ملقب به سید بطال غازی معرفی شده است و در پایان، به ارتباط او با صوفیه، عیاران و حضورش در حماسه فارسی مسیب نامه اشاره شده است.کلیدواژگان: صلتیخ نامه، دانش مندنامه، بطال نامه، سید بطال، صوفیه، عیاران، مسیب نامه
-
صفحات 95-116نقد اسطوره ای از آن نظر که با زمینه های متنوع و گوناگونی مانند: مردم شناسی، مطالعات تاریخ تمدن، ادیان، روان شناسی جمعی و روان شناسی یونگ و مطالعات کهن الگویی، مرتبط است؛ روی کردی میان رشته ای به حساب می آید. منتقد در این نقد به تحلیل و بررسی تمامی نشانه های کهن الگویی موجود در متن می پردازد که خودآگاه یا ناخودآگاه در آفرینش اثر ادبی، موثر بوده اند. با توجه به کاربرد این شیوه در شناخت ارزش های ناخودآگاهانه متن و تحلیل سطوح نمادین آن، به نظر می رسد متونی که حاوی نشانه های اسطوره ای هستند؛ برای تحلیل با این شیوه، قابلیت بیش تری دارند. از جمله این متون، رمان پریباد نوشته محمدعلی علومی است. این رمان، سرشار از بن مایه های اسطوره ایست که مولف آن، خودآگاه یا ناخودآگاه به آن توجه کرده است. محقق در این مقاله بر آن است تا با روشی تحلیلی به بررسی اسطوره های شاخص این رمان هم چون اسطوره پری و باد و تطبیق آن با شاهنامه فردوسی بپردازد. بررسی های حاصل از تحقیق نشان می دهد که این مفاهیم در شاهنامه به عنوان پیش متن، بیان شده است و نویسنده رمان سعی در خوانش دوباره این اسطوره ها در رمان پریباد دارد.کلیدواژگان: اسطوره، پري، باد، شاهنامه، پريباد، محمدعلي علومي
-
صفحات 117-131
علامه محمد اقبال لاهوری از شاعران نام دار و برجسته پاکستان است که نقشی بسزا در دفاع از ارزش های ملی و آزادی خواهی در پاکستان و شبه قاره و بویژه در قلمرو زبان و در پیروی از گران مایگان فرهنگ و ادب ایران و معارف اسلامی دارد و چشمه زلال اندیشه وطنی وی همواره در جوش و خروش بوده است و این شوریدگی ملی و آیینی را در قالب زبان فاخر فارسی و اندیشه های بلند فرهنگ ایرانی، ناموس اخلاقی و شرف دینی خود می دانست. در این مقاله که از روش کتاب خانه ای و فیش برداری از کتاب ها، مقاله ها، فرهنگ لغات، مجله ها، دانش نامه ها و دیوان شاعران و هم چنین نرم افزارها، از جمله نرم افزار لغت نامه ها استفاده شده، کوشش نگارندگان بر آن بوده است که تاثیر پذیری این گوینده پر آوازه را از فرهنگ فاخر ایرانی و معارف ارزش مند اسلامی نشان دهد.
کلیدواژگان: حماسه، اقبال، ملی، میهنی، ایران -
صفحات 133-153هدف از نگارش مقاله حاضر بررسی اسطوره پدر و پسر از دیدگاه فروید در رمان پدر بی جان اثر دانلد بارتلمی و مقایسه آن با داستان رستم و سهراب در شاهنامه فردوسی است. برای نیل به این منظور، نویسنده این مقاله از روی کرد زیگموند فروید درباره عقده ادیپ در تحلیل رابطه پدر و پسر در این دو داستان سود جسته است. این رابطه در دل خانواده شکل می گیرد که در رمان بارتلمی به خوبی ترسیم شده است. ابتدا به معرفی دانلد بارتلمی پرداخته می شود. سپس عقده ادیپ در دید فروید معرفی می گردد تا بنیان نظری پژوهش فراهم شود. آن گاه، این مفهوم در رمان پدر بی جان و داستان رستم و سهراب ارائه می گردد که در نهایت با بررسی هردو اثر از دید روان شناسی فروید مورد مطالعه قرار می گیرد. نویسنده در این مقاله بر آن است تا با تمرکز بر اسطوره پدر و پسر از منظر روان شناسی فروید، ماهیت این اسطوره را با تکیه بر متن رمان و شاهنامه به تصویر کشد. این پژوهش توصیفی تحلیلی است و روش مطالعه نیز کتاب خانه ای.کلیدواژگان: دانلد بارتلمی، زیگموند فروید، عقده ادیپ، شاهنامه، روان شناسی
-
صفحات 155-173کهن الگوها در تجربه های نخستین آدمی ریشه دارند و به این دلیل، در ناخودآگاه فردی و جمعی نوع بشر جای گرفته اند و به صورت پیدا و پنهان در همه شوونات زندگی انسانی بویژه ادبیات (حماسی) که انعکاس دهنده ناخودآگاه فردی و جمعی است، حضور و بروز دارند. بر این پایه، موضوع تحقیق حاضر، نگاهی به شخصیت کوش پیل دندان بر اساس کهن الگوهای مورد نظر یونگ از جمله پیر خردمند و ولادت دوباره است. یونگ برای این دو کهن الگو، مولفه هایی را در نظر گرفته که نمودهای آن در زندگی کوش بازتاب داشته است. مهم ترین نتایج تحقیق حاضر که به روش توصیفی- تحلیلی صورت گرفته است، نشان می دهد که هم سو با آراء یونگ، با ظهور کهن الگوی پیر خردمند، شخصیت اصلی داستان یعنی کوش پیل دندان، دچار تحولات معنوی گسترده ای گردیده و در اثر رهنمودهای پیر فرزانه و روشن گری های او، به فردی اخلاق مدار و پای بند به امور روحانی بدل شده است، به طوری که گویی از نو زنده شده و حیات مجددی را تجربه کرده است. اگرچه کوش در ابتدا شخصیتی ضدقهرمان بوده، اما تحت تاثیر تعالیم پیر دانا، بر تاریکی های درونی خود غلبه کرده و پادشاه و قهرمانی مردمی شده است. با توجه به مولفه های کهن الگوهای یادشده در داستان، مراحل زندگی کوش به سه دوره پیش از تحول، آماده سازی برای تحول و نوزایی شخصیتی تقسیم می شود.کلیدواژگان: کوش نامه، کوش، یونگ، کهن الگوها، پیر خردمند، ولادت دوباره
-
صفحات 175-193داستان رستم و اسفندیار نشان دهنده تعارض درونی در ساختار قدرت رسمی و چگونگی شکل گیری مقاومت در برابر گفتمان غالب قدرت است. این تعارض و درگیری در داستان با شگردهای روایت، گفت وگو و مکالمه وبرخی ساخت های بلاغی مطرح می شود. در این مقاله به بررسی و تحلیل مکالمه وگفت وگو به مثابه بخشی از تحلیل انتقادی گفتمان پرداخته ایم و از برخی مولفه های کاربردشناسی زبان نیز در تحلیل گفت وگوهای دو شخصیت اصلی داستان یعنی رستم واسفندیار بهره برده ایم. این بررسی نشان می دهد که مناسبات روابط قدرت در دربار و نهادهای سیاسی ایران، زبان و ساختار داستان رستم و اسفندیار را از بار ایدئولوژیک سرشار و بلاغت گفتمانی قدرت را بر آن حاکم کرده است. اسفندیار نماینده قدرت دینی و سیاسی و رستم نماینده قدرت پهلوانی و ملی است که علی رغم میل باطنی درگیر نبردی ناخواسته و تن به تن می شوند. گفتمان قدرت باعث عمل کرد زبان در بافت خاص و شیوه بلاغی ویژه ای شده است که وقتی از صافی ذهن حماسه پرداز فردوسی گذشته است باعث ایجاد دست گاه گفتمانی جدید با هویت تازه ای شده است.کلیدواژگان: رستم و اسفندیار، تحلیل مکالمه، تحلیل انتقادی گفتمان، روابط قدرت، کاربردشناسی زبان
-
Pages 13-50The present article is the outcome of a library research made in order to promote the quality of the rewritten texts drawn from epic works with emphasis on the cognitive, emotional, and social development parameters for the child and adolescent. The first step towards achieving this aim is to present the theoretical basis of rewriting the epic works in child and adolescent literature and then the brief history of the rewritten works as far as national interests is concerned with particular emphasis on Shahnameh is investigated. Next the characteristics of the child’s development in different ages are classified and based on that information the general and specialized regulations for rewriting the ancient epic works are evaluated. Based on this analysis, the ideal parameters for choosing a story and rewriting epic works compatible with mental capacities and different cognitive abilities addressed at child and young adult in different ages are suggested and summed up. Finally, to show the matter in practice examples of these ideal parameters in comparison with their inefficient adaptations of Shahnameh stories are provided. The present research is a scientific method for presenting ideal parameters for story selection in other literary genres too.Keywords: Child, adolescent literature, rewriting, Development parameters, Epic, Shahnameh Ferdowsi
-
Pages 51-74
The tale of Rostam and Esfandyar is one of the most fascinating stories in Shahnameh which has had wide reflection among the populace. Ever since its creation this tragedy has been very popular in different regions of Iran and has undergone changes and been distorted at times. The ancient region of Kouhmareh Sorkhi is one region where this tale is very popular since antiquity. Like most other narratives this tale is not remembered by the people of this locality and only is told by the eldest and the most renowned naqqal of this area, Ali Hossein Allinejad , the last of the naqqals and narrators of the region. The naqqali narrative of this tale in this area is an amalgam of epic, popular and mythological beliefs of the natives of the region. The studies made by the writer of this article on the present epic narratives in the area and specifically the recent narrative shows that narrators and naqqals have tried to make these narratives more acceptable among the community by incorporating mythological ethnic elements and beliefs among people and thus preserve them in memories. This inspection not only shows part of mythological beliefs of this community but also records narratives not previously studied nor recorded in references. The findings of this research are presented under the following sections:1- Birth of Esfandyar 2- Fertility myth 3- Martyred gods 4- belief in geniesKeywords: Esfandyar, naqqali narrative, believe in myths, popular beliefs, martyred gods -
Pages 75-94For the first time in Iran this article introduces a trilogy of religious epic in Turkish literature, the emphasis being upon the introduction of the Persian translation of the prose epic Battal Nameh and some of its most important characteristics. Based on this background first the authenticity and the Arabic fountainhead of this epic is verified, second the distinct presence of its hero, Arab in origin in Turkish literature is referred to, next full account of Saltikh Nameh, and Daneshmand Nameh is given, and the historical identity of the protagonist of Battal Nameh epic, that is Ja’far Ebn Hossein, titled Seyyed Battal Ghazi is introduced and in the end his connection with Sufism, Ayyars or rogues and his presence in Mosayeb Nameh, Persian epic is pointed out.Keywords: Saltikh Nameh, Daneshmand Nameh, Battal Nameh, Seyyed Battal, Sufism, Rogues, Mosayeb Nameh
-
Pages 95-116Since mythological criticism is related to many disciplines such as Anthropology, History of civilization Studies, Theology, Jungian Psychology and Archetypal Studies, it is counted as an interdisciplinary approach. A critic in this genre of criticism studies and analyzes all the archetypal signs present in the text which had influenced the creation of literary works whether consciously or unconsciously. Paying attention to the application of this approach in recognizing the unconscious values of the text and analysis of its symbolic levels it seems that texts containing mythological references are more prone to this genre of criticism. The novel Paribad written by Mohammad Ali Olomi is one such example. This novel is filled with mythological themes whose author consciously or unconsciously was concerned about. The purpose of this article is to study the important myths of this novel such as fairy, and wind and compare them with their counterparts in Shahnameh using analytic approach. The studies made indicates that these concepts were mentioned in Shahnameh regarded as pre-text and the author of the novel tries to reintroduce these myths in his work.Keywords: Myth, Fairy, wind, Shahnameh, Paribad, Mohmmad Ali Olomi
-
Pages 117-131
Allameh Mohammad Iqbal Lahouri is a prominent and distinguished poet, a defender of national interests and heritage who has an important role in his homeland with its special Islamic boundaries. The epic of his homeland had always been an integral part of his sublime ideas and novel thoughts. The gem of his existence sparkles with love for his motherland. He is famed and admired for his constant preoccupation with Islamic nationalism and patriotic activities. Commemorating his native land and the defense of his country was his prime mission, a motif clearly seen in Persian epic and in the poetry of earlier patriotic poets of Iran. This research was conducted by library method making use of primary and secondary sources as well as internet sources. The purpose of this article is to explore to what extent patriotic poetry of Iqbal Lahouri was under the influence of patriotic Persian epic since he is considered as a pioneer of patriotic poetry with its special significance in contemporary literature.
Keywords: Epic, Iqbal Lahori, Nationalism, Patriotism, Iran -
Pages 133-153The purpose of this article is to study the myth of father and son from Freud’s point of view in the novel of the dead father written by Donald Barthelme and its comparison with the tale of Rostam and Sohrab in Shahnameh. To reach this end, Freud’s approach regarding Oedipus Complex in analysis of the relationship between father and son in two stories been used. This relationship is formed in the heart of family overtly portrayed in Barthelme’s novel. First Donald Barthelme is introduced, then Oedipus Complex from Freud’s point of view is discussed in order to provide the theoretical basis for the research. Next, this concept in the novel of the dead father, and the tale of Rostam and Sohrab is presented and finally both works from Freud’s psychological approach are studied. The aim is to focus on the myth of father and the son applying Freud’s psychological approach to portray the nature of this myth based on the text of the novel and Shahnameh. The method of research is a descriptive analytic one and the method of study makes use of library approach.Keywords: Donald Barthelme, Sigmund Freud, Oedipus Complex, Shahnameh, Psychology
-
Pages 155-173Archetypes have roots in the first experiences of man and for this reason are placed in man’s individual and collected unconscious. Whether overtly or covertly in all aspects of man’s life especially in epic literature where it reflects the unconscious, archetypes manifest themselves. Based on this fact, the subject of this research is to cast a glance at the character of Kush, the tusked emphasizing the Jungian archetypes of wise old man and rebirth. Jung had regarded certain features for these two archetypes which one finds their reflection in Kush’s life. The most important outcomes of this present research made by descriptive analytic method, show that in accordance with Jung’s ideas with the appearance of wise old man, the main character of the story that is Kush, the tusked undergoes wide spiritual transformation and under the influence of his guidelines and his illuminations Kush turns into an ethical person devoted to spiritual affairs as if reborn to experience a totally new life. Although he had an anti- hero character at first, however under the influence of a wise mentor’s guidance he had overcome his internal darkness and had turned into a king and a popular hero. According to the features mentioned for the two archetypes in the story, the stages of Kush’s life falls into three parts: before transformation, in preparation for the transformation, and rebirth of a new character.Keywords: Kush Nameh, Kush, Jung, Archetypes, wise mentor, rebirth
-
Pages 175-193Tale of Rostam and Esfandyar is an indicator of the inner conflict within the formal power structure and represents the manner in which resistance takes shape against the dominant power discourse. This conflict and involvement in the tale are posed by narrative, dialogue, conversational schemes and sometimes is presented in terms of certain rhetorical structures. This article deals with the study and analysis of conversation and dialogue as part of critical discourse analysis and further makes use of certain applied linguistic parameters in order to analyze the dialogue between two main characters of the tale that is Rostam and Esfandyar. This study shows that power relations in Iran’s court and political institutions enriches the language and the structure of the tale of Rostam and Esfandyar with ideological sense and rhetorical power discourse is seen to cast a shadow over the tale. Esfandyar is the representative of religious and political power and Rostam is the representative of national and heroic power who against his inmost wishes gets involved with an involuntary duel with Esfandyar. Power discourse causes language to function in a particular context and to create a specific rhetorical approach in a way that when this passes through the filter of Ferdowsi’s mind, new discourse system with a new identity is formed.Keywords: Rostam, Esfandyar, conversation analysis, critical discourse analysis, power relations, applied linguistics
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.