فصلنامه المپیک
سال دوازدهم شماره 1 (پیاپی 25، بهار 1383)

در مطالعات ورزشی، نکته حائز اهمت آن است که بتوانیم، موضوع مطالعات خود را طراح کنیم، به اجرا درآوریم و سرانجام، آن را به شکل یک گزارش علمی بنویسیم. این مقاله با رویکردی علمی به گزارش نویسی در حوزه علوم ورزشی، بخشهای گوناگونی را به بحث میگذارد که معمولا باید در یک گزارش علمی وجود داشته باشد و در خصوص هر بخش گزارش، اطلاعات مفصلی را ارائه میدهد.

هدف این تحقیق، بررسی شیوع هفت عامل استرس زای شغل سازمانی، هشت عامل استرس زای مدیریتی و سایر عاملهای استرس زا (نه عامل) در بین دبیران تربیت بدنی شهر رشت است. به این منظور، از یک پرسشنامه حاوی 50 سؤال با ضریب اعتبار آلفا کرونباخ (r=0.93) از تحقیق گلایی (1380) استفاده شد. پرسشنامه تحقیق از طریق پست برای کل جامعه آماری تحقیق (156 نفر) ارسال شد. اطلاعات 132 پرسشنامه به طور کامل (63 مرد و 69 زن) برای نمونه تحقیق و با استفاده از آزمون خی دو و ضریب همبستگی اسپیرمن در سطح معناداری (P≤0.05) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان دادند، رابطه ضعیف مثبت و معنی داری بین هر یک از عاملهای استرس زای سازمانی با مدیریتی بیشتر (R=0.52) بود. میزان شیوع عاملهای استرس زای سازمانی بیشتر از عاملهای استرس زای مدیریتی بود. ضمنا، از بین عاملهای استرس زای سازمانی، "نظام ساختار سازمانی و نظام پاداش دهی" و از بین عاملهای استرس زای مدیریتی، عامل "مسؤولیت شغلی و فناوری" بالاترین میزان شیوع و اولویت را داشتند.. همچنین "همکاری نکردن معلمان سایر درسها و بی توجهی به سختی کار و فرسودگی معلمان" نیز از بین سایر عاملهای استرس زای شغلی بالاترین رتبه را داشت. مقایسه این عاملها با ویژگی های فردی معلمان نشان داد، شیوع عاملهای استرس زا در بین معلمان زن و مرد، معلمان با تحصیلات تربیت بدنی و غیرتربیت بدنی، معلمان کم سابقه و باسابقه، معلمان شاغل در ناحیه یک و دو، معلمان مقطع راهنمایی با دبیرستان و معلمان با مدرک تحصیلی زیرکارشناسی با مدارک بالاتر، تفاوت معناداری وجود ندارد. البته فقط عامل استرس زای سازمانی در بین معلمان زیر 30 سال بیشتر از معلمان 40-31 سال و 41 سال به بالا بود

هدف این تحقیق، بررسی مرز سنی موفقیت کشتی گیران ملی پوش کشور، در طول تاریخ ورزش کشور است. این تحقیق از نوع توصیفی است. جامعه آماری تحقیق را کشتی گیران ملی پوش کشور تشکیل میدهند که در طول 50 سال گذشته موفق به کسب عنوانهای آسیایی، جهانی و المپیک شدند. روش آماری مورد استفاده در این تحقیق، آنالیز واریانس یکطرفه، آزمون توکی، ضریب همبستگی پیرسون و نرم افزارهای آماری در برنامه های آماری Statistcal و Execl است. یافته های این پژوهش نشان میدهند، رابطه معناداری بین مرز سنی، موفقیت کشتی گیران ملی پوش کشور و روند بهبود نتایج آنها در گروه های سنی متفاوت وجود دارد. به علاوه نتایج نشان میدهند، تفاوت معناداری بین مرز سنی و منطقه موفقیت کشتی گیران ملی پوش ایرانی با شاخصهای بین المللی مثل قهرمانی جهان و المپیک وجود دارد. همچنین نتایج تحقیق بیان میدارند، بین کشتی گیران در دامنه مرز سنی و موفقیت آنها تفاوت زیادی وجود دارد. این تفاوت در سه منطقه موفقیت از 14 به 16 سال میرسد. از سویی دیگر، سن کسب موفقیتهای ورزشی کشتی گیران ملی پوش کشور در طول 50 سال گذشته در سه رده المپیک، جنانی و آسیایی در سه منطقه موفقیت ورزشی، کاهش تدریجی را نشان میدهد. این امر نشانه جوانگرایی تدریجی تیم ملی کشتی و شانس موفقیت بیشتر جوانان در این رشته ورزشی است. به طور کلی به نظر میرسد، موفقیت کشتی گیرانی که تدریجی بوده و تکاملی پایدار داشته اند، بیش از آنهایی است که به موفقیتهای آنی و کوتاه مدت در طور عمر ورزشی خود دست یافته اند. این امر، به بررسی بیشتری نیاز دارد.

پژوهش حاضر، به بررسی خود انگیزشی ورزشکاران منتخب تیمهای ورزشی دوره متوسطه استان اصفهان پرداخته است که برای شرکت در مسابقات کشوری اعزام شده اند. روش پژوهش حاضر از نوع زمینه یابی و جامعه آماری آن شامل؛ 157 نفر (90 نفر پسر و 67 نفر دختر) از دانش آموزان ورزشکار منتخب در مقطع متوسطه استان اصفهان هستند که در 6 رشته انفرادی (تنیس روی میز و دو و میدانی از پسران، شنا، بدمینتون، آمادگی جسمانی و شطرنج از دختران) و 4 رشته ورزشی گروهی (هندبال، فوتبال، والیبال و بسکتبال از پسران، هندبال و والیبال از دختران) به مسابقات سراسری اعزام شده اند. در این پژوهش نمونه آماری کل جامعه آماری را شامل میشود. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه خود انگیزشی SMI دیشمن و آیکز استفاده شده است. پس از انجام Pilot Study، 30 سؤال انتخاب شد. تجربه وتحلیل داده ها نشان داد: بین خودانگیزشی این ورزشکاران از نظر جنسیت، رشته تحصیلی، سن و محل تحصیل تفاوت معناداری وجود ندارد (P<0.05) ولی بین خود انگیزشی ورزشکاران دختر رشته های انفرادی (شنا، شطرنج، آمادگی جسمانی و بدمینتون) تفاوت معناداری وجود دارد (P<05.0)

هدف از این تحقیق، مطالعه تاثیر یک برنامه وزنه تمرینی منتخب، بر ترکیب بدن و تغییرات چربی زیرپوست نواحی متفاوت بدن زنان غیر ورزشکار بود. به همین منظور، 20 نفر از زنان غیرورزشکار با میانگین سنی 2.6±36 سال، قد 4±156 سانتیمتر و وزن 2.5±71.5 کیلوگرم به طور تصادفی انتخاب شدند که هیچگونه بیماری جسمی و عوارض اسکلتی نداشتند. برنامه تمرین با وزنه به مدت چهار هفته و هر هفته سه جلسه 50 تا 60 دقیقه ای بود. متغیرهای مورد بررسی عبارت بودند از: وزن، قد، چربی تحت جلدی نواحی شکم، سه سربازو، زیربغل، زیرکتف، فوق خاصره ای، پشت ساق پا، درصد چربی بدن و توده بدون چربی بدن. هر کدام از متغیرها قبل از آغاز دوره تمرینی و پس از پایان آن ارزیابی شدند. در نهایت، اطلاعات به دست آمده با استفاد از آزمون t استودنت تجزیه و تحلیل شدند. یافته های نشان می دهند، برنامه منتخب تمرین با وزنه بر متغیرهای مورد بررسی، غیر از توده بدون چربی بدن، اثر معناداری داشته است (P<0.05). این موضوع تایید میکند که برنامه تمرین با وزنه منتخب، تاثیر معناداری بر ترکیب بدن آزمونی ها داشته است و میتوانیم نتیجه بگیریم، برنامه تمرین با وزنه میتواند در برنامه های کنترل وزن مؤثر باشد.

هدف این تحقیق، مقایسه عاملهای فشارزای روانی دانشجویان دختر و پسر ورزشکار، با دانشجویان دختر و پسر غیرورزشکار در دانشگاه شهید چمران اهواز بود. هدف دیگر تحقیق، بررسی ارتباط عاملهای فشارزای روانی با بهداشت روانی دانشجویان بود. نمونه آماری این تحقیق را 273 دختر و پسر وزرشکار و 147 دختر و پسر غیر ورزشکار تشکیل دادند که با روش تصادفی مرحله ای انتخاب شدند. پرسشنامه فشارزای روانی دانشجویی (SSQ) و بهداشت روانی (SCL-25)، ابزارهای تحقیق را تشکیل دادند. روایی و پایایی این پرسشنامه ها، در تحقیقات متفاوت موفقیت آمیز گزارش شدند. آزمون فرضیه های تحقیق در سطح P<0.05 نشان داد: بین پاسخ دانشجویان دختر و پسر نسبت به عاملهای فشارزای روانی، تفاوت معناداری مشاهده نشد، بین دانشجویان ورزشکار و غیرورزشکار در مورد تحمل فشارزای روانی ناشی از اقامت در خوابگاه تفاوت معناداری مشاهده شد، بین وضعیت بهداشت روانی با بهداشت روانی دانشجویان دختر و پسر ورزشکار رابطه مثبت و معناداری را نشان داد. ولی این رابطه، برای پسران و دختران غیرورزشکار معنادار گزارش نشد. همبستگی چندگانه بین عاملهای فشارزای روانی و بهداشت روانی نشان داد، دو عامل شرایط تحصیلی و اقامت در خوابگاه، بهترین پیش بینی کننده بهداشت روانی پسران ورزشکار است. دو عامل فارغ التحصیلی و اقامت در خوابگاه، بهترین پیش بینی کننده بهداشت روانی دختران ورزشکار است. بنابراین پیشنهاد میشود، دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی، به منظور کاهش فشارزاها و افزایش بهداشت روانی، شرایط مناسبی برای ادامه تحصیل، مسائل آموزشی و اقامت در خوابگاه برای دانشجویان فراهم کنند.

هدف از انجام این پژوهش، بررسی همبستگی آزمونهای یک مایل آهسته دویدن، شاتل ران (20 متر رفت و برگشت) و پله کوئین در برآورد Vo2max دانش آموزان پسر 16-17 ساله است. بدین منظور، 30 دانش آموز پسر 16-17 ساله یکی از دبیرستانهای منطقه دو شهر تهران، داوطلبانه برای آزمون انتخاب شدند. ابتدا مشخصات بدنی آزمودنی ها از نظر قد، وزن و درصد چربی بدن محاسبه شد. سپس در طول سه هفته متوالی، از هر یک از آنها آزمونهای پله کوئین، یک مایل آهسته دویدن و 20 متر رفت و برگشت گرفته و Vo2max هر یک از این سه آزمون به طور جداگانه برآورد شد. نتایج به دست آمده نشان دادند، بین آزمونهای یادشده در برآورد Vo2max آزمودنی ها، همبستگی مستقیم و معناداری وجود دارد (یک مایل آهسته دویدن و پله کوئین P<0.01 r=0.87، یک مایل آهسته دویدن و 20 متر رفت و برگشت P<0.01 r=0.74، پله کوئین و 20 متر رفت و برگشت P<0.01 r=0.67)

نحوه توزیع رفتارهای ورزشی یا احتمال انجام ورزش در میان اقشار متفاوت جامعه را میتوان، با عاملهای زیر توضیح داد:1 سرمایه اقتصادی2 سرمایه فرهنگی3 وقت آزاد به بیان دیگر، رابطه هر کس با بدنش که یک جنبه بنیادین از نظام منش طبقاتی است، طبقات کارگر را از طبقات ممتاز مشخص میکند. طبقات کارگری رابطه ای ابزاری با بدن خود دارند و به منظور الگوی "بدن برای دیگران"، متحمل انواع رنجها میشوند. اما طبقات بالایی جامعه با بدن خود، به مثابه یک "غایت فی نفسه" رفتار میکنند و برای انباشت سرمایه اجتماعی، پاسخ به سلیقه های زیبا شناختی و اخلاقی خاص خود و سلامتی، به ورزش روی میآورند. در تحقیقی که این مقاله از آن گرفته شده، از مواردهای بالا به عنوان اجزای رویکرد بوردیویی به موضوع آزمایش شده است

هدف از این پژوهش، بررسی تاثیر فعالیت دراز مدت ورزشی روی تراکم توده استخوانی (BMD) دست برتر و غیربرتر بانوان ورزشکار شرکت کننده در تیمهای ملی کشور، در رشته های تنیس، تنیس روی میز (رشته های راکتی)، شنا و ژیمناستیک (رشته های غیرراکتی)، همچنین مقایسه آن با استاندارد BMD غیر ورزشکاران جهان بود. برای این منظور، با گردآوری اعضای تیمهای ملی و گرفتن اطلاعات مورد نیاز، ورزشکاران 20 تا 25 ساله ایی انتخاب شدند که حداقل 10 سال سابقه ورزشی مستمر در یکی از رشته های مورد نظر را داشته اند. با استفاده از روش DEXA که دقیقترین روش سنجش تراکم استخوانی است، BMD استخوان زند زبرین دست برتر و غیربرتر ورزشکاران بررسی شد. همچنین، استادارد جهانی برای BMD غیرورزشکاران زن، افراد 20 تا 25 ساله را در نظر گرفت. داده ها با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی در سطح 0.05 تحلیل شدند. یافته های تحقیق به طور خلاصه نشان میدهند، تفاوت BMD استخوان زند زبرین دو دست ورزشکاران رشته های راکتی نسبت به رشته های غیرراکتی و غیر ورزشکاران جهان، به طور معناداری بیشتر است. همچنین BMD هر دو دست بانوان تیمهای ملی کشور در بیشتر رشته های مورد نظر، از استاندارد جهانی به طور معناداری پایین تر است

در خصوص میزان و زمان بروز رفتار پرخاشگرانه در مسابقات ورزشی، خلاهای پژوهشی قابل ملاحظه ای وجود دارند. همچنین، یافته پژوهشها در این زمینه متناقض بوده اند و با توجه به شرایط بوم شناختی ایران، نیاز به تلاشهای تحقیقی بیشتر به روشنی احساس میشود. پژوهش حاضر به منظور توصیف رفتار پرخاشگرانه هدفی، ابزاری و رفتار جراتمندانه ورزشکاران در مسابقات ورزشی مقطع متوسط، با توجه به جنسیت (دختر و پسر) و نوع ورزش (والیبال، بسکتبال، هندبال، فوتبال و فوتسال) اجرا شد. آزمونگران ضمن مشاهده تمام مسابقات ذکر شده در المپیاد ورزشی سال 1382 که به طور کلی شامل 302 مسابقه و 1531 بازیکن بود، رفتار پرخاشگرانه را ثبت کردند. برای تحلیل یافته ها از آمار توصیفی و استنباطی، تحلیل واریانس چند متغیری و آزمون تعقیبی LSD استفاده شد. نتایج نشان دادند، هم دختران و هم پسران، هنگام باخت و برد به ترتیب، نسبت به هنگامی که امتیازات مساوی بود، پرخاشگری هدفی بیشتر انجام دادند. دختران هنگام برد و باخت به ترتیب، نسبت به هنگامی که امتیازات مساوی بود، پرخاشگری ابزاری و رفتار جراتمندانه بیشتر انجام دادند. نتایج با تکیه بر نظریه های پرخاشگری، خصوصا نظریه "ناکام پرخاشگری" به دست آمده اند. به نظر می رسد، مجموع یافته ها ضمن جانبداری از نظریه ناکامی پرخاشگری، به این واقعیت اشاره میکند که پرخاشگری خصوصا پرخاشگری ابزاری و رفتار جراتمندانه، نه فقط هنگام باخت، بلکه به منظور پیشگیری از آن نیز بروز میکند