فهرست مطالب

مطالعات رفتار سازمانی - سال هشتم شماره 1 (پیاپی 29، بهار 1398)

فصلنامه مطالعات رفتار سازمانی
سال هشتم شماره 1 (پیاپی 29، بهار 1398)

  • تاریخ انتشار: 1398/03/01
  • تعداد عناوین: 7
|
  • عظیم حمزئیان، محمد کشاورز* صفحات 1-24
    پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین ادراک از سیاست های سازمانی، انگیزش درونی و تحریک و تاثیر آنها بر خوشبختی دنیوی کارکنان انجام شده است. این مطالعه ازلحاظ هدف، کاربردی و از نوع توصیفی بوده و با روش پیمایشی انجام شده است. نمونه آماری در این مطالعه 189 نفر از کارکنان سازمان آب منطقه ای و جهادکشاورزی استان فارس هستند که به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. برای تحلیل داده ها، روش حداقل مربعات جزئی و نرم افزار Smart PLS 2 مورد استفاده قرار گرفت. برای سنجش روایی از روایی همگرا بهره گرفته شد و برای برازش پایایی، آلفای کرونباخ مورد استفاده قرار گرفت و ضریب آن برای تمام سازه های پژوهش بیشتر از 7/0 است. یافته ها نشان می دهد که ادراک از سیاست های سازمانی بر تحریک و خوشبختی دنیوی کارکنان، تاثیر مثبت و معنی داری دارد. انگیزش درونی نیز تاثیر مثبت و معنی داری بر میزان احساس خوشبختی دنیوی کارکنان می گذارد، اما نتایج پژوهش بیانگر رابطه منفی و معنی دار ادراک از سیاست های سازمانی و انگیزش درونی از یک سو و تحریک و خوشبختی دنیوی کارکنان از سوی دیگر است. همچنین انگیزش درونی و تحریک رابطه میان ادراک از سیاست های سازمانی و خوشبختی دنیوی را میانجی گری نمی کند.
    کلیدواژگان: ادراک از سیاست های سازمانی، تحریک، انگیزش درونی، خوشبختی دنیوی کارکنان
  • علی مهداد*، حسین حسام قاسمی، محمدرضا غفوری صفحات 25-48
    پژوهش حاضر، با هدف تعیین نقش تعدیل کنندگی وظیفه شناسی در تاثیر وفاداری سازمانی و جاافتادگی سازمانی بر عملکرد انطباقی، در یکی از سازمان های بزرگ صنعتی استان اصفهان انجام گرفت. پژوهش از نوع همبستگی و جامعه آماری شامل کلیه کارکنان شرکت مذکور بوده است که از میان آنها تعداد 215 نفر به روش دردسترس به عنوان نمونه انتخاب شدند. در این پژوهش، پرسشنامه های وفاداری سازمانی کومار و شکهار (2012)، جاافتادگی سازمانی میچل و همکاران (2001)، بعد وظیفه شناسی از پرسشنامه پنج عامل بزرگ شخصیتی مک کرا و کاستا (1992) و عملکرد انطباقی چربنیر- ویرین و روسل (2012) مورد استفاده قرار گرفتند. داده های حاصل از پرسشنامه ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل رگرسیون سلسله مراتبی و گام به گام تحلیل شد. یافته ها نشان داد که وفاداری سازمانی، جاافتادگی سازمانی و وظیفه شناسی بر عملکرد انطباقی تاثیر مثبت و معنی دار دارد (01/0(p<. علاوه براین، نتایج تحلیل رگرسیون سلسله مراتبی نشان داد که وظیفه شناسی، تاثیر وفاداری سازمانی بر عملکرد انطباقی و تاثیر جاافتادگی سازمانی بر عملکرد انطباقی را تعدیل می کند (01/0(p<. همچنین، نتایج تحلیل رگرسیون گام به گام نشان داد که که از میان متغیرهای وفاداری سازمانی، جاافتادگی سازمانی و وظیفه شناسی، فقط طی یک گام ، وظیفه شناسی، پیش بینی کننده معنی دار عملکرد انطباقی بوده است (01/0 p<). براساس یافته های پژوهش حاضر می توان چنین نتیجه گیری کرد که وفاداری سازمانی و جاافتادگی سازمانی به عنوان متغیر های نگرشی و وظیفه شناسی به عنوان ویژگی مهم شخصیتی بر عملکرد انطباقی تاثیر مثبت دارند و تاثیر وظیفه شناسی در مقایسه با متغیرهای نگرشی، مهم تر است.
    کلیدواژگان: وفاداری سازمانی، جاافتادگی سازمانی، وظیفه شناسی، عملکرد انطباقی
  • حسن عابدی جعفری، حبیباللهطاهرپورکلانتری، سعید زرندی، فتاح آقازاده ده ده* صفحات 49-74
    فساد اداری، همواره به عنوان یکی از مهم ترین موانع توسعه در سطح ملی و محلی مطرح بوده است. باتوجه به نقش مهم شهرها در توسعه پایدار، مطالعه فساد در شهرداری ها بسیار حائز اهمیت است. هدف از تدوین این مقاله، شناسایی عوامل فردی موثر در تمایل به فساد در شهرداری تهران است تا بتوان با درنظرگرفتن علل ریشه ای شکل گیری فساد در سطح فردی، راهکارهای مناسبی برای رفع آن پیشنهاد کرد. برای اجرای این پژوهش در ابتدا براساس مرور ادبیات و پیشینه پژوهش، مدل مفهومی دلایل تمایل به فساد در سطح فردی شناسایی شد که در پرسشنامه ای که بدین منظور طراحی شده بود، مورد سنجش قرار گرفت. در ادامه مدل تحقیق، با استفاده از روش تحلیل عاملی اکتشافی و رگرسیون خطی مورد آزمون قرار گرفت. نتایج حاصل از تحلیل عاملی نشان داد: در سطح فردی، «نیاز مادی»، «عدم پایبندی شرعی»، «عدم پایبندی به ارزش های اخلاقی»، «احساس بی عدالتی»، «جامعه پذیری نامناسب»، «میزان ارتباط با ارباب رجوع» ،«ریسک پذیری» و «فرصت فساد» عوامل اصلی تمایل به فساد اداری در سطح فردی در شهرداری تهران هستند که درمجموع 81 درصد از تغییرپذیری بر تمایل به فساد اداری در شهرداری تهران را تبیین می کنند که باتوجه به نتایج رگرسیون انجام شده، همه آنها معنی دار بوده اند.
    کلیدواژگان: رفتار سازمانی، فساد اداری، سلامت اداری، شهرداری ها
  • حمیدرضا قاسمی بنابری*، لطفاللهفروزنده دهکردی، حسن دانایی فرد، احمد خائف الهی صفحات 75-100
    یکی از چالش های سازمان های دولتی در ایران، عدم مطلوبیت در دستیابی به عملکرد موردانتظار است. این ضعف عملکرد علت های متفاوتی می تواند داشته باشد. از جمله آن موارد روابط میان مدیر و کارمند است. پیرامون روابط میان مدیر و کارمند، نظریات گوناگونی وجود دارد، اما این گونه به نظر می رسد از کیفیت این رابطه و شاخص های آن در سازمان های دولتی کم تر بحث شده است. هدف غایی پژوهش، واکاوای ابعاد کیفیت روابط مدیر-کارمند و ارائه سنجه کیفیت این رابطه است. پژوهش، صبغه کیفی دارد. بنابراین، با استفاده از روش تحلیل مضمون کدهای اولیه شناسایی و متعاقب آن مضامین فرعی و اصلی مفهوم پژوهش دسته بندی شد. پرسش شوندگان از میان مدیران و کارکنان سازمان های دولتی در ایران می باشند که با استفاده از روش های نمونه گیری هدف مند قضاوتی و گلوله برفی و ابزار مصاحبه، داده های پژوهش جمع آوری شد و این امر تا اشباع نظری ادامه یافت. داده های حاصل از مصاحبه ها با استفاده از نرم افزار MAXQDA تحلیل شد. در نتیجه تحلیل داده ها، 42 تم، 13 مضمون فرعی و 5 مضمون اصلی شناسایی و درنهایت سنجه پژوهشی کیفیت رابطه مدیر و کارمند ارائه شد.
    کلیدواژگان: رابطه مدیر-کارمند، ارتباطات، کیفیت رابطه، سنجه پژوهشی
  • حمزه صمدی میارکلایی*، ابوالحسن فقیهی، کرماللهدانش فرد صفحات 101-134
    پژوهش حاضر، با هدف ارائه الگوی سنجش ارزش های مدیران دولتی در دستگاه های اجرائی استان مازندران انجام شده است. روش پژوهش ازلحاظ هدف، کاربردی- توسعه ای است. در این پژوهش کارکنان دستگاه های اجرائی استان به عنوان جامعه آماری انتخاب و براساس فرمول کوکران، 248 نفر نمونه تعیین شده اند. پژوهش در دو مرحله به اجرا درآمده است؛ در گام اول شناسایی ابعاد و مولفه های مدل ازطریق بررسی ادبیات نظری و مصاحبه با کارشناسان و با استفاده از روش نمونه گیری هدف مند انجام شد که براساس نظرات کارشناسان، درنهایت 9 بعد و 27 گویه برای طراحی مدل استخراج شد. در مرحله دوم نیز برای اعتبارسنجی مولفه های شناسایی شده، از روش تحلیل عاملی تائیدی و ابزار پرسشنامه استفاده شد. داده ها با روش تحلیل معادلات ساختاری و فنون آمار توصیفی تحلیل شده اند . یافته های پژوهش با استفاده از معادلات ساختاری نشان داد، همه گویه ها، به عنوان سازه معتبر در ارزش های مدیران دولتی هستند، یعنی مقدار میانگین واریانس استخراج شده (AVE) برای همه گویه ها بیشتر از 50/0 بود. مدل نهایی پژوهش هم با شاخص های برازش (071/0=RMSEA، 022/0=RMR، 97/0=NFI و 96/0=GFI) مورد تایید قرار گرفت. از طرفی نیز سطح میانگین ارزش های مدیران دولتی و شاخص های آن (به جز ارزش فداکاری) در نمونه آماری از میانگین درنظرگرفته شده بیشتر بوده است. ارزش های اجتماعی تاثیر معنی داری بر ارزش های فردی مدیران دولتی دارد و وجود رابطه علی میان آنها تایید شده است.
    کلیدواژگان: ارزش خدمات عمومی، ارزش های مدیران دولتی، سازمان های دولتی
  • فاطمه ملک شاهی*، علی اکبر فرهنگی، میثم شفیعی رود پشتی، حسن زارعی متین صفحات 133-158
    باتوجه به اینکه در سال‎های اخیر مواردی از جنبه‎های تاریک رفتار شهروندی سازمانی در سازمان‎ها گزارش شده است، لذا این پژوهش با هدف شناسایی وجوه تاریک OCB و استخراج مدل مفهومی آن برای توسعه مفهوم رفتار شهروندی سازمانی با بهره گیری از رویکرد فراترکیب انجام گرفته است. دراین راستا، پس از جستجو در پایگاه‎های علمی معتبر و استخراج 30 مطالعه مرتبط و بررسی آنها و با نظرات خبرگان، مدل نهایی جنبه‎های تاریک رفتار شهروندی با 29 کد در 9 تم و 4 مقوله اصلی طراحی شد. سپس با استفاده از تحلیل محتوای کمی با روش انتروپی شنون وزن‎دهی به شاخص‏ها و رتبه‏بندی آنها صورت پذیرفت. استرس شغلی، تعارض کار- خانواده، تاثیرات مضر و آسیب زننده به نقش و بازده کار، تراکم و حجم کاری بالا، انجام کار با تاخیر و یا عدم انجام کار و تعهد سازمانی پایین با بیشترین فراوانی، مهم‎ترین جنبه‎های تاریک و کلیدی احصاشده هستند.
    کلیدواژگان: جنبه های تاریک رفتار شهروندی سازمانی، فرا ترکیب، آنتروپی شنون
  • ابوبکر کریمی*، عباس عباس پور، حسین عبداللهی صفحات 159-190
    این پژوهش با هدف شناسایی وضعیت موجود فرهنگ سازمانی استانداری کردستان و تعیین وضعیت، اعتبارسنجی کمی و درجه اهمیت هریک از ابعاد اصلی و مولفه های تشکیل دهنده فرهنگ سازمانی انجام شده است. پژوهش حاضر برحسب هدف، کاربردی توسعه ای و سطح تحلیل، توصیفی- پیمایشی است. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته است. روایی و پایایی پرسشنامه به وسیله روایی محتوایی، سازه و آلفای کرونباخ (970/0) تایید شد. روایی همگرا، ازطریق میانگین واریانس استخراج شده (مقدار 5/0و بالاتر) بررسی و تایید شد. برای سنجش روایی واگرا، از معیار گیفن و اشتراب استفاده شد که نشان داد نشانگرهای هر سازه بیشترین بار عاملی را بر سازه موردنظر خود و کم ترین بار را بر سازه های دیگر دارد. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان استانداری کردستان و فرمانداری های تابعه شاغل به کار در سال 1396 است (694 نفر) که ازطریق جدول مورگان و با روش نمونه گیری احتمالی، 250 نفر انتخاب شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون های تی تک نمونه ای، همبستگی پیرسون، فریدمن، همچنین برای اعتباریابی کمی مدل، به وسیله نرم افزار Amos، از تحلیل عاملی تاییدی و مدل یابی معادلات ساختاری (SEM)، استفاده شد. نتایج آزمون فریدمن نشان داد که فرهنگ آینده نگری با میانگین 52/3 مهم ترین بعد و خرده فرهنگ غالب استانداری کردستان است. فرهنگ های بوروکراتیک، شهروندگرایی، اسلامی- سیاسی و تحول گرا در اولویت های دوم تا پنجم قرار دارند. باتوجه به اینکه بارهای عاملی سوالات قوی و مقادیر ضرایب مسیر و ضرایب استاندارد رابطه های داخل مدل مناسب بوده و اجزای مدل دارای همبستگی بسیار قوی هستند، بنابراین، ازطریق روش معادلات ساختاری اعتبار کمی و صحت مدل سنجش فرهنگ سازمانی استانداری کردستان مورد تایید قرار گرفت و بررسی شاخص های برازش ابعاد و مولفه های فرهنگ سازمانی نشان داد که مدل طراحی شده از استحکام بالایی برای سنجش فرهنگ سازمانی استانداری کردستان برخوردار است.
    کلیدواژگان: فرهنگ سازمانی، فرهنگ آینده نگری، فرهنگ بوروکراتیک، فرهنگ شهروندگرایی، فرهنگ اسلامی- سیاسی، فرهنگ تحول گرا
|
  • Ali Mehdad *, Hosein Hesamghasemi, Mohammad Reza Ghafouri Pages 25-48
    The purpose of present research was to study the moderating role of conscientiousness in the effect of organizational loyalty and organizational embeddedness on adaptive performance. The research method was correlational and statistical population consisted of all employees of a big Industrial organization in Isfahan that among them 230 employees were selected via convenience sampling method. In this research a set of questionnaire consisting of organizational loyalty by Kumar and Shekhar (2012), organizational embeddedness by Michel et al. (2001), Conscientiousness dimension of NEO-FFI Questionnaire by McCrae and Costa (1992) and Adaptive performance by Charbonnier-Voirin and Roselle (2012) were used. Data were analyzed by use of Pearson’s correlation coefficient, stepwise and Hierarchical regression analysis. The results showed that Organizational loyalty, Organizational embeddedness and conscientiousness have a positive and significant effect on adaptive performance (p
    Keywords: organizational loyalty, organizational embeddedness, conscientiousness, adaptive performance
  • Hassan Abedi Jafari, Habibollah Taherpoor Kalantari, Saeed Zarandi, Fattah Aghazadeh Dah Dah * Pages 49-74
    Corruption has always been recognized as one of the most important barriers to development at the national and local levels; considering the importance of the role of cities in sustainable development, the study of corruption in municipalities is very important; The purpose of this paper is to identify the individual factors affecting corruption in the municipality of Tehran in order to find suitable solutions to address the root causes of corruption at the individual level. To carry out this research, initially based on literature review and research background, the conceptual model of the causes of corruption tendency was identified at the individual level, which was measured in a questionnaire designed for this purpose. The model was then tested using exploratory factor analysis and linear regression. The results of factor analysis showed that, at the individual level, "Material need", "Non-adherence to religion", "Non-adherence to morality", "Injustice", "Inappropriate socialization", "The amount of communication with the client" And " Risk taking" are the main factors in the tendency to corruption at the individual level in the municipality of Tehran, which in total 81% of the variability explains the tendency to corruption in Tehran municipality. All of which have been meaningful given the results of regression
    Keywords: Public policy, corruption, Integrity, municipalities
  • Hamidreza Ghasemi Banabari *, Lotfollah Froozandeh Dehkordi, Hassan Danaee Fard, Ahmad Khaef Elahi Pages 75-100
    One of the challenges facing public organization in Iran is the lack of desirability in achieving expected performance. This performance weakness can have different causes. Among those are relations between the manager and the employee. There are various opinions about the relationship between the manager and the employee, but it seems that the quality of this relationship and its indicators in public organization is less discussed. The final purpose of the research is to examine the dimensions of the quality of the relationship between the manager and the employee and provide a measure of the quality of this relationship. The method is qualitative research. Therefore, using the method of theme analysis, the initial codes were identified and subsequently the subsidiary and main themes of the research concept were classified. The questioners are among the directors and staff of public organization in Iran who collected research data using surveyed and snowball sampling methods and interviewing tools, and this continued to theoretical saturation. Data were analyzed using MAXQDA software. As a result of the data analysis, 42 themes, 13 sub themes and 5 main themes were identified and finally, the research quality indicators of the relationship between manager and employee were presented.
    Keywords: Relationship between manager, employee, communication, Quality, research measure
  • Hamzeh Samadi, Miarkolaei *, Abolhassan Faghihi, Karamollah Daneshfard Pages 101-134
    The present study is conducted to represent a model for measuring the values of public administrators in Mazandaran province's executive agencies. Method of the research, in terms of purpose, is a applied-developmental method. In this study, statistical population consists of the employees of Mazandaran executive agencies. On the basis of Cochran's formula, 248 employees are selected as a sample. Study is conducted in two stages. In the first stage, the model's dimensions and components recognized by means of literature review and interview with experts through purposive sampling method. Eventually, on the basis of experts' opinions, 9 dimensions and 27 items extracted to design the model. In the second stage, the validated factor analysis and the questionnaire were used to validate the recognized components. Data was analyzed by Structural Equations Model and descriptive statistics techniques. Research results, based on structural equations, showed that all items as constructs are validated in the values of public administrators; i.e. the value of Average Value Extracted (AVE) for all items were more than 0.50. Also, the final model is supported by fit indices (RMSEA=0.071; RMR=0.022; NFI=0.97, and GFI=0.96). The average level of the values of public administrators and its indicators (with the exception of Sacrifice value) in the statistical sample was more than the considered average. The social values of public administrators had a significant influence on the personal values of public administrators, and the existence of a causal relationship among them is supported.
    Keywords: Public Service Value, the Values of Public Administrators, Public Organizations
  • Fatemeh Malekshahi *, Ali Akbar Farhangi, Meysam Shafiee Roudposhti, Hasan Zareie Matin Pages 133-158
    Considering that some of the dark sides of organizational citizenship behavior have been reported in organizations in recent years, hence, this study has been done by the aim of identifying the dark sides of OCB and extracting the conceptual model for developing the concept of organizational citizenship behavior by using of Meta‐synthesis approach. In this regard, after searching in reputable scientific databases and extract the 30 related studies and by using expert comments, the final model of dark sides of OCB has been designed with 29 code, 9 themes, and 4 categories. In next step, the indexes have been evaluated and ranked by using quantitative content analysis and Shannon entropy.finally in this research, job stress, work-family conflict, harmful and damaging effects on role and output, high workload and density, delays or lack of duties, and low organizational commitment have been extracted as the most important and critical dark sides of OCB.
    Keywords: Dark sides of OCB, Meta‐synthesis, Shannon entropy
  • Aboubakr Karimi *, Abbas Abbaspour, Hossain Abdollahi Pages 159-190
    The purpose of this study was to identify the current status of organizational culture in Kurdistan governorate. The present study is based on the application of developmental purpose and the level of analysis, descriptive-survey. The data gathering tool was a researcher-made questionnaire. Validity and reliability of the questionnaire were confirmed by content validity, structure and Cronbach's alpha (0.970). To assess the divergent validity, the Gefen and Straub criteria were used, which showed that the markers of each structure had the most effect on their structure and the least load on other structures. The statistical population includes all Kurdistan provincial staff and affiliated governorates in 1396, which was selected through probable sampling method. To analyze the data, one-sample T-test, Pearson correlation, Friedman, confirmatory factor analysis and Structural Equation Modeling (SEM). The results showed that prospective culture is the most important aspect and subculture of Kurdistan governorate. Subsequently, bureaucratic cultures, citizenship, Islamic-political and transformative are in the second to fifth priorities. Considering the fact that the factor loads are strong questions and the values of the path coefficients and the standard coefficients of the relations within the model are suitable and the components of the model have a very strong correlation, therefore, through the structural equation method, the validity of the credit and the accuracy of the organizational culture model of Kurdistan governorate have been confirmed. Investigating the fitting dimensions of dimensions and components of organizational culture showed that the designed model has a high level of organizational culture in Kurdistan province.
    Keywords: organizational culture measurement, Kurdistan Governor's Office, structural equation modeling