فهرست مطالب

مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی - پیاپی 30 (بهار 1398)

فصلنامه مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی
پیاپی 30 (بهار 1398)

  • تاریخ انتشار: 1398/02/09
  • تعداد عناوین: 18
|
  • سخن سردبیر
  • عباس ملکی* صفحات 15-18
    سال 1398 با حوادث تکان دهنده ای آغاز شد. نخست اینکه سیل های متعدد و ویرانگری رخ داد و بعضی هم وطنان جان خود را از دست دادند، بعضی بی خانمان شدند و بعضی صدمه بسیار دیدند. مدیریت بحران سیل نخستین چالش دولت در سال جدید بود. چالش دوم مسئله تشدید تحریم های آمریکا علیه ایران بود. دولت آمریکا که در 1397 رسما از برجام خارج شد، در سال جاری تحریم های جدید و سختی علیه ایران اعمال کرد. نظر به اهمیت این مسئله در سیاست خارجی ایران، در بخشی از این یادداشت، می خواهم نکاتی را پیرامون آن گوشزد کنم...
    کلیدواژگان: سیاست انرژی، تحریم، برجام، تحریم های آمریکا علیه ایران
  • محمد غفاری فرد* صفحات 21-41
    بررسی تعادل و توازن بین مناطق یکی از مباحث اساسی در حوزه سیاست گذاری منطقه ای است. در این مقاله سعی شده اشت که، پس از آسیب شناسی برنامه های توسعه کشور در خصوص سیاست گذاری توسعه و توازن منطقه ای، با استفاده از شاخص ویلیامسون، نابرابری بین مناطق در دولت های اصلاحات، عدالت خواه و اعتدال گرا بررسی شود. تدوین و تصویب ضوابط ملی آمایش، تهیه اسناد ملی توسعه استان ها ، طراحی و ایجاد نظام درآمد هزینه استان ها و نهادهای اداری مالی ذیل آن، اعطای مشوق های لازم به سرمایه گذاران جهت سرمایه گذاری در مناطق کمتر توسعه یافته، ایجاد ردیف های بودجه ای متوازن در قانون بودجه جهت ارتقای شاخص های اقتصادی و اجتماعی شهرستان های کم برخوردار از مهم ترین رویکرد های تعادل بخشی به مناطق بوده است که در برنامه های توسعهتجلی یافته است.نتایج شاخص ویلیامسون  نیز نشان می دهد که نابرابری بین استان های کشور طی برنامه سوم (دولت اصلاحات) روند بدون تغییری داشته اما با آغاز برنامه چهارم توسعه (دولت عدالت خواه)، روند نابرابری بین استان ها افزایش و درسال های پایانی دولت دهم(1390) این روند کاهش یافته است. گفتنی است این روند کاهش نابرابری بین استان ها در دولت اعتدال گرا ادامه دارد. درنهایت از طریق تکنیک swot مهم ترین نقاط قوت، ضعف ، فرصت و تهدید در عرصه سیاست های توازن منطقه ای شناسایی و راهبردهای اساسی ارائه شد.
    کلیدواژگان: سیاستگذاری منطقه ای، نابرابری های منطقه ای، ماتریس سوات، شاخص ویلیامسون
  • داود حسین پور*، جواد معدنی صفحات 43-68
    یکی از جدیدترین و مهم ترین نظریه های مطرح در دانش خط مشی گذاری، نظریه خط مشی گذاری تعاملی است. خط مشی گذاری تعاملی فرایندی است که به موجب آن گروه های متعددی فعالانه ایفای نقش می کنند و مشترکا به یک تصمیم می رسند. با توجه به وضعیت فرایند خط مشی گذاری در جمهوری اسلامی ایران، نیاز به چنین مکانیزم هایی دوچندان است تا بتوان با پدیده های شومی همچون پولشویی مقابله کرد. پول شویی یکی از مهم ترین مصادیق فساد اداری است که به جرات می توان ادعا کرد که در تمام کشورهای دنیا صورت می گیرد. هدف اصلی این تحقیق این است که الگوی مبارزه با پول شویی را با استفاده از رویکرد خط مشی گذاری تعاملی به منصه ظهور رساند. با توجه به گستردگی این مبحث، این الگو در سیستم بانکداری جمهوری اسلامی ایران طراحی شده است. رویکرد پژوهش آمیخته یا ترکیبی با رویکرد متوالی اکتشافی است. در این طرح ابتدا داده های کیفی و سپس کمی جمع آوری و تحلیل شده اند. با توجه به یافته های تحقیق، با بررسی مصاحبه ها و ادبیات داخلی و بین المللی، 265 شاخص استخراج شدند که از میان این شاخص ها، 56 مضمون سازمان دهنده و 5 مضمون فراگیر شناسایی شد. براساس نتایج تحقیق، اهمیت مضمون مسائل اساسی و استراتژیک و عوامل و شاخص های آن به عنوان یکی از اصلی ترین و مهم ترین عوامل خط مشی گذاری تعاملی در مبارزه با پول شویی در سیستم بانکداری ج.ا.ا است. همچنین مطلوب ترین الگو در مبارزه با پول شویی الگویی است که با محوریت رویکرد خط مشی گذاری تعاملی طراحی شود و با بهره گیری از مشارکت های تعاملانه بازیگران موثر بتواند در راستای مبارزه با پول شویی مثمرثمر باشد.
    کلیدواژگان: خط مشی، خط مشی گذاری تعاملی، پول شویی
  • هادی باشدجهرمی*، مسعود غفاری، حسین صادقی سقدل صفحات 69-91
    مقاله پیش رو درصدد است تا تاثیر دولت رانتیر بر فرایند خصوصی سازی در ایران بعد از انقلاب سال 1357 را بررسی کند. در این راستا، سهم بودجه ای شرکت های دولتی از کل بودجه کشور به عنوان شاخص خصوصی سازی و وابستگی چهل درصدی دولت به رانت حاصل از منابع طبیعی به عنوان شاخص دولت رانتیر در نظر گرفته شده است. بر این اساس پرسش اصلی مقاله عبارت است از این که دولت رانتیر چه تاثیری بر فرایند خصوصی سازی در ایران بعد از انقلاب داشته است؟ در پاسخ به این پرسش، فرضیه مقاله حاضر بدین صورت است که دولت رانتیر در ایران پساانقلاب از طریق دو مولفه افزایش حجم بودجه عمومی دولت و افزایش مقررات گذاری، در تلفیق با اصل 44 قانون اساسی، اندازه دولت را در اقتصاد بزرگ کرده است و در نتیجه، منجر به ناکامی خصوصی سازی شده است. ماهیت این مقاله کیفی، روش آن توصیفی تحلیلی، رویکرد به کارگرفته شده اقتصاد سیاسی و ابزار گردآوری اطلاعات از نوع کتابخانه ای (اسنادی) است.
    کلیدواژگان: دولت رانتیر، خصوصی سازی، اقتصادسیاسی
  • مرتضی شکری*، سید جلال دهقانی فیروزآبادی صفحات 93-111
    در دهه های اخیر، همکاری های بین المللی گسترده ای در قالب کنوانسیون ها و موافقت نامه های بین المللی برای مقابله با تهدیدات جهانی ناشی از تغییرات زیست محیطی شکل گرفته است. این همکاری ها علی رغم وجود دستورالعمل های الزام آور در کنوانسیون های مختلف، در عمل موفقیت آمیز نبوده است. هدف این مقاله تبیین قرائتی انتقادی از موانع همکاری موثر دولت ها در زمینه مسائل جهانی زیست محیطی براساس رویکرد نوگرامشی گرایی در روابط بین الملل است. سوال این است که چرا باوجود آگاهی فزاینده از فوریت تهدیدات زیست محیطی، در عمل همکاری دولت ها فراتر از ارائه دستور العمل های ارزشی و آرمانی نرفته و مشکلات زیست محیطی کماکان یکی از پایدارترین مسائل حل نشده بین المللی باقی مانده است؟ در پاسخ به این سوال، پیروان نحله نوگرامشی گرایی، با به چالش کشیدن اصل دولت ملت و فرضیه آنارشیک بودن نظام بین الملل به عنوان عامل کاهش انگیزه همکاری دولت ها، سیاست بین الملل را عرصه ای می دانند که نیروهای سرمایه جهانی آن را صورت بندی می کنند و باعث تشکیل نظامی سلسه مراتبی در عرصه بین الملل می شوند. به همین دلیل آن ها معتقدند ساختار هرگونه رژیم همکاری میان دولت ها ازجمله رژیم های زیست محیطی با توجه به منافع هژمون و نیروهای سرمایه جهانی (بلوک تاریخی) وابسته به آن شکل گرفته است تا بر منافع دیگر کنشگران مثل کشورهای درحال توسعه، جنبش های ضدهژمون و محیط زیست گرایان حاکم شود.
    کلیدواژگان: محیط زیست، نوگرامشی گرایی، رژیمهای زیست محیطی، هژمونی، بلوک تاریخی
  • مهدی عسکری*، محمدحسن الهی منش، رضا پریزاد صفحات 113-132
    آموزش وپرورش تطبیقی حوزه‏ای از آموزش است که نظام آموزشی یک کشور را با استفاده از اطلاعات و نظام‏های آموزشی دیگر کشورها تحلیل  و سیاست‏هایی برای بهبود آموزش طراحی می‏کند. پژوهش حاضر بر آن است تا با بررسی و تحلیل نظام آموزشی ژاپن در مقطع حساس و سرنوشت‏ساز ابتدایی و تطبیق آن با نظام آموزش ابتدایی در ایران، ضمن کشف شباهت‏ها و تفاوت‏های موجود، با استفاده از مزایای قابل اعمال نظام آموزش ابتدایی ژاپن گامی در جهت ارتقای سطح کیفی آموزش ابتدایی در ایران بردارد. پرسش اصلی پژوهش این است که «علت اصلی ناکارآمدی نسبی نظام آموزش ابتدایی ایران در مقایسه با ژاپن چیست؟» پاسخ اولیه (فرضیه)ای که به آزمون گذاشته شده این است که «علت اصلی ناکارآمدی نسبی نظام آموزش ابتدایی در ایران در مقایسه با ژاپن، کمرنگ‏بودن عنصر تعامل در نظام آموزش ابتدایی در ایران در اشکال و سطوح مختلف آن است». پژوهش حاضر از نوع مقایسه‏ای است که مستلزم توصیف و تحلیل پدیده های مربوط به هر یک از دو نظام آموزشی ابتدایی در ژاپن و ایران نیز می‏شود. برای این منظور، از روش شش‏مرحله‏ای بررسی تطبیقی دیوید فیلیپس برای آموزش‏وپرورش تطبیقی استفاده شده است. یافته های پژوهش نیز تاییدی است بر فرضیه پژوهش.
    کلیدواژگان: آموزش ‏و پرورش تطبیقی، سیاست‏گذاری عمومی، سیاست‏گذاری آموزشی، ایران، ژاپن
  • نعیمه محمدی*، حسن دانایی فرد صفحات 133-155
    گرچه خط مشی های ملی انرژی در دهه گذشته بر آزادسازی بازارها در ایران متمرکز بوده است، در حال حاضر، حکمرانی مشارکتی به عنوان مدل جدید خط مشی های توسعه انرژی های تجدیدپذیر برگزیده شده و تعاملات جدیدی میان نقش آفرینان دولتی و غیردولتی ایجاد کرده است. این پژوهش با  استفاده از روش کیفی موردکاوی و پس از 25 مصاحبه نیمه ساختاریافته با سیاست گذاران، مدیران سازمان ها و شرکت ها، انجمن ها و سرمایه گذاران به ارائه مدل توسعه مشارکتی و با رویکرد نهادی در ایران  پرداخته است. الگوی مشارکت احصایی، فرایندی است که با انگیزه های مشارکت آغاز می شود و چرخه مشارکت  را با تعامل موثر به حرکت درمی آورد. این چرخه با حل تعارضات، اعتمادسازی و ایجاد تعهد میان نقش آفرینان  موجب  تقویت بیشتر فرایند مشارکت و دستیابی به نتایج مطلوب می شود. در این مدل،  نقش دوگانه نهادهای شناختی، هنجاری و رسمی به عنوان عامل پیشرفت و به طور همزمان، عامل توقف در مسیر توسعه تشریح شده است. دولت، با وضع قوانین تشویقی و تضمینی، انگیزه سرمایه گذاری در این بخش را ایجاد کرده است؛ اما برخی از موانع نهادی هنجاری و شناختی، مانند تضاد منافع، عدم تعهد دولتمردان و عدم اعتماد بخش خصوصی موجب کاهش سرعت توسعه شده است. راهکارهای پیشنهادی، استفاده از ابزارهای تعهد (کمپین ها، ائتلافات و انجمن ها)، مشارکت ارگان های دولتی در پرداخت هزینه و سود اجتماعی، واقعی سازی قیمت حامل های انرژی و استفاده از ترکیب خط مشی گذاری ها در سمت تقاضا همانند سمت عرضه، شناسایی شدند.
    کلیدواژگان: حکمرانی مشارکتی، نهادهای رسمی، هنجاری، شناختی، توسعه انرژی تجدیدپذیر
  • بهنام بهنیایی*، الهام امین زاده صفحات 157-173
    حکمرانی بهینه با رویکرد تامین امنیت بلندمدت انرژی و ملاحظات زیست محیطی جهت برقراری تعادل و توازن میان منافع اقتصادی پروژه ها و دغدغه های زیست محیطی نیاز به تعامل و سازگاری دارند. به دلیل ماهیت فراملی مخاطرات زیست محیطی قراردادهای صنعت نفت و گاز، مسئولیت پیمانکاران و شرکت های فراملی باید توسط نظام مسئولیت اجتماعی، استانداردهای صنعتی و زیست محیطی بین المللی نظارت شود. همچنین سیاست گذاران حوزه امنیت انرژی باید مخاطرات زیست محیطی پروژه های مرتبط با انرژی را به عنوان جدیدترین بعد امنیت انرژی مورد ارزیابی و کنترل قرار دهند. از طرفی، مسئولیت اجتماعی و شهروندی جهانی شرکت ها در چند دهه اخیر به موضوع غالب و مسلط حوزه حقوقی و مدیریت شرکت ها تبدیل شده است و شرکت های نفتی معتبر جهانی مسئولیت در برابر اجتماع و لزوم همکاری با هنجارها و ارزش های کشور میزبان را جزئی از استراتژی های کلان خود می بینند. مسئولیت اجتماعی شرکت ها در روند تکامل و جهانی شدن به سمت حقوق الزام آور در حال حرکت است؛ به طوری که انتظار می رود در آینده نزدیک بسیاری از زمینه های دیگر را تحت نظارت خود قرار دهد و حتی معاهدات بین المللی بیشتری در این حوزه تدوین شود.
    کلیدواژگان: مسئولیت اجتماعی، شرکت های فرا ملی، صنعت نفت و گاز، آثار زیست محیطی، سرمایه گذاری خارجی
  • علی اکبر دارینی* صفحات 175-191
    این پژوهش قصد دارد فرایند دستیابی ایران به فناوری غنی سازی اورانیوم را توضیح دهد و عوامل موثر  در تصمیم راهبردی جمهوری اسلامی در پیگیری این برنامه را تبیین کند. یورش نظامی عراق و تحریم های تسلیحاتی و اقتصادی غرب در دهه 1980، این پند گرانسنگ را به نظام تازه تاسیس جمهوری اسلامی داد که باید نیرومند شود و بدون این که قوانین بین المللی را زیر پا بگذارد بازدارندگی پایدار فراهم کند. هدف کلیدی این مقاله پاسخگویی به این پرسش است که قصد ایران از دنبال کردن فناوری غنی سازی اورانیوم چه بود و چه الزاماتی آن را وادار ساخت پا در این راه پرهزینه بگذارد؟ یافته های پژوهش بر پایه روش تحقیق تاریخی نشان می‏دهد ایران با هدف به دست آوردن اهرمی نیرومند، معتبر و قانونی در چارچوب پیمان منع گسترش جنگ افزارهای هسته ای (NPT) و ایجاد بازدارندگی مشروع دست به غنی سازی اورانیوم زد تا بیگانگان در اندیشه یورش نظامی یا تغییر رژیم نباشند. دستیابی به توانمندی حصار هسته ای به ایران میدان داد نه تنها توانمندی تکنولوژیکی خود را به عنوان مایه غرور ملی و نماد خودباوری به نمایش بگذارد بلکه قدرت چانه زنی خود در عرصه جهانی را نیز افزایش دهد. این پژوهش نتیجه می گیرد که ایران با تکمیل فرایند غنی سازی اورانیوم و رویکرد «تعامل سازنده» توانست غرب را وادار سازد جمهوری اسلامی را همان گونه که هست به رسمیت بشناسد و به یک معامله بزرگ با ایران تن دهد.
    کلیدواژگان: فناوری غنی سازی اورانیوم، حصار هسته ای، غرور ملی، بازدارندگی مشروع، تعامل سازنده
  • علی اصغر پورعزت، بهنام عبدی* صفحات 193-213
    اداره امور عمومی، از دیرباز، در شمار دغدغه های اصلی جوامع گوناگون بوده است. این پژوهش به دنبال پاسخ به این پرسش است که به حکمرانی مسئولانه مبتنی بر فناوری اطلاعات، با توجه به رهنمودهای ناظر بر خط مشی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، چگونه توجه می شود؟ رویکرد پژوهش استقرایی و نحوه انجام آن کیفی است و بر اساس نظریه پردازی داده بنیاد (رویش نظریه ها)، ابعاد قابل توجه در این رابطه استخراج و الگوی حکمرانی مسئولانه مبتنی بر فناوری اطلاعات بر اساس مدل پارادایم ارائه شده است. یافته ها نشان می دهند که فناوری اطلاعات، به مثابه طبقه محوری، بر راهبردهای تعامل و کنش همچون تمرکززدایی و انعطاف پذیری، سازماندهی خدمات دولتی در قالب فراگردهای کسب وکار، وحدت رویه در مراوده با قشرهای مختلف شهروندان، برقراری ارتباط با شهروندان از طریق خود سازمان های دولتی و با بهره گیری از شبکه های خط مشی جامعه یا از طریق اقدام مشترک با سازمان های بخش خصوصی موثر است و در نهایت، حکمرانی مسئولانه مبتنی بر فناوری اطلاعات در جهت نیل به الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، با سازمان های دولتی همراه و هم افزا با جامعه و مردم، با توجه به عملکرد واقعی در اجرای وظایف و پیامدهای این عملکرد برای شهروندان در نظام ارزشیابی و قضاوت درباره عملکرد سازمان های دولتی، توجه کافی به مدیریت و نقش مدیران تا رهبران سیاسی، همگرایی مدیریتی و سامانه مدیریت و تحقق حاکمیت الکترونیکی در سطح بلوغ مشخص می شود.
    کلیدواژگان: اداره دولتی سنتی، مدیریت دولتی نوین، الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفت، حکمرانی مسولانه مبتنی بر فناوری اطلاعات
  • فاطمه هشدار*، بهزاد سلطانی، سیدفرهنگ فصیحی، نسیمه تشکری صفحات 215-233
    در چند سال گذشته، توسعه اقتصاد مبتنی بر دانش و در نتیجه تامین مالی نوآوری و فناوری، به منظور بهبود فضای کسب وکار، مورد توجه مدیران و سیاست گذاران قرار گرفته است. چالش اصلی که با گذشت زمان و اجرای مدل های موجود نمایان شد، این است که معیارهای دانش بنیان بودن یا دانش بنیان شدن یک شرکت با معیارها و شاخص های حمایت از شرکت های دانش بنیان متفاوت است. شرکت ها با توجه به ویژگی هایی که دارند، نیازمند حمایت های خاصی هستند که نوع و سطح این حمایت ها در هر حوزه فناوری متفاوت است. اقتصاد دانش بنیان پارادایمی است که به تاثیر و اهمیت نفوذ دانش و فناوری در پیکره یک اقتصاد می پردازد؛ پس در این اقتصاد، دانش و نوآوری، از نظر کمی و کیفی، اهمیت بالایی دارد. هدف از این پژوهش بهبود و دسته بندی شرکت های دانش بنیان ایرانی است تا از این طریق نوع حمایت هایی که از این شرکت ها انجام می شود هوشمندانه تر باشد. مدل طراحی شده مبتنی بر 4 متغیر اصلی اندازه شرکت (عوامل ساختاری و مالی)، مشخصه های نوآوری و فناوری (پیچیدگی فناوری)، نوع شرکت و سطح فعالیت شرکت (نمونه سازی یا تولیدی) در هر حوزه فناوری (9 حوزه توافقی) است. دسته بندی پیشنهادی، مبتنی بر تحلیل کیفی نظرات خبرگان با استفاده از نرم افزار اطلس تی در 4 دسته که پاسخگوی مسائل و مشکلات کشور باشد ارائه شده است.
    کلیدواژگان: شرکت های دانش بنیان، دسته بندی، خدمات حمایتی، ایران
  • مرتضی بابایی، مجید شیخ محمدی*، حمیدرضا لشکریان صفحات 235-263
    درگیری سخت بین جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا موضوعی است که چند دهه بین نظریه پردازان خودی و دشمن بحث شده است. در این مقاله، نبرد بین ا. م. آمریکا و ج. ا. ایران مدل شده  و با استفاده از رویکرد نظریه بازی در حالت غیرهمکارانه مورد تحلیل قرار گرفته است. تجزیه و تحلیل این نبرد براساس مدل گراف برای تحلیل مناقشه (نبرد) و به کمک سیستم پشتیبانی تصمیمGMCR+ صورت گرفته است.این مدل شامل دو بازیگر اصلی (ا. م. آمریکا و ج. ا. ایران) است. از بین 1024 ترکیب، 16حالت شدنی موردتحلیل قرارگرفته است. بر این اساس، 6 حالت به عنوان وضعیت های تعادل پیش بینی می شود. با توجه به تعاریف متفاوت پایداری و براساس اولویت بازیگران روی سناریوهای مختلف، وضعیت تعادل مدل (محتمل ترین وضعیت نهایی نبرد) تعیین می شود. وضعیت تعادل برآمده از مدل بیان می دارد که در شرایط موجود، احتمال درگیری سخت بین ا. م. آمریکاو ج. ا . ایران بسیار اندک است. سایر وضعیت های تعادل بسته به شرایط مختلف مناقشه می تواند رفتار هریک از بازیگران نبرد را تعیین کند. نتایج تحلیل نشان می دهد که با استفاده از این روش می توان رفتار بازیگران نبرد را در شرایط عقلانی تحلیل و حالت یا پیامد مطلوب خودی را در مواجهه با دشمن جهت تصمیم سازی صحیح و اتخاذ پاسخ مناسب تعیین کرد و موجب تغییر رفتار و تصمیم دشمن شد.
    کلیدواژگان: تحلیل استراتژیک نبرد، مدل سازی، مدل گراف برای تحلیل مناقشه، نظریه بازی ها
  • رضا رحم دل*، رضا سیم بر، احمد جان سیز صفحات 265-281
    تحلیل جدال های امنیتی ایران عربستان از منظر ساختاری اهتمام این مقاله است. طبق تئوری نو واقع گرایی قدرت هایی چون ایران عربستان همواره با منازعات ساختاری دست به گریبان اند. دغدغه اصلی این پژوهش چنین نسج یافت: الف) عدم تعادل در ساخت مثلثی قدرت منطقه ای (خاورمیانه) با فروپاشی قدرت عراق در سال 2003 از منظر نو واقع گرایی باعث تشدید جدال میان ایران و عربستان شده است. ب) شکل گیری رقابت آمریکا به عنوان قدرت برتر نظام بین الملل با ایران به عنوان یک نیروی بزرگ  بر روابط ایران و عربستان به عنوان قدرت درجه دوم منطقه ای، تاثیری بسزا داشته است. یافته ها حاکی است که منازعه ایران عربستان از تقارن تعارض های توامان نظام بین الملل با زمینه های تضاد منطقه ای ناشی شده است. با توجه به اینکه ایران عربستان به لحاظ هویتی دارای زمینه های منازعه تاریخی هستند، تنازعات رنگ و بوی فرقه ای به خودگرفته است. از این منظر، گسل های ساختی نیز در شکل منازعه ایدئولوژیکی پدیدار شده زیرا جدال هویتی نه یک علت بلکه نوعی پیامد است که در شکل نبرد فرقه ای بازنمایی شده است.
    کلیدواژگان: ساختارگرائی، منازعه، هژمون، موازنه، جمهوری اسلامی-عربستان
  • سیدمحسن میرحسینی*، ایرج رحیم پوراصل صفحات 283-305
    بررسی تحولات سیاسی سوریه و عراق، به دلیل تاثیراتی که بر مجموعه امنیتی منطقه خاورمیانه و همچنین بر نحوه توزیع قدرت در منطقه می گذارند، برای تصمیم سازی های راهبردی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و حفظ منافع ملی جمهوری اسلامی ایران ضروری است. بدین منظور، برای بررسی تحلیلی و واقع بینانه تحولات سوریه و عراق، با تکیه بر روندهای گذشته و حال، پیشران های بحران و عدم قطعیت های منطقه خاورمیانه، سناریوهای احتمالی آینده این دو کشور ترسیم می شود. طبعا پیش بینی شرایطی که بحران ها در سوریه و عراق بر پایه آن به پایان می رسد، به دلیل حضور قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای و تاثیرشان بر روند تحولات سوریه و عراق، مشکل است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که احتمال تشکیل حکومت متحد و منسجم در عراق بیشتر است؛ البته عراق متحد و منسجم همراه با تهدیدات و فرصت های منطقه ای برای همسایگان این کشور خواهد بود. با توجه به قطب بندی ها و موازنه قوا در سوریه، آینده این کشور وضعیت پیچیده تری دارد و احتمال تشکیل حکومت فدرالی در این کشور بیشتر است.
    کلیدواژگان: ایران، سوریه، عراق، سناریونگاری، خاورمیانه
  • علی محقر*، مهناز حسین زاده، حنان عموزاد، امین شاکرزاده صفحات 307-328
    یکی از مهم ترین دغدغه های دهه های اخیر مسئله محیط زیست و کنترل آلاینده های حاصل از صنایع مختلف، از جمله صنعت ساختمان، است. از طرفی، افزایش ساخت وساز به خصوص در کشورهای در حال توسعه امری اجتناب ناپذیر به نظر می رسد و این صنعت در سرتاسر زنجیره تامین خود، مقادیر قابل توجهی از آلاینده ها را تولید و منتشر می کند. در این مقاله، یک مدل دینامیکی توسعه داده شده است که در آن انتشار گاز کربن دی اکسید از زنجیره تامین ساختمان شبیه سازی شده است. مدل توسعه داده شده جهت تایید اعتبار، تحت آزمون های اعتبارسنجی ساختاری و رفتاری قرار گرفت. سپس با استفاده از تحلیل حساسیت و سیاست مدل، سناریوهایی تدوین شد و نتیجه شبیه سازی سناریوها بررسی شد. نتیجه شبیه سازی با استفاده از نرم افزار ونسیم نشان می دهد که با اتخاذ سیاست های تشویقی، تدوین قوانین و مقررات بازدارنده و تلاش جهت استقرار آموزه های زنجیره تامین سبز امکان کاهش رشد انتشار کربن دی اکسید از صنعت ساختمان فراهم می گردد.
    کلیدواژگان: دی اکسید کربن، مدل سازی پویا، زنجیره تامین ساختمان، زنجیره تامین سبز
  • گزارش سیاستی
  • سجاد باقرپور، نیما شمساپور* صفحات 331-334
    بنزین به عنوان حامل انرژی، یکی از اقلام پرمصرف محسوب می شود؛ به طوری که متوسط مصرف آن در سال 1396، هشتاد میلیون لیتر در روز بوده است و با روند فعلی، پیش بینی می شود متوسط مصرف روزانه در سال 1397 به 87 میلیون لیتر برسد. حتی افزایش مصرف آن به 122 میلیون لیتر در روز در اواخر تیرماه سال 1397، موجب شد نگرانی ها در مورد شدت مصرف این حامل سوخت تشدید شود. از طرفی با توجه به تغییرات در بازار ارز، تاخیر در اصلاح قیمت بنزین باعث شده است که علاوه بر ایجاد چرخه فساد، مصرف آن نیز به صورت روزافزون شدت یابد. همچنین فرایند اصلاح قیمت بنزین به دغدغه اصلی دولت ها تبدیل شده است. این نوشتار طرحی ارائه می دهد که بتوان علاوه بر حل چالش های مربوط به بازار بنزین از فرصت کنونی به عنوان فرصتی برای حل مسئله یارانه های نقدی استفاده کرد...
    کلیدواژگان: طرح ارز بنزین، بنزین، منابع انرژی، سیاستگذاری انرژی
  • سهیلا رجایی* صفحات 335-340
    تعارض منافع(conflict of interest) به شرایطی اطلاق میگردد که میان تعهدات و منافع شخصی فرد یا گروه، تضاد و تعارض ایجاد شده و او را در تقابل با مسئولیت خویش قرار میدهد. نظام سلامت به عنوان مهمترین نظام در جامعه، به دلیل ساختارهای پیچیده مالی و اقتصادی و همچنین به دلیل شیوه دسترسی جامعه تحت پوشش به خدمات، همواره در معرض چالشی به نام تعارض منافع قرار دارد. تعارض منافع در نظام سلامت در تمامی حوزه های مدیریتی و خدمات رسان امکان ظهور و بروز داشته و می تواند زمینه ی ایجاد فساد را فراهم آورد. به دلیل آنکه نظام سلامت با مهمترین دارایی افراد یعنی سلامتی در ارتباط است، مقابله با آفتی چون تعارض منافع از درجه اهمیت بالایی برخوردار می باشد. یکی از مهمترین اقدامات موجود در جهت مقابله با تعارض منافع ، ایجاد رویکردهای مبتنی بر شفافیت از جمله ایجاد پرونده الکترونیک سلامت و همچنین ایجاد چارچوب های نظارتی می باشد.
    کلیدواژگان: تعارض منافع، شفافیت، نظام سلامت، پرونده الکترونیک سلامت
  • رضا دهنویه، موسی بامیر*، علی مسعود، آتوسا پورشیخ علی صفحات 341-343
    مفهوم دیپلماسی سلامت جهانی، برای اولین بار در سال 1851 زمانی که کشورهای اروپایی در اولین کنفرانس بهداشت درباره همکاری و هماهنگی برای بیماری های وبا، طاعون و تب زرد گرد هم آمده بودند، به طور عملیاتی به کار گرفته شد. از آنجایی که کشور ایران، با قرار گرفتن در منطقه پر تنش خاورمیانه با چالش ها و مسائل زیادی، به ویژه مسائل زیست محیطی(پدیده ریزگرد ها، خشکسالی)، مسائل اقتصادی و تحریم ها و جنگهای متعدد منطقه ای مواجه می باشد، نیازمند دیپلمات های متخصص، همراه با دوره های آموزشی در زمینه ارتباطات و مسائل بهداشتی، روند مذاکرات، مهارت زبان دیپلماسی و مهارت دیپلماسی فرهنگی ، اقتصادی و امنیتی می باشد، تا بیشترین منافع را از پتانسیل شکل گیری روابط دیپلماتیک در حوزه سلامت به دست بیاورد. با توجه به جایگاه استراتژی دیپلماسی سلامت در مقطع کنونی، در کشور ایران و اهمیت آموزش مهارتهای دیپلماسی برای دیپلمات ها، ایجاد دوره های آموزشی، برای آینده دیپلمات های سلامت در حوزه دیپلماسی ضروری می باشد، به گونهای که زمینه آموزش مهارت های دیپلماسی ، مذاکره و علوم مرتبط متناسب را برای یک دیپلمات فراهم کند.
    کلیدواژگان: دیپلماسی سلامت، دیپلمات ها، آموزش دیپلماسی
|
  • Abbas Maleki * Pages 15-18
  • Mohammad Ghaffaryfard * Pages 21-41
    Investigating and clarifying the equilibrium and balance between the regions is one of the main issues in the field of regional planning and policy. In this article, after the examination and pathology of the country's development plans regarding development policy and regional balance using the Williamson's index will examine the inequality between regions in reformist governments, justice and moderation in the most important economic and social sectors.Drafting and approval of national rules of the building, preparation of national development documents of provinces, designing and creating a revenue-income system, paying provincial and administrative agencies, financing, providing and allocating the following resources, providing incentives for investors to invest in less developed regions, creating Balanced budget rows in the budget law to promote the economic and social indicators of low-income cities are the most important approaches to balancing the regions that have been manifested in the country's development plans, which are the most important strengths, weaknesses, opportunities and Threat in the field of Regional Balance Policies Identification and Strategic Strategies Was offered.Williamson's results also show that the inequality between the provinces during the third plan (reform government) has been unchanged, but with the beginning of the fourth development plan (the justice system), inequalities between the provinces have increased, and in the final years of the tenth state (2011) The process of inequality between provinces has declined, and this process of reducing inequalities between provinces in the moderately oriented state continues.
    Keywords: Regional Policy, Regional Inequalities, SWOT Matrix, Williamson Index
  • Davod Hossein Poor *, Javad Madani Pages 43-68
    One of the latest and most important theories in policy knowledge is interactive policy theory. An interactive policy is a process in which several groups are actively involved and jointly make a decision. Regarding the status of the policy-making process in the Islamic Republic of Iran, the need for such mechanisms is twofold so that it can be countered by the phenomena such as money laundering. Money laundering is one of the most significant examples of administrative corruption that can reasonably be said to occur in all countries of the world. The main objective of this research is to develop a model for combating money laundering using an interactive policy making approach. Considering the extent of this issue, this model is designed in the Islamic Republic of Iran Banking System. The research approach is either blended or combined with a sequential exploratory approach. Firstly, qualitative data and then a little bit collected and analyzed. According to the findings of the study, 265 indicators were extracted from interviews and international and domestic literature, among which 56 indicators were identified and 5 themes were identified. Based on the results of the research, the importance of the content of the main and most important factors of intergovernmental policy-making in combating money laundering in the banking system of Islamic Republic of Iran. Most desirable model in the fight against money laundering is a model based on an interactive policy approach that can be effective in combating money laundering by utilizing effective participatory partnerships.
    Keywords: Policy, interactive policy, Money Laundering
  • Hadi Bashadjahromi *, Masoud Ghaffari, Hossein Sadeghi Pages 69-91
    This paper seeks to examine the impact of rentier state on the process of privatization in post-revolution Iran. In this regard, the budget share of state-owned companies from the total budget of the country is considered as an index of privatization, and the state's 40 percent dependence on natural resources rents as an indicator of rentier state. Accordingly, the main question of this paper is how has the rentier state affected the process of privatization in Iran after the revolution? In response to this question, the hypothesis of the present paper is that the rentier state has increased the size of the state in the economy through two factors, i.e. increasing the size of the state's general budget and regulation. this, combined with Article 44 of the Constitution, resulted in failure of privatization. The research approach adopted in this paper is of qualitative nature, the character of this paper is qualitative, its method is analytical-descriptive, its approach is political economy, and the information gathering tool is documentary type.
    Keywords: Rentier State, privatization, Political Economy
  • Morteza Shokri *, Jalal Dehghani Pages 93-111
    Environmental degradation and its threats have become global in recent decades. To deal with these threats, International cooperation has been developed in the form of international conventions and agreements. However, international cooperation, in spite of the mandatory guidelines in various conventions, has not been successful in practice. The purpose of this article is to explain a critical Interpretation of the barriers to effective government cooperation on global environmental issues based on the of Neo-Gramscianism approach in international relations. The question is the question is why international environmental cooperation, in spite of growing awareness of environmental threats, has failed in practice and environmental challenges remain as unresolved international issues yet? In answer to this question, Neo-Gramscianism, while challenge both the centrality of the nation state and the underlying principle of anarchy in understanding and explaining international politics as a factor in reducing the incentive for state cooperation, argue that international politics is an area in which global capitalist forces which have generated a hierarchical international system. . For this reason, they believe that the any structure of regime’s cooperation between states, including environmental regimes, has been shaped by the interests of hegemony and the forces of the global capital (the historical block) Related to it.
    Keywords: Environment, Neo-Gramscianism, environmental regimes, Hegemony, Historic Bloc
  • Mehdi Askari *, Mohammad Hasan Elahimanesh, Reza Parizad Pages 113-132
    Comparative education is an area through which education system of a country is analyzed by utilizing data and educational systems of other countries and policies for improving education are developed. By studying and analyzing the educational system of Japan for the critical and crucial level of elementary education and adjusting it to the elementary educational System in Iran, this study is also to help improving the quality of elementary education in Iran. Therefore, the main question this study addresses is: "considering the education system in Japan, what is the main factor behind relative inefficiency of elementary education system in Iran?” The initial answer (hypothesis) is: “The main reason for the relative inefficiency of elementary education system in Iran, compared to Japan, is the low levels of the significant element of interaction in the elementary education system in Iran in its various forms and levels.” The present study is comparative and requires describing and analyzing the phenomena associated with each of the two elementary education systems in Japan and Iran. To reach this purpose purpose, the six-step method of comparative study by David Philips is applied. Research findings also confirm the research hypothesis.
    Keywords: comparative education, public policy-making, Educational Policy-making, Iran, Japan
  • Naimeh Mohammadi *, Hasan Danaee Fard Pages 133-155
    Whileover the past decade, national energy policies in Iran, have focused on market liberalization, collaborative governance has been selected as a new model for renewable energy development policies and has created new interactions between government and non-state actors. The collaborative governance of renewable energy development, as a major solution to pollution, climate change and economic growth, has been selected as a new model for development policies in Iran, and have caused new interactions between public, private, and public actors. This research by using qualitative methodology and after 25 semi-structured interviews with policy makers, managers of organizations and companies, NGOs and investors to present a participatory development model with an institutional approach in Iran. The collaborative governance is a process that has initiated by motivation and moving the engagement cycle through effective interaction. By resolving conflicts, building trust and creating commitment amongst actors, this cycle enhances the collaborative process and achieves the desired outcomes. In this model, the dual role of cognitive, normative and formal institutions as a factor for progress and simultaneously a factor for prohibition of collaboration have investigated. The government by introducing incentive laws, has created the incentive to invest in this sector. But some of the normative and cognitive institutional barriers, such as conflict of interests, non-commitment of state officials and private-sector distrust, have led to a lack of progress in development. At the end, some solutions including: commitment tools (campaigns, coalitions, and associations), participation of state organizations in paying social and social benefits, realizing the prices of energy carriers and using the combination of demand-side policies as the supply side have been proposed.
    Keywords: Collaborative governance, Legal, cognitive, normative institutions, renewable energy development
  • Behnam Behniai *, Elham Amin Zade Pages 157-173
    Effective governance with the approach of long-term energy security and environmental considerations requires the interaction and adaptation to balance the economic benefits of projects and environmental concerns. Due to the transnational nature of the environmental hazards of the oil and gas industry contracts, the responsibility of contractors and transnational corporations must be monitored by the social responsibility system, international industrial and environmental standards. Also, policymakers in the field of energy security should assess the environmental risks of energy-related projects as the most recent dimension of energy security. In the past few decades corporate social responsibility and global citizenship of companies has turned to the dominant paradigm of legal and management sphere of companies. It has to say that big companies believe that they are responsible of their corporate strategy in front of the society and they feel obliged to cooperate with the rules and norms and values of the host country. While this area is expanding and improving and changing to the mandatory law, it belongs to the soft law. In short we can predict that this sphere will be one of the most important part of the legal systems and will oversee the other parts of law and predictably some conventions will be codified in this sphere of knowledge.
    Keywords: Social Responsibility, Transnational companies, Oil, gas industry, environmental impact, Foreign Investment
  • Aliakbar Dareini * Pages 175-191
    This article intends to explain the process of Iran’s access to uranium enrichment technology and the factors behind the Islamic Republic’s strategic decision to pursue this program. Iraq’s invasion as well as arms embargo and economic sanctions at the beginning of 1980s gave the newly-established Islamic Republic the valuable lesson that it has to get strong and create a durable deterrence without violating international law and its global obligations. The key goal of this article is to respond to the question of what was Iran’s objective in pursuing uranium enrichment technology and what requirements compelled it to set foot on this costly path? Findings of this research on the basis of historical research method show that Iran enriched uranium with the goal of obtaining a powerful, credible and legal leverage within the framework of the Nuclear Non-Proliferation Treaty (NPT) and creating legitimate deterrence so that foreigners won’t mull the idea of military attack or regime change. Achievement of nuclear hedging capability gave Iran an opportunity not only to display its technological capability as a source of national pride and a symbol of self-esteem but also increase its bargaining power at the global stage. This research concludes that Iran, by achieving perfection in uranium enrichment and adopting a policy of “constructive interaction”, forced the West to recognize the Islamic Republic as it is and reach a grand bargain with Iran.
    Keywords: Uranium Enrichment Technology, Nuclear Hedging, National Pride, Legitimate Deterrence, Constructive Interaction
  • Ali Asqar Pourezzat, Behnam Abdi * Pages 193-213
    In the era of change, uncertainty and instability, continuous improvement of Iran’s defense power is necessary and needs continuous attempt for future architecture.  Although this attempt is full of risks, but the acceptance of this risk is better than only seeing the future changes.  ICT megatrends are a most important effective area on defense industry future. On the other hand, after announcing the macro policies of defensive and safety policies. Analyzing and formulating the future scenarios is attainable. This research is to identifying the ICT megatrends that are important for defense industry foresight to achieving Islamic-Persian model of development. This research uses a mixed method. Result showed that for defense industry foresight, ICT megatrends included information security management, social networks, communication infrastructures, innovation networks on IT context, artificial intelligence, internet of things and data centers and data bases should be considered.
    Keywords: Public Administration, New Public Management, Islamic-Persian model of development, IT-based Responsible Governance
  • Fatemeh Hoshdar *, Behzad Soltani, S.Farhang Fassihi, Nasimeh Tashkori Pages 215-233
    In the past few years, the development of a knowledge-based economy and, as a result, innovation and technology financing have been at the forefront of attention by managers and policymakers to improve the business environment. The main challenge that emerged with the passage of time and the implementation of existing models is that the knowledge-based criteria of a company are different with the criteria and indicators supporting the knowledge-based Companies, given their characteristics, need special support that types and levels of support vary in each technology field. The knowledge-based economy is a paradigm that influences and penetration of science and technology in the structure of an economy, quantitative and qualitative innovation is importance. Therefore, the purpose of this research is to improve and categorize the Iranian knowledge-based companies so that the type of support provided by these companies is smarter. The designed model is based on 5 main variables, company size (structural and financial factors), innovation and technology characteristics (technology complexity), type of company, and level of company activity in any technology field. Proposed categorization based on qualitative analysis of experts' opinions is presented using the Atlas TI software in four categories that are responsible for the country's problems.
    Keywords: knowledge-based companies, classification model, supportive services, Iran
  • Morteza Babaei, Majid Sheikhmohammady *, Hamidreza Lasahkarian Pages 235-263
    The hard conflict between the Islamic Republic of Iran (IRAN) and the United States of America (US) has been discussed for decades by bothdomestic and external analysts. In this paper, the conflict between the US and IRAN has been modeled and analyzed, using game theory approach in non-cooperative mode. The analysis of this conflict has been conducted based on the graph model for conflict resolution and using GMCR+ decision support system. This analysis considers two decision makers (DMs) containing the US and IRAN.Sixteenfeasible states have been analyzed among 1024 possible combinationsand accordingly, six states are predicted as the equilibria. Based on different solution concepts for stability definition and the preferences vector of DMs on different scenarios, the model’sequilibrium is determined.In other words, the most likely outcome of the conflict is predicted.The equilibrium resulted from the analysis of the model,expresses that, the possibilityof a severe conflict between the US and IRAN is very unlikely.The other equilibria can determine the behavior of each of the battle players depending on the different circumstances of the conflict. The analyses results show that using this method enables us to analyze the behavior of the battle players in a rational process of decision making to reach the self-desired state or outcome. Findings of this research might help both players to make the right decision and to adopt an appropriate response in confronting the enemy and to change the behavior and decision of the enemy.
    Keywords: Conflict Analysis, Game Theory, Graph model for conflict resolution, Modeling
  • Reza Rahmdel *, Reza Simbar, Ahmad Jansiz Pages 265-281
    The analysis of Iran-Saudi security controversy is a structural aspect of this paper.The powers of Iran and Saudi Arabia, according to a new theory of realism, have always faced the difficulty of insecurity. So, the basic question that make up this paper are as follows: The imbalance in the triangular power balance of the Middle East with the collapse of Iraqi power in 2003howhas led to an intensification of the conflicts as a result of new realism?How does the formation of US competition (as superior power and hegemony of the international system) affect Iran as a major regional power in terms of new realism on Iran-Saudi relations )as second-rate power(?By default, the analysis of the Iran-Saudi conflict is due to the conflicts of the international system, which is overlapping with regional contradictions. Given the fact that Iran-Saudi Arabia has historically a background in conflict of identity, Thus, the conflict with the sectarian form has taken place. From this perspective, structural contradictions have diminished to an ideological conflict. Because the struggle is not a cause, but merely a consequence that has emerged in the form of a sectarian-identity struggle.
    Keywords: Structuralism, Conflict, Hegemony, balance, Islamic Republic of Iran-Saudi Arabia
  • Sayed Mohsen Mirhossaini *, Iraj Rahimpourasl Pages 283-305
    The study of political developments in Syria and Iraq is necessary for the strategic decisions making of the foreign policy of the Islamic Republic of Iran and for maintaining the national interests of Islamic Republic of Iran in the region due to their effects on the regional security complex of the Middle East as well as on the distribution of power in the region. To this end, we will outline future scenarios for two countries based on past and present trends, the drivers of the crisis and uncertainties in the Middle East in order to reach to an Analytical and realistic consideration of developments in Syria and Iraq. Naturally, it is diffcult to predict the conditions underlying crises in Syria and Iraq will end there because of the presence of regional and trans-regional powers and their impact on the developments in Syria and Iraq The findings of this study indicate that there is likelihood of the formation of a united and cohesive government in Iraq, Of course, this united and cohesive government will be accompanied by regional threats and opportunities for its neighbors. Given the polarization and balance of power in Syria, the future of this country is a more complicated situation, with more probability of federal government in this country.
    Keywords: Iran, Syria, Iraq, Scenarios building, middle east
  • Ali Mohaghar *, Mahnaz Hoseinzadeh, Hannan Amoozad, Amin Shakerzadeh Pages 307-328
    One of the most important concerns of recent decades is the environmental issue and the control of pollutants from various industries, including the construction industry. On the other hand, increasing in construction, especially in developing countries, is inevitable. This industry also produces and releases significant amounts of emmisions throughout its supply chain. In this paper, a dynamic model has been developed in which carbon dioxide gas emission from the construction supply chain are simulated. The developed model for validation was subjected to structural and behavioral validation tests. Then, by using sensitivity analysis and policy analysis of model, some scenarios were developed and the result of the simulation of scenarios was investigated. The simulation result using Vensim software shows that with implementation of incentive policies, creation of deterrent laws and regulations, and the efforts to deploy green supply chain training it is possible to reduce the growth of carbon dioxide emissions from the construction industry.
    Keywords: Carbon dioxide, dynamic modeling, Construction Supply Chain, Green Supply Chain
  • Sajjad Bagherpour, Nima Shamsapour * Pages 331-334
  • Soheila Rajaie * Pages 335-340
    Conflict of interest refers to situations that are created by contrast and conflict between individual or group obligations and benefits and put him in opposition to his responsibility. The health system, as the most important system in society, is always encounter with a challenge named conflict of interest because of complex financial and economic structure and also accessibility of society to services. Conflict of interest in the health system is detectable in all of the management and services area and can provide corruption basis. Due to relation of health system with the most important asset of people, means health, confront with challenge like conflict of interest is really important. One of the most important actions to confront with conflict of interest is creating approaches based on transparency including the creation of electronic health record and creating regulatory frameworks. Also, confront with dual practice problem in the health system is one of the most important actions.
    Keywords: conflict of interest, Health system, electronic health record, Transparency
  • Reza Dehnavieh, Mousa Bamir *, Ali Masoud, Atousa Poursheikhali Pages 341-343
    The concept of global health diplomacy was operationally operational for the first time in 1851 when European countries gathered at the first health conference on collaboration and coordination for cholera, plague and fever diseases. Since the country of Iran faces many challenges and issues, especially environmental issues (the phenomenon of repercussions, droughts), economic problems, and numerous regional sanctions and wars, the country of Iran needs to be in a position to face the challenges of the Middle East. Specialist diplomats, along with training courses on communication and health issues, talks, diplomacy skills, and the skills of cultural, economic, and security diplomacy, will bring the greatest benefits from the potential for building diplomatic relations in the health field. .Given the current status of the strategy of health diplomacy in Iran and the importance of training diplomacy skills for diplomats, the creation of training courses is essential for the future of diplomacy diplomats in the field of diplomacy, Provides appropriate diploma-related negotiations and related sciences.
    Keywords: Health Diplomacy, Diplomats, Diplomacy Training