فهرست مطالب

پیکره - پیاپی 14 (پاییز و زمستان 1397)

نشریه پیکره
پیاپی 14 (پاییز و زمستان 1397)

  • تاریخ انتشار: 1397/11/16
  • تعداد عناوین: 4
|
  • هانیه غیثی*، ویکتوریا کریمی صفحات 1-13
    قندیل یکی از انواع   وسایل روشنایی است که به صورت آویخته از سقف مورد استفاده قرار می گیرد.  این شئ برخلاف دیگر وسایل روشنایی که صرفا جنبه روشنایی به محیط را دارند، دارای ریشه و پیشینه دینی است و معمولا در اماکن مذهبی از آن استفاده می شود. مقاله حاضر  با رویکرد زیباشناختی به بررسی ساختار، رنگ، نقوش و تزئینات، قندیل های ساخته شده از جنس طلا دوره قاجار که در موزه آستانه مقدسه حضرت معصومه (س) موجود است می پردازد. مسئله این  مقاله تحقیق، چرایی وجود قندیل های متعدد و متنوع در حرم حضرت معصومه(س) و بررسی انواع تزئینات به کار رفته در آن ها است. سوال اصلی پژوهش حاضر بدین شرح است:  قندیل هایی اهدائی حرم حضرت معصومه (س) در قم، چه ویژگی هایی دارند و تزئینات اصلی آن ها  چیست و سازندگان آن چرا و چگونه آن ها را به کار برده اند. این مقاله، با بررسی سه نمونه از قندیل های حرم حضرت معصومه (س) و مقایسه آن ها با یکدیگر، نتایج خود را با ترکیبی از روش های توصیفی، تحلیلی وتطبیقی و استفاده از تصاویر  قندیل های موزه حضرت معصومه و منابع کتابخانه ای ارائه می کند. نتایج  سه قندیل طلایی موجود موزه آستانه حضرت معصومه، از لحاظ زیبایی شناسی ظاهری و ساختار، با توجه به رنگ  و استفاده از سنگ های تزیینی پرتلالو که پر تعداد هم هستند و با تناسب خاصی به کار رفته اند، و نیز با توجه به هنر مرصع کاری و مینا کاری استفاده شده بر روی قندیل، به  نظر می رسد که به تنهایی اثر هنری کاملی خلق شده است، اما وقتی  که این قندیل ها در جایگاه واقعی خود قرار می گیرند و با نور تلفیق می شوند در می یابیم که بازی نور و رنگ عجیبی به راه می افتد که جلوه معنوی فضا را دوچندان می کند.
    کلیدواژگان: زیبایی شناسی، قندیل، تزئینات، موزه حرم حضرت معصومه (س)
  • احد روان جو*، هانیه ابراهیمی صفحات 15-31
    توجه به عالم طبیعت به عنوان لذت، حظ زیبایی شناختی و کار هنری، تاریخچه ای دارد که تبار شناسی آن ما را به فهم انواع تجارب تاریخی و انسانی انباشته شده در مفاهیم طبیعت و منظره نزدیک می کند. در دوره باروک تنوع سبک ها وگرایشات به اوج خود رسید. آن ها معمولا یک مضمون را درطول دوره ای خاص یا منطق های خاص ترجیح می دادند. یکی از این گرایشات منظره نگاری بود، که تا قبل از آن در نقاشی ها فقط در پس زمینه استفاده می شد، اما در سده هفدهم به صورت موضوع اصلی مورد توجه قرار گرفت. ژانر منظره در اروپا از تجربه طبیعت به عنوان یک عامل و ارزش فرهنگی برجسته، در جوامعی که به تدریج مدرن می شدند بیرون آمد. این مقاله توصیفی در باب منظره نگاری قرن هفدهم در هلند  و مطالعه  های در باب ارتباط میان"منظره" و "ارزش فرهنگی" است. مسئله این پژوهش چرائی توجه به منظره پردازی در هلند است. این که چه چیزی سبب شد که هلندی ها با انگیزه ای خاص به منظره نگاری به پردازند، سوالی است که دراین پژوهش بدان پاسخ داده می شود؟ هدف این نوشتار شناخت بیشتر ژانر «منظره»در نقاشی است. در مجموع در این نوشتار، ژانر منظره نگاری هلند از لحاظ محتوا و درون مایه تحلیل  می شود. شیوه تحقیق این مقاله کیفی بوده و روش جمع آوری اطلاعات از طریق مطالعات کتابخانه ای صورت پذیرفته است.
    کلیدواژگان: منظره نگاری، قرن هفدهم، هلند، نقاشی، طبیعت
  • بهزاد نیک اندیش*، شبنم عسکری، امیرحسین چیت سازیان صفحات 33-51
    نقوش به کار رفته درقالی های ایران و هند، سرشار از مفاهیم و معانی نمادینی است که در بستر زمان، از اساطیر، فرهنگ ها و اعتقادات مردمان دو کشور نشات گرفته است. پرنده چه به صورت  نقش مایه عام و چه به شکل خاص، در بسیاری از فرش ها حضور دارد و  نمادی از رهایی و آزادی  است که انعکاس آن در طرح فرش که اغلب گلزار و بوستانی زیبا را  در مقابل دیده مخاطب می نشاند، آیتی الهی و تمثیلی از بهشت است. با نگاهی گذرا به آثار تاریخی، ادبی و هنری درمی یابیم که مفهوم نقش پرنده در زندگی فکری و اجتماعی بشر از نقش و جایگاه مهمی برخوردار بوده است.  از آن جا که  نقش ها و نگارهای گذشته  پیوندی عمیق با اعتقادات اساطیری و نمادهای باستانی بسیار دور دارند. مسئله این پژوهش چیستی مفاهیم نمادین  در فرش های ایران وهند است و هدف آن، آگاهی از  مفاهیم نمادین پرنده و چگونگی حضور این نقش مایه در فرش های دو کشور است. این که نقوش پرنده موجود در فرش های ایران و هند چگونه اند و مفهوم نمادین آن ها چیست؟  سوالاتی است که در پژوهش حاضر به آن   پاسخ  گفته می شود. این پژوهش به روش کتابخانه ای انجام شده و  نتیجه آن به صورت توصیفی و تحلیلی  ارائه شده است. یافته های این مقاله نشان می دهد که  نقوش پرنده ای که در فرش های این دو کشور آورده شده برآمده از اساطیر، اعتقادات و مفاهیم گسترده ای است که کمابیش در هر دو کشور به صورت مشترک با اندک تغییراتی رسم شده است و مبین هنر و فرهنگ آن هاست.
    کلیدواژگان: ایران، هند، نماد، پرنده، قالی
  • سحر آبگرمیان* صفحات 53-71
    بیش از هزار سال است که  هنر اسلامی بدین نام شناخته می شود و در کشورهای اسلامی و غیر آن هر از گاهی رویدادهایی مرتبط با آن بر پا می شود. در سال های اخیر، شاهد برپایی نمایشگاه های متعددی با عنوان "هنر اسلامی معاصر"  در موزه ها و گالری ها یا نمایشگاها هستیم.  در این رویدادها، آثاری از هنرمندان  مختلف به نمایش  گذاشته می شود. هدف این مقاله، مطالعه محتوی نمایشگاه های "هنر اسلامی معاصر"  به منظور  درک بیشتر آنهاست.  روش تحقیق به کار برده شده در این پژوهش تحلیلی- توصیفی است و گردآوری به صورت کتابخانه ای است که با بررسی صفحات و کاتالوگ های رسمی نمایشگاه ها و موزه ها نتایج آن ارائه می شود. با بررسی نمایشگاه های مورد مطالعه  م ی توان به این نتیجه رسید که در آثار به نمایش گذاشته شده، نوآوری و استفاده از ابزارهای جدید و گاه تکنولوژی برای آفرینش هنری، بیان دیدگاه های اجتماعی هنرمندان، به کار بستن میراث فرهنگی و هنر اسلامی کشورهای زادگاه آن ها(کاربرد فرم یا معنا و یا هر دو)، دارا بودن عناوین نو مطابق تحولات اجتماعی و اقتصادی دنیای امروز، سبب پیدایش هنری میان هنرمندان کشورهای مسلمان و یا با تبار اسلامی شده است که به دلیل پررنگ بودن رد پای هنر دوران اسلامی در آن ها، بیشترتوسط غربیان، هنر اسلامی معاصر نام گرفته است
    کلیدواژگان: هنراسلامی، معاصر، نمایشگاه ها
|
  • Hanieh Gheisi *, Victoria Karimi Pages 1-13
    Chandelier is one of the illumination devices used as hanging from the ceiling. Unlike other illumination devices, which are used merely to illuminate the surrounding environment, chandeliers are rooted in religious beliefs and hence they are usually used in religious places. The present research aimed at studying the golden chandeliers of Qajar era kept in Museum of Hazrat Masoumeh (pbuh) Shrine in terms of aesthetics, structure, color, decoration and design. Why various ornate chandeliers have been used in the Museum is the research question of this study. Ali Asghar Daraie (1998), Nazeleh Rahmani (2001) and Mahnaz Shayestehfar (2002) studied mirror chandeliers in terms of function and illumination. In this study, however, several gold-inlaid chandeliers in Museum of Hazrat Masoumeh (pbuh) Shrine were studied in terms of aesthetic considerations.
    Keywords: aesthetics, chandelier, decorations, Museum of Hazrat Masoumeh (pbuh) Shrine
  • Ahad Ravanjo *, Hanieh Ebrahimi Pages 15-31
    One of the issues which helps painters have a better understanding of history of art, is the history of how the artistic genres formed. In this regard, the content of a given genre and the historical setting in which it was started to form (both in terms of time and place) paly major role. The idea of urbanism growth in the 17th century Netherlands led to a gap between man and nature. In order to alleviate the effect of this regretful situation, Dutch painters started to create landscape paintings, depending on the public taste, of pristine nature of the Netherlands. What did motivate the Dutch painters to create landscape paintings is the specific question the present study tries to answer it. In fact, this research aimed to give a better understanding of landscape painting of the 17th century Netherlands and the factors affected on it. In this connection, the book Landscape into Art by Kenneth Clark(1991) has exclusively addressed the historical course of landscape painting from the Renaissance to the late 19th century introducing prominent painters of this genre. Landscape and Western Art by Malcolm Andrews(2009) is another book dealing with different visions and pictures of nature catered since the Renaissance on.
    Keywords: Developing Landscape. The 17th Century. Netherlands. Painting. Nature
  • Behzad Nikandish *, Shabbnam Askari, Amir Hussein Chitsazian Pages 33-51
    The motifs used in Persian and Indian carpets are replete with concepts and symbolic meanings deeply rooted in myths, cultures and beliefs of both countries. One of these motifs is the bird motif, the symbol of freedom and salvation, which can be seen as common or specific motifs in many Persian or Indian carpets. Bird motifs have been often shown in the middle of green meadows or beautiful gardens alluding to divinity and promised paradise. As mentioned, since old motifs are strongly interwoven with mythical motifs as well as ancient symbols, the research problem of the present study is to examine the nature of such symbols applied in Persian and Indian carpets. In fact, the study aimed to reveal the symbolic meanings latent in such old motifs. In this connection, in an article entitled Naturalism and Aesthetics in Persian Carpets, Chitsazian (2006) addressed the influence of naturalism on Persian carpets. Similarly, in another article entitled Interpretation of Fish Motifs in Safavid Carpets, Sabbaghpour and Shayestehfar (2009) tried to decipher the symbolic meanings of fish motifs used in Safavid carpets with the help of verses in Rumi’s Masnavi.
    Keywords: Iran, India, Symbole, Bird, Carpet
  • Sahar Abgarmyan * Pages 53-71
    Islamic Art is a term which has been in use since more than one thousand years ago. However, there is not still a general consensus on its concept. Since we have witnessed various exhibitions on Islamic Art held during the recent years, the objective of the present research was to examine several exhibitions on Islamic Art, as case studies, in order to study how Islamic Art has been defined by the leaflets introducing the exhibitions and by the works presented so that a better appreciation of Islamic Art in Contemporary Time can be reached.
    Keywords: Islamic Art, Contemporary, Exhibition