فهرست مطالب
فصلنامه روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی
پیاپی 59 (بهار 1398)
- تاریخ انتشار: 1398/04/22
- تعداد عناوین: 11
-
-
صفحات 225-236هدف این پژوهش تعیین نقش ابعاد هویت در حرمت خود و بهزیستی روانشناختی بود. بدین منظور 554 دانشجوی دانشگاه آزاد اسلامی شهر تهران (270 زن، 284 مرد) در سال تحصیلی 97-96 با روش چندمرحلهای انتخاب شدند و به مقیاس ابعاد تحول هویت (لویکس و دیگران، 2008)، سیاهه چندبعدی حرمت خود (اوبراین و اپستاین، 1988) و بهزیستی روانشناختی (ریف، 1989) پاسخ دادند. نتایج نشان داد که الف) ابعاد ایجاد تعهد و همانندسازی تعهد با حرمت خود کلی، صلاحیت، عشقپذیری و بهزیستی روانشناختی رابطه مثبت معنادار، ب) اکتشاف نشخواری با حرمت خود کلی، صلاحیت و عشقپذیری رابطه منفی معنادار، ج) اکتشاف در گستره با حرمت خود کلی، صلاحیت و بهزیستی روانشناختی رابطه مثبت معنادار، و د) اکتشاف در عمق با صلاحیت و بهزیستی روانشناختی رابطه مثبت معنادار دارد. نتایج تحلیل رگرسیون چندمتغیری همزمان نیز نشان داد که ابعاد هویت توانایی تبیین 34 درصد از واریانس حرمت خود کلی، 21درصد از واریانس صلاحیت، 13درصد از واریانس عشق پذیری و 18درصد از واریانس بهزیستی روانشناختی دانشجویان را دارند. یافته ها بر لزوم بررسی فرایندهای هویت در بزرگسالی نوظهور تاکید دارد.کلیدواژگان: ابعاد هویت، حرمت خود، صلاحیت، عشقپذیری، بهزیستی روانشناختی
-
صفحات 237-248این پژوهش با هدف تعیین سهم معنا، صلح و ایمان به عنوان مولفه های سلامت معنوی در تبیین کیفیت زندگی بیماران مبتلا به سرطان پستان انجام شد. نمونه برداری به روش غیرتصادفی هدفمند از میان بیماران در دسترس صورت گرفت و تعداد 125 بیمار از 3 بیمارستان شهر تهران در این پژوهش شرکت کردند. پس از حذف داده های ناقص، در نهایت تعداد 117 آزمودنی در تحلیل نهایی وارد شدند و به پرسشنامه اختصاصی کیفیت زندگی وابسته به سرطان پستان (بردی و دیگران، 1997) و مقیاس بهزیستی معنوی ارزیابی عملکرد در درمان بیماری های مزمن (پترمن و دیگران، 2002) پاسخ دادند. داده ها با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی چندگانه تحلیل شد. نتایج نشان داد که تمامی جنبه های معنویت با ابعاد کیفیت زندگی رابطه مثبت معنادار دارند، به جز ایمان که با ابعاد اجتماعی، زیرمقیاس بازو و کیفیت زندگی اختصاصی سرطان پستان رابطه معنا دار نشان نداد. از میان این سه جنبه، صلح بالاترین میزان همبستگی را با پیامدها داشت، اگرچه معنا رابطه بیشتری را فقط با کیفیت زندگی اجتماعی نشان داد. در نهایت، صلح به تنهایی در پیش بینی کیفیت زندگی کلی نقش داشت و دو بعد دیگر قادر به پیش بینی معنادار کیفیت زندگی کلی نبودند. بر اساس یافته های این پژوهش، معنویت میتواند بر کیفیت زندگی زنان مبتلا به سرطان پستان اثر بگذارد. بنابراین، توجه به معنویت در مراقبت از این افراد، اهمیت بسیاری دارد؛ به ویژه توجه به بعد هیجانی آن یعنی صلح که می تواند هسته مداخله های روان شناختی با جهت گیری معنوی باشد.کلیدواژگان: سرطان پستان، کیفیت زندگی، معنویت
-
صفحات 249-260این پژوهش با هدف ترکیب پژوهش های انجام شده در قلمرو اثربخشی راهبردهای یادگیری خودنظم جویی بر اهمالکاری تحصیلی دانش آموزان انجام شد. جامعه آماری دربرگیرنده پژوهشهای مرتبط با موضوع است که در بین سالهای 1370 تا 1396 در ایران منتشر شده بود. از میان یافته های کمی، 21 پژوهش برگزیده شد و با استفاده از روش فراتحلیل، 48 اندازه اثر با توجه به ملاکهای تعریف شده ورود وخروج به دست آمد. یافته ها نشان داد که میانگین اندازه اثر کلی پژوهش های مورد بررسی برای مدل اثرات ثابت 78/0- و برای اثرات تصادفی 85/0- است که هر دو در سطح 001/0 معنادار بود. با توجه به ناهمگونی اندازه های اثر، جنس، روش پژوهش و نوع آموزش به عنوان متغیرهای تعدیل کننده بررسی شدند. نتایج t مستقل نشان داد که اندازه اثر رابطه راهبردهای یادگیری خودنظم جویی با اهمال کاری تحصیلی دختران و پسران تفاوت معناداری وجود ندارد، اما اندازه های اثرهای پژوهشهای تجربی به طور معناداری بیشتر از پژوهشهای همبستگی است. همچنین اندازه اثر مربوط به راهبردهای فراشناختی بیشتر از راهبردهای شناختی و مدیریت منابع به دست آمده است. بر پایه اندازه اثرهای به دست آمده می توان دریافت که آموزش راهبردهای یادگیری خودنظم جویی تاثیر چشمگیری در کاهش اهمالکاری دانش آموزان دارد.کلیدواژگان: خودنظم جویی، راهبرهای یادگیری، راهبردهای شناختی و فراشناختی، فراتحلیل
-
صفحات 261-272این پژوهش با هدف تعیین نقش واسطهای هیجانهای اخلاقی در رابطه بین همدلی و رفتار جامعه پسند نوجوانان انجام شد. روش این پژوهش توصیفی، از نوع همبستگی با روی آورد مدل یابی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری شامل دانش آموزان دختر و پسر دوره دوم متوسطه شهر شیراز در سال تحصیلی 1396-1395 بود. گروه نمونه شامل 508 دانش آموز (257 دختر، 251 پسر) بود که با استفاده از روش نمونه برداری خوشه ایچندمرحله ای انتخاب شدند و به مقیاس همدلی اساسی (جولیف و فارینگتون، 2006)، مقیاس گرایش به گناه و شرم (کوهن، ولف، پانتر و اینسکو، 2011) و اندازه های گرایش های جامعه پسند (کارلو و راندال، 2002) پاسخ دادند. نتایج مدل یابی معادلات ساختاری نشان داد که همدلی بر رفتار جامعه پسند و هیجانهای گناه و شرم فرزندان، اثر مستقیم و مثبتی دارد. همچنین، هیجان های گناه و شرم بر رفتارهای جامعه پسند، اثر مستقیم و مثبتی نشان دادند. بر اساس یافته های پژوهش، هیجان های گناه و شرم در رابطه بین همدلی و رفتار جامعه پسند، نقش واسطه ای داشت. در کل، نتایج این پژوهش نشانگر اهمیت هیجانهای اخلاقی در رفتار جامعه پسند بود.کلیدواژگان: رفتار جامعه پسند، شرم، گناه، همدلی
-
صفحات 273-286این پژوهش با هدف آزمون نقش واسطهای هیجانهای پیشرفت در رابطه اسنادهای علی و فرسودگی تحصیلی در دانشجویان انجام شد. روش این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. 446 دانشجو (201 زن، 245 مرد) که به کمک روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند به نسخه کوتاه مقیاس هیجانهای پیشرفت مربوط به کلاس درس (گراوند، ابوالمعالی، کیامنش و گنجی، 1395)، پرسشنامه سبک اسنادی (پیترسون و دیگران، 1982) و سیاهه فرسودگی تحصیلی (سالملا آرو، کیورو، لسکینن و نورمی، 2009) پاسخ دادند. نتایج مدل یابی معادلات ساختاری نشان داد که نقش واسطهای هیجانهای پیشرفت مثبت و منفی در رابطه بین اسنادهای علی و فرسودگی تحصیلی دانشجویان با داده ها، برازش مطلوبی داشت. افزون بر آن، در مدل پیشنهادی واسطه گری نسبی هیجانهای پیشرفت مثبت و منفی، تمامی وزنهای رگرسیونی از لحاظ آماری معنادار بودند. همچنین، نتایج نشان داد که در مدل مفروض به ترتیب 57 و 60 درصد از نمره های هیجانهای پیشرفت مثبت و منفی و 63 درصد از پراکندگی نمره های فرسودگی تحصیلی از طریق منابع تغییرپذیری منتخب توضیح داده میشوند. نتایج این پژوهش از نقش تعیین کننده اسنادهای علی در پیش بینی فرسودگی تحصیلی فراگیران حمایت کرد. همچنین، نتایج نشان داد که بخشی از واریانس مشترک بین اسنادهای علی و فرسودگی تحصیلی فراگیران، نتیجه تغییرپذیری در مقادیر عددی منتسب به نقش واسطهای در مدل پیشنهادی بود.کلیدواژگان: اسنادهای علی، فرسودگی تحصیلی، هیجانهای پیشرفت
-
صفحات 287-308این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی برنامه آموزشی غنیسازی مهارتهای رابطه بینفردی بر اسنادهای علی، راهبردهای حل تعارض های بینفردی، راهبردهای نظمجویی شناختی هیجان و ادراک از روابط مثبت با دیگران در دانشجویان انجام شد. در این پژوهش تجربی با طرح پیشآزمون پس آزمون با گروه کنترل و همراه با پیگیری، 72 دانشجو در دو گروه آزمایش (40 نفر) و کنترل (32 نفر) قبل و بعد از آموزش به پرسشنامه سبک اسنادی (پیترسون و دیگران، 1982)، سیاهه سبک حل تعارض (کاردک، 1994)، نسخه کوتاه پرسشنامه نظم جویی شناختی هیجان (گارنفسکی، کرایج و اسپینهاون، 2001) و مقیاس روابط مثبت با دیگران (ریف، 1989) پاسخ دادند. برنامه آموزشی غنیسازی مهارتهای رابطه بینفردی در 10 جلسه و هر جلسه یک ساعت به صورت گروهی برای گروه آزمایش اجرا شد. نتایج روشهای آماری تحلیل کوواریانس تکمتغیری و چندمتغیری نشان داد که در کوتاهمدت و بلندمدت برنامه آموزشی غنیسازی مهارتهای رابطه بینفردی در افزایش میزان اسنادهای علی مثبت، راهبرد حل مسئله مثبت، راهبردهای انطباقی مقابله شناختی و ادراک از روابط مثبت و در کاهش نمره اسنادهای علی منفی، راهبردهای غیرانطباقی حل تعارض های بینفردی و راهبردهای غیرانطباقی مقابله شناختی دانشجویان موثر است. در مجموع، نتایج این پژوهش نشان داد که برنامه آموزشی غنیسازی مهارتهای رابطه بینفردی از طریق تقویت راهبردهای تفکر مثبت، راهبردهای انطباقی مدیریت هیجان و همچنین پربارسازی مهارت های رابطه بین فردی، در تحقق ایده ایمنسازی روانی فراگیران به طور تجربی موثر واقع میشود.کلیدواژگان: برنامه غنیسازی مهارتهای رابطه بینفردی، اسنادهای علی، راهبردهای حل تعارضهای بین فردی، نظم جویی شناختی هیجانی، ادراک از روابط مثبت با دیگران
-
صفحات 309-322این پژوهش با هدف تعیین تاثیر ساختار کلاس بر فرسودگی تحصیلی با واسطهگری انگیزش تحصیلی انجام شد. 720 دانش آموز از دبیرستانهای شهر تهران در سال تحصیلی 96-1395 با روش نمونهبرداری خوشهای تصادفی چندمرحلهای انتخاب شدند و به سیاهه فرسودگی تحصیلی (برسو، سالانوا و شافلی، 2007)، مقیاس انگیزش تحصیلی (والرند و دیگران، 1992) و پرسشنامه ساختار کلاس (الیوت و چرچ، 2001) پاسخ دادند. داده های این پژوهش با استفاده از روش تحلیل عاملی تاییدی و مدل یابی معادلات ساختاری تحلیل شد. نتایج نشان داد که مدل پیشنهادی با داده های این پژوهش برازش مناسب و مطلوبی دارد. همچنین نتایج نشان داد که سختگیری در ارزشیابی، تاثیر مثبت و مستقیم بر فرسودگی تحصیلی دارد. جذابیت تکلیف و تاکید بر ارزشیابی، تاثیر غیرمستقیم بر فرسودگی تحصیلی با واسطهگری انگیزش تحصیلی دارند. یافته های این پژوهش نشان داد که بهبود ساختار کلاس و به کارگیری مکانیزم های جدید در نظام انگیزشی میتواند موجب کاهش فرسودگی تحصیلی شود.کلیدواژگان: فرسودگی تحصیلی، ساختار کلاس، انگیزش تحصیلی
-
صفحات 323-335هدف این پژوهش بررسی نقش واسطه ای خودنظم جویی تحصیلی در رابطه بین امید به تحصیل و تحصیل گریزی بود. شرکت کنندگان پژوهش 265 نفر از دانش آموزان (170 دختر، 95 پسر) مقطع متوسطه دوم بودند که با روش نمونه برداری تصادفی خوشه ایانتخاب شدند و به مقیاس امید به تحصیل (خرمائی و کمری، 1396)، پرسشنامه خودنظم جویی تحصیلی (بوفارد، بویس ورت، وزیو و لاروچه، 1995) و پرسشنامه تحصیل گریزی (خرمائی و صالح اردستانی، 1395) پاسخ دادند. به منظور پاسخگویی به فرضیه های پژوهش از مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج نشان داد که امید به تحصیل، هم به صورت مستقیم و هم به طور غیر مستقیم و از طریق خودنظم جویی تحصیلی بر تحصیل گریزی اثر منفی دارد. در مجموع، یافته های این پژوهش بیانگر اهمیت توجه به نقش امید به تحصیل و خودنظم جویی تحصیلی در کاهش تحصیل گریزی دانش آموزان است.کلیدواژگان: امید به تحصیل، تحصیل گریزی، خودنظم جویی، مدرسه گریزی
-
صفحات 336-338
-
صفحات 341-342
-
Pages 225-236The present study aimed to investigate the role of identity dimensions in the prediction of self-esteem and psychological well-being. Five hundred and fifty four (270 females, 284 males) students were selected from Islamic Azad University of Tehran using multistage random sampling. The participants completed the Dimensions of Identity Development Scale (Luyckx & et al., 2008), the Multidimensional Self-Esteem Inventory (O''Brien & Epstein, 1988), and the Ryff Psychological Well-Being Scale (Ryff, 1989).The result indicated that a) commitment making and identification with commitment positively correlated with global self-esteem, competence, lovability and psychological well-being, b) ruminative exploration negatively correlated with global self-esteem, competence and lovability, c) exploration in breadth positively correlated with global self-esteem, competence and psychological well-being, and d) exploration in depth positively correlated with competence and psychological well-being. The results of simultaneous multiple regression indicated that identity dimensions accounted for 34% variances of global self-esteem, 21% variances of competence, 13% variances of lovability, and 18% variances of psychological well-being. The findings emphasize the necessity of investigating identity process in emerging adulthood.Keywords: identity dimensions, self-esteem, competence, lovability, Psychological Well-being
-
Pages 237-248The aim of this study was to examine the contribution of meaning, peace and faith as spiritual health components in explaining the quality of life (QoL) of patients with breast cancer. One hundred and twenty five patients from 3 hospitals in Tehran participated in this study. After deletion of incomplete data, the data of 117 participants entered in the final analysis. The participants completed the Functional Assessment of Cancer Therapy-Breast (FACT-B; Brady et al., 1997) and the Functional Assessment of Chronic Illness Therapy-Spiritual Well-Being (FACIT-sp; Peterman et al., 2002). The data were analyzed using Pearson correlation test and multiple linear regression. The results indicated that all aspects of spirituality had positive and significant relationship with quality of life, except for faith which did not have relationship with social, arm and breast cancer-specific domains. Among three aspects of spiritually, peace had the highest association with the outcomes, although meaning had the highest relationship with patients’ social quality of life. Finally, peace had the most prominent contribution in predicting the overall quality of life. The findings suggest that spirituality may affect patients’ quality of life. Therefore, spirituality is very important in the care of patients with breast cancer, particularly the affective aspect of spirituality (peace) can be the focus of spiritually oriented psychological interventions.Keywords: breast cancer, Quality of Life, spirituality
-
Pages 249-260he aim of this study is to combine the results of studies that had been conducted about the effectiveness of self-regulated learning strategies on students'''' academic procrastination. All published studies in Iran from 1990 to 2017 were collected. Based on the quantitative findings of 21 selected studies, 48 effect size were obtained according to the inclusion and exclusion criteria. The findings indicated that the mean of the total effect of the studies were -0.78 for the fixed effects model and -0.85for the random effects, both significant at 0.001. As the effect sizes were heterogeneous, gender and research method and education were examined as the mediating variables. The results of two independent t test indicated that the effect size of gender difference was not significant, but the effect size for experimental research was significantly higher than the effect size for correlational research. Also, the effect size for meta-cognitive strategies was more than the effect size for cognitive strategies and resource management. The findings suggest that self-regulated learning strategies significantly reduce students’ procrastinationKeywords: self-regulation, learning strategies, cognitive, meta-cognitive strategies, meta-analysis
-
Pages 261-272The aim of this study was to examine the mediating role of the moral emotions in the relationship between empathy and pro-social behavior. The research method was a descriptive correlational study using structural equation modeling. The sample consisted of 508 senior high school students (257 girls, 251 boys) who were selected from high school in city of Shiraz during the academic year of 2016-2017 by cluster sampling method. The participants completed the Basic Empathy Questionnaire (Jolliffe & Farrington, 2006), the Guilt and Shame Proneness Scale (Cohen, Wolf, Panter & Insko, 2011) and the Pro-social Tendencies Measures (Carlo & Randall, 2002). The results of structural equation modeling indicated that a) empathy had a direct and positive effect on the pro-social behavior and emotions of guilt and shame, b) emotions of guilt and shame had direct and positive effect on pro-social behaviors, and c) emotions of guilt and shame mediated the relationship between empathy and pro-social behavior. The findings suggested the importance of moral emotions in pro-social behaviorKeywords: pro-social behavior, shame, guilt, empathy
-
Pages 273-286This study examined the mediating effect of achievement emotions on the relationship between casual attributions and academic burnout among university students. The method of the current study was descriptive-correlation. Four hundred and forty six university students (201 females, 245 males) were selected using a multistage random sampling method. The participants completed the Class-Related Achievement Emotions-Short Form (CRE-SF; Geravand et al, 2016), the Attribution Style Questionnaire (ASQ; Peterson et al. 1982) and the School Burnout Inventory (SBI; Salmela-Aro, Kiuru, Leskinen & Nurmi, 2009). The results of structural equation modeling indicated that the partially mediated model of achievement emotions on the relationship between casual attrition patterns and academic burnout had acceptable fit to data. Furthermore, all of the regression weights in the hypothesized model were statistically significant and predictors of the model accounted for 57% and 60% variances of positive and negative achievement emotions, respectively, and 63% variances of academic burnout. The results of the current study supported the role of casual attributions in predicting learners' academic burnout. The findings suggested that the part of common variance between casual attributions and academic burnout were resulted from variability in numerical values attributed to mediating factors in the proposed model.Keywords: casual attributions, academic burnout, achievement emotions
-
Pages 287-308The purpose of this study was to examine the effectiveness of enrichment of interpersonal relationship skills program on university students’ causal attributions, interpersonal conflict solution strategies, cognitive emotion regulation strategies and perception of positive relations with others. In this experimental study with pretest-posttest control-group design and follow up stage, 72 students participated, 40 students in the experimental group and 32 students in the control group. The participants completed the Attribution Style Questionnaire (ASQ; Peterson & et al., 1982), the Conflict Resolution Styles Inventory (CRSI; Kurdek, 1994), the Cognitive Emotion Regulation Questionnaire (CERQ-SF; Garnefski, Kraaij & Spinhoven, 2001), and the Positive Relationships with Others Scale (PROS; Ryff, 1989). The experimental group received 10 sessions of enrichment of interpersonal relationship skills program (1 hour a session). The results of multivariate and univariate covariance analysis indicated that enrichment of interpersonal relationship skills program was effective in increasing positive causal attributions, positive problem solving strategy, adaptive cognitive emotion regulation strategies and positive relations with others and in decreasing negative causal attributions, non-adaptive interpersonal conflict solution styles and non-adaptive cognitive emotion regulation strategies in short term and long term. The findings suggest that enrichment of interpersonal relationship skills program may result in mental immunization in students through increasing positive thinking strategies, adaptive emotional management skills and interpersonal relationships skills enrichmentKeywords: enrichment of interpersonal relationship skills program, causal attributions, interpersonal conflict solution strategies, cognitive emotion regulation, perception of positive relations with others
-
Pages 309-322The purpose of this research was to examine the mediating role of academic motivation in the relationship between classroom structure and academic burnout. Seven hundred and twenty students were selected from high schools of Tehran during the academic year of 2016-2017by random cluster multi-stages sampling method. The participants completed the School Burnout Inventory (Bresó, Salanova & Schaufeli, 2007), the Academic Motivation Scale (Vallerand & et al, 1992) and the Classroom Structure Questionnaire (Elliot & Church, 2001). The data were analyzed using confirmatory factor analysis and structural equation modeling. The results indicated that a) the model had good fit to data, b) the harsh evaluation had a positive and direct effect on educational burnout, and c) attractiveness of task and focus on evaluation had indirect effects on academic burnout through academic motivation. The findings suggested that improvement in classroom structure as well as applying new mechanisms in motivational system may reduce academic burnout.Keywords: academic burnout, classroom structure, academic motivation
-
Pages 323-335The present study aimed to investigate the mediating role of academic self-regulation in the relationship between academic hope and academic avoidance. A sample of 265 senior high school students (170 girls, 95 boys) were selected by the random cluster sampling method. The participants completed the Self- Regulation Questionnaire (Bouffard, Boisvert, Vezeau & Larouche, 1995), the Academic Hope Scale (Khormaei & Kamari, 2017) and the Academic Avoidance Questionnaire (Khormaei & Saleh Ardestani, 2017). The results of structural equation modeling indicated that academic hope had a negative direct effect on academic avoidance. The academic hope had a negative indirect effect on academic avoidance through academic self-regulation. The findings suggested the importance of academic hope and academic self-regulation in reducing academic avoidanceKeywords: academic hope, academic avoidance, self-regulation, truancy
-
Pages 339-340
-
Pages 341-342