نشریه مطالعات محیط زیست، منابع طبیعی و توسعه پایدار
پیاپی 8 (تابستان 1398)

اکوسیستم های تالابی، زیستگاه های با ارزشی برای پرندگان آبزی و کنارآبزی به شمار می روند. هدف از این مطالعه، بررسی و شناخت اثرات حاشیه ای بر فراوانی و تراکم پرندگان تالاب بین المللی بوجاق کیاشهر جهت توسعه استراتژی های حفاظتی در تالاب ها می باشد. تراکم پرندگان با استفاده از روش شمارش نمایه (ردپا و فضله) در خرداد و تیر 1393 مورد مطالعه قرار گرفت. شمارش نمایه ها در 3 ایستگاه، در طول حاشیه تالاب و در 12 پلات با ابعاد 10 در 10 مترمربع به صورت عمود بر حاشیه تالاب و در فواصل مرز حاشیه (صفر متری)، 100 متری، 200 متری و 300 متری از حاشیه انجام پذیرفت. نمایه های پرندگان الگوهای تراکم مختلفی را در فواصل مختلف حاشیه تالاب، از خود نشان دادند. نتایج حاصل از آنالیزهای کروسکال- والیس و یومن ویتنی نشان داد که : از تعداد نمایه ها از حاشیه تالاب به سمت خارج تالاب در تمام ایستگاه های نمونه برداری، کاسته گردید. بیشترین تعداد نمایه، در ماه خرداد و کمترین میزان، در تیرماه شمارش گردید. ایستگاه های مختلف، از نظر میانگین تراکم نمایه ها ، اختلاف معنی داری را نشان ندادند. در نهایت نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که: حاشیه های تالابی بر تراکم و فراوانی پرندگان اثرات مثبتی دارند. از این رو پیشنهاد می شود که حاشیه های تالابی به عنوان مناطق مهم حضور پرندگان آبزی و کنارآبزی مورد حفاظت و توجه بیشتر قرار گیرند.

زمینه پژوهشی پلیمرهای قالب مولکولی یا یونی، از موضوعات تحقیقاتی مهم در دهه اخیر محسوب می شوند. در کار تحقیقاتی حاضر، یک حسگر الکتروشیمیایی جدید، حساس و با کارایی بالا برای اندازه گیری یون کروم شش ظرفیتی در محلول های آبی طراحی و ساخته شده است. برای ساخت این حسگر ابتدا پلیمر قالب مولکولی سنتز شده و در ساختارالکترود خمیرکربنی بهکارگرفته شد. با انجام واکنش پلیمری شدن رادیکالی در حضور 2- هیدروکسی اتیل متاکریلات، 2 و 2- آزوبیس ایزوبوتیرونیتریل و اتیلن گلایکل دی متاکریلات به ترتیب به عنوان مونومر ، آغازگر و اتصال دهنده عرضی پلیمرقالب مولکولی سنتز گردید. در ادامه، یک الکترود خمیرکربن اصلاح شده با استفاده از پلیمرهای تهیه شده برای اندازه گیری یون کروم شش ظرفیتی در محلول های آبی ساخته شد. همچنین به منظور مقایسه، ذرات پلیمر قالب گیری نشده نیز به روش مشابه ولی در غیاب مولکول هدف سنتز شدند. تصاویر SEM پلیمرهای تهیه شده نشان داد که ذرات پلیمر قالب مولکولی به دست آمده در مقیاس نانو می باشند. تحت شرایط بهینه به دست آمده، حد تشخیص روش پیشنهادی 5/00×10^-8 مول بر لیتر بود. از این الکترود، به طور موفقیت آمیزی برای اندازه گیری یون های کروم شش ظرفیتی در نمونه های مختلف با نتایج رضایت بخشی استفاده شده است.

یکی از نیازهای بنیادی انسانها، امروزه با توجه به رشد جمعیت موضوع غذا و تغذیه است نقش امنیت غذایی و ضرورت آن به روشنی بیان می کند که با توجه به اینکه تمامی منابع رو به زوال است چالش امنیت غذایی به وجود آمد. برای رسیدن به ثبات غذایی باید در سایه توسعه پایدار حرکت کرد. زمانی این پایداری شامل نسل های آینده می گردد که غذا به اندازه کافی و در دسترس همگان باشد، به طوری که این روند ثبات داشته باشد. البته باید کمیت و کیفیت را در چنین شرایطی مدنظر قرار داد. عدم غذای سالم سلامتی جسمانی و روانی افراد را تحت تاثیر قرار می دهد، بنابراین یکی از ملزومات هر جامعه ای امنیت غذایی می باشد، که به عنوان یکی از محورهای اصلی توسعه و زیرساخت مهم پرورش نسل های آینده است. منظور از توسعه پایدار رشدی است که عدالت و امکانات زندگی ازجمله امنیت غذایی را برای تمام مردم جهان و نه تعداد اندکی افراد برگزیند. درنتیجه امنیت غذایی بدون توسعه پایدار رخ نمیدهد. با توجه به اهمیت موضوع در این مقاله که به روش مروری و با استفاده از منابع کتابخانه ای تهیه شده به ضرورت امنیت غذایی و توسعه پایدار پرداخته شده است و درنهایت پیشنهادهایی در این رابطه ارائه شده است.

گرد و غبار از پدیده های جوی است که مشکلات و نارسایی های متعدد را ایجاد میکند؛ برخی از این نارسایی ها در حوزه های تخریب محیط زیست و اکوسیستم منطقه، ابتلا به انواع بیماری ها ازجمله نارسایی های قلبی و تنفسی (و تهدید سلامت عمومی) نارضایتمندی اجتماعی و شهروندی و کاهش تولید و بهره وری، مهاجرت اجباری و در نهایت ایجاد نگاه منفی به دستگاه های رسمی به دلیل عدم توانایی در حل مسئله را شامل می شود. پدیده گرد و غبار علاوه بر ایجاد خسارات بیشماری بر بخش های مختلف صنعت،، ترابری، نظامی، کشاورزی، بهداشت، باعث ایجاد صدمات جبران ناپذیری بر منابع انسانی، سلامت بشر و محیط زیست میگردد، عوامل طبیعی و انسانی گوناگونی مانند خشکسالی، کاهش بارندگی و رطوبت نسبی هوا، کمبود پوشش گیاهی و استفاده نادرست از منابع آبی باعث خشک شدن تالابها و دریاچه های مناطق غربی و جنوبی کشورمان گردیده، که در افزایش گرد و غبار در مناطق جنوبی کشور به ویژه در سالهای اخیر نقش بسزایی داشته است. پدیده مذکور منجر به بروز انواع بیماری ها از قبیل بیماری های تنفسی، بیماری های ریوی و قلبی و ایجاد خسارت به زیر بخش ها و محصولات کشاورزی شده است. لذا مطالعه ترکیب شیمیایی و منشا تشکیل این ذرات و نقش آنها در آلودگی محیط زیست و بروز بیماری و ارائه  راهکارهای مدیریتی جهت مقابله با این پدیده بسیار حائز اهمیت است.

افزایش جمعیت و گسترش سکونتگاه ها موجب افزایش تولید پسماند و ایجاد معضلات زیست محیطی می شود وعدم مدیریت صحیح آن مشکلات زیادی را ایجاد میکند؛ بنابراین مدیریت پسماند امر مهمی است که باید به آن توجه داشت، پژوهش حاضر یک مقاله مروری است که به بررسی طرح جامع مدیریت پسماند می پردازد چراکه در کشور ما مسائل و کاستی های زیادی در این زمینه وجود دارد و نیاز به مطالعات در این زمینه بسیار احساس می شود؛ بنابراین در این پژوهش پس از مقدمه و بیان مسئله و اهمیت و ضرورت به تعریف و تشریح واژه های مرتبط پرداخته شده است و در انتها نتیجه گیری به عمل آمده است.