فهرست مطالب

پژوهش نامه حقوق بشری - پیاپی 17 (پاییز 1398)

نشریه پژوهش نامه حقوق بشری
پیاپی 17 (پاییز 1398)

  • بهای روی جلد: 150,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1398/08/15
  • تعداد عناوین: 7
|
  • مهدیه شادمانی صفحه 9
  • حق ورود بانوان ایرانی به ورزشگاه ها آری یا خیر؟ / (نگاهی به موانع و چالش های فقهی - حقوقی حضور زنان ایرانی در ورزشگاه ها)
    ناهید محمدزاده*، نیلوفر محمدزاده صفحه 13

    یکی از مباحث چالش برانگیز در سال های اخیر، موضوع ورود زنان به ورزشگاه ها و میدان های ورزشی است. تداوم این بحث و گفتگو، منجر به ارائه نظرات و دیدگاه های متعدد از سوی اندیشمندان دینی و صاحب نظران علمی گردیده است. نوشتار حاضر با هدف نقد و بررسی دلایل و مستندات علمی - فقهی صاحب نظران و اندیشمندان موافق و مخالف حضور زنان در ورزشگاه ها به نگارش درآمده است. بررسی ها نشان می دهند، علی رغم تصویب قوانین و حمایت های حقوقی از زنان، موانع و چالش ها همچنان باقی است. از این رهگذر، بهره مندی از سازوکارهای حمایتی حقوق بشر اسلامی به دلیل قدمت، گستردگی و برخی امتیازات منحصربه فرد برای زنان ضروری است. همچنان که ارتقا آگاهی های عمومی، بازنگری در فقه پویای تشیع و اجتهاد دینی، تدوین و ارائه راهکارهای حقوقی - اجرایی، تصویب قوانین نوین؛ متناسب با مطالبات و نیازهای زنان جهت صیانت و تضمین حقوق آنان و مقابله با موانع و چالش های روبه رو لازم می باشد.

    کلیدواژگان: زنان، حق حضور، حق زنان، موانع فقهی
  • صداقت سهرابی صفحه 37

    دولت ایالات متحده آمریکا در تاریخ 8 آوریل 2019 برابر با 19 فروردین 1398، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را در فهرست سازمان های تروریستی قرار داد. در واقع این اقدام که برای اولین بار در قبال نیروی نظامی و مشروع یک کشور از سوی سران ایالات متحده صورت می گیرد، می تواند عواقب گسترده ای علیه نیروهای مسلح ج.ا.ایران به ویژه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی داشته باشد. با بررسی و دقت در کنش سیاسی، اقتصادی و نظامی ایالات متحده در برابر ج.ا.ایران می توان نتیجه گرفت که اقدامات واشنگتن برای اعمال فشار حداکثری بر کشورمان از یک منطق و رویه مشخصی برخوردار است و به تدریج فشارها افزایش و حلقه محاصره کشورمان بیش از پیش تنگ تر می شود. از سوی دیگر، بررسی اقدامات آمریکا و ج.ا.ایران در مقابل یکدیگر نشان می دهد که بیشتر اقدامات آمریکا جنبه عملی داشته و اثرات مخربی بر اقتصاد و فضای کسب وکار ج.ا.ایران داشته است؛ در حالی که اقدامات ج.ا.ایران بیشتر جنبه تهدید دارد و تاکنون نتوانسته است آمریکا و هم پیمانان وی در منطقه و فرامنطقه را تحت فشار قرار دهد یا مانع ادامه اقدامات آنان علیه کشورمان گردد. بنابراین، لزوم پاسخ راهبردی متناسب با اقدامات ایالات متحده علیه ج.ا.ایران و تدوین یک راهبرد واکنشی مناسب و قوی، امری لازم و ضروری است.

    کلیدواژگان: سپاه پاسداران، راهبرد، سازمان، تروریستی
  • مرضیه مختاری پور صفحه 65

    در دهه های اخیر توسعه زندگی شهری، مهاجرت، تزلزل ارزش های اخلاقی، فقر و بیکاری تاثیرات نامطلوبی بر نهاد خانواده گذاشته و میزان طلاق و مشکلات اجتماعی ناشی از آن را به صورت معناداری افزایش داده است. بنابراین قانون گذار جهت دفاع از حقوق انسان ها در برابر این جرائم، قوانینی را وضع کرده است. در مباحث مربوط به حقوق زنان، مسئله حق طلاق برای زنان یکی از پرسش های اساسی است؛ اگرچه بر پایه قانون اسلام و حقوق ایران، طلاق از اختیارات مرد است، اما در صورت رعایت نشدن حقوق زن از سمت شوهر به ویژه زمانی که ادامه زندگی زناشویی موجب عسر و حرج گردد، زن نیز می تواند حق درخواست طلاق داشته باشد و دادگاه در صورت احراز شرایط به منظور تحقق عدالت، نسبت به صدور حکم طلاق اقدام خواهد نمود. بدین ترتیب، نوشتار حاضر قلمرو نظریه طلاق زن به وسیله دادگاه و ماهیت‏ حقوقی آن و انواع طلاق را مورد بررسی قرار داده است.

    کلیدواژگان: طلاق، طلاق قضایی، حقوق زنان، امام خمینی (ره)
  • محمود شفیعی*، مهدی زینال زاده صفحه 87

    رعایت حقوق اقلیت های دینی و مذهبی، موضوعی است که در حکومت های دینی و مذهبی جهت رفتار مسالمت آمیز شهروندان در کنار یکدیگر در سطح کشور، بدان توجه شده است. در این خصوص، برنامه هایی با ویژگی های خاص و متناسب با آداب ورسوم و درون مایه دینی، البته متعدد در تمام اعصار برای آن طراحی شده است. در این میان دین اسلام با سر منشا وحیانی خود در خصوص این مقوله رویه ای را متذکر شده است که در دوران حضور پیامبر اکرم (ص) و امیر مومنان علی (ع) به آن ها عمل شده است. بدین ترتیب، در این مقاله سعی شده تا چند ماده از منشور حقوق شهروندی که اخیرا رونمایی شده را مورد بررسی قرار دهیم تا متوجه شویم سیره رفتاری امام علی (ع) به عنوان بزرگ ترین شخصیت اسلامی بعد از پیامبر (ص) و بزرگ ترین مفسر قرآن و حاکم اسلامی که پیام آور صلح، عدالت و مظهر خوبی ها است؛ در خصوص حقوق اقلیت های دینی و مذهبی به چه صورتی بوده است. این موضوع در حالی مورد توجه قرار گرفته است که هم قانون اساسی و هم دیگر قوانین خاص داخلی و هم رفتار الگوگرایانه امام علی (ع) همزیستی مسالمت آمیز با پیروان سایر ادیان و رعایت حقوق مختلف آنان را مدنظر داشته اند.

    کلیدواژگان: اقلیت های دینی و مذهبی، حقوق شهروندی، امام علی (ع)، حقوق عمومی در اسلام، قانون اساسی
  • سید ابراهیم قدسی، مصیب قدمی عزیزآباد* صفحه 117

    شکی نیست که خشونت در تمام صور آن در عرف جوامع و در نظر اندیشمندان امری مردود و مذموم است، یکی از انواع خشونت که عواقب آن می تواند منجر به انزوا و افسردگی و حتی انتقام و خودکشی در قربانی آن شود، خشونت جنسی علیه زنان است. در این مقاله به بررسی سیاست جنایی ایران در مورد بعد درون خانوادگی خشونت جنسی و به عبارتی خشونت جنسی مرد علیه همسرش پرداخته شده است. نگارندگان در این مقاله با تحلیل کتب و مقالات متعدد به این نتیجه رسیده اند که سیاست جنایی ایران چه در بعد سازوکارهای قانونی و چه در بعد پیشگیری از وقوع خشونت جنسی علیه زن از جانب شوهر وی سیاستی ضعیف بوده و در نهایت پیشنهاد شده است که صور مختلف خشونت جنسی علیه همسر (زن) جرم انگاری شود و حقوق مدنی وی نیز در چنین مواردی افزایش و بعضا حقوق به رسمیت شناخته شده وی در قانون مدنی مورد بازنگری و اصلاح قرار گیرد.
     

    کلیدواژگان: سیاست جنایی، خشونت جنسی، زن، زناشویی، حقوق
  • هادی آقاپور صفحه 147

    توسعه یک کشور با مشارکت زنان در حیات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی آن ارتباط مستقیم دارد. نگاه مسلط در کشورهای اسلامی به خصوص ایران، این است که زنان با ظهور اسلام نقش و موقعیتی بی نظیر یافته و دارای هویتی انسانی گردیده اند. به طوری که تساوی ارزشی بین زن و مرد و نیز یکسان بودن راه ترقی برای آن دو، یک اصل اساسی است و جزو اصول مسلم دینی به حساب می آید. در اصول متعدد قانون اساسی نیز به نقش زن در مشارکت های سیاسی و مدنی و برابری زن و مرد تاکید گردیده و در اسناد مهم بین المللی نیز ویژگی های توسعه پایدار حاکی از ضرورت همه جانبه بودن نقش اجتماعی، تربیتی و فرهنگی زنان در اجتماع و خانواده به صورت موزون که یکی فدای دیگری نگردد؛ هماهنگ با ارزش ها و در تعامل با تحولات جهان امروزی، مشهود می باشد. بنابراین به دلیل اهمیت بحث، ضروری است تا نقش زنان در تعالی حقوق بشر اسلامی به صورت تحلیلی بررسی گردد.

    کلیدواژگان: زن، حقوق بشر، توسعه، اسلام، مشارکت سیاسی
|
  • Nahid Mohammad Zade, Niloofar Mohammad Zadeh Page 13

    In recent years, women’s demand to enter sport stadiums has turned to one of the most controversial topics. The discussion continuity has led to numerous opinions by scientific and religious scholars. The aim of the presented paper is to investigate and criticize their documents for and against the presence of women in stadiums. Studies show, obstacles and challenges persist despite ratifications of laws and legal protections for women. Therefore, it is essential for women to make benefit of the protection mechanism of Islamic human rights because of their history, extension, and unique privileges. In addition, public awareness improvement, revision on the dynamic jurisprudence of Shiite and religious Ijtihad, developing legal - implemental solutions, and new laws ratification are required in order to safeguard and guarantee women’s needs and rights.

    Keywords: Women, Entrance permission, Women’s rights, Jurisprudential barriers
  • Sedaghat Sohrabee Page 37

    On 8th of April 2019, the United States has put the Islamic Revolutionary Guards Corps on the list of terrorist groups. In fact, this is the first time that US leaders have taken actions against a nation’s legal military force and there might be extensive consequences for the Iranian armed forces, especially the Islamic Revolutionary Guard Corps. By investigating the political, economic, and military actions of the United States against Iran, it can be concluded that Washington’s actions to apply maximum pressure on our country have a certain logic and procedure, the pressure increases gradually, and the siege around our country is getting tighter than ever. A review on US-Iran actions shows than on the one hand, most US actions have had practical and devastating effects on the economy and business environment of the Iranian state. On the other hand, Iran’s actions are rather threatening and have so far failed to pressure the US and its allies in the region and beyond to prevent them from continuing their actions against our country. Consequently, a strategic response to the United States’ actions against Iran and formulating an appropriate and robust reaction strategy is essential.

    Keywords: Islamic Revolutionary Guard Corps, Strategy, Organization, Terrorism
  • Marziyeh Mokhtari Pour Page 65

    In recent decades, urban development, migration, unstable moral values, poverty, and unemployment have had adverse effects on families and have significantly increased divorce rate and its social problems. Therefore, the legislature has implemented laws to protect human rights against these crimes. In the field of women’s rights, the issue of women’s right to divorce is one of the fundamental questions. Although it is a man’s choice base on Iranian and Islamic laws but, if a woman’s rights are not respected by her husband, especially when her marriage continues to lead to violence, the woman may also be entitled to a divorce and the court will issue a divorce if the conditions are met in order to achieve justice. Thus, the present paper examines the realm of divorce by the court (Judicial Divorce) theory, its legal nature and types.

    Keywords: Divorce, Judicial Divorce, Women’s rights, ImamKhomeini
  • Mahmood Shafiee, Mahdi Zeynal Zadeh Page 87

    Respect for the rights of religious minorities is an issue that has been addressed by religious governments for the peaceful manner of citizens at national level. In this regard, programs have been designed with special features tailored to the ritual and religious themes throughout the ages. In the meantime, the religion of Islam, with its revelatory origin, has cited a procedure that was practiced during the time of the Prophet Muhammad (PBUH) and the Emir of the Believers (AS). Thus, in this research, some articles of the recently unveiled citizenship charter have been examined in order to find out the behaviour of Imam Ali (AS) as the greatest Islamic personality after the Prophet (PBUH) and the greatest Quranic commentator and Islamic ruler who advocates peace, justice and manifestation of goodness, in respect to religious minorities’ rights. This issue has been taken into account while the Constitution, the specific domestic laws, and Imam Ali’s (AS) behaviour have considered peaceful coexistence with religious minorities and respecting their rights.

    Keywords: Religious minorities, Citizenship charters, Imam Ali (AS), Islamic public law, Constitution
  • Seyed Ebrahim Ghodsee, Mosayeb Ghadamee Aziz Abad Page 117

    There is no doubt that any form of violence is reprehensible and condemned in societies and in the eyes of scholars. One type of violence that can lead the victim to isolation, depression, revenge, and even suicide is sexual violence against women. This article examines the Iranian criminal policy on the intra-family dimension of sexual violence, namely, marital rape. By analysing several books and articles, the authors have concluded that Iranian criminal policy has been weak, both in terms of legal mechanism and prevention of rape by husband. At the end, it has been concluded that firstly, various forms of marital rape need to be criminalised, secondly, the victims’ civil rights should be improved, and thirdly, her civil rights need to be revised and amended.

    Keywords: Criminal policy, Sexual violence, woman, marital, law
  • Hadhi Aghapour Page 147

    The development of a country is directly linked to the participation of women in its political, social, economic and cultural life. The dominant viewpoint in Islamic countries, especially Iran, is that women have achieved a unique role and identity with the emergence of Islam. The gender equality and progression equalization are part of the constitution and fundamental religious principles. The constitution also emphasizes the role of women in political and civil partnerships and gender equality. In main international documents, the characteristics of sustainable development also indicate the need for a comprehensive social, educational and cultural role of women in society and in the family; in a harmonious way, in balance with the values, and in the interaction with the developments of today’s world. Thus, as an essential debate, it is necessary to analyze the role of women in the advancement of Islamic human rights.

    Keywords: Woman, Human rights, Islam, Political participation