مجله جهانی رسانه - نسخه فارسی
پیاپی 27 (بهار و تابستان 1398)

«نوروفیبروماتوز» یک اختلال ژنتیکی پوست و سیستم عصبی است که تظاهرات آن موجب ناهنجاری هایی در بدن بیمار می شود.  از آنجا که این بیماران در تعاملات اجتماعی شان با انگ ناشی از این بیماری روبه رو هستند، مشکلات آنان دارای ابعاد روانی و اجتماعی است.  هدف این مقاله تحلیل فیلم «مرد فیل نما» به مثابه بازنمایی از زندگی جوزف مریک به عنوان یکی از اولین بیمارانی است که زندگی اش در تاریخ ثبت شده است و همچنین تحلیل تجربه زیسته بیماران نوروفیبروماتوز در سال 1398 در ایران است تا در مقایسه این روایت ها در دو دوره تاریخی به این سوالات پاسخ دهیم که آیا مکانیزم های انگ زنی تغییر کرده است؟ یا چه شباهت هایی به هم دارد؟ رابطه پزشک و بیمار چه تغییراتی کرده است؟ و در نهایت این که در این دو دوره زمانی چگونه جهان به واسطه بدن درک می شود؟ برای پاسخ به این سوالات از روش تحلیل محتوای کیفی متن، مصاحبه و متن فیلم استفاده شده است.  مقولات به دست آمده نشان داد، با گذشت زمان پیامدهای اجتماعی وفرهنگی مرتبط با «داغ ننگ» بیماری نوروفیبروماتوز همچنان ادامه دارد و تنها نحوه اعمال آن تغییر کرده است؛ بااین حال شاهد تغییراتی از فهم بدن عینی به سمت بدن زیسته و به تبع آن افزایش هم دلی نسبت به این بیماران هستیم.  در این میان تلاش بیمار برای به دست آوردن فردیت خویش در به چالش کشیدن فرایند انگ زنی، نقش دارد.  همچنین رویکرد پارادایم پزشکی زیستی به چالش کشیده شده است، هر چند هنوز بر رابطه پزشک و بیمار مسلط است

امروزه زندگی انسان ها، شدیدا تحت تاثیر ارتباطات نوین قرار گرفته است و حتی این تاثیر به خصوصی ترین ابعاد زندگی آن ها نیز رسوخ کرده است. شبکه های اجتماعی امکانی را فراهم آورده اند که کاربران به واسطه آن ها می توانند علاقه مندی ها، افکار و فعالیت های خودشان را با دیگران به اشتراک بگذارند. از طرفی، یکی از ویژگی های این شبکه های اجتماعی ، ایجاد سهولت در برقراری ارتباط های اجتماعی است. در کنار هر رابطه، بحث اعتماد به آن رابطه نیز همواره مطرح است، لذا هدف از انجام پژوهش حاضر، سنجش عوامل موثر بر قصد تداوم استفاده از شبکه های اجتماعی با تاکید بر نقش میانجی اعتماد به شبکه های اجتماعی تلگرام و سروش در بین 395 نفر از شهروندان بالای 18 سال در شهر سمنان است. این مطالعه از لحاظ هدف کاربردی، از نوع تحقیقات توصیفی و با روش پیمایشی است. جهت جمع آوری اطلاعات، از پرسشنامه مبتنی بر طیف لیکرت و برای تجزیه و تحلیل داده های تحقیق، از مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شده است. یافته های پژوهش حاضر نشان داد که نفوذ اجتماعی و سهولت کاربری بر اعتماد به شبکه های اجتماعی تاثیر مثبت و معناداری دارد. همچنین، بین متغیر اعتماد به شبکه های اجتماعی و قصد تداوم استفاده از شبکه های اجتماعی تاثیر مثبت و معناداری یافت شد.

مفهوم ساده تبلیغ یعنی جهت دهی به افکار عمومی با قصد و نیت قبلی به سمت و سوی خاص به واسطه خلاقیت در اجرای تکنیک است. در این میان تبلیغات محیطی[i] مهم ترین ابزار ارتباطی و آموزشی در جوامع هستند که قدرتی فراتر از تصور دارند. تبلیغات شهری[ii] یکی از کار آمدترین شاخه های تبلیغ در گرافیک محیطی[iii] است، که در بسیاری از کشورهای پیش رفته دنیا از آن برای زیباسازی فضای شهری، اطلاع رسانی و تبلیغات تجاری[iv] استفاده می شود. بستر تبلیغات محیطی از طریق نوشتاری و تصویری در معرض دید مخاطبان پیاده و سواره در فضای عمومی شهر است. در این پژوهش کوشش شده است تکنیک های اجرایی تعاملی در تبلیغات تجاری مطالعه شود. هدف اصلی؛ بررسی ترفندهای اجرایی در تبلیغات تجاری و ویژگی های آن جهت انتقال پیام به صورت موثر به مخاطب بوده است. این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی انجام شده و جمع آوری اطلاعات آن به شیوه ی کتابخانه ای است، و در نهایت با استفاده از داده های به دست آمده به بررسی تحلیل نمونه هایی از تبلیغات جهان پرداخت نموده، چنان که نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد شیوه تعاملی با تکنیک های اجرایی از جمله "تعاملی رایانه ای، هنر حجمی، هنر الکترونیکی و هنر دیجیتالی" بیشترین تاثیر را در اقناع مخاطبین داشته است. [i] Environmental advertising [ii] Urban advertising [iii] Environmental Graphic [iv] Commercial advertisements

هدف از این مقاله، مطالعه و تحلیل مسیر روند رشد تولیدات علمی در زمینه "سواد رسانه ای" در پایگاه استنادی "وب.آو.ساینس" است. روش این تحقیق، فراتحلیل از نوع "علم سنجی" است. جامعه آماری تحقیق، کلیه اسناد علمی تولید شده در پایگاه استنادی "وب.آو.ساینس"در بازه زمانی 1970 تا 2019 بوده است. نمونه تحقیق، در مرحله اول، 1671 سند علمی است که با موضوع "سواد رسانه ای" در این پایگاه استنادی منتشر شده اند. در مرحله دوم، از بین 1671 سند علمی، 642 سند علمی که کلیدواژه "سواد رسانه ای" در عنوان خود داشته اند، با هدف تحلیل مفهوم پردازی های صورت گرفته در آنها مورد مطالعه قرار گرفته اند.در یک دهه اخیر، موضوع "سواد رسانه ای" توجه زیادی در حوزه ها و رشته های مختلف دانشگاهی به خود جلب است. با این همه و به رغم گستردگی مفهوم پردازی های صورت گرفته، توجه کمتری به انجام فراتحلیل از نوع علم سنجی در این زمینه صورت گرفته است.نتایج این تحقیق نشان می دهد که توزیع جغرافیایی و زبانی تولید علمی در زمینه "سواد رسانه ای" به صورت ملموسی ناهمگن و به سمت کشورهای پیشرفته غربی جهت دار است. به لحاظ کیفی، موضوع "جوانان"، "آموزش"، "رفتار" و "تلویزیون" مهمترین محورهای مفهوم پردازی و مبنای تحقیقات تجربی در این زمینه بوده است. همچنین کشورهای درحال توسعه، به رغم مسایل مبتلا به، با توجه به فقدان حضورشان در شبکه بین المللی تحقیق و توسعه در این حوزه، نقش کمتری در گسترش ادبیات مربوط به "سواد رسانه ای" داشته اند.

هدف از این پژوهش نقش  مستند تلویزیونی ناهار فامیلی در ترویج تغذیه مبتنی بر سبک ایرانی - اسلامی دربین خانواده ها در  شهر قم  است. این پژوهش از نوع تحقیقات توصیفی است که به روش پیمایشی انجام شده است. نمونه آماری شامل 500 نفر از مردم شهر قم با سطوح فرهنگی مختلف در دو گروه کنترل (گروهی که فیلم مستند ناهار فامیلی را ندیده اند) و گروه آزمایش (کسانی که مستند را دیده اند) بود که به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری برای جمع آوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته (دوازده سوالی) در سه مولفه تغذیه و سلامت جسمی، تغذیه و سلامت معنوی و تغذیه و طب سنتی می باشند که روایی صوری پرسشنامه ها به تایید 15 تن از متخصصین و صاحب نظران حوزه دین، آمار، رسانه و تغذیه رسید. همچنین پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 84/0 α= مورد تایید قرار گرفت. داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون، آزمون تی مستقل از طریق نرم افزار SPSS24 تحلیل شدند. نتایج نشان داد که بیشترین همبستگی در گروه آزمایش و گروه کنترل میان طب سنتی با ترویج تغذیه سبک ایرانی اسلامی به ترتیب (641/0 r=) و (657/0 r=) می باشد. همچنین نتایج نشان داد که بیشترین تاثیر دیدن فیلم مربوط به مولفه طب سنتی با اندازه اثر 298/0d= می باشد و کمترین اندازه اثر تاثیر دیدن فیلم مربوط به مولفه تغذیه و سلامت معنوی با اندازه اثر 093/0 d= می باشد. همچنین اندازه اثر تاثیر دیدن فیلم بر ترویج تغذیه سبک ایرانی اسلامی 33/0d= است.

نقش خانواده در شکل گیری سواد رسانه ای و اطلاعاتی نسل جدید حائز اهمیت فراوان است. این مطالعه با هدف شناخت جایگاه خانواده در تحقیقات سواد رسانه ای، به مطالعه سیستماتیک پژوهش های پیشین در ایران پرداخته است. برای یافتن مقالات و آثار علمی پیشین، پنج کلمه کلیدی شامل "سواد رسانه ای"، "سواد اطلاعاتی"، "خانواده"، "والدین" و" ایران" در شش سایت نمایه کننده اسناد علمی و همچنین موتور جستجوی "گوگل اسکالر" مورد جستجو قرار گرفت. پس از مرور یکصد و پنج مقاله، 19 مقاله مورد مطالعه دقیق قرار گرفتند که در نهایت 9 مقاله برای ورود به تجزیه و تحلیل نهایی حائز شرایط بودند. نتایج نشان می دهد که عمده مطالعات با بهره گیری از روش های مطالعه اسنادی و همچنین توصیفی مقطعی با ابزار پرسشنامه در پی پاسخگویی به اهداف خود بوده اند. روابط بین سطح تحصیلات و شرایط اقتصادی خانواده ها و سواد رسانه ای از جمله اهدافی عنوان شده اند که مطالعات خواستار تعیین ماهیت آنها بوده اند. بر اساس این نتایج، توجه به مولفه های دیگر در خصوص نقش خانواده در سواد رسانه ای می تواند ظرفیت های خانواده به عنوان یک نهاد اجتماعی تاثیرگذار را روشن تر سازد. از آنجایی که لازمه آموزش و یادگیری، پژوهش و تحقیق است، و با توجه به تاکید مطالعات پیشین بر برگزاری کارگاه ها و تهیه مفاد آموزشی و یادگیری سواد رسانه ای، به کارگیری تمهیدات مختلف از جمله به کارگیری افراد متخصص حوزه ارتباطات و رسانه ها و همچنین مسئولان مرتبط در حوزه آموزش و پرورش تاکید می شود.

در این عصر دیجیتال، مردم دیگر به تبلیغات و پیام های آگهی از طریق تلویزیون، مجله ها و روزنامه ها توجه چندانی نمی کنند. اما حضور یک شخصیت مشهور در تبلیغات به کرات توسط افراد مورد توجه قرار می گیرد. شرکت ها پی برده اند که تایید سلبریتی ها در تبلیغات می تواند اعتماد به تبلیغات را افزایش داده و نگرش و نیت خرید افراد را تحت تاثیر قرار دهد. سلبریتی ها در وبلاگ های فشن به تبلیغ محصولات و خدمات شرکت ها می پردازند. با توجه به اهمیت و جایگاه تبلیغات در وبلاگ های فشن، پژوهش حاضر با هدف مطالعه نگرش دانشجویان نسبت به تبلیغات مد در فضای مجازی با استفاده از روش کیفی مطالعه موردی و انجام مصاحبه انجام شد. تکنیک تحلیل داده ها، تحلیل تم با رویکرد استقرایی می باشد. جامعه آماری پژوهش 25 دانشجوی فالوئر وبلاگ های فشن بودند که با روش نمونه گیری گلوله برفی از نوع هدفمند انتخاب شدند. یافته های حاصل از داده ها نشان داد که آگاهی از مد و فشن، میزان شناخت و اعتماد به وبلاگ نویس، کسب اطلاعات بیشتر، جذابیت بالای تبلیغات، سهولت و دسترسی راحت، انجام خرید مناسب، آگاهی از حراج ها و فروش فوق العاده از جمله عواملی هستند که خواننده را به خواندن این گونه وبلاگ ها ترغیب می کند. در نهایت بر اساس نتایج حاصله پیشنهادهایی مبتنی بر نتایج ارائه گردید.