نشریه آفاق علوم انسانی
سال سوم شماره 30 (مهر 1398)

سبک زندگی مفهومی عام و کلی است که علاوه بر شغل و مصرف، شامل انتخابهای گسترده، رفتارها، نگرشها و باورها میشود. طیف فعالیتهای افراد در هر عرصه از زندگی میتواند سازنده سبک زندگی آن ها در آن عرصه باشد. رسانه ها، از مهمترین عوامل اثرگذار بر شکلگیری یا تغییر سبکهای زندگی به شمار میروند. در جهان امروز رسانه ها میتوانند منش، کنش و حتی واکنشها را بسازند و هویتهای نوینی بیافرینند و نقش مهمی در تبلیغ سبکهای زندگی گوناگون دارند. رسانه ها با حضور در زندگی روزمره میتوانند آن را (سبک زندگی) دگرگون کنند؛ به طوری که حوزه های خصوصی را به عمومی و عمومی را به خصوصی تبدیل نمایند. در این مقاله از مدل تحلیل الگوی فرآیندهای ارتباطی هارولد لاسول بهره گرفته شده است که طی آن اجزا و عناصر یک جریان ارتباطی شامل فرستنده پیام، گیرنده، محتوی، ابزار، فضا و نتایج حاصل از یک جریان ارتباطی مورد بررسی قرار میگیرد. در موضوع جهانیشدن و سبک زندگی اسلامی با توجه به عناصر ارتباطی مزبور از قبل هر یک چالش های ناشی از جهانیشدن بازنمایی و مختصرا تحلیل شده است. نتایج حاصل از پژوهش بیانگر آن است که از اواخر قرن بیستم در پرتو تازه های تکنولوژیک و دسترسی آحاد جامعه بشری به وسایل ارتباطی جدید شهروندان اقصی نقاط عالم از جمله ایران اسلامی در معرض تهاجم فرهنگی بیگانه به ویژه کشورهای قدرتمند به لحاظ تولیدات فرهنگی و مجهز به ابزارهای پیشرفته ارتباطی قرار گرفتهاند که در چنین شرایطی به نظر میرسد تنها راه مقابله با تهدیدهای فرهنگی مزبور عبارت از این است که: در درجه نخست کیفیت و جاذبه های فرهنگ خودی و سبک زندگی ایرانی- اسلامی را افرایش دهیم و در عین حال خود را با وسایل ارتباطی جدید و فناوری های نوین اطلاعرسانی مجهز سازیم. به عبارت دیگر اگر جذابیتهای فرهنگی بیگانه عامل اصلی تاثیرگذاری آن است و اگر رسانه ابزار انتقال و ایجاد حوزه نفوذ در جامعه هدف محسوب میشود ناگزیر باید این دو مقوله را در متن تصمیمات و سیاستگذاری های فرهنگی خود قرار دهیم و توجه جدی بدانها مبذول داریم. این پژوهش از نوع تحقیقات کیفی، نظری و توصیفی بوده و با روش کتابخانه ای کار جمعآوری منابع، فیشبرداری، تنظیم، تجزیه و تحلیل مطالب آن صورت گرفته است.

با افزایش احساس ناامنی و ترس از وقوع جررایم گونراگون و ارتکراب آن از سروی افرراد مختلرف در سنین متفاوت و همچنین خسارات مادی و معنوی ناشی از وقروع جررم، جوامرع در پری ایجراد راهکارهایی برای پیشگیری از جرم برآمدند. در دین اسلام تدابیر پیشگیرانه غیرکیفری فردمدار با تکیره بر قابلیتهای تربیتی انسان در قرآن و احادیث پررنگتر از سایر موارد اسرت. امرا تردابیر پیشرگیرانه کیفری نیز در آموزه های این کتاب آسمانی و احادیث وجرود دارد. در ایرن مطالعره عوامرل مروثر در پیشگیری از جرم از دیدگاه حقوق اسلام با تکیه بر آیات قرآن بررسی شده است. شرایان ذکرر اسرت که قبل از هر چیز قرآن تلاش دارد که از راه تزکیه، رشد، تقوی و... که میتوان آن را تعالی و ارتقرا انسانی نامید، انسان را از حیطه انحراف دور بدارد.

امروزه سنت فکری هرمنوتیک، یکی از مهمترین رویکردهای نظری در علومانسانی میباشد. ریشه این اصطلاح به نام "هرمس" باز میگردد که از نظر یونانیان باستان خدایی بود که نقش رساندن پیام خدایان بهیکدیگر را برعهده داشت و در عین حال آدمیان را نیز یاری می کرد تا هم پیام رمزی خدایان را درک کنند و هم مقصود و منظور یکدیگر را در سخن گفتن و نوشتن بهتر بفهمند. معمولا در برگردان هرمنوتیک، از تفسیر یا تاویل استفاده میشود که هرکدام به معنایی جداگانه اشاره میکنند. معنای هرمنوتیک، در طول دوره های مختلف تاریخیاش دچار قبض و بسط شده و معنای واحدی از آن مد نظر نیست. این مقاله با استفاده از روش اسنادی_کتابخانه ای و با تکیه بر اندوخته های قبلی پژوهشگران، به دنبال روشنتر کردن معنای هرمنوتیک و تحولات نظری صورت گرفته در آن، بعلاوه نمایان ساختن ضرورت و اهمیت مطالعه و فراگیری این سنت فکری برای اهل علوماجتماعی میباشد. هرمنوتیک یونان باستان و روم، هرمنوتیک کلاسیک، هرمنوتیک مدرن، هرمنوتیک فلسفی و هرمنوتیک پسا_فلسفی (هرمنوتیک معاصر، انتقادی و پست مدرن) دوره های مختلفی هستند که این سنت پشت سر گذاشته است. با وجود این تحولات همواره مهمترین دغدغه این سنت نظری »فهم و چگونگی به وقوع پیوستن آن« گسترده، مسئله بوده است. در یک جمع بندی نهایی، هرمنوتیک را میتوان "فلسفه فهم" تلقی کرد.

هدف محقق در این مقاله ،بررسی هوش معنوی از دیدگاه صاحبنظران علوم تربیتی با استفاده از کتابخانه ای بوده است. هوش معنوی هوشی است که به وسیله آن ما –روش تحقیق تاریخی مشکلات معنایی و ارزشی راحل کرده و به آن ها می پردازیم. هوشی است که از طریق آن ما میتوانیم فعالیت ها و زندگیمان را در فضایی غنیتر، وسیعتر و بامعناتر قرار دهیم و تعیین کنیم کدام یک از روش های زندگی معنای بیشتری دارد. این تعریف، همچنین به رابطه هوش معنوی داشتن احساس ارتباط با یک کل بزرگتر و عظیمتر اشاره دارد. نتایج تحقیق نشان میدهد هوش معنوی به واسطه کنش آن در یکپارچه کردن هوش عقلانی و هوش هیجانی، میبایست بهتر از این دو هوش گسترش یابد این کنش یکپارچه کننده هوش معنوی تعامل بین فرآیندهای تفکر منطقی و هیجان را تسهیل می کند و این قابلیت را دارد که نتیجه تعامل آن ها را به کلی تغییر دهد و بدین واسطه موجب رشد و دگرگونی شخصی شود.

شیوع رفتارهای پرخطر و ارتباط آن با عزتنفس در جهان و بخصوص در میان نوجوانان در معرض خطر در حال گسترش است. به همین منظور هدف از پژوهش حاضر تعیین اثربخشی برنامه توانمندسازی روانی- اجتماعی بر کاهش رفتارهای پرخطر و افزایش عزتنفس در نوجوانان در معرض خطر بود. روش پژوهش حاضر نیمه تجربی از نوع پیشآزمون- پسآزمون با گروه کنترل نفر از دانشآموزان بود که با استفاده از روش نمونه گیری 30 بود. نمونهی موردنظر در این پژوهش)n=15) و کنترل (n=15(تصادفی خوشهای چندمرحلهای انتخاب و در دو گروه آزمایش جایگزین شدند. گروه آزمایش در جلسات آموزشی برنامه توانمندسازی روانی- اجتماعی شرکت جلسه 11 کردند ولی گروه کنترل این جلسات آموزشی را نگذراندند. آموزش به صورت گروهی در دقیقهای) بر روی گروه آزمایش انجام شد. داده ها با استفاده از پرسشنامه 90 (هفتهای دو جلسه رفتارهای پرخطر و پرسشنامه عزتنفس گردآوری شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آماری توصیفی و تحلیل کوواریانس استفاده شد. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که بین فراوانی خشونت، مصرف یک ماه گذشته سیگار و قلیان، تمایل به مصرف یک ماه گذشته مواد مخدر و عزتنفس قبل و بعد از آموزش برنامه توانمندسازی روانی-اجتماعی تفاوت معنی داری وجود دارد). اما تفاوت معناداری در رفتارهای جنسی و مصرف یک ماه گذشته الکل مشاهده نشد P<0/001((001/0>P.)

پژوهش حاضر مبتنی بر یک تحقیق میدانی در زمینه بررسی تاثیر فناوری اطلاعات بر عملکرد کارکنان دانشگاه فرهنگیان، با استفاده از الگوی کارت امتیازی متوازن است. برای بررسی این تاثیرات، پرسشنامهای حاوی معیارهای مختلف عملکردی تهیه شده و پاسخ دهندگان، تاثیر فناوری را بر هر یک از معیارها ارزیابی نمودند. روش پژوهش از نظر هدف، کاربردی و به لحاظ شیوه گردآوری داده، توصیفی ر همبستگی محسوب میشود و در گردآوری اطلاعات از تجزیه و تحلیل نتایج پرسشنامه محقق ساخته، مطالعات کتابخانه ای، بررسی اسناد و مدارک و... استفاده شده است. نمونه آماری شامل کلیه کارکنان سطح عملیاتی پردیس صدیقه طاهره(س) ساری که قابلیت دسترسی به سیستم های استقرار یافته در مجموعه را دارند، می باشد. با توجه به محدودیت دسترسی جامعه آماری، جمع آوری اطلاعات به شیوه تمام شماری بوده و کل جامعه نفر، حجم نمونه آماری را تشکیل می دهد. 20آماری به تعداد هدف اصلی این تحقیق شامل بررسی تاثیر بکارگیری فناوری اطلاعات بر عملکرد کارکنان دانشگاه فرهنگیان می باشد. فرضیه های تحقیق نیز شامل اثرگذاری بکارگیری فناوری اطلاعات بر بهبود فرآیندهای داخلی کارکنان دانشگاه همچنین افزایش رشد و یادگیری آنان بوده است. تجزیه و تحلیل داده های پژوهش در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی صورت گرفت. یافته های پژوهش، ضمن تایید فرضیه های تحقیق، حاکی از تاثیر بکارگیری فناوری اطلاعات بر بهبود عملکرد کارکنان دانشگاه بوده است.