فهرست مطالب
فصلنامه گنجینه اسناد
پیاپی 115 (پاییز 1398)
- تاریخ انتشار: 1398/07/01
- تعداد عناوین: 7
-
-
صفحات 6-34هدف
بررسی روند تاسیس و توسعه کتابخانه ملی ایران از اواخر عهد قاجار تا پایان پهلوی اول.
روش/رویکرد پژوهشدر این پژوهش برپایه اسناد و منابع تاریخی و به شیوه توصیفی-تحلیلی به موارد زیر پرداخته می شود: 1. عوامل سیاسی-اجتماعی موثر در پیدایش کتابخانه ملی؛ 2. تاثیر غرب در پیدایش کتابخانه ملی در ایران؛ 3. روند قانونمندشدن و دولتی شدن کتابخانه ملی
یافته ها و نتیجه گیریافزایش روابط ایران و غرب در دوره قاجار و الگوبرداری از پیشرفت های فرهنگی و تمدنی نظیر پیدایش صنعت چاپ، توسعه مدارس، ایجاد موسسات آموزش عالی، افزایش شمار تحصیل کردگان و تکاپوی چهره های روشن فکر و فرهنگ دوست، زمینه پیدایش کتابخانه ملی را در ایران فراهم کرد. هسته اولیه این کتابخانه از ادغام دو کتابخانه مهم آن دوره یعنی کتابخانه دارالفنون و معارف تشکیل شد. در سال 1356ق/1316ش برای نخستین بار سازمان و تشکیلات این کتابخانه بانام دایره کتابخانه ملی دولتی شکل گرفت و ساختمان آن با تلاش مهدی بیانی و علی اصغر حکمت و نقشه طراحی شده آندره گدار، در میدان مشق تهران احداث شد.
کلیدواژگان: کتابخانه معارف، مدرسه دارالفنون، کتابخانه ملی، مهدی بیانی، علی اصغر حکمت، آندره گدار -
صفحات 36-67هدف
توضیح سیاست های اقتصادی دولت در تقابل بازاریان با حکومت پهلوی دوم است؛ در پاسخ به این پرسش که سیاست ها و عملکرد اقتصادی دولت چه تاثیری بر نارضایتی و تقابل بازاریان با حکومت پهلوی دوم داشته است؟
روش/ رویکرد پژوهشاین پژوهش با روش توصیفی-تبیینی و با تکیه بر اسناد و منابع اصلی انجام شده است.
یافته ها و نتیجه گیرییافته های پژوهش نشان می دهد که سیاست های تبعیض آمیز دولت علیه بازاریان، مداخله نهادهای دولتی در امور بازار، افزایش روزافزون نقش دولت در اقتصاد، بحران های اقتصادی و تحت فشار قرارگرفتن بازاریان ازسوی دولت، و هم چنین تلاش دولت درجهت مدرنیزه کردن اقتصاد و اجرای برنامه توسعه صنعتی شتابان در کشور و پیامدهای ناشی از آن، به طور روزافزون عرصه را بر بازاریان تنگ کرد و با تهدید کسب وکار بازاریان، نارضایتی و واکنش آن ها را علیه حکومت پهلوی دوم برانگیخت.
کلیدواژگان: سیاست های اقتصادی، تقابل، بازاریان، حکومت، پهلوی دوم -
صفحات 68-98هدف
ارزیابی پایان جنگ ایران و عراق در چارچوب معیار «هدف-نتیجه» و به آزمون گذاشتن نظریه «برد-باخت».
روش/رویکرد پژوهشپژوهش حاضر به روش توصیفی-تحلیلی و برپایه منابع اسنادی، کتابخانه ای و مصاحبه با فرماندهان جنگ تحمیلی انجام شده است. چارچوب نظری بر نظریه «برد-باخت» اچ. اف کالاهان مبتنی است. این نظریه برپایه دو مفهوم اصلی پیروزی و شکست بنا شده است و بیان می کند که کشورها تا زمانی می توانند برای تحقق اهدافشان به جنگ ادامه دهند که توان نظامی، سیاسی و روانی داشته باشند.
یافته ها و نتیجه گیریپذیرش قطعنامه 598 در 27تیر1367، سبب رفع ادعای جنگ طلبی ایران و صلح طلبی عراق شد. هم چنین روند تحولات منطقه ای در پایان جنگ، نشان دهنده تامین اهداف سیاسی ایران در جنگ با عراق بوده است؛ زیرا ایران توانسته بود با حمایت و پشتیبانی مردم، ضمن حفظ تمامیت ارضی، جنگ را اداره و نظامی سیاسی خود را با شاخص های انقلابی-دینی تثبیت کند؛ ولی دولت عراق در دستیابی به هیچ کدام از اهدافش موفق نبود و فقط وابستگی اش را درزمینه اقتصادی و خرید تسلیحات نظامی به قدرت های بزرگ بیشتر کرد.
کلیدواژگان: جنگ تحمیلی، قطعنامه 598، صلح، مرز جغرافیایی، نظام بین الملل، عراق -
صفحات 100-117هدف
بررسی ساختار رکن مطلع در مکاتبات داخلی و خارجی در دیوان سالاری عصر قاجار.
روش/ رویکرد پژوهشمقاله با روش توصیفی و تحلیلی و با استفاده از اسناد و مدارک آرشیوی و منابع کتابخانه ای تنظیم شده است.
یافته ها و نتیجه گیریساختار نامه های دیوانی از سه بخش رکن مطلع، رکن حال، و رکن خاتمه تشکیل می شود. اجزای رکن مطلع هم شامل سه بخش خطاب، القاب، و دعا است. با روی کارآمدن حکومت قاجار، رکن مطلع در مکاتبات دیوانی داخلی و خارجی کوتاه تر شد. کوتاهی و بلندی مطلع در دوره قاجار در مرحله اول به ارزش و اهمیت نامه بستگی داشت. معمولا در مکاتبات داخلی دیوانسالاری قاجار، بخش دعا در رکن مطلع به کار نمی رفت و ازبین خطاب و القاب هم یکی از آن ها مورد استفاده قرار می گرفت. در مکاتبات خارجی دعا و القاب به ندرت استفاده می شد و به طور کلی رکن مطلع در بیشتر مکاتبات عصر قاجار از اصول نامه های اخوانی تبعیت می کرد.
کلیدواژگان: رکن مطلع، دیوان سالاری، اخوانیات، مکاتبات، قاجار -
ساختارشناسی پنج ورق حساب از سده ششم هجری (کهن ترین اسناد نویافته محفوظ در مرکز اسناد آستان قدس رضوی)صفحات 118-147هدف
بررسی، بازخوانی و ساختارشناسی پنج ورق حساب نوشته شده در سال های 507، 509 [2برگ]، 514 و 565 هجری قمری می پردازد.
روش/ رویکرد پژوهشنخست همه اسناد بازخوانی شده و سپس با روش توصیفی-تحلیلی بررسی شده است.
یافته ها و نتیجه گیریاین پژوهش با رمزگشایی از خطوط و علامت های ثبت شده بر کهن ترین نمونه های شناخته شده از ورق (فرد) و تنها نمونه های اصیل و کهن شناخته شده پیش از دوره مغول، نشان می دهد که آنچه امروز با عنوان علائم سیاق شناخته می شود. درواقع همان روش نگارش اعداد به شیوه ساده نویسی و حرف نویسی اعداد عربی است. این مجموعه ما را در شناخت بهتر روند سیاق نویسی، نظام دفترداری و تحول تدریجی نشانه های سیاق یاری می کند.
کلیدواژگان: ورق حساب، اسناد سلجوقی، سده ششم هجری، آستان قدس رضوی، سیاق و دفترداری -
صفحات 148-168هدف
فرمان های موچود در مخزن خطی کتابخانه ملی ایران که صادرکننده آن ها محل اختلاف است از لحاظ شکل و محتوا شده بررسی است
روش و رویکرد پژوهشاین مقاله با روش سندپژوهی نوشته شده است.
یافته ها و نتیجه گیریباز آنجا که در فقه شیعی جایگاه سلطنت عاریه ای دارد، شاهان قاجار با مجوز علمای شرع وارد حوزه وظایف و اختیارات روحانیون می شدند و در دستور و فرمان صادر می کردند. به دلیل آن که صادرکننده فرمان ها -با مشخصه های ظاهری مهر و امضای روی آن- شاهان بوده اند، این گونه اسناد در ردیف فرمان شاهان قرار داده می شوند.
کلیدواژگان: دوره قاجار، فرمان های تولیت، تولیت نامه، نیابت نامه -
صفحات 170-201هدف
شناسائی نقاط قوت و ضعف نرم افزارهای آرشیوی ادلیب ایکس پلاس، کوادرا استار، الوکونت آرکایوز، آرکایو متیکا، آرکایوز اسپیس، کالم فور آرکایوز، و کالکتیو اکسس براساس استانداردهای موجود آرشیوها و معرفی نرم افزار برتر در این زمینه.
روش/ رویکرد پژوهشبا استفاده از سیاهه وارسی محقق ساخته شامل 9 محور اصلی و 62 زیرعنوان کلی، 272 امکان و قابلیت گوناگون از ملاک ها و معیارهای نرم افزارهای آرشیوی و استانداردهای موجود بررسی و مقایسه شده و نتیجه نهایی مشخص شده است.
یافته ها و نتیجه گیریدر به کارگیری معیارها و مولفه های استاندارد در نرم افزارهای آرشیوی بررسی شده تفاوت معنادار وجود داشت. 1) درصد رعایت ویژگی ها و قابلیت های نرم افزارهای آ بررسی شده به ترتیب عبارت بود از: آرکایوز اسپیس 54 ؛ ادلیب ایکس پلاس 39 ؛ الوکونت آرکایوز 37 ؛ کالم فور آرکایوز 29 ؛ کالکتیو اکسس 28 ؛ آرکایو متیکا 27 ؛ کوادرا استار 26؛ 2) در پشتیبانی از استانداردهای فراداده ای به ترتیب نرم افزارهای آرشیوی آرکایوز اسپیس، کوادرا استار، الوکونت آرکایوز، آرکایو متیکا، کالکتیو اکسس، کالم فور آرکایوز، و ادلیب ایکس پلاس قرار داشتند؛ 3) در پشتیبانی از استانداردهای آرشیوی به ترتیب نرم افزارهای آرشیوی آرکایوز اسپیس، الوکونت آرکایوز، ادلیب ایکس پلاس، کوادرا استار، کالم فور آرکایوز، کالکتیو اکسس، و آرکایو متیکا قرار داشتند؛ 4) در پشتیبانی از پروتکل های مبادله اطلاعات، نرم افزار آرشیوی آرکایوز اسپیس اول، ادلیب ایکس پلاس دوم، و بقیه نرم افزارها.
کلیدواژگان: استاندارد فراداده ای، استاندارد آرشیوی، مطالعه مقایسه ای، نرم افزار آرشیوی
-
Pages 6-34Purpose
To investigate the process of establishment and early development of the National Library of Iran
Methodology and Research DesignData was collected from archival documents and library resources
Findings andConclusionsExpansion of relations with the West in the later Qajarid period inspired Iranians to adopt European nations’ culturarl initiatives. Introduction of printing technoloty, establishminet of European style schools and higher education institutions, the increase of the educated population facilitated the foundation of a national library. An act passed the Parliament 1937 established the National Library as a depertment under the Ministry of Education. The core collections of the newly established National Library were the collection of the Darolfonoon polytechnic and the collection of the Maaref public library. Two prominent figures instrumental in the formation of the Library were the Education Minister, Ali Asghar Hekmat (1896-1980) and Mehdi Bayani (1906-1967) who headed the Library for the next 25 years. Also a modest building was designed by the French architect André Godard (1881-1965).
Keywords: Maaref Library, Darolfonoon Polytehnic, National library of Iran, Mehdi Bayani, Ali Asghar Hekmat, André Godard -
Pages 36-67Purpose
Bazaaries (Persian: بازاری), the traditional wealthy merchants of bazaars were not favorured by the economic policies of the government, especially in the later years of Shah reign. This paper discusses such policies and their impact on turning away from supporting the regime.
Method and Research DesignData has been collected from archival records.
Findings and ConclusionDiscrimination against Bazaaries, intervention of the government agencies in the bazaar, involvement of the government in economic activities, economic crisis, modernization of the national economy, industrial development plans were the reasons resulted in the dissatisfaction among Bazaaries.
Keywords: Economic Policies, Bazzaris, Iran -
Pages 68-98Purpose
This paper is an assessment of the political consequences of Iran-Iraq war within the framework of "target-result" theory. The paper also tests the theory of "war without a win".
Methodology and Research DesignData for this study has come from archival records, library resources, and interview with war commanders. Theoretical framework of the study is based on the "win-loss" theory of HP-Callahan which upholds two concepts, namely victory and failure. The theory states that as long as a nation maintains is military, political and psychological power, it can continue the war.
Findings and ConclusionsThe adoption of the UN Security Council Resolution no. 598 in July 27, 1988, provided the basis for ending the war. It led to the refutation of the claim that Iran seeks war while Iraq demands peace. Later developments in the region proved that Iran has attained its political goals in war against Iraq. With the full support of its people, the government managed to defend the integrity of the country, and consolidate its military with revolutionary-religious orientation. Whereas the Iraqi government had no achievement. But to increase its attachment to economic issues and the purchase of military weaponry from world powers.
Keywords: Imposed War, Resolution 598, Peace, International Geographic, International, Iraq -
Pages 100-117Purpose
This paper has examined the structure of the openings of the Qajarid domestic and forign correspondence.
Method and Research DesignArchival records and library resources were examined to collect data for this paper.
Findings and ConclusionThe structure of the introduction consisted of three parts: addressing, titles and prayers. Since the Qajarid period, the initiation of domestic and foreign officialcorrespondence, depending on the importance of the letter, became shorter. The prayer line was not used for domestic correspondence and only one tiitle was used for th eadrresee. With regard to foreign correspondence, prayer and complementary phrases were rarely used. The introduction to most of the Qajarid correspondence followed the Brotherhood principles.
Keywords: Informative pillar, Bureaucracy, Brotherhood, Correspondence, Qajarids -
Pages 118-147Purpose
To examine five accounting sheets in Arabic issued in the early years of the 12th century and held at the Astan Quds Razavi Library & Documentation Center.
Methodology and Research DesignPaleographical analysis and symbols decoding was carried out to determine the authenticity if records.
Findings and ConclusionsExamination revealed that what today is known as Siāq (Notation) writing is the same as writing and spelling of Arabic numbers. This collection helps to better understand the process of Siāq writing, the system of bookkeeping, and the gradual evolution of surface signs.
Keywords: Account Sheet, Seljuk Documents, sixth AH, twelfth AD century, Astan Quds Razavī, Accounting, and Bookkeeping -
Pages 148-168Purpose
To examine the structure and contents of a number of holy shrines custodianship decrees with controversial source of issuance.
Method and Research DesignDocumentary method was employed for analysis.
Findings and ConclusionDue to the monarchy's inferior status within the Shiite jurisprudence, Qajar monarchies were able to enforce they judiciary power with the permission of Ulama. However, as such decrees were sealed by the monarchy, they are considered royal decrees.
Keywords: Royal Decrees- Ulama, jurisdiction, Shiite jurisprudence, Qajarids -
Pages 170-201Purpose
This paper examines and compares compliance of seven software, namely Calm for Archives Version 9.3, Collective Access Version 1.7, Archives Space Version 2.4.1, Archivematica Version 1.8, Adlib XPlus Version 2, Cuadra Star Single version and Eloquent Archives Single version with the existing archival standards.
Methodology and Research DesignA researcher deigned checklist consisting of 9 main and 62 sub-sections was used to record 272 features of the archival software, then compared against existing standards and with each other.
Findings and ConclusionSignificancant differences were noticed. Calm for Archives, Collective Access, Archives Space, Archivematica, Adlib XPlus, Cuadra Star, Eloquent Archives are (p-value)
Keywords: Metadata standard, Archival standard, Comparative study, archival software
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.