فهرست مطالب
فصلنامه پژوهش های جغرافیایی برنامه ریزی شهری
سال هفتم شماره 3 (پاییز 1398)
- تاریخ انتشار: 1398/07/01
- تعداد عناوین: 10
-
-
صفحات 431-453آینده شهر تهران به عنوان پایتخت و یک کلان شهر در گرو تغییرات شدید در کلان روندهای محیطی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فناورانه است. در میان این دگرگونی ها و تحولات شدید، ساختار حکمروایی کلان شهر تهران نیز مستثنا نخواهد ماند و آینده های مختلفی در پیش دارد. براین اساس نیاز است این آینده ها شناسایی شده و مدنظر قرار بگیرد تا مسیر بهینه برای عبور از چنین تحولاتی آشکار شود. در این پژوهش درباره اصول و مفاهیم آینده نگاری حکمروایی بحث شده و سناریوهای حکمروایی کلان شهر تهران در افق 1420 ترسیم و تبیین شده است. براساس خروجی های دلفی آنی، پیش ران های اصلاحات اساسی در ساختار اداره کشور، شکل گیری نظام فدرالیسم در کشور، جهانی شدن و آثار آن بر کلان شهر تهران و وضعیت مشارکت سمن ها و نهادهای مدنی در حکمروایی بیشترین اثرگذاری و بیشترین عدم قطعیت را دارند. براساس سه عدم قطعیت بحرانی شناسایی شده و از ترکیب آن ها درمجموع هشت سناریوی ممکن شکل گرفته است. پس از حذف ناسازگاری درونی سناریوها، پنج سناریو به عنوان سناریوهای سازگار باقی ماند و در ادامه داستان سناریوها برای هرکدام تدوین شد. هریک از این سناریوها تاثیرات متفاوتی بر حکمروایی شهری و تقویت یا تضعیف شاخص های حکمروایی شایسته شهری در کلان شهر تهران خواهد داشت. سناریوی اول (حکمروایی در کلاس جهانی) همراه با مجموعه ای از فرصت های بهبود ساختار حکمروایی کلان شهر تهران بوده و در صورت بهره گیری از ظرفیت های این سناریو الگوی بهینه حکمروایی شهری امکان پذیر شده است و عمده موانع آن رفع خواهد شد، اما در سناریوی سوم (روزگار سخت خسروان) وقوع پیش فرض های منفی عدم قطعیت های بحرانی، رفع موانع حکمروایی را بسیار دشوار کرده است و مجموعه ای از موانع جدید به همراه خواهد داشت. در سایر سناریوها نیز ترکیبی از ظرفیت ها و موانع حکمروایی شهری شکل گرفته و نگرش مدیران را به آینده های محتمل گسترده تر کرده است؛ بنابراین مدیران شهری باید با آگاهی از ظرفیت ها و موانع هریک از سناریوها آمادگی لازم برای بهره گیری از ظرفیت ها را داشته باشند، خود را برای موانع جدید آمده کنند و به روش های محدود اصلاح ساختار حکمروایی کلان شهر اتکا نکنند.کلیدواژگان: آینده نگاری، حکمروایی، سناریونگاری، کلان شهر تهران
-
صفحات 455-470جاذبه های مختلف در شهر کاشان اشکال متنوع ، زیبا و کم نظیری از گردشگری شهری را به وجود آورده است، اما بی توجهی به نقش برنامه ریزی شهری در جهت توسعه زیرساخت ها، تجهیزات و ارائه تسهیلات به گردشگران سبب عقب ماندن این شهر در یکی از زمینه های مهم فعالیت های اقتصادی و اجتماعی در سطوح منطقه ای، ملی و جهانی به عنوان مقصد حرکت های گردشگری شده است. بنابراین از آنجا که توجه به ارکان و معیارهای اساسی برنامه ریزی شهری برای استفاده موثر از این جاذبه ها امری ضروری است، در پژوهش حاضر، نقش راهبردی و کلیدی برنامه ریزی شهری در توسعه پایدار گردشگری شهر کاشان تبیین و راهبردها و رهنمودهای مناسبی برای توسعه این فعالیت به منظور تاثیر مثبت بر توسعه پایدار (اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی) شهر ارائه شده است.نوع پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه انجام توصیفی- تحلیلی است که اطلاعات آن به دو شیوه اسنادی (کتابخانه ای) و پیمایشی (میدانی) جمع آوری شده است. براساس نتایج پژوهش، زیرساخت ها، تجهیزات و تسهیلات شهری، همچنین استفاده از ابزارهای نوین در برنامه ریزی گردشگری تاثیر بسزایی در دستیابی به توسعه پایدار گردشگری دارند؛ یعنی به تناسب توسعه زیرساخت ها، تجهیزات، ساماندهی فضای شهری و استفاده از ابزارهای نوین در برنامه ریزی گردشگری، امکان دستیابی به توسعه پایدار گردشگری شهری بیشتر خواهد شد.کلیدواژگان: برنامه ریزی شهری، توسعه پایدار، شهر کاشان، گردشگری شهری
-
صفحات 471-489مطالعه حاضر با هدف تحلیل و پیش بینی تحقق رویکرد حکمروایی شهری دانش بنیان در مدیریت شهری تبریز انجام شده است. هدف فرعی این پژوهش ارزیابی میزان اولویت کاربست شاخص های حکمروایی شهری دانش بنیان و میزان پیش بینی تحقق رویکرد حکمروایی شهری از سوی این شاخص ها در مدیریت شهری تبریز است. به منظور گردآوری داده های توصیفی پژوهش از روش اسنادی با مراجعه به منابع نظری مرجع و معتبر استفاده شده و گردآوری داده های تحلیلی نیز به روش پیمایشی و به کمک ابزار پرسشنامه صورت گرفته است. بدین منظور به روش دلفی و هدفمند از دیدگاه های 50 کارشناس و خبره مرتبط با موضوع پژوهش برای جمع آوری داده های کمی و ارزش گذاری شده در راستای متغیرهای تبیین کننده پژوهش استفاده شده است. ابزار پژوهش برای پیشبرد اهداف و پرسش های پژوهش در قالب اولویت های برنامه ریزی برای کاربست حکمروایی شهری دانش بنیان در کلان شهر تبریز، مدل تصمیم گیری چندمعیاره تاپسیس فازی (FTOPSIS) و به منظور پیش بینی روند تحقق پذیری حکمروایی شهری دانش بنیان در کلان شهر تبریز مدل تحلیل تشخیص (Discriminant Analyze) است. براساس نتایج پژوهش، شاخص «خلق دانش» با میزان شاخص شباهت 350/0 در شرایط نامناسبی است؛ از این رو اولویت بیشتری برای بهبود وضعیت در فرایند مدیریت شهری تبریز از دیدگاه کارشناسان دارد. علاوه براین نتایج آماره تاییدی تحلیل تشخیص نشان می دهد براساس آماره واریانس تبیینی، داده ها یا مولفه های واردشده به مدل پژوهش به میزان 88/0 کیفیت داده ها را تبیین می کنند که این رقم میزان قابل اتکایی است. نکته بعد این است که نتایج میزان پیش بینی تحقق پذیری مولفه ها در مدیریت شهری تبریز رضایت بخش نیست. دلیل این مسئله، پایین بودن این میزان از 5/0 است که نیمی از درصد پیش بینی کلی محسوب می شود. حتی مناسب ترین شاخص، یعنی «به روزرسانی و طبقه بندی دانش» در این زمینه نیز از این میزان مبنا فاصله دارد. همچنین براساس نتایج مدل تحلیل تشخیص، شاخص «به روزرسانی و طبقه بندی دانش» با میزان 025/0 لامبدای ویلکز و میزان پیش بینی کلی 392/0 بهتر از بقیه شاخص ها شرایط تحقق رویکرد حکمروایی شهری دانش بنیان را در فرایند مدیریت شهری تبریز پیش بینی می کند.کلیدواژگان: تبریز، توسعه دانش بنیان، حکمروایی شهری، حکمروایی دانش بنیان
-
صفحات 491-507
کاربری زمین و حمل ونقل و انتقالات شهری دو جزء جدانشدنی سیستم عمومی ساختار شهری و مبحث کلیدی مطالعات شهری و ناحیه ای محسوب می شوند؛ زیرا یکی از نقش های اساسی زندگی شهری را تشکیل می دهند که با ارتبا ط بخشی امور انسانی به یکدیگر و جریان یابی افراد، کالا، انرژی و اطلاعات محقق می شود. هدف پژوهش توصیفی-تحلیلی و کاربری حاضر، ارزیابی تاثیرات اراضی شهری در ایجاد حجم ترافیک برای ساماندهی و بازتوزیع فضایی آن ها در بافت مرکزی شهر کاشان است. در این پژوهش، کاربری آموزشی (دبستان، راهنمایی و دبیرستان) و کاربری درمانی در محدوده مرکزی کاشان برای نمونه بررسی شدند. ابزار اصلی گردآوری داده ها مصاحبه و اطلاعات طبقه بندی شده کاربری اراضی شهرداری بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها نیز از الگوریتم k-means در محیط Arc GIS استفاده شد. در بازه زمانی که برای بازتوزیع کاربری های مورد مطالعه با استفاده از الگوریتم k-means درنظر گرفته شد، در حداقل شعاع دسترسی دبستان 14/16 درصد و در حداکثر شعاع دسترسی آن 99/17 درصد، کاربری دبیرستان در حداقل شعاع دسترسی 22/17 درصد و در حداکثر شعاع دسترسی آن 31/1 درصد، کاربری مدرسه راهنمایی در حداقل شعاع دسترسی 32/7 و در حداکثر شعاع دسترسی 67/6 درصد و در کاربری درمانی در حداقل شعاع دسترسی 51/31 از ترافیک شهری کاسته خواهد شد. نتایج این پژوهش میزان تراکم ترافیک در بخش مرکزی کاشان را در مقایسه با کل شهر و نقش کاربری بهداشتی و درمانی در ترافیک بخش مرکزی به دلیل هم پوشانی به کل شهر نشان می دهد.
کلیدواژگان: الگوریتم k-means، بازتوزیع فضایی، ترافیک شهری، کاربری اراضی شهری -
صفحات 509-532
امروزه در فضاهای شهری شاهد افراد کم توان جسمی - حرکتی هستیم که حضورشان در اجتماع نادیده گرفته شده است. از جمله حقوق ضایع شده آن ها می توان به تحرک و دسترسی ایمن به خدمات، فضاها و تاسیسات عمومی شهرها با حفظ استقلال فردی اشاره کرد. با توجه به اینکه قدرت تطبیق معلولان با بسیاری از ناملایمات شهری پایین تر از دیگر شهروندان است و این افراد در بسیاری از مواقع ناتوان می مانند، فضای خانه را به محیط شهری ترجیح می دهند که این امر لزوم برنامه ریزی برای استانداردسازی فضاهای شهری و انطباق آن ها با نیازهای معلولان را بیشتر می کند. ایجاد فضاهای پاسخگو برای افراد دارای محدودیت های حرکتی، نمود تامین عدالت و ایمنی اجتماعی در دسترسی هاست که علاوه بر امنیت جانی و بهداشتی، آثار روانی فوق العاده ای به همراه خواهد داشت و از افسردگی و انزوای معلولان جلوگیری خواهد کرد. هدف پژوهش کاربردی و توصیفی- تحلیلی حاضر بررسی وضعیت فضاهای عمومی شهری در پاسخگویی به نیازهای معلولان جسمی حرکتی در خیابان فردوسی شهر سنندج و تاثیر این فضاها بر انزوای اجتماعی معلولان است. برای جمع آوری داده ها از روش پیمایشی و کتابخانه ای استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها نیز با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون هایی مانند آزمون t تک نمونه ای و رگرسیون خطی چندگانه صورت گرفت. شاخص های مورد بررسی در این پژوهش شامل پیاده روها، پل های ارتباطی و دسترسی ها، حمل و نقل درون شهری، تجهیزات و مبلمان شهری و ساختمان ها و مکان های عمومی است. یافته های آزمون t حاکی از آن است که تمام شاخص های مورد بررسی میانگین بسیار پایینی دارد و فضاهای شهری در منطقه مورد مطالعه قادر به پاسخگویی به نیازهای اجتماعی و زیستی معلولان نیستند. در این میان کمترین میانگین مربوط به شاخص سیستم حمل و نقل عمومی (1/1) است. همچنین در تحلیل رگرسیون، شاخص حمل و نقل با ضریب تاثیر 458/0 بیشترین تاثیر را بر انزوای معلولان دارد. نتایج نشان می دهد در زمینه طراحی و برنامه ریزی شهری برای معلولان در خیابان فردوسی سنندج اقدامات مناسب و کافی صورت نگرفته و هیچ یک از فضاها و کاربری های مورد سنجش در محدوده مورد مطالعه از نظر میزان پاسخ دهی برای نیازهای معلولان وضعیت مطلوبی ندارند که در این میان قابلیت دسترسی و وضعیت حمل و نقل عمومی به مراتب وضعیت بدتری داشته و انزوای معلولان را به همراه داشته است.
کلیدواژگان: انزوای اجتماعی، شهر سنندج، فضاهای شهری پاسخگو، معلولان، مناسبسازی -
صفحات 533-552
امروزه موضوع حس مکان و احساس تعلق به آن، از محورهای مهم در ارز ش بخشی به بافت های شهری و معماری بناها، به ویژه ابنیه تاریخی است. عامل موثر دیگر آسایش بصری است که در مکان و فضا وجود دارد و یکی از مولفه های مهم برای سکونت و زندگی در شهرها، به ویژه در شهرهای ایرانی از جمله شهر یزد به شمار می آید. طی سال های اخیر، آلودگی بصری یکی از دلایل اصلی کاهش ارتباط انسان با محیط شهری و افت راندمان کاری در میان شهروندان بوده است؛ از این رو هدف پژوهش کاربردی و توصیفی-پیمایشی حاضر، ارزیابی عملکرد مولفه های آسایش بصری و رابطه آن ها با حس مکان در شهر یزد است. جمع آوری اطلاعات به کمک 400 پرسشنامه (براساس فرمول کوکران) به صورت تصادفی در میان ساکنان منطقه 2 شهر یزد صورت گرفت. به منظور ارزیابی و رتبه بندی مولفه ها از تکنیک رتبه بندی MAPPAC و برای تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS استفاده شد. براساس نتایج، تکنیک MAPPAC و وزن دهی مولفه های مربوط که به روش سلسله مراتبی فولر انجام شد، مولفه کیفیت معماری بناها با وزن 381/0 مهم ترین عامل اثرگذار بر آسایش بصری مردم و مولفه امنیت اجتماعی با وزن 291/0 مهم ترین عامل تاثیرگذار بر حس مکان شهروندان شهر یزد است. همچنین مولفه پوشش گیاهی با وزن 069/0 کمترین عامل اثرگذاری بر آسایش بصری مردم و مولفه ایمنی عناصر کالبدی با وزن 033/0 کمترین عامل اثرگذاری بر حس مکان شهروندان شهر یزد محسوب می شوند. همچنین نتایج پژوهش بیانگر رابطه معنا دار میان مولفه های آسایش بصری و مولفه های حس مکان در شهر یزد (در سطح 95 درصد) است.
کلیدواژگان: آسایش بصری، تکنیک MAPPAC، حس مکان، شهر یزد -
صفحات 553-580
طی دو دهه اخیر در ایران، رشد بی رویه کلان شهرها سبب نابودی مناطق زیستی و طبیعی زیادی شده است؛ بنابراین باید ارزیابی توسعه شهری با استفاده از مدل های مناسب صورت بگیرد تا از نابودی محیط زیست، منابع زمینی و اکوسیستمی جلوگیری شود؛ از این رو پژوهش توسعه ای- کاربردی و توصیفی-تحلیلی حاضر با هدف مدل سازی رشد شهری کلان شهر تبریز و پیش بینی تغییرات آتی آن با استفاده از مدل اسلوس انجام شده است. در این مقاله، از مدل سلول های خودکار Sleuth در محیط GIS برای مدل سازی رشد شهری کلان شهر تبریز استفاده شده است. متغیرهای مورد استفاده شامل شیب، سیستم حمل ونقل، کاربری اراضی، مستثنیات و سایه روشن است که داده های مربوط به آن ها با استفاده از تصاویر ماهواره ای لندست به دست آمده است. مدل رشد شهری Sleuth برای داده های تاریخی تولیدشده از تصاویر ماهواره ای لندست برای سال های 1993-2016 در سه مرحله کالیبره شد و ضرایب رشد تولیدشده به کمک مدل، با استفاده از برنامه اجرایی OSM برای انتخاب در مراحل بعد شکل گرفت. پنج ضریب رشد شهری شامل پخش، انتشار، زایش، مقاومت شیب و جاذبه جاده، در سال 2016 به ترتیب ارزش های 26، 40، 38، 76 و 89 را داشتند. براساس ضرایب به دست آمده، با توجه به داده های تاریخی، رشد شهری بیشتر از ضریب جاذبه جاده تاثیر گرفته است. در مقایسه با دیگر شهرها که مقاومت شیب تاثیر چندان زیادی در توسعه شهری ندارد، در شهر تبریز توپوگرافی عامل بسیار مهمی در محدودکردن توسعه شهری است. الگوهای رشد شهری آینده تا سال 2040 با طراحی سه سناریوی تاریخی، زیست محیطی معتدل و زیست محیطی سخت برای کلان شهر تبریز پیش بینی شد. نتایج نشان می دهد براساس سناریوی اول تا سال 2040 میلادی 3241 هکتار به زمین های شهری افزوده خواهد شد و بخش زیادی از باغ ها و زمین های مرغوب از بین خواهد رفت. براساس نتایج سناریوی دوم ممکن است 1670 هکتار از زمین های باارزش دست نخورده باقی بماند، اما در سناریوی سوم نه تنها از زمین های باارزش زیادی محافظت خواهد شد، بلکه مطابق با رویکرد شهر فشرده، مدیران شهری در ارائه خدمات شهری به شهروندان موفق تر خواهند بود. نتایج پیش بینی ها نشان می دهد سناریوی زیست محیطی معتدل برای توسعه فیزیکی کلان شهر تبریز بسیار مفید است. در نهایت اینکه مدل اسلوس روش خوبی برای توضیح الگوی فضایی توسعه کلان شهر تبریز است.
کلیدواژگان: تبریز، توسعه فیزیکی، مدل سازی، مدیریت شهری، SLEUTH -
صفحات 581-600تبلیغات رسانه ای و محیطی مرسوم (رادیو و تلویزیون، وب سایت ها، بیلبوردها و نوشته های روی ساختمان ها) علاوه بر محدودیت، در مواردی از قبیل مکان و زمان ثابت آن ها، هزینه بالا و اثر مخرب آن ها در منظر و سیمای شهری، مکان محور نیست یا به عبارتی براساس موقعیت مکانی افراد ارائه نمی شود. تبلیغات و بازاریابی مبتنی بر مکان و موقعیت کاربر، از جمله روش های نوین و کاربردی در مدیریت تبلیغات شهری به شمار می آید. در این پژوهش، با استفاده از مفهوم حصار جغرافیایی و ابزارهای GIS، سرویس تبلیغاتی مکان-مبنای شهروند-محور به نام مشتری یاب به منظور نمایش تبلیغات در تلفن همراه مشتریان براساس موقعیت جغرافیایی و زمانی آن ها در محیط شهری فراهم شده است. به کمک این سیستم، صاحبان کسب وکار می توانند تبلیغات لازم را به مشتریان بالقوه خود در یک مکان و زمان مشخص ارائه دهند. سیستم مذکور به سه بخش مدیریت سایت، صاحبان کسب وکار (فروشگاه ها) و کاربران (مشتریان) تقسیم شده است. در مدیریت سایت، ایجاد، به روزرسانی و تغییر وضعیت حصار جغرافیایی و کاربران فروشگاه ها صورت می گیرد. صاحبان کسب وکار می توانند آگهی های مورد نیاز خود را در یک حصار جغرافیایی و زمان مشخص در سیستم وارد کنند. مشتری ها نیز زمانی که وارد محدوده مدنظر می شوند، پیام ها و اعلان هایی از قبیل آگهی و تخفیف را براساس موقعیت خود در محدوده دریافت خواهند کرد. آزمایش سیستم مورد نظر در منطقه 6 تهران با شعاع 400 متر حصار جغرافیایی صورت گرفت و تبلیغات چندین فروشگاه دریافت شد. میزان کاربردپذیری و رضایتمندی از سیستم به روش مقیاس کاربردپذیری سیستم (SUS) اندازه گیری شد؛ درنتیجه مشتریان بیش از 70 درصد از سیستم رضایت داشتند.کلیدواژگان: تبلیغات هدفمند، حصار جغرافیایی، خدمات مکان مبنا، GIS شهروندمحور
-
صفحات 601-628از جمله مهم ترین بازتاب های شهرنشینی معاصر، پیدایش و گسترش محله های آسیب پذیر (سکونتگاه های غیررسمی) در مرکز یا پیرامون شهرهاست. این سکونتگاه ها را می توان بخش های فراموش شده و برنامه ریزی نشده ای در مقایسه با سایر سکونتگاه های شهری دانست که از نظر پایداری بسیار شکننده هستند. لازمه سنجش پایداری بررسی ابعاد چهارگانه پایداری (اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی، زیست محیطی و کالبدی) به صورت سیستماتیک است؛ از این رو هدف پژوهش کاربردی و توصیفی-تحلیلی حاضر واکاوی و سطح بندی وضعیت پایداری سکونتگاه های غیررسمی شهر اردبیل با تکیه بر معیارهای پایداری محله ای و اولویت بندی آن ها برای برنامه ریزی آتی است. اطلاعات مورد نیاز به کمک مطالعات کتابخانه ای-اسنادی و روش های میدانی گردآوری شده اند. جامعه آماری نیز محله های پانزده گانه سکونتگاه های غیررسمی شهر اردبیل است. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارهای Excel و SPSS استفاده شد و با بهره گیری از مدل بارومتر پایداری سطوح پایداری محله های هدف در چهار بعد (اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی، زیست محیطی و کالبدی) تعیین شد. همچنین نقشه ها برای بازنمایی بهتر، به کمک نرم افزار Arcgis ترسیم شدند. براساس نتایج اجرای مدل مزبور، محله سلمان آباد با امتیاز 501/0 از پایداری متوسط برخوردار بود. پس از آن محله کاظم آباد (344/0) و اسلام آباد (300/0) در وضعیت ناپایداری بالقوه و سایر محله های هدف در وضعیت ناپایدار قرار دارند. درمجموع محله های هدف از نظر میانگین کل رفاه اکوسیستم (231/0) و رفاه انسانی (249/0) در سطح بسیار پایینی قرار دارند؛ بنابراین با توجه به شرایط ناپایداری سکونتگاه های غیررسمی شهر اردبیل می توان نتیجه گرفت سطح پایداری در این محله ها مناسب نیست؛ از این رو برنامه های توسعه ای متناسب با ضعف ها و قوت های هر محله و براساس سطوح پایداری هریک از این سکونتگاه ها ضروری است.کلیدواژگان: بارومتر پایداری، سطح ناپایداری، سکونتگاه های غیررسمی شهر اردبیل، سنجش پایداری
-
صفحات 629-653تراکم از مباحث کلیدی مطالعات شهری و از مهم ترین عناصر شناسایی فرم شهر است که پایش تغییرات آن در ترسیم وضعیت کالبدی-اجتماعی و تحلیل روند تحولات شهر اهمیت دارد. هدف پژوهش حاضر ارزیابی روند تغییرات و نحوه توزیع فضایی-زمانی شاخص های تراکم شهری ارومیه طی سال های 1375-1395 با استفاده از روش های آماری است. جامعه آماری مناطق پنج گانه شهر ارومیه است. نتایج پژوهش نشان دهنده افزایش مقادیر همه شاخص های مدنظر و ناهمگنی در توزیع است؛ به طوری که محدوده جنوبی شهر تراکم ساختمانی و سرانه زیربنای بالا و شمال شهر تراکم جمعیتی بالا و سرانه زیربنای پایینی دارد. ضریب موران شاخص ها از الگوی تصادفی و پراکندگی به خوشه ای حرکت کرده است. بیشترین تغییر نیز به سرانه خالص مسکونی با افزایش ضریب 04/0- در سال 1375 به 4/0 در سال 1395 مربوط است. ضریب گری نیز با کاهش و فشردگی همراه بوده است و بیشترین فشردگی در جمعیت، واحد مسکونی و زیربنا به میزان 28/1 تا 82/0 واحد و کمترین فشردگی در مساحت با کاهش 15/0 واحدی است. در ضریب ویلیامسون بیشترین نابرابری در مساحت، جمعیت تعداد خانوار و زیربناست و بقیه شاخص ها توزیع متعادل تری دارند. آنتروپی متغیرهای مساحت با افزایش ضریب به 57/1 و 97/0 بیانگر الگوی پراکنش است. در تراکم مسکونی نیز FAR و تراکم ساختمانی با ضرایب کمتر از 5/0 نشان دهنده قطبیت و تعادل نداشتن در توزیع است. به طورکلی با وجود متعادل شدن توزیع و حرکت شاخص ها به سمت فشردگی محدود، شهر با افزایش نابرابری و توزیع قطبی در شاخص های تراکم ساختمانی و سرانه زیربنا در منطقه 1 و 5 و شاخص جمعیتی در منطقه 2 مواجه است. تحول ساختار شهر در دهه گذشته نیز موجب قطبی ترشدن ساختار فضایی شهر از نظر جمعیتی و ساختمانی و افزایش نابرابری شده است. همچنین منطقه 5 با بیشترین نابرابری در توزیع شاخص ها مواجه بوده و نامتعادل تر است.کلیدواژگان: تراکم، توزیع فضایی، شهر ارومیه، مدل های آماری
-
Pages 431-453Governance foresight, develop a concept and future of TEHRAN metropolitane governance Abstract The future of Tehran, both as a capital and as a metropolis, depends on the profound changes in the environmental, political, social, economic and technological trends. In the midst of these transformations and sharp changes, the structure of Tehran's metropolis will be no exception and there are many future prospects. Accordingly, this future needs to be identified and debated so that the best path to overcoming such developments is to be clarified. In this research, based on Real-time Delphi technique, the main reforms in the political administrative structure of the government and the formation of the federal system in the country, globalization and its effects on the Tehran metropolis and the status of participation of the NGOs and civil institutions in the governance system have been the most influential and the most uncertain. Accordingly, these three drivers were put in place to create scenarios, which included the creation of 8 possible scenarios. After eliminating the inconsistency of the scenarios, five scenarios remained consistent as scenarios, and the scenario story was developed for each one. The results indicate that globalization, structural reforms in the governance system of the country, and the participation of the NGOs and civil society, will have the greatest effect on the change in Tehran metropolis governance in different scenarios. Key concept: governance, foresight, scenario planning, Tehran metropolitanKeywords: Governance, Foresight, scenario planning, Tehran Metropolitan
-
Pages 455-470Various attractions existence has brought different urban tourism forms in Kashan, but ignoring the role of urban planning in the course of fundamental elements development and equipments and presenting the conveniences to the tourists, in spite of the great potential of various, rare and beautiful tourism attractions, has led to postpone in one of the significant aspects of economic, social and acts and has been as a target in tourism, in territorial, national and global levels. Considering that for these attractions effective utilization, it is necessary to pay attention to fundamental elements and basic criteria in urban planning, this research is to clarify the key and directional role of urban planning in urban tourism sustainable development of Kashan and present suitable directions and suggestions for this act development to positive influence on sustainable development (economical, social and cultural )in this city. The research is applicable in purpose, descriptional and analytical in accomplishment and the information gathered in documentary (library study) and survey methods. The consequences of the research indicates a direct and positive relation between substructures, equipments and urban conveniences and also utilizing modern equipments in tourism planning , and obtaining the urban tourism sustainable development. Proportionally , the more developing in substructures ,equipments and urban space organizing and also using modern equipments in tourism planning , the more it is possible to obtain the sustainable development in urban tourismKeywords: Sustainable Development, Urban Tourism, Urban Planning, Kashan city
-
Pages 471-489The present study aims to analyze and predict the realization of the knowledge-based urban governance in urban management of Tabriz which has two sub-goals of evaluating the priority of the application of knowledge base urban governance indicators as well as forecasting the realization of urban governance approach through these indicators in Tabriz city management. In order to collect the descriptive data, the document method referring to the valid theoretical reference has been used and the survey method with questionnaire tool has been used for the analytical part. For this purpose, opinions of 50 specialists have been collected and weighted in line with the research explanatory variables through the Delphi method. Multi-criteria Decision Making Model (FTOPSIS) has been utilized in order to reach the planning priorities for the application of knowledge-based urban governance in Tabriz urban management and to predict the realization of knowledge-based urban governance, the Discriminant Analyze model was used. The results show that from experts' point of view the "knowledge creation" index with 0.350 rate is inappropriate and should be noticed as the first priority for improving the situation in the urban management process of Tabriz. Also, the results of the Discriminant analysis model indicate that the "updating and categorizing knowledge" index with a value of 0.025 Lambda wilks and a general prediction of 0.392 can predict the conditions for realizing the knowledge-based urban governance in the Tabriz city management process better than the other indicators.Keywords: Urban Governance, knowledge base development, knowledge base governance, Tabriz
-
Pages 491-507
Introduction Today, due to the rapid growth of urbanization, the mismatch of today's streets with the need of the population, the placement of crowded applications on the edge of the city streets and the placement of incompatible uses together have caused traffic congestion in cities. Traffic phenomena are one of the major problems in most large and even medium and small cities. This is one of the social problems of today's societies and cities. Although extensive studies have been conducted on the structure of the network and the use of the device separately, their interrelationships have been neglected (castmost, 2003: 19). The central texture of the city of Kashan, on the one hand, is based on the history of the city, which has attractive elements of the population such as the old Kashan bazaar and historic buildings and schools on the one hand, and streets embodying a vibrant population such as commercial, educational, and health use, on the other hand, a large population throughout the The day, especially during peak hours, absorbs traffic, causing severe traffic congestion in this tissue, therefore, it is necessary to pay attention to this problem and to re-distribute the space of absorbent applications of the population in this tissue. The present study evaluates the role of land use in creating urban traffic in the central part of Kashan and the re-distribution of spatial uses and identifies the relationship between the distribution of medical applications and urban traffic. Methodology
Keywords: urban Land use, Urban Traffic, open space distribution -
Pages 509-532
Nowadays in urban spaces, there are disabled Persons that their presence in the community has been ignored.Including their lost rights, to mobility and secure access to services, spaces and public facilities of cities with individual independence can be noted.Given that power of adapting disabled persons with many of the urban hardships is lower than that of other citizens, and these persons in many cases are unable, inevitably, they prefer the home space to the urban environment.That this problem, need to planning for the standardization of urban spaces and adapt of them with the needs of disabled persons increases. Making appropriate of spaces for disabled persons shows the justice and social safety in access that in addition to safety and health will have extraordinary psychological effects and will prevent of depression and isolation of the disabled persons and will prevent of depression and isolation of the disabled persons.The objective of this paper is the survey of the situation of urban public spaces and their role in isolation of disabled persons (case study: Ferdowsi street in Sanandaj). The type of research is applied and the methodology is analytic-descriptive. To collect the data, the library and survey method have been used. Data analysis was performed by SPSS software, as well as testing methods such as T test and linear regression.
Keywords: Responsive urban spaces, Disabled Persons, makeing appropriate, isolation of disabled persons, Sanandaj City -
Pages 533-552
In examining the relationship between man and the environment, the recognition of physical elements, tangible characteristics of the environment, meanings and messages arising from it is important. In this regard, in order to achieve the different concepts and dimensions of sustainability, visual comfort and sense of place, should level the sense of place, space, and of visual comfort in the district of study be in a favorable situation. In light of what has come, concepts such as visual comfort and sense of place are important elements and components in urban spaces, which according to the type and manner of looking and understanding of the appearance and function of the elements of the urban structure and the magnitude of the effects of each constructive component in the creation and The construction of each other requires the determination of its two-way relationship. Considering the importance of this issue from the point of view of environmental psychology in architecture, it is necessary to pay attention to its study in the area covered by the study. For this purpose, this research tries the intensity and mode of effect of constructive components of visual comfort, including the effects of color and light, facade and architectural architecture, on the components of the sense of place, including security, readability, sense of belonging, etc.,
Keywords: Visual Comfort, Sense of Place, Technique of MAPPAC, Yazd city -
Pages 553-580
Five urban growth factors, propagation, propagation, birth, gradient and gravity of the road had values 26, 40, 38, 76 and 89 respectively in 2016. Growth coefficients determined According to historical data, urban development in the region was surrounded by urban development through the establishment of a coefficient gravity road. Compared to other cities, the slope resistance did not have such a great impact on urban development, but in Tabriz, topography is a very important factor in limiting urban development. Future urban growth patterns are expected by 2040 with the design of three scenarios, historical scenarios, temperate environmental scenarios and tough environmental scenarios. The results show according to first scenario showed that by the year 2040, 3241 hectares will be added to urban land, and a huge amount of gardens and lands will be destroyed. The results of the second scenario showed that 1670 hectares of valuable land could remain intact. But in the third scenario, not only a large amount of valuable land was protected, but in accordance with the intensive city approach, city executives were helped to provide urban services to citizens.The results of the simulation of the physical development of the city using these three scenarios showed that the Sleuth model can be a useful tool for city managers who can easily understand the implications of future development patterns.Based on the facts and analyzes, theresults show that a moderate environmental scenario is very useful for the physical development of Tabriz metropolitan.
Keywords: modeling, physical development, Urban Management, Tabriz, SLEUTH -
Pages 581-600conventional media and environment advertising (radio and television, websites, billboards, a), in addition to limitations such as their fixed location and time, their high cost, and their damaging effects on urban landscape, are not location-oriented and, they are not prepared based on the location of the people. Therefore, they have less effectiveness and flexibility. Advertising and marketing based on the location of user is considered as a new and practical way of managing urban advertising. This research tries to use a concept of Geofence and GIS tools to create a citizen-oriented called Customer Finder in order to display advertisements on customers' mobile phones based on their spatial and temporal in urban environments. Through this system, business owners can provide advertisements to their potential customers at a specific place and time. The system is divided into three parts: site management, business owners (stores), and users (customers). Site administration, in addition to managing the site, is responsible for creating, updating and changing the Geofence of the stores. Business owners can enter their ads in the system with a specific time and related Geofence, and customers also receive messages and notices such as ads and discounts when they enter the Geofence range. The system was tested in the 6th District of Tehran with a radius of 400 meters and the advertising of several stores by the system was received. The usability and satisfaction of the system was measured using the service usability system (SUS). proposed system obtained satisfaction of over 70% for customers.Keywords: Geofence, targeted advertising, location-based services (LBS), citizen-oriented GIS
-
Pages 601-628One of the most important reflections of contemporary urbanization is the emergence and spread of harmful neighborhoods in the center or around cities.These settlements can be considered as forgotten and unplanned parts in comparison with other urban settlements, which are highly sustainable in terms of sustainability The aim of this study is to determine the level of stability of informal settlements in Ardebil and prioritize them for future planning. It has been done. The current research is applied in terms of descriptive-analytical method. The required information was collected through library and field studies. The statistical community of the 15 informal settlements in the city of Ardabil.To analyze the data, Excel software and SPSS software were used and using the barometric model, the stability of the stability levels of the target areas was determined and finally maps were mapped for better representation using ArcGIS software.According to the results of the implementation of this model, the Salman Abad area with a score of (0.501) has a moderate sustainability and then the Kazemabad neighborhood (344/0), Islamabad (0.200) in the situation of potential instability and other neighborhoods The goal is in an unstable state.In general, target ecosystems average (0.21l) and human well-being (0.249) are at very low levels in terms of overall target well-being. Therefore, it can be concluded that the level of sustainability in these neighborhoods is not well-suited. Therefore, development plans are appropriate to the strengths and weaknesses of each neighborhood based on the sustainability levels of each of these settlements.Keywords: stability measurement, stability barometer, instability level, informal settlements in Ardebil
-
Pages 629-653Density is one of the important issues in urban studies, and one of the most important city formation, and its monitoring is also important in the city developments analysis. this research purpose is descriptive – analytical, and is about changes and the spatial-temporal distribution evaluation of urban Density indices in urmia city(Area,population,Gross Residential and Net Residential Densiy, Building Densit, per capita , floor Area ), using data and statistical methods such as Moran , Gray ,Shannon Entropy and relative and Williamson coefficients and with Median ,Std. Deviation, Range ,Skewness, Kurtosis during 1996- 2016 .The results show that In the past 20 years in Urima city, values of all indices had increasing, and moving towards the limited compression by using the significant models, but inequality and lack of equivalence in most indicators distribution, and their distribution in city, and this is increasing inequality polar distribution explanation in the city. Consequently, Zones 1 and 2 are the most populated regions in the city, and the first one from the point of building density and infrastructure overhead, and the second from the point of net population density amongst the city's regions, the most inequality is the zone 5 because it was more unbalanced and has the most inequality in distribution.Keywords: Density, Spatial distribution, Statistical models, Urmia city
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.