نشریه پیشرفت های نوین در روانشناسی، علوم تربیتی و آموزش و پرورش
پیاپی 19 (دی 1398)

هدف مقاله حاضر بررسی چالش ها و مزایای شبکه اجتماعی از منظر توجه به یادگیری جمعی بود. بدین منظور گروه انجمن مطالعات برنامه درسی به عنوان جامعه و اعضای فعال مشارکت کننده در آن به عنوان نمونه در نظر گرفته شدند و از آنها با استفاده از مصاحبه باز و ساختار نیافته به عمل آمد.نتایج تحقیق فوق حاکی آن بود که عمده چالش های موجود در این شبکه اجتماعی عبارتند از:یادگیری سطحی، فشارهای ناشی از نظام رسمی، بازده یاگیری کم، عدم وجود سازماندهی. مزایا این شبکه اجتماعی عبارت بود از:افزایش یادگیری تصادفی، افزایش تعامل بین دانشجویان،افزایش تعامل با اساتید،افزایش رشد حرفه ای.

روان شناسی شخصیت، یکی از ابعاد مهم علم روان شناسی است و نظریه پردازان برجسته ای در این حوزه به فعالیت پرداخته اند. با تحلیل شخصیت های مختلف از جمله: شخصیت های داستان، فیلمنامه، رمان و... می توان به عمق شخصیت آن ها و پیام نهایی که در رفتار و شخصیت آن ها نهادینه شده است، پی برد. متاسفانه تحلیل شخصیت هایی که تاکنون در حوزه های مختلف صورت گرفته است، در اکثر موارد متمرکز بر شخصیت های بزرگسال بوده و کمتر به تحلیل شخصیت های کودکان پرداخته شده است. هدف این مقاله، تحلیل روان شناختی شخصیت علی و زهرا،کودکان نقش اول فیلمنامه ی بچه های آسمان از مجید مجیدی، مطابق نظریه روانی - اجتماعی اریکسون به روش تحلیلی – توصیفی می باشد. این فیلمنامه از معروف ترین و موفق ترین آثار سینمایی معاصر بوده و جوایز بین المللی متعددی دریافت کرده است. هم چنین این فیلمنامه به دلیل داشتن مضامین عمیق والای انسانی، در کتاب آموزش زبان انگلیسی دوره ی دبیرستان کشور ژاپن، تحت عنوان " یک جفت کفش " در ده صفحه و همراه با عکس هایی از این فیلم تدریس می شود. مطابق با نتایج به دست آمده، به نظر می رسد که علی و زهرا بحران پیش روی خود (سخت کوشی در برابر حقارت) را با موفقیت پشت سر گذاشته و با آمادگی وارد مراحل بعدی رشد روانی – اجتماعی خواهند شد و این موفقیت را تا حدود بسیاری مرهون نقش والدین و اطرافیان آن ها در زندگی خود هستند.

مخافظت از محیط زیست وظیفه تمامی اقشار جامعه است. چرا که تهدید جدی در سطح بین المللی متوجه تمام مردم می باشد. تاثیرپذیری مردم از رسانه ها می تواند نگرش آنها را نسبت به محیط اطراف و در واقع محیطی که در آن به زندگی مشغولند تغییر دهد. به همین دلیل رسانه ها تاثیر زیادی در ارتقا سطح کیفی و کمی و همچنین فرهنگی و اجتماعی افراد ایفا می کنند. در همین راستا هدف اصلی این پژوهش تاثیر رسانه های \"دیداری\" و \"شنیداری\" بر زیباسازی محیط زیست می باشد. روش تحقیق در این پژوهش، به صورت کتابخانه ی است، بدین شکل که ابتدا با جستجو در پایگاه ها و سایت های اینترنتی و بانک های اطلاعاتی و استنادی همانند: پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران، SID، سیویلیکا، مرکز حقیقات کامپیوتری و با مراجعه به کتابخانه ای دیجیتالی (کتابخانه ای دیجیتالی نور، دانشگاه پیام نور و دانشگاه تهران) و برخی کتابخانه ا، با استفاده از کلمات کلیدی تحقیق در بین منابع مختلف با توجه به موضوع انتخابی و تحقیقاتی که انجام گرفته است، کتابها، مقالات، مجلات، پایان نامه ها و سایت های اینترنتی نیز مورد استفاده قرار می گیرد.

طی سال های اخیر حرکت از آموزش فعالیت محور به سوی آموزش عملکردمحور و متعاقب آن رهنمون شدن به سوی پارادایم تکنولوژی عملکرد انسانی از جمله مهم ترین جریانات حوزه آموزش و بهسازی منابع انسانی بوده است. هدف این پژوهش، ارائه ی الگویی است تا بخش های آموزش سازمان های کشور بتوانند علاوه بر حرکت در خلال روند تکاملی این حوزه، به کمک آن میزان بلوغ فرآیند یادگیری و بهبود عملکرد خود را اندازه گیری کنند.

پژوهش حاضر از نظر هدف توسعه ای و کاربردی محسوب می شود. همچنین، از لحاظ مبنای داده ها و چارچوب فلسفی و پارادایم آن، دارای طرح تحقیق آمیخته است و از حیث نحوه ی گردآوری داده ها، یک تحقیق توصیفی (غیرآزمایشی) است. برای گردآوری اطلاعات از سه روش مصاحبه ی عمیق، دلفی فازی و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی استفاده گردیده است. 16 نفر از خبرگان حوزه ی آموزش و یادگیری یکی از سازمان های صنعتی- دفاعی، مشارکت کنندگان این پژوهش را تشکیل می داد.

با استفاده از رویکرد تحلیل محتوای ترکیبی جهت دار و تلخیصی، 27 معیار اولیه ی الگوی یادگیری و بهبود عملکرد شناسایی گردید و سپس با استفاده از روش دلفی فازی، معیارها پالایش گردید که در نتیجه ی آن 24 معیار نهایی مشخص گردید. در ادامه اوزان معیارها با استفاده از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی تعیین گردید.

بر مبنای یافته های پژوهش، مقیاسی برای تعیین میزان بلوغ نظام یادگیری و بهبود عملکرد در پنج سطح (صفر، مقدماتی، میانه، پیشرفته و بهینه) ارائه گردید تا از این رهگذر، بستر لازم برای حرکت در مسیر بهسازی مستمر سازمان های مختلف، فراهم آید.

زبان می تواند زمینه ساز پیشرفت، انسجام آموخته ها و مشارکت علمی و عملی در دانش آموزان باشد. این موضوع از جنبه های مختلفی قابل بررسی است. با توجه به وجود زبان ها و گویش ها و لهجه های متفاوت در کشور ایران، برآن شدیم که به موضوع دو زبانگی در این مقاله بپردازیم. این پدیده ارتباط مستقیمی با قدرت خلاقیت، تبیین قیاسی، مقوله بندی تحلیل و پردازش و تفسیر کودکان دارد. حفظ زبان اصلی (مادری) نزد کودکان دوزبانه می تواند نقش مهمی در زندگی اجتماعی علمی و فردی آن ها داشته باشد. لذا ضروری است تا معلمانی که با کودکان دوزبانه کار می کنند درک بهتری نسبت به نقش اساسی و عملکرد زبان اصلی نزد شاگردان دوزبانه داشته باشند. شناخت پدیده دوزبانگی و اثرات مثبت و منفی آن بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان و رفع تنگناهای احتمالی ناشی از این پدیده ، هدف مهم این مقاله است. در این مقاله به بررسی نقش دو زبانه بودن دانش آموزان دوره ابتدایی در فرآیند تحصیلی آن ها و بیان چالش ها و ویژگی های یادگیری این نوع دانش آموزان و سپس به نتیجه گیری و ارائه راهکار پرداخته شده است روش پژوهش در این مقاله شیوه کتابخانه ای است و از کتاب ها و مقاله ها و سایر وسایل ارتباطی جهت جمع آوری اطلاعات استفاده گردیده است. به امید آن که مورد استفاده همکاران محترم قرار گیرد.

موضوع این مقاله بررسی تحلیلی جایگاه بازی در تعلیم و تربیت کودکان از نظر مکاتب غربی و اسلام به روش کتابخانه‏ای(توصیفی-تحلیلی) است. که به علت گستردگی و هم‏پوشانی مکاتب غربی فقط به بیان دیدگاه پیاژه و فروید پرداختیم. از نظر اسلام بازی در تعلیم و تربیت کودک تاثیر بسیاری دارد و باعث رشد همه‏جانبه ابعاد شخصیت او می‏شود. پیاژه معتقد است که فعالیت‏ها و بازی‏های کودک تحت تاثیر رشد ذهنی اوست و متناسب با رشد ذهنی او فعالیت‏ها و بازی‏هایش پیچیده‏تر می‏شود. فروید نیز بازی کودک را وسیله‏ای برای کسب لذت می‏داند که متناسب با رشد جنسی کودک بازی‏هایش تغییر می‏کند. به طور کلی هر سه دیدگاه بر این باورند که بازی باعث رشد همه جانبه کودک می‏شود و در تعلیم وتربیت کودک موثر است. زیرا کودک در بازی مهارت‏هایی را فرامی‏گیرد که با آنها می‏تواند با محیط سازگار شود و در آینده هنگام برخورد با مشکلات رفتار مناسبی از خود نشان دهند.

هدف از انجام این پژوهش بررسی رابطه سرمایه روان شناختی با بهزیستی سازمانی دانشجویان دانشگاه فرهنگیان استان لرستان بود. این تحقیق ازنظر هدف کاربردی و ازنظر ماهیت موضوع توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی دانشجویان دانشگاه فرهنگیان استان لرستان در سال تحصیلی 98-97 که تعداد آن ها جمعا 1103نفر (563 مرد،540زن) بود که بر اساس جدول برآورد حجم نمونه کرجسی و مورگان (1970) از میان افراد جامعه آماری تعداد 285 نفر به عنوان نمونه ی آماری مدنظر قرار گرفتند. ابزار جمع آوری داده ها در این پژوهش شامل دو پرسشنامه فعالیت های بیانگر شخصی (PEAQ) واترمن 2008 و پرسشنامه سرمایه روان شناختی (PCQ) لوتانز 2007 بود. برای تجزیه وتحلیل داده ها از آمار توصیفی (میانگین، انحراف معیار) و آمار استنباطی (آزمون کلموگروف-اسمیرونف، ضریب همبستگی اسپیرمن) استفاده شد؛ که نتایج تجزیه وتحلیل داده ها وجود رابطه مثبت و معنی دار بین سرمایه روان شناختی و مولفه های آن با بهزیستی سازمانی را مورد تایید قرار داد

پژوهش حاضر از نوع تحقیقات توصیفی – همبستگی است، که با هدف بررسی نقش میانجی گرایانه تنظیم شناختی هیجان در رابطه با ویژگی های خلق و خو و تحریف های شناختی با کنترل خشم دانش آموزان قلدر می باشد.

جامعه آماری این پژوهش کلیه دانش آموزان دوره دوم متوسطه آموزش و پرورش شهر مشهد می باشند. که از بین آنها نمونه ای با حجم 220 نفر از دانش آموزان پسر قلدر (با نمره بالا در پرسشنامه قلدری) بود که به صورت نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. ابزارهای اندازه گیری متغیرهای پژوهش که شامل پرسشنامه های قلدری ایلنویز اسپیلج و هالت (2001)، تنظیم هیجانی گراتز و رومر (2004)، پک لیست فعال سازی- غیرفعال سازیصفات تایر (1989) و مقیاس تحریف های شناختی بین فردی حمام چی و بیوک اوز ترک (2004) می باشند، تجزیه و تحلیل شدند که اساس آزمون های تحلیل مسیر با روش بارون و کنی و همبستگی پیرسون می باشد.

نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد تنظیم شناختی هیجانی در رابطه با ویژگی های خلق و خو و تحریف های شناختی با کنترل خشم در میان دانش آموزان نقش میانجیگرانه دارد.

بر اساس نتایج معادلات ساختاری مشخص شد که تنظیم شناختی هیجان نقش میانجیگرایانه در رابطه بین متغیرهای مذکور دارد و همچنین رابطه بین ویژگی های خلق و خو بر تمامی خرده مقیاس های تحریف های شناختی و کنترل خشم دانش آموزان مستقیم و معنادار است.

هر آسیب های رفتاری – اجتماعی از جمله اختلالات و آسیب های شایع و ناتوان کننده هستند که برای دانش آموز، نوجوان، اولیای مدرسه، معلم و خانواده ها مشکلات و معضلاتی را در پی دارد. گسترش انحرافات و بزهکاری در جامعه و تعمیق آن در بین گروه های مختلف بخصوص دانش آموزان تبدیل به ارزش های فرعی در جامعه شده و به تدریج ارزش ها و هنجارهای حاکم بر جامعه را سست خواهد ساخت. در این راستا، هدف اصلی تحقیق حاضر، بررسی راه های کاهش تمایل دانش آموزان به رفتارهای انحرافی بر اساس نظریه هیرشی است. تحقیق حاضر با روش اسنادی – کتابخانه ای به مطالعه مساله ی مورد نظر پرداخته است. یافته های تحقیق نشان می دهد که بر مبنای نظریه پیوند اجتماعی هیرشی(1969) وقتی نوجوانان و جوانان – دانش آموزان به والدین شدیدا وابسته هستند، متعهد به خط مشی های مرسوم عمل باشند، درگیر در فعالیت های معمول و مرسوم، و باور و اعتقاد به اعتبار ارزش های اخلاقی جامعه(باورهای هنجاری) دارند، احتمال بروز بزهکاری کمتر خواهد شد. به عبارت دیگر، زمانی که پیوند اجتماعی با جامعه ی متعارف قوی است، نوجوان را از انحراف ممانعت خواهد کرد.

هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر جنسیت در تعامل با اعتیاد بر افسردگی و افکار خودکشی است. این پژوهش از نوع علی-مقایسه ای است. جامعه ی آماری پژوهش را معتادان زن و مرد حاضر در مراکز ترک اعتیاد شهرستان بابل و خانواده هایشان که دارای مشکل اعتیاد نبودند به عنوان جامعه غیر معتاد تشکیل دادند. برای نمونه از جامعه ی معتادان 35 مرد و 35 زن به شیوه ی تصادفی ساده (قرعه کشی) و از جامعه ی غیر معتادان (خانواده ی افراد معتاد)، 35 مرد و 35 زن به شیوه ی در دسترس به عنوان نمونه انتخاب شده اند. برای گردآوری داده ها از ویرایش دوم پرسشنامه ی افسردگی بک (BDI-II) و پرسشنامه خودکشی بک استفاده گردیده است. اطلاعات جمع آوری شده و با استفاده از روش آماری تحلیل واریانس دو عاملی، واریانس یک راهه و مقایسه میانگین ها تجزیه و تحلیل شد. نتایج تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد جنسیت در تعامل با اعتیاد بر افسردگی و افکار خودکشی تاثیر دارد. بر اساس اطلاعات بدست آمده افسردگی و افکار خودکشی در زنان بیشتر از مردان است. همچنین میزان افسردگی و افکار خودکشی در معتادان بیشتر از غیر معتادان است. در نتیجه میزان افکار خودکشی و افسردگی در زنان معتاد بیشتر از غیر معتاد است و همچنین گروه معتاد در مقایسه با غیر معتاد از افسردگی و افکار خودکشی بیشتری رنج می برند.

پژوهش حاضر با هدف مقایسه سبک های دلبستگی با گرایش به اعتیاد انجام گرفت. جامعه آماری این تحقیق کل دانش آموزان پسر اول تا سوم دبیرستان های شهر تهران است که در سال تحصیلی 96-97 مشغول به تحصیل بودند. به روش نمونه گیری چند مرحله ای 135 نفر انتخاب و تست روی آنها اجرا شد. سپس برای هرسبک 30 نفر که بالاترین نمره را در آن سبک داشتند انتخاب و مورد تحلیل قرار گرفت. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه دلبستگی بزرگسالان و آمادگی به اعتیاد استفاده شد. پس از تجزیه و تحلیل داده ها به علت تخطی از فرض همسانی واریانس ها از آزمون غیر پارامتریک کروسکال-والیس و آزمون تعقیبی U من-ویتنی استفاده شد. یافته های حاصل از آزمون کروسکال-والیس نشان داد که بین سه سبک دلبستگی (ایمن، اضطرابی و اجتنابی) با گرایش به اعتیاد تفاوت معناداری وجود دارد و نتایج آزمون تعقیبی U من-ویتنی نشان داد که بین سبک های دلبستگی دو به دو با گرایش به اعتیاد هم تفاوت معنادار وجود دارد.

امروزه اینترنت بخش جدایی ناپذیر زندگی ما انسان ها است واین ابزار نیز همچون هزاران ساخته دست بشر دارای ابعاد خوب وبد است. درهمین راستا این پژوهش به بررسی نقش واسطه ای ناگویی هیجانی در رابطه بین الگوی ارتباطی خانواده و ویژگی های شخصیتی با اعتیاد به اینترنت در نوجوانان پرداخت. روش پژوهش توصیفی-همبستگی و جامعه آماری این پژوهش 2586 نفر از دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه با گرایش های فنی،کاردانش ونظری شهرستان شهرضا در سال تحصیلی98- 1397 که به روش نمونه گیری طبقه ای به تعداد300 نفر انتخاب و برای تجزیه وتحلیل آماری از نرم افزار لیزرل استفاده شد. از پرسشنامه های شخصیت نئو، پرسشنامه الگوی ارتباط خانواده ریچی وفیتزپاتریک، پرسشنامه ناگویی هیجانی تورنتو و آزمون اعتیاد به اینترنت یانگ استفاده شد. یافته ها نشان داد الگوهای ارتباطی خانواده دارای دو خرده مقیاس جهت گیری همنوایی وجهت گیری گفت وشنود به صورت مستقیم وهمچنین به واسطه ناگویی هیجانی به صورت غیر مستقیم، اثری بر اعتیاد به اینترنت در بین نوجوانان نداشتند. اثر مستقیم ناگویی هیجانی بر متغیر اعتیاد به اینترنت به لحاظ آماری معناداربوده واثرات مستقیم صفات روان رنجوری، برون گرایی و وظیفه شناسی بر متغیر اعتیاد به اینترنت به لحاظ آماری معنادار ولی به واسطه ناگویی هیجانی تنها ویژگیهای روان رنجوری وبرونگرایی بر متغیر اعتیاد اینترنت اثر غیر مستقیم داشتند.

پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه بین ساختار خانواده،گرایش به خودکشی با رضایت از زندگی در بین مردان معتاد انجام شد. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی می باشد. جامعه آماری شامل کلیه مردان معتاد که از خرداد 95 تا شهریور95 به کلینیک های ترک اعتیاد اعم از خصوصی و دولتی شهر رشت مراجعه کرده بودند. نمونه آماری این پژوهش 150 نفر بود که از میان مردان معتاد که به شیوه تصادفی ساده انتخاب شدند. به منظور جمع آوری داده ها از ابزار سنجش خانواده اپشتاین، بالدوین وپیشاپ (1983)، پرسشنامه افکار خودکشی آنتون ورید (1991)، رضایت از زندگی داینر و همکاران (1987) استفاده شد. به منظور تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه با استفاده از نرم افزار SPSS18 انجام شد. یافته ها نشان داد که بین ساختار خانواده با رضایت از زندگی رابطه مثبت و معنادار و بین گرایش به خودکشی با رضایت از زندگی رابطه منفی و معنادار وجود دارد. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که ساختار خانواده 72 درصد و گرایش به خودکشی نیز 74 درصد از تغییرات رضایت زندگی را پیش بینی می کنند. نتایج نشان داد که بین ساختار خانواده،گرایش به خودکشی با رضایت از زندگی در بین مردان معتاد رابطه وجود دارد.