فهرست مطالب

مطالعات نقد زبانی و ادبی - پیاپی 10 (پاییز 1398)

نشریه مطالعات نقد زبانی و ادبی
پیاپی 10 (پاییز 1398)

  • تاریخ انتشار: 1398/11/16
  • تعداد عناوین: 7
|
  • فاطمه کاسی*، عاطفه موسی پور صفحات 5-19

    بی تاریخی از مسائل جامعه ی ایرانی است که بر اثر همزادان شکل می گیرد .این مساله در رمان ها بازتاب می یابد.مضمون اصلی رمان یکلیا و تنهایی او مهم که ، ترین اثر تقی مدرسی برگرفته از اسطوره های عهد عتیق است، تنهایی است .شخصیت های این رمان نجات خود را در پناه بردن به همزاد و نیمه ی دیگر خود می دانند .اما در این زمینه شکست می خورند .زیرا همزاد همواره تکرار می شود تا به همزادان و در نتیجه ایستایی جامعه تبدیل می شود .تکرار این رویداد در جوامع سبب می گردد که تاریخ آن ها با پدیده ی همزادان مواجه شود و حرکتی در آن ها رخ ندهد .هدف این پژوهش بررسی همزادان و شخصیت های همسان در رمان یکلیا و مرداد 28 تنهایی اوست که عوامل سیاسی و اجتماعی عصر نویسنده و شکست روشن فکران در در آفرینش و محبوبیت این رمان تاثیرگذار بوده است .در پایان به پیامد پدیده ی همزادان یعنی بی تاریخی و راه حل آن؛ جهانی شدن و شرق وغرب شناسی پرداخته ایم.

    کلیدواژگان: بی تاریخی، همزادان، یکیلا، اسطوره، مدرسی
  • علی تسلیمی صفحات 20-29

    جورجو آگامبن در آثارش از جهان نوین و آثار ادبی اش انتقاد می کند .رویکرد او اگرچه با زبانی تازه ارائه شده است، مفهومی سنتی را بازتولید می کند .وی کسب تجربه ی ناب را در روزمرگی پس از جنگ جهانی ناممکن دانسته است، تجربه ای که نخستین بار در کودکی رخ داده است، باید در بزرگسالی ادامه یابد، اما این تجربه تنها در بزرگسالی گذشتگ ان رخ داده است .امکان صادق هدایت که رمانی «بوف کور »تجربه در در جهان معاصر است، همانی نیست که آگامبن می خواهد .اما هنگامی که راوی بوف کور از تجربه ی مرگ یاد می کند، درمی یابیم که او در عمل این تجربه را در جهان امروزی نشان داده است .به هر روی صادق هدایت خو استه های عرفان گرای آگامبن را برآورده نکرده است .صادق هدایت در این رمان به جای انسان کامل، انسان ناکامل را معرفی کرده است . این مقاله به روش تحلیلی به رمانی از ادبیات فارسی در کنار چند اثر دیگر، از دیدگاه جورجو آگامبن می پردازد.

     

    کلیدواژگان: تجربه، گودی، زبان، مرگ، بوف کور
  • حسن اکبری بیرق*، فاطمه نفری صفحات 30-63

    پژوهش مذکور در حوزه ی ادبیات تطبیقی صورت گرفته و هدف از آن این است که شیوه ی روایت های عاشقانه را در شعر سه شاعر شناخته شده ی فرهنگ و ادب ایران، عرب و انگلیس بهنام های سیمین بهبهانی، سعادالصباح و امیلی دیکنسون، به بوته نقد و تطابق بکشاند و وجوه اشتراک و افتراق هنر و اندیشه ی آنان را در این زمینه تجزیه وتحلیل کند .برای دست یافتن به این هدف، ابتدا به ارائه ی کلیاتی از ادبیات و نقد تطبیقی پرداخته شد و آنگاه با پرداختن به درون مایه هاو مضامین شعری این سه بانوی شاعر، اندیشه های متفاوت هریک در مضمون عشق، مورد بررسی وتحلیل تطبیقی قرارگرفت .لازم به ذکر است که در بررسی تطبیقی شعر و اندیشه سه شاعر موردنظر، رویکرد ما بیشتر به مکتب ادبیات تطبیقی فرانسوی بوده است . اهمیت مسئله ی تحقیق در آن است که با مقایسه ی شیوه های مختلف بیان مفهوم عشق در شعر سه شاعر از سه زبان و فرهنگ مختلف به تاثیر زمان و مکان، اشتراکات و تفاوت های موجود در بیان عاشقانه هایشان پی برده و محدوده یا اندازه ی تاثیرگذاربودن یا نبودن این عوامل، واکاوی شود. نتایج این پژوهش توصیفی- تطبیقی حاکی از آن است که بعد زمان و مکان و تفاوت های فرهنگی، تاثیر چندانی بر عاشقانه سرایی شاعران مورد نظر نداشته و تفاوت های آن فقط در موارد جزئی که در جای خود بدان اشاره شده می باشد.

    کلیدواژگان: ادبیات تطبیقی، سیمین بهبهانی، امیلی دیکنسون، سعاد الصباح، عشق
  • زینب سادات هاشمی * صفحات 57-76

    شوقنامه اثر شاعری به نام صادقا اهل پاکستان است که نسخه ی آن در بخش نسخ خطی دانشگاه پنجاب نگهداری می شود و تاکنون تصحیح و چاپ نشده و ناشناخته باقی مانده است .داستان، روایتی تغزلی از اشتیاق و علاقه بین دو معشوقه با نامه ای مرزاخان و صاحبان را به تصویر می کشد .شاعر با بیانی حکیمانه و موجز بسیاری از مباحث اخلاقی و حکمی را در خلال داستان می گنجاند و پی درپی عشق و محبت را توصیف می کند .این پژوهش بر آن است تا برای نخستین بار به معرفی این منظومه داستانی بپردازد .روش تحقیق در این پژوهش به صورت اسنادی- تحلیلی است و سعی شده به صورت بازخوانی نسخه موجود مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد.

    کلیدواژگان: ادبیات غنایی، نسخه خطی، شوق نامه، مرزا و صاحبا، احمدخان ابدالی
  • علیرضا آذرپیک*، پروین احمدی صفحات 85-114

    بر پایه ی رویکرد شناختی ممکن است زبان فاقد معنای ثابت و دقیق- مفهوم صریح- باشد. در تقابل با این آرا رویکرد معنی شناسی ساختگرا حکایت از یک نکته ی عمده دارد و آن این که در این نوع مطالعه ی معنی نیز باید وجود یک یا چند معنی ثابت و مشخص برای هر واژه قائل بود و معناهای از پیش تعیین شده در آن از اهمیت زیادی برخوردارند .هدف این مقاله آن است که با تجزیه و تحلیل نظریه های گوناگون در حیطه ی معنی شناسی ثابت کند هر واژه ما را از لحاظ معنی شناسی فراتر از معنی شناسی ساخت گرا، شناختی و... به معنی شناسی عمیق گرا با کارکردی بر مبنای دیالکتیک ادراکی و حقیقت عمیق در کلمات سوق می دهد زیرا هر کلمه دارای یک حقیقت عمیق است که بعد ثابت معنایی و ابعاد متغیر معنایی را می پذیرد. ضرورت انجام چنین مطالعه ای گشودن راهیست برای تصمیم گیری در مورد معنای ثابت و متغیر یک واژه بر اساس مستندات زبان شناختی و در انتها خواهیم دید که قائل شدن به حقیقت عمیق در مورد معنای واژگان یک ره یافت تازه در عرصه ی معنی شناسی است که انواع قائل شدن به تک معنایی، چندمعنایی، هم معنایی و... را جزء بار ژنتیکی کلمات می داند.

    کلیدواژگان: معنی، معنی شناختی، مکاتب معنی شناسی، معنی شناسی عمیق گرا
  • مینا نبئی*، رضا فهیمی صفحات 115-145

    حل مساله، یکی از مهارت های دهگانه در تعریف سازمان جهانی بهداشت است .در پژوهش حاضر، با تکیه بر این مهارت، شخصیت های شاهنامه مورد واکاوی روان شناختی قرارگرفته و از این رهگذر حل مساله های کارامد و ناکارامد بررسی شده است. روش این مقاله، تحلیل محتوای کیفی و جامعه آماری آن، تمام ابیات شاهنامه است. بررسی مفهوم مهارت حل مساله در علم روان نقش خردمندان و بی ، شناسی خردان در فرود و فراز داستان تاثیر مهارت ، ها های دیگر و سبک رفتاری شخصیت از موضوعات ، ها در این مهارت و علت لاینحل باقی ماندن برخی مسائل محوری این نوشتار است .در نتیجه با نگاهی در شاهنامه، درمی یابیم مسائل و مشکلات در این اثر سترگ به شیوه های گوناکون حل می از عوامل موفقیت در این مهارت ، شود و خردمندی است؛ از این رو نداشتن خرد کافی و مهارت حل مساله یا درست اجرا نکردن مراحل آن منجر بن بست های ارتباطی و وقوع تراژدی ها می گردد.

    کلیدواژگان: شاهنامه فردوسی، روان شناسی، مهارت های زندگی، مهارت حل مساله، خرد
  • مریم رشیدی * صفحات 146-163

    بررسی مطالعه و ثبت هر کدام از گونه های زبانی، برای پیبردن به چگونگی سازوکار نظام زبانهای بشری بسیار حائز اهمیت است. از جمله موضوعات مورد بررسی ذیل مطالعات زبانشناسی، بررسی فرآیند نحوی حرکت پرسش واژه و مشخصا پرسش واژه های چندگانه در زبان هاست. در پژوهش حاضر، تلاش بر آن بوده است تا در چارچوب برنامه ی کمینه گرا و بر اساس اصل جذب نزدیک ترین پرسش واژه، جایگاه جملات حاوی دو یا چند پرسش واژه و شیوه ی عملکرد آن ها در زبان مازندرانی مورد مطالعه قرار گیرد .هدف از این پژوهش، ارزیابی نوع نگرش این رویکرد در بررسی این گونه از ساخت های دارای پرسش واژه در زبان مازندرانی است. بررسی ساخت های حاوی ادات استفهامی چندگانه در این زبان نشان می دهد که انشقاق پرسش واژه نمی ACP ها در این زبان نیازمند اعمال اصل باشد .در پرسش واژه های دوتایی یا متمم ، چندتایی درجا که حرکت وجود ندارد ساز دارای ویژگی سوالی نبوده و feature wh ضرورتی ندارد که عبارت پرسشی در جایگاه مشخص expression گر گروه متمم نما قرار گیرد .در مورد جملاتی که حرکت پرسش واژه نیازی به اعمال اصل ، ها در آن اختیاری بوده نیست. داده های این پژوهش به روش کتابخانه ACP ای و استفاده از شم زبانی گویش وران گردآوری شده و شیوه بررسی آن ها توصیفی- تحلیلی می باشد.

    کلیدواژگان: برنامه کمینه گرا، حرکت پرسش واژه های چند گانه، زبان مازندرانی، اصل جذب نزدیک ترین پرسش واژه