مجله پژوهش های کاربردی در مشاوره
سال دوم شماره 1 (پیاپی 4، بهار 1398)

طی سال های گذشته تاکنون در حوزه ی مطالعه ی آشفتگی روانشناختی افراد، در مواجه با موقعیت های نامطلوب، توجه به مداخلاتی از جمله فنون چشم انداز زمان که پنج بعد گذشته ی مثبت، گذشته ی منفی، حال لذت -گرایانه، حال قضا و قدری و آینده را در بر می گیرد، برای ایجاد آرامش روانی و سازگاری فردی حایز اهمیت است. با توجه به همین امر پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی درمان چشم انداز زمان بر نشخوار فکری مادران کودکان اتیسم انجام شد. این پژوهش در یک طرح نیمه-آزمایشی، و طی یک کارآزمایی کنترل شده تصادفی دو گروهی (یک گروه آزمایش و یک گروه کنترل) پژوهشی سه مرحله ای با سنجش در خط پایه، پس از مداخله (پس آزمون) و در مرحله پیگیری اجرا گردید. از میان جامعه آماری مادران کودکان اوتیسم، تعداد 30 نفردر شهر اصفهان بر اساس معیارهای ورود به پژوهش به صورت دسترس انتخاب و به طور تصادفی به گروه آزمایش(15=n: تحت برنامه درمانی چشم انداز زمان طی 8 جلسه گروهی یک بار در هفته) و گروه کنترل(15=n: مداخله یی دریافت نکرد) گمارده شدند. کلیه شرکت کنندگان مقیاس های امید بزرگسالان اسنایدر اسنایدر(1991) و نشخوار فکری نولن هوکسما و مارلو (1991) را در سه مرحله خط پایه، پس از اجرای درمان چشم انداز زمان ودر مرحله پی گیری تکمیل کردند.

پژوهش حاضر با هدف مقایسه سبک های دلبستگی و باور به دنیای عادلانه بین دختران نوجوان با رفتارهای خودآسیب رسان و عادی انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل دختران نوجوان منطقه 2 شهر تهران در سال 1398 بودند. نمونه های پژوهش شامل 200 نفر که 100 نفر از آنها حداقل یکبار رفتار خود جرحی غیر خودکشی را انجام داده بودند و 100 نفر بدون سابقه رفتار خودجرحی بودند. نمونه گیری به شیوه در دسترس انجام شد. برای گردآوری داده ها از مقیاس رفتارها و کارکردهای خود جرحی کلونسکی و گلن (2009)، باور به دنیای عادلانه داگلاس و ساتون (2005)، دالبرت، لیبکوس، سالی و گوچ (2001) و سبک های دلبستگی کولینزو رید در سال (1990) استفاده شد. پژوهش علی- مقایسه ای بود که برای تحلیل داده ها از آزمون تحلیل واریانس چندمتغیری استفاده شد. یافته ها نشان داد، تفاوت معنی داری در سبک دلبستگی نزدیک بودن بین دختران نوجوان با رفتارهای خودآسیب رسان و عادی وجود دارد (001/0p<) و بین سبک های وابستگی و اضطرابی تفاوت معنی داری مشاهده نشد. مقادیر میانگین حاکی از پایین بودن سبک نزدیک بودن در دختران نوجوان با رفتارهای خودآسیب رسانی نسبت به گروه عادی بود. همچنین از بین ابعاد باور به دنیای عادلانه، تنها مولفه باورهای دنیای ناعادلانه در بین دختران نوجوان با رفتارهای خودآسیب رسانی و عادی تفاوت معنی داری نشان داد (001/0p<). که میانگین باورهای دنیای ناعادلانه در بین دختران نوجوان با رفتارهای خودآسیب رسانی بالاتر از گروه عادی بود.

پژوهش حاضر با هدف مقایسه ی کیفی ویژگی های ارتباطی خانواده ی مبدا در زنان مطلقه و غیر مطلقه انجام شده است. جامعه ی آماری پژوهش را کلیه ی زنان مطلقه مراجعه کننده به خانه ی سلامت منطقه 3 شهر تهران که حداقل 2 سال از طلاق آن ها گذشته بود و نیز کلیه زنان غیر مطلقه شهر تهران با حداقل 2 سال سابقه ی زندگی مشترک با رضایت زناشویی بالا تشکیل دادند. از میان جامعه ی مذکور نمونه گیری به صورت هدفمند تا حد اشباع (15 زن مطلقه و 15 زن غیر مطلقه) انجام شد. سپس با استفاده از مصاحبه ی نیمه ساختار یافته داده های مرتبط با افراد نمونه جمع آوری شدند و پس از تحلیل محتوای مصاحبه ها و کد گذاری نهایی آنها، سه شاخص اصلی در هر گروه استخراج شد: الگوهای بین فردی زوجین با یکدیگر، الگوهای بین فردی والدین-فرزندان و الگوهای بین فردی فرزندان با یکدیگر. نتایج نشان می دهد ویژگی های ارتباطی بین اعضای خانواده مبدا در زنان مطلقه در مقایسه با زنان غیرمطلقه، ناکارآمد و غیر سازنده بوده و در نحوه ارتباطات و به دنبال آن رضایت زناشویی فرزندان این خانواده ها تاثیرگذار خواهد بود؛ لذا توجه ویژه به ویژگیهای ارتباطی در خانواده های مبدا زوجین در مشاوره پیش از ازدواج از ضروریات داشتن جامعه سالم می باشد.

هدف از پژوهش حاضر بررسی ساختار عاملی، اعتبار و روایی پرسشنامه مهارتهای تحصیلی بوده است. جامعه آماری پژوهش کلیه دانش آموزان پایه نهم شهر شهرکرد بود که از بین آنان 320 نفر به صورت تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده پرسشنامه مهارتهای تحصیلی، اشتیاق تحصیلی و اهمالکاری تحصیلی بود. معدل دانش آموزان نیز به عنوان شاخص عملکرد تحصیلی آنان در نظر گرفته شد. داده ها با استفاده از آزمونهای تحلیل عاملی و همبستگی تحلیل شدند. نتایج تحلیل عاملی تاییدی نشان داد مدل مفروض با داده ها منطبق است و پرسشنامه مهارتهای تحصیلی دارای شش عامل جداگانه است که عبارتند از مهارت مطالعه و خواندن، ، مهارت یادداشت برداری، مهارت خلاصه نویسی، مهارت تمرکز، مهارت برنامه ریزی و مهارت امتحان دادن. همسانی درونی نیز از طریق آلفای کرنباخ برای شش خرده مقیاس بین 50/0-66/0 و برای نمره کل آزمون 83/0 بود. جهت بررسی روائی سازه همگرا از آزمون اشتیاق تحصیلی و معدل دانش آموزان استفاده شد. ضریب همبستگی بین آزمون مهارتهای تحصیلی و اشتیاق تحصیلی55/0 و عملکرد تحصیلی 31/0 بود که در سطح کمتر از 001/0 معنی دار بودند. جهت بررسی روائی سازه واگرا از آزمون اهمالکاری تحصیلی استفاده شد که نتایج نشان داد همبستگی بین دو آزمون 56/0- بوده و در سطح کمتر از 001/0 معنی دار می باشد. با توجه به نتایج این پژوهش میتوان گفت مقیاس مهارتهای تحصیلی ابزاری معتبر و مناسب جهت سنجش میزان مهارتهای تحصیلی دانش آموزان می باشد.

هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر بازی درمانی شناختی-رفتاری بر مهارت اجتماعی و سازگاری دانش آموزان دختر کم توان ذهنی آموزش پذیر بود.روش تحقیق نیمه آزمایشی بود و نمونه پژوهش از بین دانش آموزان کم توان ذهنی مدرسه ساربان(شهر نجف آباد)، به تعداد 22 نفر انتخاب شدند و افراد نمونه مورد نظر(22نفر) در دو گروه 11 نفری آزمایش و کنترل جایگزین شدند. ابتدا از معلمان خواسته شد که برای افراد گروه نمونه، یک پیش آزمون (پرسشنامه اختلال رفتاری راتر و پرسشنامه سنجش نقاط ضعف و قوت کودک)به منظور تعیین مهارت و سازگاری اجتماعی را برای هر دو گروه آزمایش و کنترل تکمیل کنند.بعد از اجرای آزمون،برنامه ی مداخله ای برای افراد گروه آزمایش طی 10 جلسه 30 دقیقه ای در مدرسه ساربان(نجف آباد) اجرا شد. به طوری که افراد گروه کنترل این آموزش ها را دریافت نمی کردند. پس از پایان جلسات آموزشی، هر دو گروه با استفاده از (آزمون های فوق) ،مجددا مورد ارزیابی قرار گرفتند و نمرات آن ها به عنوان پس آزمون در نظر گرفته شده ،برای تجزیه و تحلیل داده ها در بخش آمار توصیفی از میانگین و انحراف معیار و در بخش آمار استنباطی نیز با توجه به طرح پژوهشی که دارای پیش آزمون می باشد، از تحلیل کوواریانس تک متغیری استفاده شد. نتایج دو فرضیه اصلی بدین صورت می باشد: بازی درمانی شناختی رفتاری بر مهارت اجتماعی وسازگاری دانش آموزان کم توان ذهنی تاثیر دارد.

پژوهش حاضر با هدف تحلیل و بررسی آثار پرفروش سینمای ایران با موضوع های اجتماعی و خانوادگی در دیدگاه سیستمی بر خانواده های ایرانی در سالهای 95-92 انجام گرفت. پژوهش حاضر کیفی بود که از روش تحلیل محتوا انجام گرفت. جامعه آماری این تحقیق 10 فیلم پر فروش هر سال بین سالهای 92-95 می باشد که از طریق نمونه گیری هدفمند 6 فیلم از این فیلم ها انتخاب و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. روش جمع آوری اطلاعات به صورت به رشته تحریر در آوردن دیالوگ فیلم ها، که مفهوم بندی و سپس زیر مفهوم سازی شد. یافته های پژوهش نشان داد که فیلم های سینمایی پر فروش 4 سال دهه 90 مفهوم مثلث در دیدگاه سیستمی با زیر مفهوم مثلث بی کفایتی را به نمایش گذاشته که در اکثر مثلث ها خانم ها در یکی از اضلاع مثلث حضوردارند. در رتبه ی دوم آمیختگی و در رتبه سوم ائتلاف، و سپس گسلش، فرایند انتقال نسلی، بیراهه، جایگاه قدرت، به ترتیب در رتبه های بعدی مفاهیمی هستند که فیلم های سینمایی به مخاطب خود القا می کنند.