فهرست مطالب

فصلنامه مطالعات روابط بین الملل
پیاپی 48 (زمستان 1398)

  • تاریخ انتشار: 1398/12/19
  • تعداد عناوین: 6
|
  • امیرمحمد حاجی یوسفی*، سیدمهدی حبیبی صفحات 9-41

    چرایی عادی سازی سیاست چین در قبال آمریکا در دهه 1970، پرسشی اصلی پژوهش حاضر است. در پاسخ، نگارندگان این فرضیه را مورد راستی آزمایی قرار می دهند که «روی کار آمدن رهبران جدید با ادراکات متفاوت از رهبران نسل پیشین، متغیر اصلی در عادی سازی سیاست های چین در قبال آمریکا بوده است». چین تحت رهبری مائو تسه دونگ طی دو دهه (1960-1950) علی رغم اتخاذ برنامه های اقتصادی و فرهنگی متعدد ازجمله «جهش بزرگ به جلو»، «راه رفتن با دو پا» «انقلاب فرهنگی» و غیره و همچنین اتخاذ راهبردهایی در سیاست خارجی نظیر «تکیه به یک طرف»، «مبارزه با دو مشت» و «ایده انقلاب جهانی»، نه تنها نتوانست کشور پرجمعیت چین را از فقر و انزوا نجات دهد، بلکه بیش از پیش منجر به فقیرتر شدن مردم و درخطر افتادن موجودیت کشور شد. هم زمانی این شرایط با کناره گیری و سپس مرگ مائو موجب شد تا جناح عمل گرا به رهبری دنگ شیائو پینگ قدرت را در دست گیرند. رهبری جدید و همفکرانش، ادامه سیاست های پیشین را برای مشروعیت حزب و بقای چین، بسیار پرمخاطره تشخیص دادند؛ بنابراین برنامه اصلاحات اقتصادی و لزوم یادگیری و بهره گیری از فرصت های بین المللی که یکی از محورهای آن عادی سازی روابط با آمریکا بود، در دستور کار دولت قرار گرفت.

    کلیدواژگان: آمریکا، چین، عادی سازی، محیط روانی، تغییر رهبران
  • مرتضی شیرودی*، احمدرضا شاه علی صفحات 43-63
    امروزه مساله پیچیده هویت با ورود به دنیای مدرن و سر برآوردن هویت های تازه و خدشه دار شدن     اثر پیش رو می کوشد تا با رویکردی توصیفی تحلیلی و با کاربست ملاحظات کاربردی، به ارائه تحلیلی واقع بینانه از ماهیت رقابت گفتمان مقاومت (شیعی) در تقابل با گفتمان های سلفی و اخوانی در حوزه راهبردی غرب آسیا مبادرت ورزد. از این رو پرسشی که نگارندگان پژوهش حاضر درصدد پاسخ به چرایی آن برآمده اند چنین ترتیب بندی شده است که تاثیرات گفتمان مقاومت(شیعی) بر نظم امنیتی غرب آسیا در مواجهه با گفتمان های سلفی و اخوانی چگونه ارزیابی می گردد؟ فرضیه ای که از معبر پرسش فوق مطرح می گردد آن است که متعاقب دگردیسی های رخ نموده، طی سالیان اخیر، گفتمان مقاومت شیعی در مقابل گفتمان سلفی و اخوانی توانسته است تا کشورهای اسلامی و انقلابی حاضر در حوزه راهبردی غرب آسیا را هم در شکل، هم در روش، هم در شعار و هم در هدف تحت تاثیر خود قرار دهد. انتخاب اسلام انقلابی به عنوان ایدئولوژی مبارزه و مقاومت، کوشش برای دستیابی به حکومت اسلامی و نقش جریان های فکری در لایه های مختلف جوامع اسلامی نمونه های بارزی از تاثیرات ژرف گفتمان مقاومت بر حوزه مزبور به شمار می روند.
    کلیدواژگان: گفتمان سیاسی شیعه، اسلام سلفی، اسلام اخوانی، مجموعه امنیتی منطقه ای و غرب آسیا
  • یونس فروزان، عبدالرضا عالیشاهی*، مجید رفیعی صفحات 65-91
    با ورود نومحافظه کاران به کاخ سفید، بسیاری از سیاست های مبتنی بر دموکراسی، گفتگو و تنش زدایی دوران باراک اوباما جای خود را به سیاست هایی دادکه عملا به تشدید چالش ها با رقبای آمریکا منجر شد. به عنوان مثال، تشدید رقابت های اقتصادی با جمهوری خلق چین، عدم تحقق ائتلاف قدرتمند با اتحادیه اروپا و در نهایت تشدید روزافزون چالش ها با جمهوری اسلامی ایران. در این مقاله نویسندگان با بهره گیری از تئوری بازدارنگی و با تمسک به روش تحلیلی- توصیفی و منابع مکتوب و مجازی درصدد ارائه استدلالی متقن به این سوالند که رویکردهای جمهوری اسلامی در قبال تهدیدات نومحافظه کاران ایالات متحده، به ویژه پس از ورود ترامپ به کاخ سفید مبتنی بر چه سیاستی است؟ فرضیه نویسندگان در این مقاله نشان دهنده این مسئله است که تهدیدات ایالات متحده در قابل جمهوری اسلامی ایران هیچگاه در بعد نظامی صورت نخواهد پذیرفت و یافته های مقاله نیز نشان می دهند که کنشگری تدافعی جمهوری اسلامی ایران در قبال تهدیدات نظامی ایالات متحده مبتنی بر چهار اصل کلان است. نخست؛ قدرت فزاینده سامانه موشکی و بازدارندگی جمهوری اسلامی ایران؛ دوم؛ ائتلاف وسیع جبهه مقاومت شیعیان در منطقه؛ سوم؛ ماهیت شکننده دول متحد آمریکا در منطقه و چهارم تجربه تلخ حضور ایالات متحده در منطقه به ویژه عراق و افغانستان.
    کلیدواژگان: کنشگری تدافعی، پسابرجام، تنش سیاسی، ایران، آمریکا
  • محمدحسن شیخ الاسلامی، مهدی سلامی زواره، مهرداد فلاحی برزکی* صفحات 93-128
    چین و اسرائیل از بسیاری جهات با یکدیگر متفاوتند. چین دارای ده شهر است که به تنهایی از جمعیت کل اسرائیل بیشتر است. هیچ اجتماع یهودی در چین و هیچ اجتماع چینی در اسرائیل وجود ندارند. اسرائیل با مهمترین رقیب جهانی چین یعنی ایالات متحده پیمان دوستی نزدیکی دارد. با این وجود، ارتباط این دو بازیگر در زمینه های مختلفی روبه رشد بوده است. سال های اخیر از نظر تجارت، سرمایه گذاری، آموزش و تبادل توریست میان چین و اسرائیل مناسبات زیادی برقرار شده است و شاهد همکاری های زیادی در بخش علمی-فناورانه بوده ایم. با توجه به موارد فوق، این مقاله با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی درصدد است تا ضمن بررسی علل نزدیک شدن روزافزون چین به اسرائیل، به این پرسش بپردازد که اهمیت و جایگاه فناوری برتر در راهبرد سیاست خارجی چین در قبال اسرائیل چگونه بوده است؟ بدین منظور در این مقاله، جایگاه اسرائیل در سیاست خارجی چین را مورد بررسی قرارداده، سپس با نگاهی به مناسبات دوجانبه سیاسی-امنیتی و اقتصادی-فرهنگی چین با اسرائیل و رویکرد ایالات متحده نسبت به چین به این نتیجه دست یافته که با توجه به محدودیت های اعمالی از سوی ایالات متحده در دسترسی چین به فناوری های پیشرفته مورد نیاز، مهمترین عامل موثر در سیاست خارجی چین در قبال اسرائیل، کسب فناوری های مورد نیاز در عرصه های گوناگون بوده است.
    کلیدواژگان: های تک، سیاست خارجی، چین، اسرائیل، آمریکا
  • دیدخت صادقی حقیقی* صفحات 129-154
    در 16 مارس 2014 طی یک رفراندوم که با حمایت و مداخله نظامی روسیه برگزار شد، کریمه اعلام استقلال نمود و بطور یک جانبه از اوکراین جدا شد و بلافاصله مورد شناسایی روسیه قرار گرفت. سپس پارلمان کریمه خواهان الحاق به روسیه گردید و در زمانی کوتاه قرارداد الحاق را با روسیه منعد نمود و عملا به روسیله پیوست. مقامات روسیه و کریمه برای توجیه اقدامات خود به اصول حقوق بین الملل، از جمله حق تعیین سرنوشت مردم کریمه و بطور ضمنی به تئوری انفصال چاره ساز استناد نمودند تا یک پایه حقوقی برای مداخله نظامی روسیه و کریمه و یک حق انفصال برای مردم این منطقه لحاظ نماید. لیکن مقارن شدن این جدایی با تحولات سیاسی در اوکراین و تسلط غرب گرایان بر حکومت کیف شائبه سیاسی بودن این جدایی را بشدت تقویت می نماید. این پژوهش مشروعیت انفصال یک جانبه کریمه از اوکراین را در چارچوب نظریات مطرح در حقوق بین الملل بررسی می نماید. هم چنین مداخله نظامی روسیه و توسل به زور این کشور در تحولات کریمه را مورد ارزیابی قرار می دهد. یافته این تحقیق حاکی از آن است که جدایی کریمه از اوکراین در چارچوب موازین حقوق بین الملل فاقد وجاهت قانونی بوده و اعمال انجام شده توسط روسیه در فرآیند جدایی و برگزاری همه پرسی برای اعلام استقلال یک جانبه کریمه، به لحاظ نقض قواعد آمره عدم”توسل به زور“و”عدم مداخله“، تخطی از حقوق بین الملل بوده و به این اعتبار اعلامیه استقلال کریمه در چارچوب موازین تثبیت شده حقوق بین الملل توجیه پذیر نمی باشد.
    کلیدواژگان: انفصال چاره ساز، حق تعیین سرنوشت، انفصال یک جانبه، همه پرسی، مداخله نظامی
  • سیدمحمدرضا موسوی، سیدمصطفی ابطحی*، مسعود مطلبی، بهرام بیات صفحات 155-185

    امروزه مساله پیچیده هویت با ورود به دنیای مدرن و سر برآوردن هویت های تازه و خدشه دار شدن هویت های پیشین، به یکی از مشغله ها و دغدغه های فکری متفکرین سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی و دولت مردان تبدیل شده است. می توان گفت که فرایند جهانی شدن با رهاکردن فضا و زمان از قید مکان و نسبی کردن فرهنگ ها و مرجع های اجتماعی، هویت سازی و معنایابی به شیوه سنتی را بسیار دشوار و حتی ناممکن می کند. بنابراین نوعی بحران فراگیر و فزاینده هویت و معنا جوامع مختلف جهان را فرا می گیرد که به صورت هایی گوناگون در تصورها و احساسات افراد و گروه های مختلف بازتاب پیدا می کند. این پژوهش طرح این سوال که جهانی شدن سیاست چه تاثیری بر فرهنگ و هویت ملی ایران داشته است، این پاسخ را مطرح نموده است که ایران با توجه به شرایط خاص فرهنگی، ماهیت نظام سیاسی و انباشته های تاریخی خود نیازمند فهم دقیق و علمی پدیده جهانی شدن و سپس طراحی کلان فکری و عملی در انطباق (و یا عدم انطباق) با این مفهوم فراگیر می باشد.

    کلیدواژگان: جهانی شدن، هویت ملی، ایران، فرهنگ
|
  • Morteza Shirody *, Ahmad Reza Shah Ali Pages 43-63
    The leading work tries to present a realistic analysis of the nature of the resistance (Shiite) discourse competition in opposition to the Salafist and Brotherhood discourses in the West Asian strategy, using a descriptive analytical approach and applying applied considerations. Therefore, the question that the authors of the present research are seeking to answer is why it has been arranged that the effects of the resistance discourse (Shi'ite) on Western-security security in the face of Salafist and Brotherhood discourses are evaluated? The hypothesis that comes from the above question is that, following recent transformations, Shiite Resistance discourse against the Salafist discourse and the Brotherhood have managed to bring the Islamic and revolutionary countries present in the strategic West Asia region both in form, in the way, Both in the slogan and in the target. The choice of revolutionary Islam as an ideology of struggle and resistance, an attempt to achieve Islamic rule and the role of intellectual currents in various layers of Islamic societies are exemplary examples of the deep effects of the discourse of resistance (Shiite) on this domain. In the same vein, in order to maintain the political structure of the countries of the region and subsequently to prevent the maximization of the growing power of this discourse, the Salafist discourses and the Brotherhood sought to confront the maximum with resistance discourse (Shiite). The same has been the case of a self-proclaimed and sometimes secretive war between the two discourses, and, of course, caused by the Salafist discourse and the Brotherhood.
    Keywords: Shia political discourse, Salafi Islam, Brotherhood Islam, Regional Security Complex, West Asia
  • Younes Forouzan, Abdolreza Alishahi *, Majid Rafiei Pages 65-91
    As neo-conservatives entered the White House, many of Barack Obama's policies of democracy, dialogue, and de-escalation replaced policies that actually exacerbated challenges with American rivals. For example, the intensification of economic competition with the People's Republic of China, the failure of a strong alliance with the European Union, and ultimately the intensification of challenges with the Islamic Republic of Iran. In this article, the authors seek to answer the question of what is the policy of the Islamic Republic's approaches to US neoconservative threats, especially after Trump's entry into the White House. This article by using analytical-descriptive theory and written and virtual sources try to answer this question. The authors hypothesize that US threats to the Islamic Republic of Iran will never take place in the military dimension, and the findings of the article also show that the Islamic Republic of Iran's defense action against US military threats is based on three major principles. First, The Increasing Power of the Missile and Deterrent System of the Islamic Republic of Iran, Second; the broad coalition of Shiite resistance in the region; Third, the fragile nature of the United States in the region; and Fourth, the bitter experience of US presence in the region, especially Iraq and Afghanistan.
    Keywords: Defensive Action, Post JCPOA, Political Tensions, Islamic Republic of Iran, USA
  • Didokht Sadeghi Hagigi * Pages 129-154
    On 16th of March 2014 following a referendum held under support and military intervention of Russia, Crimea declared its independence and unilaterally separated from Ukraine which was instantly recognized by Russia. Then after The Parliament of Crimea called for the accession to Russia and in a short time the accession treaty with Russia was signed and practically Crimea became part of Russia. The authorities of Crimea and Russia in Justifying their actions referred to the principles of International law including self-determination of the people of Crimea and implicitly referred to the theory of remedial secession in other to build a legal base for the military intervention of Russia in Crimea and consider a right to secession for the people of this region. Coincidence of this secession with political developments in Ukraine and dominance westerners over the government of Kiev strongly enhances the political nature of this secession. This research examines the legitimacy of unilateral secession of Crimea from Ukraine within the framework of the international law Theories. Also the military intervention of Russia and the use of force in Crimea’s crises will be reviewed. the findings of this study indicate that Crimea’s secession from Ukraine does not possess any legal base and the Russia’s actions in the process of secession and holding the referendum for the independence, due to violation of the principles of Jus-Cogens Like “non intervention” and “non use of force” is considered to be a violation of international law and consequently The “Crimean Declaration of Independence” Can not be Justified in The Context of established international law.
    Keywords: remedial secession, self-determination, unilateral secession, referendum, military intervention
  • Seyed Mohammadreza Mousavi, Seyed Mostafa Abtahi *, Masoud Motalebi, Bahram Bayat Pages 155-185

    Nowadays, the complex issue of identity, with the emergence of the modern world and the emergence of new ones and the destruction of former ones, become one of the intellectual concerns and concerns of political, economic, cultural and social thinkers and statesmen. Has been. It can be said that the process of globalization by releasing space and time from place and relativeizing social cultures and references makes identity and meaning-making in the traditional way very difficult and even impossible. Thus, there is a growing crisis of identity and meaning in the various societies of the world that is reflected in various ways in the perceptions and feelings of different individuals and groups. This research raises the question of how the globalization of politics has impacted on Iran's national culture and identity. It has provided the answer that, given its particular cultural conditions, the nature of the political system, and its historical accumulations, it requires a rigorous and scientific understanding of the phenomenon. Globalization, and then the design of macro-practical thinking in conformity (or non-compliance) with this pervasive concept.

    Keywords: Globalization, National Identity, Iran, culture