فهرست مطالب

شباک - پیاپی 51 (اسفند 1398)

ماهنامه شباک
پیاپی 51 (اسفند 1398)

  • تاریخ انتشار: 1399/01/18
  • تعداد عناوین: 19
|
  • نسیم هاشمی، غلامرضا نبی بیدهندی*، احمدرضا یاوری صفحات 1-12

    اجرای سیستمهای مدیریت محیط زیست، با عملیاتی کردن استراتژیهای توسعه پایدار، موجب بهینه سازی مصرف منابع، کاهش اثرات زیست محیطی، و در نتیجه افزایش پایداری سیستم میشود. یکی از الزامات اصلی مدیریت محیط زیستی، ارزیابی اثرات محیط زیستی و یک روش مناسب جهت ارزیابی اثرات محیط زیستی، ارزیابی چرخه حیات است. این روش با تجزیه و تحلیل یک محصول یا فرآیند در طی تمام مراحل عمر آن اطلاعات جامعی در مورد اثرات محیط زیستی ناشی از مصرف منابع و تولید ضایعات، و گزینه های بهبود و بهسازی سیستم مورد مطالعه ارایه میکند. توسعه پایدار در معادن مستلزم به حداقل رساندن مصرف منابع، تولیدات ضایعات و اثرات زیست محیطی ناشی از آنها میباشد. در این پژوهش معادن زغال سنگ پروده طبس، به عنوان محدوده مورد مطالعه انتخاب شده است. به طورکلی، مهمترین عوامل زیست محیطی در معادن زغال سنگ شامل تولید باطله معدنی، پساب معدنکاری و انتشار گاز زغال میباشد. برای بهبود کارایی چرخه تولید و کاهش بار زیست محیطی معادن، برنامه ریزی در راستای افزایش نرخ بازیافت باطله ها، بازچرخش پساب معدنکاری و استحصال گاز متان ضروری به نظر میرسد. نتایج این ارزیابی، میتواند توسط تصمیم گیران در برنامه ریزی استراتژیک توسعه صنعت معدنکاری، ارزیابی اثرات معدنکاری زغال سنگ بر شاخصهای توسعه پایدار کشور و مدیریت موثر منابع تجدیدناپذیر مورد استفاده قرار گرفته، و در نهایت تبدیل به استراتژیها و اقدامات مدیریتی توسعه پایدار گردد.

    کلیدواژگان: توسعه پایدار، مدیریت محیط زیست، معادن زغال سنگ، ارزیابی چرخه حیات
  • فاطمه زارع بیدکی* صفحات 13-28

    سارکوسیستیس از تک یاخته های کوکسیدیایی بوده و مولد کیستهای درون سلولی است. چهار گونه سارکوسیستیس در گوسفند شناسایی شده است. سارکوسیستیس تنلا و سارکوسیستیس آریتی کانیس مولد کیستهای میکروسکوپی بوده توسط سگ سانان منتشر می شوند و بیماریزا هستند. سارکوسیستیس ژیگانته آ و سارکوسیستیس مدوزیفورمیس مولد کیستهای میکروسکوپی بوده به وسیله گربه سانان منتشر میشوند و غیر بیماری زا هستند. برای تشخیص گونه های سارکوسیستیس روش های مختلفی وجود دارد. روش های سنتی معمولا تنها جهت تشخیص جنس انگل کاربرد دارد و با استفاده از این روش ها نمیتوان گونه را تشخیص داد. نتایج نشان داد که 100% نمونه های گوشت آزمایش شده (40/40) آلوده به سارکوسیستیس آریتی کانیس بودند. همچنین 100%نمونه های ماکروسکوپی (20/20) به سارکوسیستیس ژیگانته آ آلوده بودند. روش های RFLP-PCR و SSCP جدید توصیف شد در این مطالعه روشی حساس و مناسب جهت شناسایی گونه های مختلف سارکوسیستیس در گوسفند میباشد. به نظر میرسد این روش اختصاصی گونه میتواند به منظور انجام مطالعات اپیدمیولوژیک در سایر مناطق کشور مورد استفاده قرار گیرد.

    کلیدواژگان: سارکوسیست، محصولات گوشتی، روشهای مختلف P
  • سید علیرضا کازرونیان*، جعفر گشمردی صفحات 29-35

    با پیشرفت تکنولوژی در صنعت ساختمان و همچنین لزوم سبکسازی، استفاده از دال های مجوف یوبوت برای پوشش سقف مفید میباشد. در دال های مجوف یوبوت با استفاده از قالبهای پلیپروپیلن که در قشر میانی دال قرار گرفته ضمن حفظ باربری دال بتن، ناحیه ناکارآمد حذف و از وزن دال به طور چشمگیری کاسته می شود که این موضوع باعث کاهش نیروی وارد به ساختمان در زمان وقوع زلزله خواهد شد. با توجه به استفاده از این نوع سقف بر اساس مزیت یاد شده و همچنین وجود اجتناب ناپذیر بازشوها در آن، یک مطالعه با هدف بررسی اثر پارامترهایی مانند ابعاد و موقعیت بازشوها بر روی سختی درون صفحه دال یوبوت ضروری میباشد. در این تحقیق مدلهای دال یوبوت با بازشوهای مختلف توسط نرم افزار اجزای محدود آباکوس مورد تحلیل قرار میگیرند. جهت بررسی سختی درون صفحه دیافراگم سقف، نسبت حداکثر تغییر شکل افقی ایجاد شده در دال به تغییر مکان نسبی متوسط طبقه محاسبه و به صورت نمودارهایی براساس پارامترها ارایه می گردند. نتایج نشان میدهد که محل مناسب بازشوهای سقف جهت ایجاد صلبیت بیشتر دیافراگم در بخش میانی دال میباشد. همچنین با افزایش سطح بازشو در دال یوبوت، سختی درون صفحه کمتر شده و عملکرد آن مانند دیافراگم انعطاف پذیرمی شود.

    کلیدواژگان: دال یوبوت، بازشو، دیافراگم، سختی درون صفحه، آباکوس
  • عباس ثابت، میثم عزیزی صفحات 37-44

    امروزه ارزش شرکت ها تا حد زیادی تحت تاثیر دارایی های نامشهود یا سرمایه فکری است . این عوامل، به دلیل نقش قابل توجه خود در دستیابی به مزیت رقابتی و شهرت سازمان از اهمیت خاصی برخوردار شده اند. لذا پژوهش حاضر باهدف بررسی تاثیر سرمایه فکری سبز بر شهرت سازمان صورت پذیرفت. جامعه آماری این پژوهش دربرگیرنده 100 نفر از کارکنان موسسه اعتباری کوثر در شهر شیراز بود، حجم نمونه از طریق جدول مورگان 80 نفر در نظر گرفته شد. شیوه ی نمونه گیری به صورت تصادفی انجام پذیرفت. داده ها از طریق پرسشنامه های استاندارد جمع آوری گردید. جهت سنجش روایی، به صورت محتوایی و پایایی پرسشنامه از آلفای کرونباخ استفاده شد. برای آزمون فرضیه ها از آزمون رگرسیون خطی با استفاده از نرم افزارspss بهره گرفته شد. نتایج فرضیه ها نشان داد که بین ابعاد سرمایه فکری سبز باشهرت سازمان تاثیر معناداری وجود دارد. یافته ها نشان داد که سرمایه رابطه ای سبز بیشترین تاثیر را با شهرت سازمان دارد.

    کلیدواژگان: سرمایه انسانی سبز، سرمایه ساختاری سبز، سرمایه رابطه ای سبز، شهرت سازمان
  • روح الله آهنگران*، میثم جاوید، شهاب هنرجو صفحات 45-56

    کشور ایران در نظام بهره برداری و تشکل و مشارکت مصرف کنندگان آب کشاورزی در بهره برداری از منابع آب، از پیشینه ای غنی برخوردار است. به طوریکه شاید بتوان گفت همانگونه که در این کشور از روزگاران خیلی دور مهار و استحصال منابع آبهای سطحی و زیرزمینی رواج داشته و اکنون نیز شاهد آثار به جامانده آن زمان ها می باشیم، نظام بهره برداری از آب تامین شده نیز با همان دقت و ظرافت از همان ابتدا شکل یافته بوده است. به عبارت دیگر مدیریت عرضه ی آب، هم گام با مدیریت تقاضا (مصرف) پیش رفته بود. آب که یکی از نعمتهای الهی است، حق طبیعی هر موجودی است که برای ادامه ی حیات خود از آن استفاده کند. با توجه به مقررات مختلف کشورها و اینکه ممکن است مرزهای دو کشور شامل یک آبراه مشترک باشد، لذا لازم است حق و حقوق هر کشور از بهره برداری از آب مرزی خود تعیین گردد که این مسئله با توجه به احکام شرعی و موارد فقهی نسبت به مالکیت و شیوه های استفاده از آب، مشخص می گردد. امروزه ذخایر آبی یکی از مهمترین زیرساخت هر کشوری به حساب می آید این منبع طبیعی از جمله ثروتهای طبیعی خدادادی است که اگر به صورت درست و بهینه و منطبق با اهداف نظام اقتصاد اسلامی مورد بهره برداری قرار گیرد علاوه بر اینکه نقش مهمی در بقاء بشر و دیگر جانداران ایفا خواهد کرد بلکه در رشد و بالندگی اقتصاد نیز سهم عظیمی را به خود اختصاص خواهد داد. در عصر حاضر که بشر به پیشرفته ای چشمگیری و پیچیده ای دست پیدا کرد است موضوع مالکیت و بهره برداری از منابع آب یک بحث جدی تلقی میشود. این تحقیق به روش توصیفی، تحلیلی ارایه شده است. در این تحقیق علاوه بر ذکر منابع آب و پرداختن به مفهوم بهره برداری و سیر تاریخی آن درباره روش های بهره برداری از منابع آب در فقه امامیه نیز با استفاده از آیات و روایات و فتاوای و نظرات فقهای امامیه پرداخته و راهکار های موجود برای بهره برداری از جمله حیازت و احیاء بررسی گردیده است.

    کلیدواژگان: منابع آب، بهره برداری، فقه امامیه، حیازت، احیاء
  • روح الله آهنگران* صفحات 57-68

    تسعیر در فقه، قیمت گذاری حاکم یا نماینده او و اجبار بر معامله، بر اساس آن قیمت است. در شرایط خاص مانند تحقق گران فروشی یا احتکار کالا که باعث عسر و حرج در معیشت مردم و ورود ظلم و اجحاف به آنها می گردد، برخی قایل به جواز تسعیر گردیده اند. در این موارد کالاهایی را میتوان تسعیر نمود که مورد نیاز جامعه باشد و کمبود یا گرانی آنها موجب سختی در زندگی مردم گردد. با این حال در شرایط عادی و بر اساس مفاد قاعده سلطنت هر مالکی، نسبت به مال خود تسلط کامل دارد و میتواند در آن هر گونه تصرفی اعم از مادی و حقوقی بکند، و هیچ کس نمی تواند او را بدون مجوز شرعی از تصرفات منع کند. همچنین براساس مفاد قاعده لاضرر، تسعیر اجباری ازجانب حاکم می تواند زمینه ساز مفسده های دیگری باشد، زیرا فروشندگان و عرضه کنندگان کالا چنانچه مجبور به پذیرفتن قیمت از سوی حاکم شوند و فروش کالای خود را به قیمت آزاد و مختارانه نفروشند؛ موجب می گردد از عرضه کالا امتناع ورزند که این کار نه تنها باعث تحمیل ضرر مضاعف بر مردم خواهد شد بلکه تولید و عرضه را نیز با مشکل مواجه خواهد کرد. لذا در شرایط عادی و در مواردی که با احتکار و گرانفروشی مواجه نیستیم با استناد به قواعد فقهی حاکم بر تسعیر اختیاری همانند »تسلیط« و »لاضرر« مشروعیت فقهی تسعیر اختیاری ثابت می گردد. در این پژوهش به روش تحلیلی- توصیفی سعی در بررسی قواعد و فواید تسعیر اختیاری در بازار اسلامی با انطباق بر فقه المکاسب خواهیم داشت.

    کلیدواژگان: تسعیر، قیمت گذاری، بازار اسلامی، قواعد فقهی، اقتصاد، رقابت، لاضرر
  • پگاه امیری* صفحات 69-76

    جنگلها، از منابع ملی هر کشور هستند که در بسیاری از کشورها به خصوص ایران، در حال تخریب می باشند. از عوامل تخریب جنگلهای شمال ایران میتوان به تاثیر دام بر روی جنگل اشاره کرد. بااینکه دامها آسیب های جدی به جنگل وارد میکنند؛ همچنان در جنگلهای شمال کشور دامداری دیده می شود. عمده نگاه پژوهش حاضر، تاثیر دام بر میزان زادآوری جنگل خیرودکنار می باشد. پژوهش حاضر از نوع میدانی و با استفاده از مشاهده و پرسش و پاسخ است. یافته این پژوهش نشان میدهد که در محلهای سهل الوصول رفت و آمد دام، زادآوری به شدت ضعیف است یا زادآوری صورت نمی گیرد اما در نزدیکی دولین که محلی صعب العبور است، زادآوری بسیار زیاد است.

    کلیدواژگان: جنگل، دامسرا، دام، زادآوری، خیرودکنار
  • شهرام بی باک* صفحات 77-84

    خراسان بزرگ، در دورهای از حیات تاریخی-اجتماعی خود شامل سراسر مناطق شرقی ایران و در پارهای از زمانها شامل استان های کرمان و حتی قسمتهای از افغانستان می شد و حتی قبل از آخرین تغییرات (1383ش) استانی در شمال شرقی ایران به مساحتی قریب 313335 کیلومترمربع و تقریبا یک پنجم مساحت کل ایران را داشت. اما امروزه متشکل از سه استان خراسان شمالی، خراسان رضوی و خراسان جنوبی است. این استان یکی از قدیمی ترین نقاط سکونتگاهی در ایران با قدمت 800 هزار پیش تا به امروز هست. و طی این دوران دستخوش تغییرات مرزی و حاکمیتی بوده. و هیچگاه خالی از سکنه نبوده، فقط مرزهای زیستی آن در ادوار تاریخ بنابر حسب حکومتها تغییر کرده. اما در دوران اسلامی بخاطر موقعیت خاص جغرافیایی و مرقد مطهر امام علی بن موسی الرضا(ع) بیشتر مورد توجه خلفای بنیامیه، بنی عباس و حتی حکومتهای ملی-مذهبی قرار گرفته. هدف از نگارش این مقاله معرفی اجمالی جغرافیای تاریخی خراسان در طی این ادوار می باشد.

    کلیدواژگان: خراسان، جغرافیای تاریخی، ادوار تاریخی ایران
  • محمدحسین باغبان* صفحات 85-92

    بعد از گذر از دوران سنت و ورود به مدرنیته روز به روز بر میزان آلودگیهای موجود در سطح کره ی زمین افزوده شده است. با توجه به آلودگیهایی که انسان در طی سالیان وارد کره زمین کرده است و همچنین پیدایش پدیده گرمایش جهانی کره زمین، تخریبهای گسترده محیط زیست و از بین بردن منابع موجود، اندیشمندان این حوزه راهکار توسعه پایدار را ارایه دادهاند. پیدایش چنین معضلاتی در دوران مدرن سبب گردید تا پژوهشی در خصوص همراستایی معماری سنتی با معماری پایدار امروزی صورت بگیرد. در ابتدا با بررسیها و مطالعات کتابخانه ای اصول معماری پایدار و راهکارهای معماری آن مشخص گردیدند سپس رابطه ی معماری پایدار و معماری سنتی موردمطالعه راهکارهای معماری سنتی که به منظور نیل به یک معماری پایدار بوده است جداسازی شد. در ادامه با کمک بررسیهای میدانی فرمهای اصلی معماری خانه های سنتی شهر سمنان مشخص گردید و با کمک نرم افزارهای شبیه سازی مورد تحلیل و بررسی انرژی قرار گرفتند. شبیه سازی به کمک نرم افزار sefaira که بر اساس چالش معماری 2030 به منظور کاهش تدریجی مصرف انرژی و انتشار گازهای گلخانه ای در محیط ساخت و ساز شهری می باشد انجام گرفته است. بعد از مرحله شبیه سازی مشخص گردید تعدد خانه هایی با پلان گودال باغچه نشان از هوش و ذکاوت و همچنین درک معماران سنتی از انرژی ساختمان داشته است. بهترین فرم پایدار در شبیه سازی متعلق به طرح خانه هایی با گودال باغچه و عدد 91 درصد بوده است و رتبه های بعدی به ترتیب به خانه هایی با طرح U ،L و در انتها خانه هایی با طرح I قرار میگیرند.

    کلیدواژگان: معماری پایدار، معماری سنتی، سمنان، معماری انرژی، گودال باغچه
  • شکیبا رحمانی* صفحات 93-98

    آنچه که در مقاله حاضر خواهیم خواند در ابتدا خالصه ای است از تعریف رویکرد جامعه شناختی شکل دهی و سپس با مطالعه مختصری از تاریخچه کنترل جمعیت در جهان و ایران به بررسی آماری جمعیت در دهه 60 شمسی خواهیم پرداخت. موضوع مهمی که در این مقاله مدنظر قرارگرفته سرشماری جمعیت ایران در ابتدای دهه 60 و فعالیت سازمانهای مختلف در جهت کنترل جمعیت و در نهایت نتیجه این فعالیت با سرشماری جمعیت ایران در ابتدای دهه 60 است. مقاله پیشرو قصد دارد نقش رسانه ها را در کاهش میزان زاد و ولد، پس از یک دهه تبلیغات در راستای شعار فرزند کمتر زندگی بهتر، مورد بررسی قراردهد. غالب پژوهش هایی که در مورد جمعیت صورتگرفته، به تغییرات جمعیت در جوامع بشری، ایمن سازی فرآیند رشد یا کاهش جمعیت، پدیده های جانبی جمعیتی نظیر مهاجرت، باروری، مرگ و میر، بهداشت زنان و مواردی از این قبیل اختصاص یافته است. موضوعی که در این میان کمتر به آن پرداخته شده، نقش و اهمیت رسانه ها و تبلیغات در تبیین سیاستهای جمعیتی در ایران و نتایج جامعه شناسانه آن است. از این رو ضرورت مطالعه این موضوع حس میشد که با تکیه بر اطالعات و اسناد آماری ثبت شده به آن پرداخته ایم. این مقاله با رویکردی توصیفی-تحلیلی، بررسی وضعیت ایران و جهان را از لحاظ آماری و نقش و اهمیت رسانه ها و تبلیغات در آگاهسازی افکار عمومی، به تحلیل جایگاه رسانه در اجرای سیاستهای جمعیتی می پردازد و تالش میکند به این سوال پاسخ دهد که آیا در این زمینه موفق عمل کرده یا خیر؟

    کلیدواژگان: رویکرد شکل دهی، تبلیغات، کنترل جمعیت، ایران
  • محمد پارسایی خصال، سید امیرحسین گرکانی* صفحات 99-107

    همواره مسئله آموزش ، مهمترین حلقه اتصال دوره های مختلف به یکدیگر بوده است. در حوزه معماری ایران، پیوستگی و تدریحی بودن از مهمترین ویژگی های آن و موجب تکامل پیوسته این علم تا قبل از دوره معاصر بوده است.آموزش به دلیل نقش بسیار مهمی که در توسعه جوامع بشری دارد از اهمیت بسزایی برخوردار است. از طرفی تحولات زندگی بشر، نهادهای اجتماعی و از جمله آموزشی را متاثر کرده و فضاهای آموزشی نیز در معرض دگرگونی قرار میگیرند. هدف این پژوهش تبیین نسبت بین معماری و فضاهای آموزشی را در گذر زمان در چاچوب معماری ایرانی- اسلامی بوده و به این منظور با توجه به اهمیت فضاهای آموزشی ، این روند و سیر تکوین در فضاهای آموزشی،به عنوان فضاهای معماری که همواره حضوری مهم در معماری ایرانی و اسلامی داشته است پرداخته ایم. این تحقیق با نگاهی پدیدارشناسانه، با مرور ادبیات و مبانی نظری و استخراج مولفه های معماری ایرانی و اسلامی در مدارس و نسبت متقابل آموزش و معماری در این بناها پرداخته است. نهاینا نسبت بین عملکرد و نمود معماری در فضاهای آموزشی معرفی و جایگاه آن تبیین شده است.

    کلیدواژگان: معماری ایرانی - اسالمی، فضای آموزشی، مدارس ایرانی، آموزش
  • فرزین خوشکار، مسعود جدیری* صفحات 109-117

    حرفه حسابرسی نقش بسزایی در تضاد منافع بین مالکان و مدیران است. حسابرسان به دنبال حداقل کردن کل هزینه ها از طریق تراز کردن هزینه های منابع خود (هزینه های انجام کار حسابرسی بیشتر) و زیانهای آتی ناشی از بدهی قانونی می باشند. لذا در مطالعه حاضر به بررسی رابطه بین دوره تصدی و دانش مالی اعضای هییت مدیره با حق الزحمه حسابرسی پرداخته شده است. تحقیق به لحاظ هدف از نوع مطالعات کاربردی و به لحاظ روش تحقیق از نوع مطالعات توصیفی- همبستگی میباشد. از بین کلیه شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با توجه به شرایط ورود به مطالعه دری سالهای 1393 تا 1397 ،تعداد 76 شرکت به روش حذف سیستماتیک انتخاب شدند. نتایج نشان میدهد که بین دوره تصدی و دانش مالی اعضای هییت مدیره با حق الزحمه حسابرسی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.

    کلیدواژگان: دوره تصدی حسابرس، دانش مالی، هیئت مدیره، حق الزحمه حسابرسی
  • یدالله نوری فرد، ابراهیم بسحاق* صفحات 119-129

    یکی از نقشهای مهم و تاثیرگذار در سرمایه گذاری سرمایه گذاران و بنگاه های اقتصادی و مالی و غیره رتبه اعتباری میباشد که در این جهت سرمایه گذاران و بنگاه های اقتصادی و مالی به اطالعات دقیق و مناسب نیازمند هستند که رتبه اعتباری شرکتها نمایه ای از کیفیت اطالعات گزارشگری مالی و سود شرکتها را به سرمایه گذاران نشان میدهد و موجب کاهش ریسک مالی در سرمایه گذاری میشود. هدف از این پژوهش بررسی رابطه بین رتبه بندی اعتباری شرکتها با دستکاری فعالیتهای واقعی، کیفیت حسابرسی و حاکمیت شرکتی در شرکتهای بورس اوراق بهادار تهران میباشد. جامعه آماری مورد مطالعه شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران از سال 1392 الی 1396 میباشد. پژوهش حاضر، در حوزه پژوهشهای توصیفی و استقرایی است و از نظر هدف کاربردی میباشد که بر پایه داده های پس رویدادی انجام خواهد شد. سه فرضیه تحقیق عبارت اند از: الف- بین دستکاری فعالیتهای واقعی و رتبه بندی اعتباری شرکتها رابطه منفی وجود دارد. ب- بین کیفیت حسابرسی و رتبه بندی اعتباری شرکتها رابطه معناداری وجود دارد. ج- بین حاکمیت شرکتی و رتبه بندی اعتباری شرکتها رابطه معناداری وجود دارد که در نتیجه پس از آزمون فرضیات، هر سه فرضیه این پژوهش تابید میگردد.

    کلیدواژگان: رتبه بندی اعتباری، دستکاری فعالیتهای واقعی، کیفیت حسابرسی و حاکمیت شرکتی
  • فاطمه خطیری یانه سری، حسین اسلامی مفیدآبادی*، سیدمحمدرضا خلیل زاده صفحات 131-152

    این پژوهش با هدف بررسی تاثیر مالکیت نهادی بر رابطه بین کیفیت اطلاعات حسابداری و هزینه سرمایه در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران انجام شده است. روش پژوهش حاضر توصیفی-کاربردی است. جامعه آماری پژوهش کلیه شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار میباشد. برای نمونه گیری از روش حذف سیستماتیک استفاده گردید. ازاینرو، پس از اعمال محدودیتهای موردنظر در این تحقیق نمونه نهایی 128 شرکت به عنوان نمونه مورد بررسی تعیین شد. قلمرو زمانی این پژوهش نیز سالهای 1390 تا 1396 بود. همچنین، در این پژوهش، اطلاعات مورد نیاز ابتدا از روش کتابخانه ای و مطالعات اسنادی گردآوری شد. سپس داده های الزم برای آزمون فرضیه های پژوهش از نرم افزار تدبیر پرداز و رهآورد نوین استخراج شد. علاوه بر این برای تجزیه و تحلیل داده ها نیز از نرم افزار اقتصادسنجی ایویوز (Eviews) استفاده شد. به طورکلی، نتایج حاصل از برازش الگوی تجربی برآورد شده نشان داد کیفیت اطلاعات حسابداری بر هزینه سرمایه در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران تاثیر معناداری دارد. همچنین مشخص شد که مالکیت نهادی بر رابطه بین کیفیت اطلاعات حسابداری و هزینه سرمایه در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران تاثیر معناداری دارد.

    کلیدواژگان: مالکیت نهادی، کیفیت اطلاعات حسابداری، هزینه سرمایه
  • روح الله آهنگران*، میثم جاوید صفحات 153-165

    اقتصاد و امور مادی همیشه در زندگی بشر، حتی زمانی که به زندگی اجتماعی روی نیاورده بود، رکن اساسی محسوب میگردید، لیکن امروزه با پیچیده شدن زندگی اجتماعی و خارج شدن جوامع از مراحل ابتدایی و برقراری روابط گسترده انسانها، اقتصاد و نحوه کسب و کار جهش خیره کنندهای داشته و جلوه گری خاصی در جوامع پیدا کرده است. فعالیتهای اقتصادی در جوامع بشری و در تمامی اعصار به دلیل تاثیرات متقابلی که میان شخص و اجتماع حکم فرماست به صورت مستمر مورد توجه بوده است. دین اسلام نیز با توجه به اهمیتی که فعالیتهای اقتصادی بر جامعه دارد، نظام ارزشی را ایجاد کرده است تا مسلمانان با توجه به آن بتوانند به سعادت دنیوی و اخروی برسند. هدف از انجام این پژوهش تحلیل و بررسی ملاکهای طبقه بندی مشاغل با توجه به فقه المکاسب میباشد تا نمای کلی از اهمیت فعالیت اقتصادی و شاخص ارزشگذاری در کسب و بررسی مشاغل مباح و محرمه نشان داده شود که در این راستا روش انجام این پژوهش به صورت توصیفی و تحلیلی و استفاده از اسناد کتابخانه ای و فیش برداری میباشد. نتایج این پژوهش نشان داد که فعالیتهای اقتصادی و کسب درآمد در دین اسلام از اهمیت بالایی برخوردار است لذا برای حفظ اجتماع و عدم اختلال در نظام اقتصادی، مشاغل را طبقه بندی نموده تا علاوه بر تاکید و توجه ویژه به فعالیت کسب و کار برای تولید و امرار معاش، جامعه را نیز در انتخاب مشاغل صحیح و عقلایی هدایت و رهنمون سازد.

    کلیدواژگان: درآمد، طبقه بندی مشاغل، فقه المکاسب، کسب و کار، ارزیابی فقهی مشاغل، نظام اقتصادی، کسب مال حرام، شغل مباح
  • فرزین خوشکار، رویا رجبی، میترا سلیمانی صفحات 167-184

    پژوهش حاضر با موضوع مدیریت سود، ساختار سرمایه و نقش مالکان نهادی شرکتهای عضو بورس اوراق بهادار تهران صورت پذیرفت. این پژوهش بر مبنای روش های تحقیق و جمع آوری اطالعات، از نوع کمی، توصیفی، تحلیلی و علی می باشد و از حیث هدف، از نوع پژوهشها کاربردی همچنین از لحاظ ماهیت، پس رویدادی است. جامعه آماری این پژوهش شامل شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران که برای 4 سال متوالی در بورس حضورداشته اند و سال مالی آنها منتهی به اسفند هست که شامل 86 شرکت می باشند. برای تحلیل داده ها ابتدا از روش های آمار توصیفی استفاده شد و در ادامه تحلیلهای آماری، آزمون نرمال بودن متغیر وابسته به منظور آماده نمودن داده ها جهت آزمونهای همبستگی صورت پذیرفت. در تجزیه و تحلیل فرضیات، از رگرسیون استفاده شد. نتایج تحلیل کل مدل نشان میدهد بین مالکیت نهادی و بازده حقوق صاحبان سهام نیز ارتباط معنی داری وجود ندارد. نتایج حاصل از برازش مدلهای معرفی شده نشان میدهد که بین مالکیت نهادی و شاخصهای سودآوری شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران ارتباط معنی داری وجود ندارد. نتایج برای فرضیه دوم نشان میدهد که بین مالکیت مدیریتی و بازده دارایی ارتباط معنی داری وجود ندارد همچنین بین مالکیت مدیریتی و بازده سرمایه گذاری نیز ارتباط معنی داری وجود ندارد و در نهایت بین مالکیت مدیریتی و بازده حقوق صاحبان سهام نیز ارتباط معنی داری وجود ندارد. نتایج حاصل از برازش مدلهای معرفی شده نشان میدهد که بین مالکیت مدیریتی و شاخصهای سودآوری شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران ارتباط معنی داری وجود ندارد. نتایج برای فرضیه سوم نشان می دهد که بین مالکیت نهادی و بازده دارایی ارتباط معنی داری وجود ندارد، همچنین بین مالکیت نهادی و بازده سرمایه گذاری نیز ارتباط معنی داری وجود ندارد و در نهایت بین مالکیت نهادی و بازده حقوق صاحبان سهام نیز ارتباط معنی داری وجود ندارد.

    کلیدواژگان: مالکیت نهادی، سودآوری، مدیریت سود، ساختار سرمایه و نقش مالکان نهادی
  • ارسلان ایرجی راد، علی بصیری قائمی پسند*، سیما قشقاوی صفحات 185-200

    در زمینه تاثیر مثبت مسئولیت پذیری اجتماعی شرکت بر ارزش آن نمیتوان به قطعیت سخن گفت. ب هواقع، در حوزه تاثیر مسئولیت پذیری اجتماعی شرکت بر ارزش آن، نتایج گوناگونی به دست آمده است. این مسئله وقتی پیچیدهتر میشود که شرکت درگیر بحران مالی باشد. این پژوهش باهدف بررسی رابطه میان مسئولیت پذیری اجتماعی و ارزش شرکت با در نظر گرفتن نقش تعدیل گر بحران مالی در شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران است. روش تحقیق حاضر کاربردی و طرح پژوهش آن از نوع تحقیقات توصیفی- همبستگی با استفاده از رویکرد پس رویدادی بوده است. قلمرو مکانی این تحقیق شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و قلمرو زمانی آن از سال 1392 تا 1396 بوده است همچنین، تعداد نمونه که به روش حذف سیتماتیک برگزیده شده اند 111 شرکت است. آزمون فرضیه ها از روش داده های تابلویی و با نرم افزار ایویوز8 انجام است. نتایج پژوهش نشان میدهد که بین مسئولیت پذیری اجتماعی و ارزش شرکت رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. در عین حال بحران مالی اثر تعدیل گر کاهنده بر این رابطه خواهد داشت.

    کلیدواژگان: مسئولیت پذیری اجتماعی، ارزش شرکت، بحران مالی
  • قدرت الله برزگر، بهداد غلام حسین زاده*، سکینه یعقوبی چناری صفحات 201-213

    امروزه ساختار مالکیت، یکی از عناصر اثرگذار در انتخاب روش های خلق ارزش برای شرکتها محسوب می شود و از مهمترین محرکهای افزایش ارزش در شرکتها می توان به دارایی های نامشهود اشاره کرد. از آنجا که حسابرسی دارایی های نامشهود در مقایسه با دارایی های مشهود با پیچیدگی هایی همراه است، در این تحقیق به بررسی تاثیر ساختار مالکیت بر رابطه بین دارایی های نامشهود و حق الزحمه حسابرس در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می پردازیم. در این راستا با روش حذف سیستماتیک، تعداد 121 شرکت را برای دوره زمانی 1392 تا 1396 انتخاب گردید و به منظور تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون فرضیه ها، از روش رگرسیون داده های ترکیبی استفاده شد. نتایج بررسی ها نشان میدهد حسابرسان به دلیل وجود خطرات بالقوه در بررسی دارایی های نامشهود، حق الزحمه بالاتری را به شرکتها تحمیل می کنند و نسبت بالای ارزش دفتری به بازار حقوق صاحبان سهام موجب میشود تا حسابرسان در بررسی دارایی های نامشهود با خطر ارزش گذاری بیش از واقع دارایی ها مواجه شوند که این موضوع نیز موجب افزایش عملیات و حق الزحمه حسابرسی میگردد. همچنین با بررسی اثر تعدیلی مالکیت نهادی و مالکیت شرکتی به عنوان دو معیار ساختار مالکیت بر رابطه بین دارایی های نامشهود و حق الزحمه حسابرسی، انتظار میرود مالکیت سهام توسط سرمایه گذاران نهادی و شرکتی، موجب افزایش آگاهی و نظارت آنها در این شرکتها شده و در نتیجه مشکلات نمایندگی و حق الزحمه حسابرسی کاهش یابد.

    کلیدواژگان: مالکیت نهادی، مالکیت شرکتی، دارایی های نامشهود، حق الزحمه حسابرس
  • مسعود ممرآبادی، امیر غفوریان شاگردی*، محمدسجاد غفوریان شاگردی، معصومه داودی صفحات 215-221

    پژوهش حاضر به بررسی رابطه بین استراتژی کسب و کار و ضعف کنترل های داخلی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می پردازد. این پژوهش از نظر هدف، پژوهشی کاربردی و به لحاظ روش انجام پژوهش، توصیفی–همبستگی میباشد. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی شرکتهای پذیرفته در بورس اوراق بهادار تهران که پس از نمونه گیری بالغ بر 90 شرکت و در یک دوره زمانی 7 ساله از سال 1391 الی 1397 است؛ میباشد. روش آزمون فرضیه پژوهش در مطالعه حاضر استفاده از روش حداقل مربعات تعمیم یافته (EGLS) و رگرسیون لجستیک میباشد. همچنین جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار Eviews استفاده شده است. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که بین استراتژی کسب و کار و ضعف کنترل های داخلی رابطه معناداری وجود دارد.

    کلیدواژگان: استراتژی کسب و کار، ضعف کنترل های داخلی، بورس اوراق بهادار تهران