فصلنامه سرامیک ایران
سال پانزدهم شماره 4 (پیاپی 60، زمستان 1398)

صنعت سفال گری، یکی از قدیمی ترین صنایع دستی در استان همدان است و با توجه به نیاز بازار صادراتی که به شدت تحت کنترل محموله های سفال و سرامیک صادراتی از کشورهای تولیدکننده هستند لذا رعایت استاندارد تولید در سفال و سرامیک توصیه می شود. لعاب ها به عنوان پوشش دهنده سطوح بدنه سفالی یکی از ضروریات صنعت سفال و سفال گری هستند. سیلیس، عمده ماده تشکیل دهنده لعاب است که دارای نقطه ذوب بالایی است. برای کاهش نقطه ذوب سیلیس، مواد ی که اصطلاحا کمک ذوب نامیده می شوند، به آن اضافه می شود. کمک ذوب ها موادی مانند اکسید سرب هستند که نقطه ذوب سیلیس را کاهش داده و همچنین، منجر به براقیت سطح لعاب می شود. وجود ترکیبات سربی در لعاب، برای ظروفی که برای طبخ و نگهداری مواد غذایی استفاده می شود، مخاطره آمیز است، به طوری که منجر به بیماری هایی نظیر فلج اعصاب، ناباروری و... می شوند . بنابراین، اندازه گیری سرب آزادشده از لعاب ها بسیار حایز اهمیت است و باید موردبررسی و کنترل قرار گیرد. مواد و روش ها: در این آزمون که از لیوان های لعاب دار سفالی یک لیتری با لعاب های دارای 14 رنگ بندی مختلف مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت، از محلول اسید استیک 4 درصد به عنوان حلال، جهت آزادسازی سرب در محدوده دمای20 تا 24 درجه به مدت 24 ساعت استفاده شد. مواد و حلال های مورداستفاده در این آزمون کاملا خالص و دارای درجه خلوص بالاتر از 99/99 مورداستفاده قرار گرفتند. سپس برای بررسی مقدار سرب حل شده از لعاب در داخل محلول ها از دستگاه جذب اتمی با لامپ سرب برای اندازه گیری مقدار سرب در محلول ها استفاده شده است.

در این پژوهش به بررسی متداول ترین روش های سنتز و فرآوری فیلم های نازک اکسید روی پرداخته شده است. فیلم های نازک اکسید روی به دلیل مقاومت پایین، خواص پیزوالکتریکی مناسب، شفافیت بالا در ناحیه مریی و وجود جنبه های تزیینی، دارای کاربردهای وسیعی در ادوات نیمه رساناها، دستگاه های موج آکوستیکی و وسایل اپتیکی - آکوستیکی می باشند. درمجموع فیلم های نازک اکسید روی دارای ویژگی های اپتیکی و الکتریکی خوبی بوده و همچنین هزینه های ساخت پایینی دارند. روش های رسوب گذاری متفاوتی مانند کند و پاش، رسوب گذاری باریکه مولکولی، رسوب گذاری فاز بخار، تبخیر حرارتی، تبخیر واکنشی، رسوب گذاری بخار شیمیایی، اسپری پایرولیزر و فرآیند سل - ژل برای ساخت فیلم های نازک اکسید روی به کار می روند.

یخ زدگی که توسط قطرات فوق سرد بر روی سطوح مختلف ایجاد می شود می تواند عواقب فاجعه باری برای بسیاری از صنایع از جمله صنایع هوایی، اپتیک، توزیع برق، مخابرات و حمل و نقل داشته باشد. برای کاهش مشکلات یخ زدگی تکنیک های گرمایی و مکانیکی توسعه یافته اند، با این حال  این روش ها با مشکلاتی از قبیل مصرف زیاد انرژی، آلوده کردن محیط زیست و هزینه های اقتصادی بالا درگیر هستند. این تحقیق نگاهی دارد به یک رویکرد کاملا متفاوت، یعنی استفاده از سطوح فوق آبگریز برای کاهش تجمع یا چسبندگی یخ. سطوح فوق آبگریز با زاویه تماس بالا و پسماند زاویه تماس پایین می توانند نه تنها در به تاخیر انداختن زمان شروع یخ زدگی موثر باشند بلکه کل زمان فرایند یخ زدگی در مقایسه با سطوح بدون پوشش را افزایش می دهند. از طرف دیگر، در مورد استفاده از پوشش های فوق آبگریز  با ساختار زبر به عنوان پوشش های ضد یخ تردید هایی است. این مطالعات نشان می دهد که استحکام چسبندگی یخ، پس از سیکل های متوالی یخ زدگی/یخ زدایی به دلیل از بین رفتن پستی و بلندی های نانومتری سطح و افزایش فصل مشترک پوشش–یخ، افزایش یافته است. این نتایج نشان دهنده این است که عملکرد ضد یخ نمونه ها کاهش یافته است. همچنین استفاده از چنین پوشش هایی در محیط های مرطوب ممکن است محدود باشد. در این مقاله به ارتباط بین فوق آبگریزی و دفع یخ، دلایل کاهش عملکرد دفع یخ پوشش ها و در نهایت کاربرد های آن پرداخته شده است.

امروزه، ساخت و تهیه ی ایمپلنت های زیست سازگار برای جایگزینی و بهبود بافت های آسیب دیده توجه محققین را به خود جلب کرده است. روش های متفاوتی برای ساخت ایمپلنت با هدف مطابقت زیستی و مکانیکی مطلوب با بافت بدن وجود دارد. از مهم ترین این فرآیندها می توان به روش های متالورژی پودر و ریخته گری اشاره کرد. روش های متالورژی پودر خود به دو روش تولید افزایشی و فرآیندهای مرسوم تقسیم می شود. تولید افزایشی با شیوه لایه به لایه بودن قادر به تهیه ی قطعات مهندسی با تخلخل و  بهره وری بالا می باشد. همچنین فرآیندی مقرون به صرفه، از لحاظ انرژی کارآمد و سازگار با محیط زیست می ب اشد. مهم ترین فرآیندهای شناخته شده برای ساخت ایمپلنت های پزشکی به روش تولید افزایشی شامل: زینترینگ گزینشی به وسیله لیزر (SLS) ، ذوب گزینشی به وسیله لیزر(SLM) ، شکل گیری پودری (شبکه ای) با پرتو لیزری (LENS) و ذوب پرتو الکترونی (EBM) می باشد.

کاربید سیلیسیم (SiC) سرامیکی مهندسی است که دارای خواصی همچون چگالی پایین، پایداری حرارتی بالا و استحکام ذاتی مناسب است و به همین دلیل کاربردهای فراوانی دارد. با این حال چگالش بدون افزودنی این سرامیک، به علت وجود پیوند کوالانسی قوی و ضریب نفوذ در خود پایین سخت است. از جمله مهم ترین افزودنی های مورد استفاده جهت سینتر فاز مایع کاربید سیلیسیم ، آلومینا (Al2O3) و ایتریا (Y2O3) هستند. هنگام استفاده از این دو افزودنی، نسبت مولی و یا نسبت وزنی Al2O3:Y2O3 از اهمیت زیادی برخوردار است. به طوری که استفاده از نسبت های مختلف باعث ایجاد فازهای گوناگون و هم چنین خواص فیزیکی و مکانیکی متفاوت پس از سینتر می شود. به همین علت در این مقاله تاثیر نسبت افزودنی های Al2O3 و Y2O3 بر رفتار سینتر SiC مورد بررسی قرار گرفته است.