فهرست مطالب

نشریه پژوهش های ادبیات تطبیقی
سال هشتم شماره 2 (پیاپی 24، تابستان 1399)

  • تاریخ انتشار: 1399/03/19
  • تعداد عناوین: 7
|
  • تورج زینی وند*، روژین نادری صفحات 1-22

    اگر چه تاریخچه ادبیات تطبیقی در کشور اردن، همگام و همپای دیگر کشورهای عربی از جمله مصر نبوده است، اما این کشور نمونه دیگری را از رشد ادبیات تطبیقی در جهان عرب عرضه می کند؛ تطبیقگران اردنی، ابتدا به بررسی روابط تاثیر و تاثر آثار پیشین ادبیات عربی و سایر ملل؛ به ویژه غرب می پرداختند. لذا، پژوهش های دوره نخست، بیشتر بر محور ادبیات سنتی و پیشین؛ به طور خاص شعر، می چرخید. با ظهور مدرنیسم، پژوهش های تطبیقی در اردن نیز وارد مرحله جدیدی شد. تطبیقگران درصدد کشف میزان اثرپذیری ادیبان عرب زبان از تحولات ادبیات جهانی و جنبش های آزادی بخش غرب برآمدند. توجه به سایر شاخه های ادبیات در کنار شعر؛ داستان ها و نمایشنامه ها از جمله ویژگی های پژوهش های تطبیقی این دوره است. با رشد ملی گرایی و پان عربیسم و همچنین نقد روش ها و نظریات کشورهای سابقا استعمارگر جهان، تطبیقگر اردنی دریافت که پافشاری های نخ نما شده برای ردیابی خاستگاه اثر ادبی، دیگر مطلوب و شایسته ادبیات تطبیقی نیست. از این رو، پژوهش های تطبیقی پسامدرنیسم به عرصه مطالعات تطبیقی اردن گام نهاد.مقاله حاضر، با رویکردی توصیفی- تحلیلی، در صدد آن است تا ضمن به تصویر کشیدن تاریخ تحول ادبیات تطبیقی در اردن به دوره پژوهش های تطبیقی آثار سنتی (المقارنات التراثیه)، پژوهش های تطبیقی ادبیات عصر تجدد (مقارنات ادب الحداثه) و پژوهش های تطبیقی- فرهنگی ادبیات عصر پساتجدد (المقارنات الثقافیه وما بعد الحداثه)، تحولات این دانش را در این کشور عربی بررسی و تحلیل نماید.

    کلیدواژگان: ادبیات تطبیقی، اردن، پژوهش های سنتی، مدرنیسم و پسامدرنیسم، نقد فرهنگی
  • الهام نیکوبخت*، حسینعلی قبادی صفحات 23-46

    "مرگ" حادثه گریزناپذیر و ناگزیر غایی تمام انسانهاست. بعضی آن را به دست فراموشی می سپارند و برخی معرفت اندیشانه با پذیرش آن، وقوعش را حتمی و حقیقی می دانند. بررسی و تحلیل روایت دو شخصیت مستبد، قدرتمند و خونریز داستان های فردوسی و آلبر کامو و نحوه مواجهه آن دو با مرگ خود و دیگران، مساله اصلی این پژوهش است. کالیگولا و ضحاک که خود را فرمانده مطلق و صاحب اختیار جان و مال آدمیان می دانستند، بر این باور بودند که می توانند بر مرگ نیز تسلط یابند، آنان می کوشیدند با کشتن دیگران، از هراس مرگ خود رهایی یابند؛ اما ناموس طبیعت و حوادث روزگار  آنان را با پدیده مرگ  رویاروی ساخت. چگونگی پرداخت حوادث داستان از دیدگاه فردوسی طوسی (به نمایندگی از حکمای اسلامی) و آلبر کامو (از نمایندگان مکتب اگزیستانسیالیزم) فلسفه حیات و مرگ را از نظرگاه دو جهان اندیشگانی در شرق و غرب عالم بر ما روشن می کند. هر دو صاحب منصب پس از کسب قدرت دست به ظلم و ستم و کشتار بی سابقه اطرافیان می زنند. مانند تمام آدمهای دنیا از مرگ خود می هراسند و می خواهند با قتل آدمها، قدرت طبیعت در کشتن انسانها را در دست بگیرند. کشتن برای مبارزه با هراس مرگ، تنها راهکار آنهاست. سرنوشت هر دو شخصیت  شبیه هم است و در نهایت به دلیل قتل و خونخواری علیه هر دو شورشی به پا می شود و از صحنه قدرت کنار گذاشته می شوند.

    کلیدواژگان: کالیگولا، آلبر کامو، ضحاک، شاهنامه، فردوسی، مرگ
  • محمدرضا فارسیان*، فاطمه قاسمی صفحات 47-67

    یکی از نظریه های جدیدی که در چند دهه ی اخیر توانسته در مطالعات تطبیقی مسیر تازه ای را برای تطبیقگران باز کند نظریه ی پذیرش است. این تیوری که توسط هانس روبر یاوس مطرح شده است، نقش فراموش شده ی خوانندگان را به آن ها بازمی گرداند و به آن تاکید می ورزد. با توجه به این که بر اساس این نظریه پذیرش یک نویسنده در کشوری بیگانه بررسی می شود، در این تحقیق به بررسی اقبال ادبی کریستین بوبن، نویسنده ی معاصر فرانسوی، در ایران می پردازیم. با توجه به حجم آثار ترجمه شده از این نویسنده در ایران به نظر می رسد وی از اقبال ادبی خوبی در کشورمان برخوردار است. در این نوشتار ضمن ارایه و تجزیه و تحلیل آثار ترجمه شده با استفاده از مفهوم افق انتظار، درصدد یافتن دلایل استقبال خوانندگان ایرانی از بوبن هستیم. مهم در این جستار بررسی ذایقه ی ادبی خوانندکان ایرانی و میزان سازگاری آثار بوبن با انتظارات آن ها است.

    کلیدواژگان: کریستین بوبن، پذیرش، افق انتظار، ترجمه، ذائقه ی ادبی
  • فواد عبدالله زاده* صفحات 68-88

    بررسی تطبیقی نظریه های نقدی شاعران معاصر عرب و ایرانی می تواند جایگاهی خاص در تحلیل های ادبی داشته باشد. به طور کلی نظریه های نقدی نوین شعری، متاثر از مبادی فکری فلسفه های معاصر آلمان و فرانسه است. ادونیس و شفیعی کدکنی دو تن از شاعران ناقد تاثیرگذار هستند که با درایت خاصی مفاهیم و مولفه های شعری را در مقالات و کتاب های نقدی خوب به بحث گذاشته اند. پژوهش حاضر آرای نقدی این دو شاعر معاصر را با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و بر مبنای رویکرد تطبیقی مکتب آمریکایی در حوزه های تعریف شعر، زبان و موسیقی شعر مورد واکاوی قرار داده است. از نتایج گرفته شده پژوهش این است که این دو منتقد خاستگاه های فکری مشترک و در نتیجه برخی دیدگاه های نقدی مشابه دارند؛ ولی رهیافت های نقادانه آنان به لحاظ روش شناسی و هم به لحاظ عمق فکری متفاوت جلوه می کند. ادونیس در قیاس با کدکنی نگاهی ژرفتر، منسجمتر به مقوله های شعری و زبان شاعرانه دارد.

    کلیدواژگان: بررسی تطبیقی، نظریه های شعری، نقد، ادونیس، شفیعی کدکنی
  • محمدرضا حاجی آقابابایی* صفحات 69-90

    کتاب هزار و یک شب از مهم ترین کتاب‎های کهن در زمینه‎ی قصه و افسانه است که از دیرباز مورد توجه بوده است و ترجمه‎های گوناگونی از آن صورت گرفته است. در زبان فارسی دو ترجمه مهم از هزار و یک شب صورت گرفته است که نخستین ترجمه را عبداللطیف تسوجی انجام داده است و ترجمه ی دیگر متعلق به ابراهیم اقلیدی است. با مقایسه ی این دو ترجمه تفاوت هایی تفاوت در آغاز و خاتمه‎ی کتاب، شیوه های داستان‎پردازی، مسایل اندیشگانی و اعتقادی و ترتیب و عنوان داستان‎ها دیده می شود. مهم‎ترین دلیل پدیدآمدن اختلاف میان دو ترجمه را می توان به سبب نسخه های اساسی دانست که دو مترجم برای کار خویش برگزیده اند. نسخه‎ی اساس تسوجی در ترجمه ظاهرا نسخه‎ی بولاق 1 بوده است، در حالی که نسخه‎ی اساس اقلیدی، بولاق 2 و کلکته و بروسلاو بوده است؛ البته اقلیدی در تصحیح خود از ترجمه ی فرانسوی و انگلیسی هزار و یک شب نیز استفاده کرده است. نکته ی دیگری که موجب تمایز این دو ترجمه شده است، برخاسته از نوع نگاه مترجمان به متن حکایت هاست. تسوجی در ترجمه ی خود در پی آن بوده است که پیرنگ اصلی حکایت را بیاورد و توجه چندانی به فضاسازی نداشته است؛ در حالی که اقلیدی در ترجمه ی خود، عنصر توصیف را به صورت جدی مورد توجه قرار داده است و همین امر موجب طولانی تر شدن متن حکایت ها و ایجاد تفاوت میان دو ترجمه شده است.

    کلیدواژگان: ترجمه پژوهیهزار و یک شبتسوجیاقلیدی
  • محمدرضا کریمی*، محمدامیر عبیدی نیا، فاطمه مدرسی صفحات 91-114

    ادبیات جهانی واکنشی در برابر ناکامی ها و کاستی های ادبیات ملی است. آرمان آشکارش یکپارچگی مردم جهان و آرمان پنهانش برتری جویی و فزون خواهی ملی است. راه کارش پیوند میان سخن وران جهان و ابزارش فرهنگ زبان و ادبیات است.روی کردهای گوته به ادبیات جهانی بازتاب آرمان ها، اندیشه ها و رخ دادهای روزگار او هستند. از این رو، گوناگون و پرشمار هستند و پیوسته دگرگون می شوند. مقاله پیش رو، برآن است، با بررسی روی کردهای گوته به ادبیات جهانی، به واکاوی خواست او از ادبیات جهانی، خاستگاه، مرزها و چند و چون دیدگاهش بپردازد.

    کلیدواژگان: یوهان ولفگانگ فون گوته، ادبیات ملی، ادبیات اروپایی، ادبیات جهانی
  • خدابخش اسداللهی*، بنت الهدی خرم آبادی صفحات 115-136

    ادبیات تطبیقی یکی از حوزه های مطالعاتی است که اخیرا توجه پژوهشگران را بیش از پیش به خود جلب کرده است. با بررسی تطبیقی آثار، به احساسات، عواطف، اندیشه ها، و دغدغه های مشترک مابین شاعران و نویسندگان در سراسر جهان می توان رسید. با رواج امر ترجمه و رفت و آمد به اروپا، شعر شاعران اروپایی، تاثیر فراوانی بر شعر دوره معاصر ما گذاشت. از جمله این شاعران اروپایی می توان به تی.اس.الیوت، پل الوار، آندره برتون، لویی آراگون و... اشاره کرد. احمد شاملو، شعر آیدا در آینه خود را تحت تاثیر شعر الیزا در آینه آراگون سروده است. بنابراین، این جستار با تکیه بر منابع کتابخانه ای به روش تحلیلی- توصیفی به تاثیرپذیری شاملو از آراگون و بررسی تصویرهای مجازی در توصیف معشوق در شعر هر دو شاعر، پرداخته شده است. نتیجه آن که: شاملو در سرودن آیدا در آینه، به شعر الزا در آینه از آراگون و شاعران دیگر فرانسه نظر دارد و از تصاویر و کلمات و فکر او استفاده می کند، ولی شعر خود را از محدوده خانه و روستا به سوی کوچه، شهر گسترش می دهد و بیشتر از آراگون به درد اجتماعی می پردازد.

    کلیدواژگان: ادب تطبیقی، آراگون، تشبیه، تصویر، شاملو
|
  • Tooraj Zinivand*, Rojeen Naderi Pages 1-22

    Although the history of comparative literature in Jordan has not been synonymous with other Arab countries, including Egypt, but it offers another example of the development of comparative literature in the Arab world; Jordanian adapters first examined the relationships between the influences of Arabic literature and other nations, especially the West. Therefore, the studies of the first period focused more on the axis of traditional and past literature, in particular poetry. With the advent of modernism, comparative research in Jordan has entered a new phase. The adapters sought to discover the extent to which Arabic literatures were influenced by the developments in world literature and Western liberation movements.  Attention to other branches of literature along with poetry; stories and plays are among the features of the comparative research of this period. With the rise of nationalism and pan-Arabism, as well as criticizing the methods and views of former colonial countries in the world, the Jordanian adopter found that the insistence on the origin of the literary work was no longer desirable and worthy of comparative literature. Consequently, Postmodernist comparative studies have been stepped up to Jordan's comparative studies. This article, with a descriptive-analytical approach, aims to depict the history of the development of comparative literature in Jordan in the period of comparative studies of traditional works, comparative studies of the literature of the modern age and comparative-cultural studies of the literature of the postmodern period, the developments of this knowledge in Analyze this Arab country.

    Keywords: Comparative Literature, Jordan, Traditional Researches, Modernism, Postmodernism, Cultural Criticism
  • Elham Nikoubakht*, Hoseinali Ghobadi Pages 23-46

    Death" is the inevitable event of all humans. Some put it into oblivion, and some epistemologically accept it as reality and certainty. Investigating and analyzing the narratives of the two tyrannical, powerful and bloodthirsty characters in stories of Ferdowsi and Albert Camus and how they deal with their own and others' deaths is the main issue of this study. Caligula and Zahhak, who saw themselves as the absolute commander of the life and property of human, believed that they could also control death, trying to rid themselves of the fear of death by killing others, but nature faced with the phenomenon of death. How Ferdowsi (representing Islamic scholars) and Albert Camus (representing Existentialism) deal with the events of the story illuminates the philosophy of life and death from the standpoint of two thinkers in the East and the West. Both officials, after gaining power, commence unprecedented oppression and killing. Like all people in the world, they are scared to death and want to seize the power of nature to kill humans by killing them. Killing is the only way to combat the fear of death. The fate of both characters is similar, and eventually they are ousted from power due to murder and bloodshed against both rebels

    Keywords: Caligula, Albert Camus, Zahhak, Shahnameh, Ferdowsi, Death
  • MohammadReza Farsian*, Fatemeh Ghasemi Pages 47-67

    The reception is one of the new theories, which has opened a new way in comparative studies over the recent decades. This theory, post by Hans Robert Jauss, returns the readers' role to themselves and insists on it. In as much as in this theory the reception of an author is considered in a foreign country, the reception of Christian Bobin, contemporary French author, is going to be considered in this article. By preparing a list of his translated books in Iran and their analysis by using the concept of Horizon of expectation, we will understand that there is no contradiction between the Iranians' expectations and Bobin's books. The influence of religious texts and using the themes like nature, love and childhood agree with their literary taste and play a role in the reception of this French author.

    Keywords: Christian Bobin, reception, horizon of expectation, translation, literary taste
  • Foad Abdolahzadeh* Pages 68-88

    Comparative study of critical theories of contemporary Arab and Iranian poets can have a unique part in literary analysis. In general, new poetic critical theories are under the influence of the intellectual origins of contemporary German and French philosophies. Adonis and Shafiei Kadkani are two influential critic poets who have discussed poetic concepts and components in their critical articles and books with specific tact. The present study was a descriptive-analytical investigation into analyzing critical views of these two poets based on American school of comparative approach in the fields of definition of poetry, and language and music of poetry. The results of the study showed that the two critics have common intellectual foundations; therefore, they have some similar critical viewpoints. However, their critical approaches are different in terms of both methodology and intellectual depth. Compared to Shafiei Kadkani, Adonis has a deeper, more organized, and more daring view toward poetic categories and poetic language.

    Keywords: poetic theories, comparative study, Adonis, Shafiei Kadkani
  • MohammadReza Hajiaqababaei* Pages 69-90

    The book One Thousand and One Nights is among the most important ancient books of fable and parable which has been of interest for a long time and various translation of which exist. There are two main translations of the book to Persian, the first by Abdollatif Tasuji and the second by Ebrahim Eghlidi. Comparing the two translations reveals difference in the opening and closing of the book, story-telling techniques, orientation of though and faith, and the sequence and title of the stories. The choice of original principal texts the translators based their translations on can be considered as the most important reason for such differences. The original principal text for Tasuji was apparently Bulaq’s 1st ed., while Eghlidi based on his translation of Bualq’s 2nd ed., Calcutta’s ed., and Burslaw’s ed. Eghlidi also drew on the French and English translations of One Thousand and One Nights. Another reason for such a difference was the different approach of the translators towards the stories. Tasuji has tried to include the main plot of the stories and has not paid much attention to the setting in his translation, while Eghlidi has paid close attention to descriptions in his translation, resulting in lengthier stories and differences with Tasuji’s translation.

    Keywords: Translation StudiesOne Thousand, One NightsAbdollatif TasujiEbrahim Eghlidi
  • MOHAMMADREZA KARIMI*, MohammadAmir Obaydinia, Fatemeh Modarresi Pages 91-114

    World literature is a reaction against unfulfillment and diminished satisfaction hereby national literature to be existed so. The vivid fulfillment is a solid world people and hidden one is a superiority and national excess as a matched hope of aims in this way. A solvtion of result is a coefficency among world literates to be gained by colture instrument beside of language and literature.
    Goetheś aspects in this view of world literature is a reaction of thoughts, aims and events through his days of life hence, those are many and much continuously canged. The essay to be fronted is trying to survey these Goetheś aspects towards world literature and his demands fulfilled from world literature as his situation to be matched by borders and know how to be accomplished

    Keywords: Johann wolfgang von Goethe, National literature, Urban Literature, World literature
  • Khodabakhsh Asadollahi*, Bentolhoda Khorramabadi Pages 115-136

    Abstract Adaptive literature is one of the areas of study that has recently attracted the attention of researchers. By comparative study of works, one can reach the emotions, emotions, thoughts, and common concerns among poets and writers all over the world. With the prevalence of translation and travel to Europe, the poetry of European poets has had a great impact on our contemporary poetry. Among these European poets are T. Salliot, Paul E. Lumber, Andrea Burton, Louis Aragon and others. Ahmad Shamloo has written Aida's poetry in his own time under the influence of Eliza's poetry in the Aragón Ayman. Therefore, this essay is based on the analytical-descriptive library resources to the influence of Shamloo of Aragon and the study of virtual images in describing the beloved in the poetry of both poets. The result is that Shamloo, in the composition of Aida in the mirror, considers the poetry of Elza in the mirror of Aragon and other French poets and uses his images and words and his thoughts, but his poetry from the boundaries of the house and the village to the alley , The city expands and more socially than Aragon.

    Keywords: comparative literature, Aragon, simile, picture, shamloo