مجله دانشگاه علوم پزشکی گرگان
سال بیست و دوم شماره 2 (پیاپی 74، تابستان 1399)

یکی از شایع ترین عارضه های مفصل زانو، زانوی ضربدری (genu valgum) است. این مطالعه به منظور تعیین اثر بریس زانوی مدرج در دو زاویه 30 درجه و 60 درجه بر مولفه های نیروهای عکس العمل زمین طی فرود در پسران دارای زانوی ضربدری انجام شد.

این کارآزمایی بالینی روی 20 دانشجوی پسر در محدوده سنی 2.12±21.70 سال دارای زانوی ضربدری انجام شد. بریس زانوی مدرج در دو زاویه فلکشنی 30 درجه و 60 درجه استفاده شد. فرود از سکوی 40 سانتی متری روی صفحه نیرو در سه شرایط بدون بریس، با بریس در زاویه 30 درجه و با بریس در زاویه 60 درجه انجام شد.

 نیرو در راستای عمودی و طی فاز تماس پاشنه کاهش آماری معنی داری را طی شرایط فرود با بریس در زاویه 60 درجه در مقایسه با فرود بدون بریس به اندازه 15.21% نشان داد (P<0.05). همچنین اوج نیرو در راستای داخلی - خارجی طی فاز تماس پاشنه در شرایط فرود با بریس در زاویه فلکشنی 60 درجه به طور معنی داری بیشتر از فرود با بریس در زاویه فلکشنی 30 درجه به میزان 27.18% بود (P<0.05).

 با کاهش زاویه محدود کننده فلکشن زانو نیروهای وارده بر اندام تحتانی افزایش می یابد و این امر باعث افزایش احتمال آسیب در مفصل زانو می شود. از این رو استفاده از بریس زانوی مدرج در افراد دارای زانوی ضربدری در زاویه محدود کننده فلکشنی 60 درجه توصیه می شود.

اعمال حاد پیش شرطی سازی ایسکمی منجر به بهبود عملکرد ورزشی می شود. این مطالعه به منظور تعیین اثر چهار هفته اعمال پیش شرطی سازی ایسکمی بر عامل رشد اندوتلیال عروقی (Vascular Endothelial Growth Factor: VEFG) پاسخ لاکتات سرم و شاخص خستگی بعد از فعالیت شدید انجام شد.

در این کارآزمایی بالینی، 20 مرد جوان غیرفعال به صورت تصادفی در دو گروه 10 نفری مداخله و کنترل قرار گرفتند. گروه مداخله به مدت 4 هفته قبل از تمرینات، مداخله پیش شرطی سازی ایسکمی که شامل سه دور 5 دقیقه ای انسداد با 5 دقیقه جریان مجدد بود را اجرا نمود. نمونه خونی برای اندازه گیری VEGF سرمی در حالت استراحت انجام شد. 48 ساعت قبل و بعد از مداخله، آزمون بی هوازی وینگیت اجرا و میزان درک فشار بلافاصله و لاکتات سرم در زمان های بلافاصله، 5، 10 و 15 دقیقه بعد آزمون وینگیت اندازه گیری شد.

چهار هفته اعمال پیش شرطی سازی ایسکمی منجر به افزایش سطح استراحتی VEGF به میزان 8.2±138.2 نسبت به گروه کنترل به میزان 10.3±160.1 شد (P<0.05). میزان درک فشار (میزان 0.57±6.4 در مقابل 0.1±6) و غلظت لاکتات سرم در زمان 15 دقیقه بعد فعالیت در گروه مداخله نسبت به کنترل (میزان 1.2±5.6 در مقابل 0.8±4.1) کاهش آماری معنی داری داشت (P<0.05)؛ ولی تفاوت آماری معنی داری در برونده توان (میزان 131.6±745.2 در مقابل 148.6±769.7) و شاخص خستگی (میزان 11.08±46.2 در مقابل 7.2±50.58) بین دو گروه مشاهده نشد.

چهار هفته پیش شرطی سازی ایسکمی منجر افزایش عامل رشد اندوتلیال عروقی و کاهش میزان درک فشار و لاکتات سرم بعد از فعالیت شدید در مردان جوان غیرفعال می شود.

از آنجایی که نانوذرات اکسید مس علاوه بر کاربردهای مفید، ممکن است دارای اثرات سوء بر جانداران باشند؛ این مطالعه به منظور تعیین اثر نانوذرات اکسید مس بر میزان سمیت، تغییرات آنزیمی و ساختار بافتی کبد موش صحرایی انجام شد.

در این مطالعه تجربی 40 سر موش صحرایی نر نژاد ویستار به طور تصادفی در 4 دسته 10 تایی تقسیم شدند. سپس طی مدت 10 روز، 5 مرتبه (به صورت یک روز در میان) به 3 گروه از موش ها 10،20 و 30 میلی گرم بر کیلو گرم نانوذرات اکسید مس با قطر کمتر از 50 نانومتر و خلوص 99 درصد و سطح 80 مترمربع بر گرم به روش درون صفاقی تزریق گردید و یک گروه به عنوان گروه کنترل در نظر گرفته شد. سپس فعالیت آنزیم های لاکتات دهیدروژناز (Lactate dehydrogenase: LDH)، آلکالین فسفاتاز (Alkaline Phosphatase: ALP)، آسپارتات ترانس آمیناز (Aspartate transaminase: AST) و آلانین آمینو ترانسفراز (Alanine aminotransferase: ALT) در دو مرحله خونگیری (یک روز و 15 روز پس از تیمار) مورد بررسی قرار گرفت. همچنین مقاطع بافت کبد با رنگ آمیزی هماتوکسیلین- ایوزین تهیه و مطالعه گردید.

فعالیت آنزیم AST بین گروه های مختلف در دو مرحله خونگیری تغییر معنی داری نشان نداد. فعالیت آنزیم های ALT ، ALP و LDH در اولین خونگیری افزایش معنی داری را در هر سه گروه تیمار نسبت به گروه کنترل نشان داد و پس از 15 روز (دومین خونگیری) به حالت طبیعی بازگشت. تغییرات وزن موش ها بین گروه های مختلف اختلاف آماری معنی داری نداشت. بررسی های بافت شناسی آسیب های بافتی متعدد را به صورت وابسته به دوز در گروه های تیمار نشان داد که شامل پرخونی خفیف و شدید، دژنراسیون هپاتوسیت ها، هایپرپلازی و التهاب بودند.

این مطالعه نشان داد که با تزریق دوزهای پایین نانوذرات اکسید مس، پس از گذشت 15 روز، با وجود آن که تغییرات فعالیت آنزیمی به حالت طبیعی بازمی گردد؛ اما همچنان اختلالات قابل توجهی در ساختار بافت کبد مشاهده می شود.

لووتیروکسین سدیم یکی از داروهای رایج مورد استفاده در درمان مبتلایان به هیپوتیروییدی است. این مطالعه به منظور تعیین اثر مصرف لووتیروکسین سدیم بر روی خط tidemark غضروف مفصل زانو، ضخامت غضروف و آنزیم های کبدی در هیپوتیروییدیسم موش سوری انجام شد.

این مطالعه تجربی روی 30 سر موش سوری ماده بالغ نژاد BALB/c به وزن 25 تا 30 گرم انجام شد. حیوانات به یک گروه کنترل و چهار گروه تجربی تقسیم شدند. در گروه یک (گروه کنترل) از هیچ دارویی استفاده نشد. گروه دوم دوزهای متفاوت افزایشی لووتیروکسین (دو هفته اول، دو هفته دوم، دو هفته سوم و دو هفته چهارم به ترتیب 1.5 ، 2 ، 2.5 و 3 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن) به طور روزانه در 8 هفته و گروه سوم از ابتدا دوز بالا و ثابت لووتیروکسین (3 mg/kg/bw) را روزانه به صورت گاواژ دریافت کردند. در گروه چهارم هیپوتیروییدی با propylthiouracil (PTU) القاء گردید. در گروه پنجم، حیوانات هیپوتیرویید، لووتیروکسین سدیم را به روش گاواژ مانند گروه دوم دریافت نمودند. بعد از 8 هفته نمونه های سرمی برای اندازه گیری آلکالین فسفاتاز (Alkaline Phosphatase: ALP)، آسپارتات ترانس آمیناز (Aspartate transaminase: AST) و آلانین آمینو ترانسفراز (Alanine aminotransferase: ALT) تهیه شد. غضروف طبق تیبیای مفصل زانوها با روش هماتوکسیلین - ایوزین رنگ آمیزی شد. به کمک میکروسکوپ مجهز به دوربین عکسبرداری از اسلایدها صورت گرفت و میزان ضخامت غضروف، بخش کلسیفیه و غیرکلسیفیه برحسب میکرومتر توسط نرم افزار کامپیوتری axiovision اندازه گیری شد. همچنین وضعیت یکپارچگی خط tidemark در رنگ آمیزی هماتوکسیلین - ایوزین با میکروسکوپ نوری مورد بررسی قرار گرفت.

نتایج نشان دهنده جداشدگی و از هم گسیختگی در خط tidemark در گروه سوم (گروه دریافت کننده لووتیروکسین سدیم با دوز بالا و ثابت) بود. در گروه های سوم، چهارم و پنجم کاهش ضخامت غضروف در منطقه غیرکلسیفیه دیده شد که این کاهش در گروه سوم نسبت به گروه کنترل معنی دار بود (P<0.05). ضخامت منطقه کلسیفیه در تمام گروه ها کاهش نشان داد که این کاهش در گروه سوم نسبت به گروه کنترل معنی دار بود (P<0.05). در بررسی آنزیم های ALP و AST در اکثر گروه ها با افزایش و میزان آنزیم ALT در اکثر گروه ها با کاهش همراه بود که این تغییرات نسبت به گروه کنترل معنی دار بود (P<0.05).

 مصرف لووتیروکسین سدیم با دوز ثابت و بالا باعث ایجاد تغییرات شدید غضروف مفصل زانو در مقایسه با دوز افزایشی در حیوانات مبتلا به هیپوتیروییدیسم می گردد.

سرب از سمی ترین آلاینده های محیط زیست بوده که برای جانوران از جمله انسان بسیار خطرناک است. لذا استفاده از ترکیبات مختلف چون نانوکیتین برای حذف سرب از محیط های آبی در سال های اخیر مورد توجه قرار گرفته است. این مطالعه به منظور تعیین اثر نانوکیتین بر میزان جذب بافتی استات سرب در کبد موش های صحرایی انجام شد.

این مطالعه تجربی روی 15 سر موش صحرایی نژاد ویستار با وزن 150 تا 180 گرم و سن 8 تا 10 هفته انجام شد. حیوانات در سه گروه پنج تایی شامل گروه شاهد، گروه دریافت کننده سرب (50 mg/kg/bw) و گروه دریافت کننده سرب (50 mg/kg/bw) توام با نانوکیتین (1.6 mg/kg/bw) قرار گرفتند و به مدت 6 هفته گاواژ شدند. سپس بافت های کبد جدا و غلظت سرب با دستگاه جذب اتمی اندازه گیری شد. بافت های کبد برای رنگ آمیزی هماتوکسیلین - ایوزین آماده سازی و سپس به وسیله میکروسکوپ نوری بررسی شدند.

 میانگین غلظت سرب در بافت کبد گروه شاهد، دریافت کننده سرب و دریافت کننده سرب توام با نانوکیتین به طور همزمان به ترتیب برابر با 0.45±8.01 ، 4.73±45.41 ، 0.83±17.06 میکروگرم بر گرم تعیین شد. غلظت کبدی سرب در گروه دریافت کننده سرب نسبت به گروه شاهد به طور معنی داری افزایش یافت (P<0.05). همچنین غلظت کبدی سرب در گروه دریافت کننده سرب توام با نانوکیتین نسبت به گروه دریافت کننده سرب به طور معنی داری کاهش یافت (P<0.05). مطالعات هیستوپاتولوژیک بیانگر کاهش ضایعات بافتی (دژنره شدن و نکروز هپاتوسیت های کبدی، پرخونی و احتقان شدید در بافت کبد) در گروه دریافت کننده سرب توام با نانوکیتین نسبت به گروه دریافت کننده سرب به تنهایی بود.

 نانوکیتین بدون داشتن اثرات منفی بر بافت کبد می تواند باعث افزایش حذف و مانع جذب فلز سرب در بافت کبد موش های صحرایی باشد

فعالیت ورزشی و مکمل های غذایی از روش های توصیه شده برای کاهش کاشکسی است. این مطالعه به منظور تعیین اثر تمرین مقاومتی و مکمل یاری رسوراترول بر شاخص های باززایی عضلانی MyoD (myoblast determination protein) و eMHC (embryonic Myosin Heavy Chain) در موش های سوری مبتلا به سرطان کولون CT-26 انجام شد.

این مطالعه تجربی روی 20 سر موش سوری نژاد BALB/c انجام و تومور CT-26 به حیوانات پیوند زده شد. موش ها به چهار گروه تمرینات مقاومتی، گروه رسوراترول، گروه ترکیب رسوراترول توام با تمرین مقاومتی و گروه کنترل تقسیم شدند. گروه تمرینات مقاومتی 6 هفته تمرینات فزاینده مقاومتی را انجام دادند. گروه رسوراترول روزانه 100 میلی گرم بر کیلوگرم رسوراترول و گروه کنترل و تمرین مقاومتی فقط محلول سلولز متیل را به روش گاواژ دریافت کردند. در عضله دوقلو، میزان پروتئین MyoD به روش وسترن بلات و eMHC به روش الایزا اندازه گیری شد.

میزان eMHC در گروه ترکیب رسوراترول توام با تمرین مقاومتی (0.25±4.66) نسبت به گروه تمرین مقاومتی (0.64±3.46) افزایش آماری معنی داری داشت (P<0.05). میزان وزن بدن بدون تومور موش ها در گروه تمرین مقاومتی (1.30±21.50) نسبت به گروه های دیگر افزایش آماری معنی داری یافت (P<0.05). وزن تومور موش ها و پروتئین MyoD در بین گروه های تحقیق تفاوت آماری معنی داری نشان نداد.

با توجه به اثر افزایشی ترکیب تمرینات مقاومتی با رسوراترول بر میزان eMHC نسبت به گروه تمرینات مقاومتی، احتمالا مصرف مکمل رسوراترول در دوزهای بالاتر می تواند همراه با تمرین مقاومتی برای بهبود باززایی عضلانی توصیه گردد.

درد کشککی - رانی یکی از شایع ترین و بحث برانگیزترین مشکلات اسکلتی عضلانی است. به همین دلیل مطالعات فراوانی در مورد علل بروز و راه های پیشگیری و درمان آن انجام شده است. این مطالعه به منظور مقایسه اثر هشت هفته تمرین متداول و ثباتی عملکردی بر درد و عملکرد حرکتی زنان با درد کشککی - رانی انجام شد.

در این مطالعه شبه تجربی 45 زن غیرورزشکار مبتلا به درد کشککی - رانی با دامنه سنی 18 تا 35 سال به صورت غیرتصادفی به سه گروه 15 نفری تمرین ثباتی عملکردی، تمرین متداول و گروه کنترل تقسیم شدند و به مدت 8 هفته مورد مطالعه قرار گرفتند. به منظور اندازه گیری متغیر شدت درد از مقیاس سنجش دیداری درد و عملکرد حرکتی از پرسشنامه کیوجالا استفاده گردید.

در پایان مطالعه شدت درد در دو گروه مداخله (تمرین متداول و ثبات عملکردی) در مقایسه با گروه کنترل کاهش آماری معنی داری داشت (P<0.05). عملکرد حرکتی در گروه های مداخله در مقایسه با گروه کنترل افزایش آماری معنی داری داشت (P<0.05). تغییرات شدت درد و عملکرد حرکتی پس از مداخله در بین دو گروه مداخله تفاوت آماری معنی داری نشان ندادند.

روش درمانی تمرین ثباتی عملکردی و روش تمرین متداول به مدت هشت هفته، اثرات سودمندی بر کاهش درد و بهبود عملکرد حرکتی در زنان مبتلا به درد کشککی - رانی دارد.

کودکان مبتلا به اختلال کم توجهی - بیش فعالی (Attention Deficit / Hyperactivity Disorders: ADHD) علاوه بر مشکلات رفتاری این عارضه (بیش فعالی، تکانشگری و کم توجهی) از نقص حسی حرکتی رنج می برند. مخچه به طور ویژه دروندادهای زیادی را از سیستم های بینایی، وستیبولار و حسی پیکری دریافت می کند و نقش مهمی در تنظیم تعادل دارد. این مطالعه به منظور تعیین ارتباط مشخصه های کینتیکی تعادل با نشانه های رفتاری در کودکان مبتلا به اختلال کم توجهی - بیش فعالی انجام شد.

این مطالعه مورد - شاهدی روی 15 کودک مبتلا به ADHD در محدوده سنی 0.69±9.21 سال و 15 کودک سالم در محدوده سنی 0.75±9.27 سال انجام شد. شاخص های کینتیکی تعادل در شرایط حسی مختلف (بینایی، حسی پیکری و وستیبولار) از طریق آزمون SOT (Sensory Organization Test) با کمک دستگاه Neurocom اندازه گیری شد. میزان بیش فعالی و کم توجهی کودکان مبتلا به ADHD با استفاده از پرسشنامه کانرز والدین و همچنین با بررسی یک روانشناس به دست آمد.

براساس آزمون SOT ، نمرات تعادل در گروه ADHD نسبت به گروه سالم به صورت معنی داری کمتر از گروه شاهد بود (P<0.05). کودکان مبتلا به ADHD دارای اختلال در تعادل ایستا و تغییرپذیری بالاتر در متغیرهای کینتیکی تعادل در مقایسه با گروه کنترل بودند. بین بیش فعالی و مشارکت حسی در کودکان مبتلا به ADHD ارتباط آماری معنی داری وجود داشت (P<0.05).

 کودکان مبتلا به ADHD اختلال در عملکرد تعادل دارند که در نتیجه ضعف در یکپارچگی حسی و یا ضعف در توجه رخ می دهد. در تجزیه و تحلیل مجزا سیستم های حسی، نشان داده شد که عملکرد ضعیف سیستم وستیبولار و بعضا حسی پیکری و همچنین وابستگی زیاد به اطلاعات بینایی عامل اصلی اختلال تعادل در کودکان مبتلا به ADHD است.

سرطان تخمدان یکی از خطرناک ترین سرطان های زنان است. زیرا عموما دیر تشخیص داده شده و غیرقابل درمان است. از سوی دیگر، شیوه های درمانی متداول در حال حاضر با محدودیت ها، شکست ها و عوارض جانبی گوناگونی همراه هستند. این مطالعه به منظور تعیین اثر عصاره پوست انار بر بیان ژن تحریک کننده رگ زایی (Vascular Endothelial Growth Factor: VEFG) با کشت سلول های رده A2780 از سرطان تخمدان انجام شد.

در این مطالعه توصیفی - تحلیلی عصاره پوست انار تهیه و سپس سلول های سرطان تخمدان (رده A2780) در معرض غلظت های مختلف عصاره پوست انار (10، 25، 50، 75، 100، 250، 500 میکروگرم بر میلی لیتر) برای مدت 24، 48 و 72 ساعت قرار داده شدند. سپس میزان بقای سلول ها با استفاده از تست MTT و میزان بیان ژن VEGF با استفاده از روش RT-PCR مورد بررسی قرار گرفت.

عصاره پوست انار با غلظت 500 میکروگرم بر میلی لیتر در زمان 72 ساعت باعث کاهش 18 درصدی میزان بقاء شد (P<0.05). در غلظت های 200،100،50 میکروگرم بر میلی لیتر از عصاره پوست انار میزان کاهش بیان ژن VEGF به ترتیب 7 درصد، 16 درصد و 19 درصد به دست آمد که این کاهش بیان در مقایسه با گروه کنترل از نظر آماری معنی دار بود (P<0.05). کمترین میزان بقا در هر سه زمان 24، 48 و 72 ساعت مربوط به دوز 500 میکروگرم بر میلی لیتر بود که به ترتیب 30 درصد، 25 درصد و 18 درصد تعیین شد (P<0.05).

احتمالا عصاره پوست انار به واسطه دارا بودن ترکیبات متعدد و خواص آنتی اکسیدانی قابل توجه می تواند با کاهش بیان عامل رگزایی، سبب کاهش متاستاز و تظاهرات بدخیمی شود.

زندانیان در معرض خطر ابتلا به عفونت های خطرناک مسری از جمله ویروس نقص ایمنی انسان (HIV)، ویروس هپاتیت B (HBV)، ویروس هپاتیت C (HCV) و توبرکلوزیس (TB) قرار دارند. این مطالعه به منظور تعیین شیوع عفونت های همزمان با ویروس نقص ایمنی انسان (HIV) در زندانیان مرد استان البرز انجام شد.

این مطالعه توصیفی - تحلیلی روی 100 بیمار مرد زندانی مبتلا به HIV با میانگین سنی 7±39 سال انجام شد. از بیماران نمونه خلط و خون گرفته شد. برای بررسی هپاتیت B و C تست الایزا بر روی سرم بیماران انجام شد. پس از استخراج DNA این ویروس ها، بار ویروسی با استفاده از روش مولکولی Real time PCR اندازه گیری و سپس نمونه های مثبت تعیین توالی شدند و ژنوتیپ آنها تعیین گردید. برای بررسی عفونت توبرکلوزیس خلط بیماران به روش اسید فست رنگ آمیزی شد.

فراوانی ابتلا به HBV، HCV و TB در بین 100 نفر از زندانیان مرد مبتلا به HIV به ترتیب 45 درصد، 3 درصد و 9 درصد تعیین شد. مبتلایان به HBV دارای ژنوتیپ D و ساب ژنوتیپ ayw2 بودند. 45 درصد بیماران آلوده به HCV بودند که از میان آنها 3 درصد آلودگی همزمان HIV-HCV-TB داشتند. از 45 بیمار مبتلا به HCV، تعداد 34 نفر (75.5%) ژنوتیپ 1a و 11 نفر (24.5%) دارای ژنوتیپ 3a بودند. تعداد 9 بیمار همزمان مبتلا به بیماری TB بودند. سابقه اعتیاد تزریقی شایع ترین راه (79%) ابتلا به HCV و HBV تعیین شد. بین متغیرهای سن، تعداد سلول های CD4 و راه انتقال با ابتلا به عفونت HCV در افراد مبتلا به HIV ارتباط آماری معنی داری یافت نشد.

این مطالعه نشان دهنده شیوع بالای هپاتیت C و بیماری سل در بین زندانیان مرد مبتلا به HIV است.

پیدایش گونه های باکتری گرم مثبت و گرم منفی که در برابر آنتی بیوتیک ها مقاوم هستند؛ در سرتاسر جهان یک تهدید برای عموم به شمار می رود. این مطالعه به منظور تعیین فعالیت ضدباکتریایی نانو ذره اکسید روی بر سویه های استاندارد، جدایه سالمونلا اینتریتیدیس و باسیلوس سریوس از مواد غذایی انجام شد.

در این مطالعه توصیفی آزمایشگاهی، نانو ذره اکسید روی از زیولیت تهیه گردید و مقدار آن با استفاده از XRF تعیین شد. حداقل غلظت مهارکنندگی رشد (Minimum Inhibitory Concentration: MIC) و حداقل غلظت باکتری کشی (Minimum Bactericidal Concentration: MBC) با استفاده از روش انتشار دیسک تعیین شدند.

 مقدار MIC نانو ذره اکسید روی برای همه باکتری های مورد آزمایش 4 میلی گرم بر میلی لیتر و مقادیر MBC این ماده برای سویه استاندارد و جدایه سالمونلا اینتریتیدیس به ترتیب برابر با 16 و 8 میلی گرم بر میلی لیتر و برای سویه استاندارد و جدایه باسیلوس سریوس 16 میلی گرم بر میلی لیتر محاسبه گردید.

مطالعه حاضر نشان داد که می توان از نانو ذره اکسید روی برای مهار جدایه سالمونلا اینتریتیدیس و باسیلوس سریوس از مواد غذایی استفاده نمود و پتانسیل مناسبی برای جایگزینی مواد نگهدارنده برای جلوگیری از فساد مواد غذایی است.

لیستریا مونوسیتوژنز (Listeria monocytogenes) یک پاتوژن غذازاد گرم مثبت است که سرما دوست بوده و توانایی تحمل درصد بالای نمک بیش از ده درصد را دارد. این باکتری در بسیاری از محصولات غذایی که مدت زمان نگهداری طولانی دارند رشد می کند. این مطالعه به منظور ارزیابی بیان ژن های hly و inlA باکتری لیستریا مونوسیتوژنز در وضعیت زنده اما غیر قابل کشت (Viable But non-Culturable state: VBNC) در دمای 4 درجه سانتی گراد انجام شد.

در این مطالعه توصیفی آزمایشگاهی 106 باکتری در اواسط رشد لگاریتمی به محیط کشت BHI Agar غنی تلقیح و تا زمان از دست رفتن کشت در دمای یخچال (4 درجه سانتی گراد) بررسی و نگهداری شد. در انتهای دوره ژن 16S rRNA همچنین ژن های hly و inlA به عنوان ژن های بیماری زایی این باکتری مورد بررسی قرار گرفتند. بررسی بیان این ژن ها قبل و بعد از ورود به حالت VBNC، به منظور مقایسه بیان آنها انجام گردید.

باکتری لیستریا پس از 5 ماه نگهداری در دمای یخچال توانایی کشت پذیری خود را از دست داد. نتایج بررسی بیان ژن نشان داد که در انتهای دوره باکتری وارد حالت «زنده اما غیر قابل کشت» شد. همچنین ژن های بیماری زایی hly و inlA آن در محیط غنی شده نیز بیان نشدند. با افزودن خون به محیط کشت غنی این باکتری ژن بیماری زایی همولایزین O مجددا روشن گردید.

 نتایج این مطالعه نشان داد که امکان ورود باکتری به حالت VBNC در شرایط یخچال وجود دارد و بیان ژن های بیماری زایی آن تحت تاثیر قرار می گیرد. خون و فاکتورهای آن به عنوان عامل القا کننده برای ژن hly می تواند عمل کند. از اینرو بازبینی فرایندهای کنترل کیفیت میکروبی فرآورده های شیلاتی ضروری به نظر می رسد.

کریپتوسپوریدیوم یکی از تک یاخته های انگلی است که در بهداشت عمومی انسان دارای اهمیت است. این انگل دارای گونه های بسیاری است که بیماری زایی بعضی از گونه ها در میزبان های حیوانی و انسان مشترک است. از جمله میزبان های کریپتوسپوریدیوم، پرندگان زینتی هستند. این تک یاخته در پرندگان زینتی باعث مشکلات گوارشی و تنفسی می گردد. این مطالعه به منظور شناسایی مولکولی کریپتوسپوریدیوم به عنوان یک عامل بیماریزای زیونوز در پرندگان زینتی اصفهان انجام شد.

در این مطالعه توصیفی آزمایشگاهی نمونه های مدفوع 114 قفس (50 قفس گنجشک سانان و 64 قفس طوطی سانان) از سراسر شهر اصفهان با کسب تاریخچه جمع آوری شد و پس از استخراج ژنوم با پرایمرهای اختصاصی بر مبنای ژن ssrRNA به شناسایی کریپتوسپوریدیوم پرداخته شد.

در 16.66% قناری های واجد علایم گوارشی و 4.54% قناری های به ظاهر سالم ژن ssrRNA کریپتوسپوریدیوم ردیابی شد. علاوه بر آن، در 10% عروس هلندی و 4.16% مرغ های عشق نیز این ژن ردیابی شد و در سایر گونه های طوطی سانان ردیابی نشد.

نتایج این مطالعه نشان داد که پرندگان زینتی در اصفهان می توانند به عنوان منبع آلودگی به کریپتوسپوریدیوم مطرح باشند.

گونه های کاندیدا پس از عوامل باکتریایی دومین عامل شایع واژینیت در سراسر جهان محسوب می شوند. این مطالعه به منظور تعیین عوامل اتیولوژیک ولوواژنیت کاندیدایی در زنان باردار انجام شد.

این مطالعه توصیفی تحلیلی روی 100 زن باردار 18 تا 45 ساله مراجعه کننده در زمان بارداری یا ناراحتی واژینال به درمانگاه زنان و زایمان بیمارستان تامین اجتماعی شهر سنندج طی سال 1395 انجام شد. پس از جمع آوری اطلاعات زمینه ای با استفاده از پرسشنامه، بیماران توسط پزشک متخصص معاینه شدند و نمونه ها جمع آوری گردید. شناسایی ایزوله ها بر اساس رنگ کلنی و نیز با استفاده از روش PCR-RFLP صورت گرفت.

ولوواژینیت کاندیدایی در 29 درصد از زنان مشاهده شد. شایع ترین عامل بیماری کاندیدا آلبیکنس (86.2%) تعیین شد. سپس کاندیدا پاراپسیلوزیس (10.34%) و کاندیدا گلابراتا (3.45%) در مراتب بعدی شیوع قرار داشتند. بین ابتلا به دیابت بارداری و ولوواژینیت کاندیدایی ارتباط آماری معنی داری مشاهده نشد. بین سابقه مصرف آنتی بیوتیک، سن بالای 35 سال و سه ماهه سوم بارداری با ابتلا به ولوواژینیت کاندیدایی ارتباط آماری معنی داری مشاهده گردید (P<0.05).

 فراوانی ولوواژینیت کاندیدایی 29 درصد و کاندیدا آلبیکنس شایع ترین عامل بیماری تعیین گردید.

استیویید استیوما از تومورهای خوش خیم استخوانی است که درگیری استخوان تالوس در آن نادر است. مورد گزارش شده پسری 17 ساله بود که سابقه درد و کاهش حرکات مچ پای راست را از یکسال قبل داشت. بعد از انجام معاینات تخصصی، انجام رادیوگرافی، CT-Scan و MRI مچ پا و تشخیص اولیه استیویید استیوما، با اپروچ قدامی مچ پا تحت عمل جراحی قرار گرفت. بیمار بعد از دو روز ترخیص گردید. درد بیمار بعد از عمل از بین رفت و حرکات طبیعی مچ پا بعد از دو ماه مانند پای مقابل سالم بود. تشخیص قطعی استیویید استیوما با بیوپسی بود. به علت نادر بودن درگیری تالوس با استیویید استیوما و مشکلات تشخیصی بالینی و تظاهرات غیرمعمول رادیوگرافیک آن، این مورد گزارش شد تا استیویید استیوما تالوس در درد مزمن مچ پا در بیماران به خصوص جوان در لیست تشخیص های افتراقی مدنظر قرار گیرد.

در اواخر دسامبر 2019 گزارشاتی از بروز یک نوع بیماری حاد تنفسی با تظاهرات تب، سرفه های خشک، علایم گوارشی، گلودرد و میالژی و در تعدادی از موارد همراهی با علایم سندرم دیسترس تنفسی حاد (Acute Respiratory Distress Syndrome: ARDS) در کشور چین منتشر شد. طی بررسی های به عمل آمده علت آن، نوع جدیدی از کرونا ویروس با عنوان COVID-19 را مطرح نمود.طبق اعلام منابع رسمی در ایران در اواخر بهمن 1398 اولین گزارش ابتلا به COVID-19 اعلام و به دنبال آن بلافاصله تیم های مدیریتی در سطح دانشگاه های کشور از جمله دانشگاه علوم پزشکی گلستان تشکیل شد تا در خصوص نحوه برخورد با بیماران مشکوک به این بیماری تصمیم گیری شود. اولین جلسه «ستاد مبارزه با کرونا» در دانشگاه علوم پزشکی گلستان با حضور ریاست، معاونین و روسای بیمارستان های سطح استان در یکم اسفند ماه 1398 برگزار و بلافاصله کمیته مدیریت بحران تشکیل شد. در ابتدا فضای درمانگاهی جداگانه برای بیماران سرپایی مشکوک (کلینیک تب) و نیز فضای جداگانه تریاژ و تحت نظر مستقل، در واحد اورژانس بیمارستان شهید صیاد شیرازی (20 تخت) اختصاص یافت. تجهیزات حفاظت فردی کامل برای کارکنان شاغل در بخش های فوق الذکر نیز فراهم گردید. به منظور شکل گیری کمیته مدیریت بالینی استان، از تیم آموزشی و درمانی مستقر در بیمارستان برای تدوین الگوریتم های برخورد با بیماران مشکوک به کرونا در کلینیک های سرپایی و بخش های بستری دعوت به عمل آمد. به دنبال حجم بالای مراجعین مشکوک به COVID-19 در سطح استان و نیز احساس نیاز فوری به اختصاص فضای بیمارستانی کامل به منظور ارایه خدمات مناسب و ایمن، جلسه فوق العاده ای با حضور ریاست دانشگاه، معاونت درمان دانشگاه و روسای بیمارستان شهیدصیاد شیرازی، بیمارستان پنجم آذر، معاون درمان بیمارستان صیاد شیرازی، ریاست بیمارستان فلسفی و نمایندگان بیمارستان طالقانی و بیمارستان حکیم جرجانی در هفتم اسفند ماه 1398 در دفتر مدیریت بیمارستان شهید صیاد شیرازی برگزار و تصمیم گیری شد که تمام ظرفیت تخت های موجود (300 تخت) آن مرکز به بیماران مشکوک به COVID-19 اختصاص یابد و سایر بیماران به مرکز آموزشی درمانی پنجم آذر (130 تخت بستری و 20 تخت ICU)، بخش های زنان و زایمان و زایشگاه به بیمارستان حکیم جرجانی (50 تخت) و بخش های نوزادان و NICU با تجهیزات کامل به همراه کارکنان آن بخش ها به بیمارستان های حکیم جرجانی و طالقانی منتقل شوند. بیماران تحت ونتیلاتور غیرمبتلا به COVID-19 بستری از قبل، جداسازی و در ICU B (مستقر در طبقه دوم بیمارستان) تجمیع شدند. سپس به تدریج بیماران غیرمبتلا به COVID-19 از ICU B به ICU بیمارستان پنجم آذر گرگان انتقال یافتند. از ظرفیت متخصصین طب اورژانس در مراکز آموزشی درمانی شهید صیاد شیرازی و پنجم آذر و نیز پزشکان عمومی حوزه بهداشت برای تریاژ اولیه و انتخاب بیماران بدحال COVID-19 استفاده گردید. نظارت بالینی و ویزیت روزانه بیماران بستری در طبقات و بخش اورژانس ساختمان اصلی و ساختمان سلیم به تفکیک بین متخصصین داخلی، عفونی و فوق تخصص داخلی تقسیم گردید و الگوریتم های درمانی یکسان، با توجه به نیاز درمانی احساس شده از طریق آموزش مجازی به اطلاع همکاران پزشک رسانده شد. با افزایش تعداد بیماران مبتلا به نوع شدید COVID-19 تعداد تخت های ICU بیمارستان از 33 تخت به 44 تخت (30 درصد) افزایش یافت. همچنین کلینیک تب به صورت 24 ساعته در فضای درمانگاه تخصصی بیمارستان مستقر گردید. برای تامین وسایل حفاظت فردی (PPE) کمیته ای متشکل از ریاست بیمارستان، معاونت درمان، مسوول واحد دارویی بیمارستان و نمایندگانی از معاونت غذا و دارو و معاونت توسعه دانشگاه تشکیل شد. دو کانکس 2.5 در 4.5 متر مجزا به منظور تحویل و تعویض لباس کارکنان آقا و خانم در حیاط بیمارستان و پیش از ورود به بخش های بیمارستانی، در ابتدای هر شیفت کاری اختصاص یافت. مواد ضدعفونی کننده سطوح و دو دستگاه مهپاش برای ضدعفونی سطوح بیمارستان و البسه کارکنان تحت نظارت مستقیم واحد بهداشت محیط بیمارستان خریداری و استفاده شد. با بررسی ظرفیت های موجود در گروه خیرین سلامت، مجموعه های مردم نهاد و سایر نهادهای خارج از بخش سلامت، امکان درخواست کمک ایشان در تامین وسایل حفاظت فردی مورد تایید وزارت بهداشت خصوصا تهیه گان و ماسک دولایه FFP2، FFP3 و N95 سنجیده شد. از اواسط اسفند ماه باتوجه به افزایش شدید بار مراجعه و تکمیل ظرفیت تخت های سانتر کرونا، ضمن هماهنگی با ستاد دانشگاه و براساس یک پروتکل تدوین شده توسط کمیته مدیریت بالینی، بخشی مجزا در مرکز آموزشی درمانی پنجم آذر تعیین شد و روزانه بیماران با شرایط پایدارتر، برحسب تشخیص پزشک معالج به بخش مذکور انتقال یافتند. به منظور رعایت قرنطینه دو هفته ای پس از بهبودی، برای بیمارانی که امکان تامین شرایط لازم را نداشتند؛ فضای نقاهتگاهی به ظرفیت 200 تخت در محل هتل ورزش گرگان جانمایی و تجهیز گردید. برای جابجایی بیماران از اتوبوس آمبولانس مرکز فوریت های استان استفاده گردید. به منظور تسریع در فرآیندهای پذیرش، مستندسازی استاندارد خدمات بالینی و ترخیص بیماران، با نظرخواهی از کمیته بالینی و همکاری واحدهای آمار و اسناد پزشکی، برگه های آماده شرح حال و خلاصه پرونده و دستورات اولیه بستری بیماران COVID-19 طراحی و در پرونده های پذیرش شده قرار گرفت. نظر به نیاز مبرم بیماران مبتلا به COVID-19 برای دریافت اکسیژن با خلوص و حجم بالا و نیز با توجه به عدم تناسب زیرساخت های تاسیساتی بیمارستان با شرایط به وجود آمده؛ ضمن بستن خطوط انتقال اکسیژن در مسیرهای بلااستفاده و یا بخش های منتقل شده، به منظور تقویت فشار در سایر خطوط مورد استفاده، بلافاصله نسبت به استقرار 24 ساعته باکس های اکسیژن فشار قوی به منظور تزریق به سیستم سانترال بیمارستان اقدام شد و به موازات آن مقرر گردید تا بیماران بدحال و با SPO2 پایین و یا بیماران تحت ونتیلاتور نیازمند FIO2 بالا، توسط گروه پزشکی و پرستاری تعیین و نسبت به استقرار کپسول اکسیژن پرتابل همراه با یک کپسول رزرو در کنار تخت بیمار اقدام شود و در نهایت یک دستگاه اکسیژن ساز جدید با ظرفیت 600 لیتر برای مرکز خریداری و در مجاورت دو اکسیژن ساز قبلی نصب گردید. در ابتدای بحران، جلسه ای با حضور ریاست دانشگاه، نمایندگانی از استانداری و دادستان شهرستان و جلسه دیگری با حضور فرماندار شهرستان، ریاست بیمارستان و معاونین بیمارستان در محل دفتر مدیریت بیمارستان تشکیل و در خصوص سازوکار مناسب برای تحویل سریع اجساد به خانواده متوفیان و همچنین شیوه کار برای موارد عدم دسترسی به خانواده متوفیان تصمیم گیری و ابلاغ گردید. بلافاصله پس از وقوع موارد فوت، سوپروایزر کنترل عفونت روزانه نسبت به ثبت دقیق آمار متوفیان و اطلاع تلفنی به خانواده متوفی اقدام نمود. در نهایت با هماهنگی همکاران بهداشت محیط بیمارستان، در خصوص اطلاع رسانی و اعمال نظارت بر حمل و دفن مناسب جنازه توسط مراکز بهداشتی شهرستان ها اقدام لازم به عمل آمد. علاوه بر این فرآیند ضدعفونی و مهپاشی روزانه و مکرر سطوح و فضای سردخانه جنازه با نظارت مستقیم همکاران بهداشت محیط بیمارستان انجام و در عین حال از حضور روحانیون داوطلب جهادگر برای اجرای مراسم مذهبی متوفیان بهره گرفته شد. تیمی متشکل از دفتر پرستاری، سوپروایزر کنترل عفونت و واحد IT بیمارستان، به صورت 24 ساعته نسبت به جمع آوری و صحت سنجی آمار و داده های عملکردی بیمارستان اقدام نمودند و اطلاعات حاصله در شروع هر روز برای تصمیم گیری و کنترل چالش های به وجود آماده و یا تغییر احتمالی شرایط بخش ها و نیروها، در اختیار تیم مدیریت بیمارستانی قرار گرفت. برای افزایش بهره وری واحد آزمایشگاه، پزشکان مجموعه حتی الامکان از درخواست موارد غیرضروری اجتناب نمودند. ضمن آن که کارکنان بخش آزمایشگاه برای نمونه گیری دقیق بیماران مشکوک به COVID-19، مطابق با آخرین دستورالعمل های وزارت بهداشت در اسرع وقت تحت آموزش قرار گرفتند. ارسال نمونه ها به آزمایشگاه ویروس شناسی دانشگاه در کمترین زمان با رعایت کامل اصول ایمنی و محرمانگی انجام و پاسخ ها دریافت شدند. به دلیل فراوانی موارد درخواست سی تی اسکن ریه، پروتکل معینی برای تعیین و غربالگری بیماران تدوین و ابلاغ گردید. ضمن افزایش تعداد نیرو در هر شیفت، یک دستگاه مهپاش ثابت در محل مستقر و پس از انجام هر مورد سی تی اسکن، فضا و تخت ضدعفونی گردید. سلف سرویس بیمارستان تعطیل شد و غذا در آشپزخانه تحت نظارت کامل کارشناسان تغذیه و بهداشت محیط در ظروف یکبار مصرف تهیه، بسته بندی و به همراه بطری آب معدنی در اختیار کارکنان و بیماران قرار داده شد. نظر به کمبود نیرو ناشی از افزایش بار مراجعه و همچنین موارد مکرر بروز بیماری در میان کارکنان واحدهای مختلف، با هدف جایگزینی و تامین نیروهای جدید، مکاتبه و هماهنگی لازم با معاونت های محترم درمان و توسعه صورت گرفت. متعاقبا از همکاری نیروهای قرارداد محدود، نیروهای مراکز بهداشت و نیروهای رادیولوژی دانشکده دندانپزشکی، رزیدنت ها و کمک فراگیران اینترن همراه با پزشکان مراکز بهداشتی بهره گرفته شد. با توجه به ظرفیت بالای خیرین سلامت و سایر گروه های مردم نهاد، از همان ابتدا فرم های مخصوصی برای تحویل اقلام اهدایی اعم از مواد غذایی، تجهیزات حفاظت فردی و تجهیزات پزشکی طراحی شد. در روزهایی که سیستم درمان با بحرانی سخت و فراگیر مواجه شده بود؛ پاسخ دهی فوری، آگاهی، توجیه و آموزش، سازماندهی، توزیع و تامین منابع مورد نیاز و حفاظت از کارکنان در راس امور قرار گرفت. سپس با ارزیابی مستمر و باز خورد میزان تاب آوری و افزایش ظرفیت بخش های بیمارستان، همچنین تقسیم کار و سازماندهی گروه های بالینی، تسهیل سازی و تسریع در چرخه اطلاعات و آموزش ها، بازخورد مستمر پروتکل ها و الگوریتم ها برمبنای تغییرات بالینی بیماران سعی در رفع اشکالات موجود به عمل آمد. در نهایت میزان پذیرش بیماران COVID-19 در اردیبهشت ماه 1399 در وضعیت مطلوبی قرار گرفت و شرایط بیمارستان به حالت عادی بازگشت. پس از آن مرکز آموزشی درمانی پنجم آذر به عنوان مرکز ریفری مراجعین COVID-19 در نظر گرفته شد. در دوره زمانی اول اسفند 1398 تا آخر فروردین ماه 1399، بیش از دو هزار بیمار مشکوک به COVID-19 در مراکز درمانی استان پذیرش شدند. بدین وسیله از زحمات شبانه روزی تیم های پزشکی و پرستاری و نیز تمامی کارکنان درگیر در آن روزهای بسیار سخت تشکر و سپاسگزاری می گردد. ضمن زنده نگه داشتن یاد عزیزانی که در این همه گیری از بین ما رفتند؛ یاد و خاطره شهید مدافع سلامت در مقابله با کرونا، استاد گرامی جناب آقای دکتر عبدالله عباسی (متخصص عفونی) را گرامی می داریم.