فهرست مطالب

نشریه دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی
پیاپی 27 (امرداد 1399)

  • تاریخ انتشار: 1399/05/14
  • تعداد عناوین: 9
|
  • اميد روستا * صفحات 1-19

    ادبیات فارسی از دیرباز، بستر مناسبی برای بیان رویدادهای تاریخی بوده است و توانسته است سهم خود را در بیان مسایل هر عصری به خوبی ایفا کند؛ بی شک در لا به لای متون ادبی، تصاویری از صحنه ها ارایه می شود که در بستر دیگر متون، کمتر می توان آن را مشاهده کرد؛ دفاع مقدس یکی از موضوعاتی است که پس از پیروزی انقلاب اسلامی به صورت یک ژانر جدی وارد عرصه ادبیات شد و نویسندگان و شاعران زیادی توانستند تصویرهای واقعی از میدان جنگ ارایه دهند و در ماندگاری این رویدادها، سهم بسزایی داشته باشند. بنابراین تعمیم موضوعات پایداری در حوزه دفاع مقدس، سهم بسزایی در تقویت حس میهن دوستی مخاطبان دارد و این پژوهش بر اساس روش توصیفی و تحلیلی خود، رویدادهای دفاع مقدس را در بستر نثر ادبی بیان کرده است و پس از ارایه کلیاتی درباره انقلاب اسلامی، نثر انقلاب اسلامی و چگونگی وقوع دفاع مقدس، مهم ترین جلوه-های پایداری را در این زمینه بیان نموده است که عبارتند از: ترسیم صحنه های میدان جنگ، بیان رشادت های رزمندگان اسلام، بیان نامردی های دشمن، بیان اعتقادات رزمندگان، وطن دوستی رزمندگان، مرگ اندیشی رزمندگان و غیره که همگی با زبانی ساده و روان بیان شده اند.

    کلیدواژگان: نثر فارسی، انقلاب اسلامی، دفاع مقدّس
  • زینب موسوی سادات * صفحات 20-36

    دیدگاه فریقین که شامل دو فرقه شیعه و سنی می باشد نمی تواند نسبت به ضرورت جایگاه حفظ نظام اسلامی در احکام حکوتی و ایجاد و تداوم و استحکام آن بی اعتنا باشد و فقه در عملیات کشف و استنباط خود نمی تواند از حفظ نظام به عنوان \\\"مصلحت عام\\\" غافل و بی توجه به اصل شیعه و سنی بودن بر طبل استحکام و ضرورت بکوبد ، حفظ نظام را واجب دانسته و پیرو آن هر آنچه را لازمه حفظ نظام باشد از جمله احکام حکومتی را واجب می شمارد،در این تحقیق فرضیه بر این اساس است که ماهیت حکم حکومتی ،گستره وملاک آن در احکام فریقین :آنجا که بین حکم ولایی -حکومتی و فتوا، تزاحم وجود داشته باشد، حکم ولایی-حکومتی بر فتوا برتری و تقدم دارد. همچنین می توان برای حکم ولایی، شرطی را درنظر گرفت و آن اینکه در صدور حکم حکومتی باید مصلحت عمومی رعایت شود؛ با این توضیح که چون حکم حکومتی با هدف حفظ نظام که خود از بزرگترین مصلحت های جامعه بشری است صورت می گیرد. در دیدگاه اهل تسنن هدف از حفظ نظام بر احکام حکومتی بر اساس ماهیت جایگاه مصلحت به معنی محافظت بر مقاصد پنج گانه شریعت یعنی عقل، نفس، نسل، مال و دین است. مصلحت چند نوع است که در اینجا منظور، مصالح مرسله است.مورد تاکید می باشد و این نیز مورد اختلاف فریقین می باشد.

    کلیدواژگان: فریقین، احکام حکومتی، حکم ولایی، مصلحت، شریعت، حفظ نظام
  • علی دل‌ زنده‌روی *، غلامرضا طوسیان‌ شاندیز صفحات 37-52

    آینه کاری، هنری غنی و بهره مند از شگفتی آفرینی هنرمندان آینه کار ایرانی است. این هنر گرچه در بستر عرفان اسلامی خلق شده است، اما نگرش و ظرافت هنر بومی ایران که در ابنیه تاریخی و مذهبی تجلی یافته را در پیکره خود دارد. هنرمند آینه کار، براساس مکان قرارگیری آینه و طبق نقوش مورد نظر، دست به برش و تراش آینه می زند. قطعات برش داده شده اغلب به شکل های مختلف هندسی هستند که با حفظ تقارن، در زوایای مختلف و هماهنگ به صورت برجسته یا فرو رفته در فضای دیوار، سقف، گنبد و... قرار گرفته اند. این قطعات موزون هر آنچه در پیش روی آن ها قرار بگیرد را به مثابه نوازندگان یک ارکستر موسیقی که با هارمونی یک قطعه را می نوازند، بازنمود می کنند. فضای آینه کاری شده، نه تنها از منظر زیباشناختی یک اثر هنری مجرد تلقی می شود، بلکه به دلیل ارتباطی که فرد با قطعات آینه در این فضا برقرار می کند، شباهت با نوعی از هنر مفهومی نیز دارد. همچنین این طور به نظر می رسد که فضای آینه کاری شده، تمثیلی از عالم مثل است. سوالات در این پژوهش عبارتند از «هنر آینه کاری چیست و بیان گر چه مفهومی است و همچنین صورت و معنا در هنر آینه کاری به چه صورتی تجلی یافته است؟» و همچنین ضمن بررسی خاستگاه ظهور آینه کاری، به ارتباط آن با هنر اسلامی در بستر معماری اسلامی پرداخته می شود و در خصوص صورت و معنای نهفته در این هنر و ارتباط آن با هنر مفهومی، مباحثی تشریح می گردد. روش تحقیق در این مقاله توصیفی - تحلیلی و روش جمع آوری اطلاعات نیز کتابخانه ای است.

    کلیدواژگان: هنر، آينه‌کاری، هنر اسلامی، هنر مفهومی، معماری
  • کبری رحیمی، سعدالله رحیمی * صفحات 53-66

    قدیمی ترین داستان های پیدا شده در دنیا، داستان های اساطیری است که مادر داستان های حماسی و سپس تاریخی می شود. تمایز داستان های شاهنامه با دیگر داستان های ادبی از وجوه امتیاز این اثر است. داستان رفتن کیکاووس به مازندران، هوشنگ و پیدایش آتش، چگونگی گرفتن رخش و رام کردنش به دست رستم، داستان بیژن و منیژه، زال و رودابه، داستان رستم و اسفندیار و داستان رستم و سهراب جذاب می باشند. شاهنامه از نظر محتوا و نظام داستانی، رویدادها، کنش ها و واکنش ها، گره زنی و گره گشایی ها، تاکید دارد. در بخش اساطیری شاهنامه فردوسی ارزش ها و مفاهیم اخلاقی و خردپسند و صفات و مفاهیم ضداخلاقی و ناپسند در قالب موجوداتی اهورایی و اهریمنی ظاهر شده اند که در داستان ها نمود دارند. در ورای بداخلاقی های ظاهری، دیو آز، زشت ترین دشمن آدمی است که در کنار دیوهایی چون خشم و بداندیشی قرار دارد. تنوع و گستردگی قصه های شاهنامه بیانگر تنوع فرهنگی ایران باستان است نتیجه داستان های شاهنامه آرزوهای ایرانیان برای پاسداشت از حریم خاک خود، نابودی دشمنانی چون افراسیاب، رهایی بردگان از چنگال ضحاک، به سلامت رستن بی گناهانی چون سیاوش از آتش هوسرانان است. واژه هایی چون خرد، دانش، داد، راستی، آزرم و یا چون آز، کژی، کاستی، ننگ، تباهی پر بسامد می باشند که هر یک بار مفهومی خاص را دربردارند. فردوسی وقتی درباره توحید و یگانگی حرف می زند به زبان فلسفه حرف می زند. هرگز تسلیم ناامیدی نشدن، اگر همه درها هم بسته شده باشد، پند و اندرزی شریف است که در بیان فلسفی هر داستان نهفته است، که در ابتدا یا فرجام جای دارد. فردوسی به آفرینش خلقت اشاره می کند و سرچشمه همه خلقت و کاینات را پروردگار می داند، از این رو، پهلوانان او هم رنگ و بوی توحیدی دارند.

    کلیدواژگان: شاهنامه، داستان ها، اخلاق، فلسفه
  • مرضیه قاسمی، محمدرضا حسین پور *، لاله سمیعی صفحات 67-75

    نیمه دوم قرن بیستم با افزایش جمعیت افراد سالمند در جهان همراه بوده است. از جمله پیامدهای افزایش تعداد سالمندان در خانواده ها می توان به تاثیرات منفی وضعیت جسمانی و ذهنی، فشارهای اقتصادی، اختلالات روانی و تنش های عاطفی، عدم تحمل بارمسوولیت، خستگی فردی و انزوای اجتماعی افراد خانواده و در نتیجه موارد فوق به افزایش بروز رفتارهای ضد اجتماعی و خشونت اشاره نمود. هدف از پژوهش حاضر بررسی شیوع سالمند آزاری در ایران بر اساس مطالعه مروری در مقالات فارسی بود. 9 مطالعه که به بررسی شیوع سالمند آزاری در شهرهای مختلف ایران پرداخته بودند مورد ارزیابی قرار گرفتند. یافته های پژوهش حاکی از میزان بالای سوءرفتار در سالمندان بود. در بررسی حیطه های سوءرفتار، بالاترین میزان مربوط به انواع غفلت بود. علی رغم تاکید زیادی که در فرهنگ ما برای احترام به سالمند وجود دارد، سالمندان انواع مختلف سوء رفتار را تجربه می کنند. با توجه به میزان بالای سوءرفتار نسبت به سالمندان، به نظر می رسد وجود برنامه هایی برای افزایش آگاهی سالمندان، مراقبان آنها و پرسنل بهداشتی برای پیشگیری و کاهش غفلت و سوء رفتار با سالمندان ضروری باشد.

    کلیدواژگان: سالمند، سالمند آزاری، پیری
  • محمدرضا عزیزی * صفحات 76-86

    حکمت اشراق سهروردی با دربرداشتن مفاهیم ایرانی-اسلامی، می تواند مبنایی برای بررسی مباحث حکمی در هنر های سنتی باشد. شان وجودشناختی و حیث معرفتی زیبایی به مثابه یک مفهوم و امر زیبا به عنوان وجه تحققی آن، زمینه های تاملات زیباشناختی در این باب را فراهم آورده است. به رغم گسست های تاریخی و نفوذ فرهنگ های بیگانه، تحولات نگارگری ایران از پیوستگی و تداوم نسبی برخوردار بوده است و وجوه اشتراکات فرمی و مضمونی فراوانی در آثار دوره های مختلف مشاهده می-شود. هدف از انجام این تحقیق، پاسخ به این پرسش بود که مفاهیم زیبایی شناسی حکمت اشراق سهروردی چیستند و چگونه در نگارگری ایرانی نمود پیدا می کنند؟ روش انجام این تحقیق از منظر هدف، کاربردی-نظری و از منظر شیوه انجام، توصیفی-تحلیلی بود. اطلاعات نیز به شیوه کتابخانه ای به دست آمد. نتایج نشان می دهد فلسفه اشراق سهروردی که با نقد اندیشه مشاییان آغاز می شود، مفاهیم جدید و ابداعاتی را در تبیین و صورت بندی سلسله مراتبی حیث وجودی و شناختی جهان به کار می بندد. ابتنای این فلسفه بر نورانیت و ظهور وجود، مشروط نمودن حیات و هستی و ادراک آن، بر ظهور و نور، کارکرد خیال به مثابه امر واسط و خلق صور معلقه مبتنی بر محاکات نقوش ثابته عالم ملکوت، لذت و ابتهاج حاصل از ادراک صور در عالم مثال و مکاشفات عوالم ملکوت و اندراج آن در خاطر سالک، محتوایی زیباشناختی و فرمی هنری به اندیشه اشراقی بخشیده است. مفاهیم حکمت اشراق به عنوان محتوا در نگارگری ایرانی نمود یافته و این هنر در جایگاه صورت، مظهر مفاهیم حکمت اشراق است. این ارتباط دوسویه بیان گر این است که مفاهیم دقیق و مشخص در پس صور هنری وجود دارد که این مفاهیم، دلیل بر چرایی شکل گیری ساختار و مصادیق در حوزه نگارگری هستند و به عبارتی زبان گویای این مفاهیم می گردند.

    کلیدواژگان: زیبایی شناسی، حکمت اشراق، سهروردی، هنر اسلامی، نگارگری
  • عطیه نتاج مجد *، فاطمه سعید پاریزی صفحات 87-99

    انسان های اولیه با خانه و کاشانه آشنا نبودند و تنها محل با شیی را به عنوان سرپناه فراهم می کردند تا از باد و باران در امان باشند. پس از سال ها انسان شروع به طراحی خانه و مسکن به عنوان محلی برای سکونت کرد. در مفاهیم معماری از قرنها پیش ساخت مقدس «خانه» به عنوان محلی برای آرامش و توجهات معنوی تعریف می شد، اما امروزه این مفهوم کسی نادیده گرفته شده و خانه صرفا محلی برای آسایش شده، آسایشی که آرامش در بر ندارد. یکی از راهه ای ایجاد فضاه ای مطبوع جسمانی و روحانی در محیط زندگی، کاربرد عناصر طبیعی در طراحیها و تزیینات داخلی، به شیوه مدرن با توجه به جان دادن در چوب می باشد. با توجه به اینکه جمیت انسانی روزبه روز در حال رشد و پیشرفت است. امروزه ساختمان ها جزیی از طبیعت و محیط زیست پیرامون ما شده است که باید در جهت گسترش این محیط سعی بر آن شود که کمترین ناسازگاری و مغایرت را با محیط طبیعی داشته باشد. استفاده از چوب طبیعی به عنوان تزیین و دکوراسیون در جهت تامین کیفیت یکپارچه، از نظر اقتصادی، اجتماعی و محیطی است. چوب به عنوان متریالی تجدیدپذیر و مصالحی پایدار از پرکاربردترین عناصر در محیط اطراف ما می باشد که در عصر صنعتی بیشتر مدل های صنعتی و مصنوعی آن مورد استفاده قرار می گیرند. بطور کلی در این پژوهش سعی بر این بوده به خواص چوب، طراحیها و تزیینات داخلی، انواع چوبها، جوبهای موجود در طبیعت و قابل بازیافت برای طراحی و کاربردهای آن پرداخته شده است.

    کلیدواژگان: طراحی داخلی، چوب های طبیعی، عناصر طبیعی، تصویرسازی، سمبل
  • نسا محمدی *، سارا محمدی، فرشید خانجانیان صفحات 100-115

    وقتی اقدامات آماده سازی در مرحله پیش از پاپ آپ انجام شد، تجربه پاپ آپ، در زمان و مکانی شکل می گیرد که تعامل فیزیکی، مشارکت برند و مشتری اتفاق می افتد. ورهوف و همکاران (2009) یک مدل مفهومی برای ایجاد تجربه مشتری در بافت محیط خرده فروشی ارایه می کنند که راهبرد مدیریت تجربه ی مشتری باید از اجزای زیر تشکیل شود: محیط اجتماعی، رابط کاربری خدمات، جو خرده فروشی، طبقه بندی محصول، مطلوبیت قیمت، تجربه ی مشتری در کانال های جایگزین، برند خرده فروشی و تجربه ی مشتری درگذر زمان. با توجه به اینکه فروشگاه پاپ آپ یکی از انواع فعالیت خرده فروشی محسوب می شود، بسیاری از اجزای سازنده ی تجربه ی مشتری که در محیط و بستر عمومی خرده فروشی، به کار گرفته می شوند قابلیت انطباق با شرایط خاص فعالیت های خرده فروشی پاپ آپ را نیز دارا هستند. خرده فروشی های پاپ آپ، موقتی هستند. اما علی رغم کوتاه مدت بودن بازه زمانی حضور فیزیکی خرده فروشی پاپ آپ، از طریق اتخاذ سبک های مدیریتی بهینه می توان روابط بلندمدتی را میان مصرف کننده و برند برقرار کرد (پومودورو، 2013). در این مقاله، مسایل کلیدی بحث می شود که شرکت های برند (شرکت های برگزارکننده ی راهبرد عملیاتی پاپ آپ) باید در طول مرحله پیش، حین و پس از استقرار پاپ آپ به آن توجه کنند. این مجموعه فعالیت ها از دیدگاه عملیاتی شامل اقدامات لجستیکی جمع بندی وسایل و ترک محل و مکان فروشگاه و از دیدگاه بلندمدت شامل سنجش و ارزشیابی میزان موفقیت فروشگاه و حفظ عنصر شتاب و تکانه ی برند است که ماحصل استقرار پاپ آپ به شمار می آید.

    کلیدواژگان: خرده فروشی پاپ آپ، فروشگاه پاپ آپ، تکانه ی برند، تداعی های برند، بینش مشتری
  • هدیه قاسمی *، منصور بیرامی، شهرام واحدی صفحات 116-122

    اهمال کاری یکی از مولفه های روانشناختی تاثیرگذار در کاهش عملکرد، به ویژه تحصیلی است. در این راستا، هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه بین دشواری در تنظیم هیجان با اهمال کاری تحصیلی دانشجویان بود. این پژوهش از نوع همبستگی بود که برای اجرای آن تعداد 322 دانشجوی دوره کارشناسی دانشگاه علوم پزشکی تبریز انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه های اهمال کاری تحصیلی سواری و تنظیم هیجان گراتز و رویمر استفاده شد. داده های جمع آوری شده با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاکی از آن است که بین دشواری در تنظیم هیجان با اهمال کاری رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه حاکی از این بود که مولفه های دشواری در تنظیم هیجانی قادر هستند اهمال کاری تحصیلی دانشجویان را پیش بینی و تبیین کنند و از بین مولفه-های دشواری در تنظیم هیجان، مولفه دسترسی محدود به راهبردهای تنظیم هیجانی بیشترین سهم را در تبیین واریانس اهمال کاری تحصیلی دانشجویان دارد. نتایج نشانگر اهمیت تنظیم هیجان به عنوان مهارت های روانشناختی و هیجانی در اهمال کاری دانشجویان است. بنابراین جهت کاهش اهمال کاری دانشجویان آموزش های مبتنی بر ارتقای تنظیم هیجان پیشنهاد می گردد.

    کلیدواژگان: اهمال کاری تحصیلی، دانشجویان علوم پزشکی، دشواری در تنظیم هیجان