فهرست مطالب

بررسی های بازرگانی - سال هجدهم شماره 100 (فروردین و اردیبهشت 1399)

دو ماهنامه بررسی های بازرگانی
سال هجدهم شماره 100 (فروردین و اردیبهشت 1399)

  • تاریخ انتشار: 1399/02/16
  • تعداد عناوین: 7
|
  • محمدرضا عابدین مقانکی* صفحات 1-29

    انعقاد موافقت نامه های همگرایی منطقه ای در شکل های مختلف یکی از ابزارهای لازم برای توسعه و افزایش تجارت و کسب منافع بیشتر برای کشورهای عضو است. 44 کشور از 54 کشور آفریقایی در 21 مارس 2018 اقدام به امضای یک منطقه تجارت آزاد (AFCFTA) نمودند. این درحالی است که تنها در حدود 10 درصد از نیازهای وارداتی منطقه به صورت درون گروهی تامین می شود. ایران سهم ناچیزی در بازار 360 میلیارد دلاری منطقه مذکور دارد.این مقاله در چارچوب روش تحلیلی و اسنادی، سعی می کند تاثیر ایجاد این منطقه تجارت آزاد را بر صادرات ایران بررسی کند. در این راستا، به دنبال ارایه تصویری آماری از ایجاد اقتصادسیاسی حضور ایران در آفریقا، چشم انداز آفریقا در سال 2030، منطقه تجارت آزاد قاره آفریقا و ویژگی های آن، به آثار انعقاد این موافقت نامه بر صادرات ایران پرداخته و نشان می دهد که این اقدام می تواند در حدود 50 درصد صادرات 342 میلیون دلاری ایران به کشورهای الجزایر، مصر، کامرون، اتیوپی و تونس را دچار محدودیت کند.نتیجه نهایی مقاله این است که ایران به عنوان عضو ناظر اتحادیه آفریقا می تواند نسبت به انعقاد موافقت نامه با این منطقه تجارت آزاد اقدام کند.

    کلیدواژگان: ایران، آفریقا، پتانسیل صادرات، منطقه تجارت آزاد قاره آفریقا، دسترسی به بازار
  • احسان رسولی نژاد* صفحات 30-45
    یکی از مسایل مهم در اقتصاد ایران، توسعه و افزایش صادرات کالاهای تولید داخل به بازارهای جهان است. کشور روسیه به عنوان یکی از بزرگ ترین اقتصادهای جهان و بازاری نوظهور از بازارهای پرپتانسیل کالاهای ایران محسوب می شود. اما آمار و داده ها نشان از عدم موفقیت ایران در به دست آوردن سهم مناسب در بازار فدراسیون روسیه برای صادرات کالاهای تولید داخل دارد. در این مقاله، با استفاده از داده های میدانی (دید و نظر خبرگان روسی و ایرانی) مهم ترین عوامل موثر بر عدم توسعه پایدار صادرات کالاهای ایرانی به بازارهای فدراسیون روسیه شناسایی و با استفاده از روش فرایند تحلیل شبکه ای مورد رتبه بندی قرار گرفته اند. یافته های این تحقیق نشان می دهد که در رتبه بندی درون گروهی، در گروه معیارهای اقتصادی، تسهیل مراودات بانکی و قیمت تمام شده کالاهای صادراتی ایران، در گروه معیارهای سیاسی، معیار تحریم ها و سفر هیات بلندپایه دو کشور، در گروه معیارهای فرهنگی - اجتماعی، آشنایی با فرهنگ کسب وکار در روسیه و مطلوبیت مصرف کننده روس از مصرف کالاهای اروپایی، و از گروه سایر معیارها، حمایت دولت از صادرات غیرنفتی و عدم تناسب استانداردهای کالاها بین دو کشور مهم ترین عوامل بوده اند.
    کلیدواژگان: صادرات غیر نفتی، بازار اقتصادی، روش فرآیند تحلیل شبکه ای
  • فاطمه صابریان*، مهدی ابراهیمی صفحات 46-62

    انتخاب بازار هدف مناسب، یکی از الزامات اصلی کسب سود در فرایند صادرات و حضور موفق در بازارهای بین المللی محسوب می شود و سیاست گذاری موثر در حوزه صادرات، مستلزم شناسایی بازارهای صادراتی و محصولات اولویت دار برای سرمایه گذاری های آتی است. در این مقاله، شاخص های جذابیت بازارهای صادراتی از طریق مصاحبه با خبرگان و بهره گیری از روش مرور اسنادی، استخراج و سپس، با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی AHP اولویت بندی شده اند؛ داده ها مبتنی بر تحلیل محتوای مصاحبه های حضوری صورت گرفته در مورد شاخص ها، با 15 مدیر صادرکننده نمونه کشور است. در انتها نیز، با بهره گیری از شاخص های استخراج شده، جذابیت بازار صادراتی کشور روسیه برای صادرات محصولات ایرانی، به عنوان نمونه؛ مورد ارزیابی قرار گرفته است.نتایج تحلیل ها، بیانگر آن است که اولا اولویت شاخص های ارزیابی جذابیت بازارهای صادراتی با توجه به ویژگی های خاص هر بازار مشخص می شود؛ ثانیا، شاخص های فاصله جغرافیایی با مبدا، اندازه بازار، سهم واردات در تجارت کشور مقصد و شدت رقابت از بیشترین اولویت و اهمیت در مقایسه با سایر شاخص ها برخوردارند. هم چنین، مدیران مورد مصاحبه در این تحقیق، صادرات به روسیه را به طور کلی جذاب می دانستند اما بازار روسیه را، یک بازار صادراتی چالشی نیز توصیف نموده اند که موفقیت در آن برای صادرکنندگان ایرانی، مستلزم توجه به نکاتی ویژه است.

    کلیدواژگان: شاخص های جذابیت نسبی، بازارهای صادراتی، تصمیم گیری چندمعیاره AHP، صادرات به روسیه
  • ناصر یزدانی، محمد یوسفی* صفحات 63-77

    اینترنت یک فناوری در حال توسعه است که محیط متفاوتی را برای فعالیت های بازاریابی بین الملل و گسترش روابط تجاری فراهم ساخته و بنابراین ارزیابی تاثیرات اینترنت بر شرکت های فعال در بازارهای بین المللی یک بخش در حال رشد از بدنه دانش بازاریابی و مدیریت شرکت های بین المللی است. پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه قابلیت های بازاریابی اینترنتی و رشد بازارهای صادراتی در شرکت های نمونه صادراتی ایرانی انجام گرفته است. این پژوهش با بررسی یک مدل مفهومی، به بررسی رابطه استفاده از قابلیت های بازاریابی اینترنتی و رشد بازارهای صادراتی را پرداخته است. جامعهآماری، شرکت های نمونه صادراتی در بخش های تجاری، صنعتی، خدماتی و کشاورزی فعال در بازارهای بین المللی است. داده های مورد نیاز بر اساس چارچوب تحلیلی تحقیق از طریق پرسش نامه محقق ساخته توزیع شده بین مدیران بازاریابی بین الملل شرکت های جامعه تحقیق به دست آمده و روایی پرسش نامه با نظرات اساتید دانشگاه و کارشناسان بازرگانی ارزیابی شده است. برای سنجش پایایی پرسش نامه از روش آلفای کرونباخ استفاده شده که حاصل خروجی های نرم افزار spss می باشد. فرضیات پژوهش به کمک مدل معادلات ساختاری و با بهره گیری از نرم افزار لیزرل بررسی شده است. نتایج پژوهش بیانگر آن است که بین استفاده از قابلیت های بازاریابی اینترنتی و رشد بازارهای صادراتی رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد.

    کلیدواژگان: قابلیت های بازاریابی اینترنتی، بازاریابی بین الملل، جهت گیری استراتژیک بین الملل، رشد بازارهای صادراتی
  • محمد معصوم*، رضا محمدکاظمی، بهروز زارعی صفحات 77-90

    هدف از این پژوهش شناسایی روش های ورود به بازارهای بین المللی است. جامعه آماری پژوهش عبارتند از خبرگان دانشگاهی در حوزه تجارت بین الملل و نیز مدیران شرکت های تولیدکننده کودهای ارگانیک که در بازارهای خارجی فعالیت دارند. این تحقیق به لحاظ استراتژی، از نوع آمیخته (کیفی و کمی) است. در بخش کیفی با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی و کد گذاری باز، محوری و انتخابی اقدام به شناسایی روش ها شده است. در بخش کمی نیز به منظور رتبه بندی روش های شناسایی شده از رویکرد تحلیل سلسه مراتبی (AHP) بهره گرفته شده است. برمبنای تجزیه و تحلیل داده ها مدلی شناسایی شده که روش های ورود به بازارهای بین المللی را ارایه می نماید. بر این اساس دو راهبرد کلی مشارکت در سرمایه گذاری (شامل سرمایه گذاری مستقیم و سرمایه گذاری غیرمستقیم) و عدم مشارکت در سرمایه گذاری (شامل موافقت نامه های قراردادی و صادرات) به عنوان روش های ورود به بازارهای بین المللی شناسایی شده است. با توجه به نتایج در بخش کمی نیز صادرات مستقیم، صادرات غیرمستقیم، قرارداد همکاری، سرمایه گذاری غیرمستقیم، سرمایه گذاری مشترک، مالکیت کامل و اعطای امتیاز به ترتیب مهم ترین روش های اصلی ورود به بازارهای بین المللی هستند.

    کلیدواژگان: روش های ورود به بازار، بازارهای بین المللی، تحلیل محتوای کیفی، رویکرد تحلیل سلسه مراتبی
  • رسول مظاهری کوهانستانی، محمدجواد حیدریان دولت آبادی* صفحات 91-105

    در این تحقیق، با استفاده از روش تحلیلی و اسنادی، و با مقایسه تطبیقی آلمان و ایران،  راه حل های حقوقی مقابله با سوءاستفاده از قاعده مسئولیت محدود در شرکت ها، مورد بررسی قرار گرفته و این نتیجه حاصل شده که در حقوق ایران مقابله با پدیده شرکت های کاغذی، استفاده ابزاری از شرکت و سوءاستفاده از مسئولیت محدود از طریق تشکیل شرکت با سرمایه ناکافی، با استناد به مبانی  فقهی و حقوقی امکان پذیر است؛ لیکن در کوتاه مدت فقط مداخله قانون گذار را می طلبد و رویه قضایی حداقل در برخی از مسایل نمی تواند نقشی داشته باشد؛ هرچند رویه قضایی در مواجهه با چنین شرکت هایی می تواند اراده واقعی را در پس تشکیل شرکت با حداقل سرمایه قانونی، احراز نکند و چنین شرکتی را صوری و به مثابه ابزاری در دست سهام دار برای استفاده از مزایای مسئولیت محدود بداند؛ چراکه نفس تشکیل شرکت با سرمایه نامتناسب با موضوع و مقاصد شرکت، اماره روشنی بر قصد سوءاستفاده سهام داران یا طرف قرار گرفتن خودشان در معاملات شرکت است.

    کلیدواژگان: خرق حجاب شرکت، قاعده مسئولیت محدود، سوء استفاده از حق، استفاده ابزاری از شرکت، شرکت های گروهی
  • سید هادی عربی*، حسین هرورانی صفحات 105-125

    وجود تبصره های متنوع و استثنایات گوناگون در قوانین مربوط به بخش تجارت با توجه به ایجاد رانت و مزیت برای بخش یا گروهی خاص همواره با درخواست های جدید از سوی سایر بخش های اقتصادی به بهانه های مختلف مواجه بوده است. اعطای معافیت های مالیاتی گسترده بدون دلایل توجیهی، به ناکارایی نظام تجاری و ضعف نظام اجرایی منجر می شود که در این راستا ساماندهی معافیت های فوق کاملا ضروری است. از سوی دیگر باید توجه شود که منظور و مقصود اصلی حمایت اعمال شده از طرف قانون گذار تقویت و کمک به گروه های خاص بوده است و قطع یکباره آن می تواند به مثابه ضربه ای بر آن گروه باشد. این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی و استفاده از شیوه مطالعات اسنادی، ضمن برآورد آثار آن بر کاهش درآمد دولت، در پی پاسخ به بررسی تاثیر اعطای معافیت های گمرکی و تخفیفات حقوق ورودی با این گستردگی و تنوع  بر اقتصاد کشور است

    کلیدواژگان: معافیت های گمرکی، تخفیفات حقوق ورودی، کالای همراه مسافر، نرخ حقوق ورودی، استثنائات تجاری
|
  • Mohamadreza Abedin * Pages 1-29

    Using analitical and documentory method, this paper investigates the establishment of Africa’s Free Trade Area (AFTA) on exports of Iran.Following a Statistical Survey of Iran and Africa Political-Conomic relations, landscape of Africa in 2030, AFTA and It’s different aspects, we will Investigate the Impacts of this agreement on export of Iran.The analysis shows that this agreement could decrease the export by 50 Percent of total 342 Million Dollars to Algeria, Egypt, Cameron, Ethiopia and Tunisia.The final result of Paper is that it would be better for Iran to use from it’s current Position as a Proct or member of Africa union to be a member of this Free trade Agreement-in order to keep the level of export. .

    Keywords: Iran, Africa, Export potential, Africa Continental Free Trade Area, Market access
  • Ehsan Rasoulinezhad * Pages 30-45
    Boosting exports of local products to global markets is one of the current important economic issues in Iran. Despite Russia has been considered as a potential and emerging market for Iranian products, official data expresses the quite failure of Iran to achieve a favorable market share in this country. The main purpose of this paper is to exploring the main obstacles of developing Iranian exports to Russia and ranking them through the Analytical Network Process. The major results of this paper proved that banking facilitation, sanctions, business culture, governmental supports of non-oil exports and dissimilarities of export standards between Iran and Russia are the main obstacles in this matter.
    Keywords: Non-Oil Exports, Economic market, Analytical Network Process
  • Fatemeh Saberian *, Mahdi Ebrahimi Pages 46-62

    Choosing a suitable target market is one of the main requirements for making a profit in the export process and a successful presence in international markets. Accordingly, effective policy making in the field of export requires the identification of export markets and priority products for future investments. In this paper, the hierarchical analysis methodology is used in which a decision issue is divided about the indicators of attractiveness of export markets to different levels of purpose, criteria, sub criteria and options. Comprehensive ranking of 16 indicators for assessing the attractiveness of export markets and selecting the appropriate options for final selection of important indicators in assessing the attractiveness of an export market, taking into account the 16 main criteria, including the criteria of the geographical distance of origin with the target market, the size of the market (demand), the share of imports in the destination country’s trade, the rate of growth of market, the rate of  market profir

    Keywords: Relative charm indicators, export markets, AHP multi-criteria decisions, exports to Russia
  • Naser Yazdani Pages 63-77

    This research, by studying past research and gathering information from reliable sources, by examining a conceptual model, has tested the relationship between the use of Internet marketing capabilities and the growth of export markets. The statistical population of this study is exporter examplar companies in the commercial, industrial, service and agricultural sectors that are active in international markets. The required data based on the analytical framework of the research is obtained through a researcher-made questionnaire distributed among the international marketing managers of the research community. To evaluation the validity of the questionnaire, the views of university professors and business experts have been used. Cronbach's alpha method is used to measure the reliability of the questionnaire, which is the result of spss software outputs. The research hypotheses were analyzed using the structural equation model in Lisrel software. The results of the research indicate that there is a positive and significant relationship between the use of internet marketing capabilities and the growth of export markets.

    Keywords: Internet marketing capabilities, international marketing, International strategic orientation, Growth of Export Markets
  • Mohammad Masum *, Reza Mohammadkazemi, Behrouz Zarei Pages 77-90

    The purpose of this study is identification and prioritization of international market entry ways. Target population of this study consists of academic experts in the field of international trade and managers of organic fertilizer companies which work in foreign markets. This research, in terms of strategy, is a mixed (qualitative and quantitative) research. In the qualitative section, using qualitative content analysis and open, axial & selective coding, the ways of entering to the international markets are identified. Also in quantitative section in order to prioritization of identified ways, analytical hierarchy process (AHP) is used. Based on data analysis a model of entry ways to international market is identified. Accordingly, two strategy of participation in investments (including direct investments and indirect investments) and non-participation in investments (including partnership agreements and export) are identified as the ways of entering to international markets. Also according to the results in the quantitative section, direct exports, indirect exports, cooperation agreements, indirect investments, joint ventures, full ownership and concessions are the most important ways to enter the international markets

    Keywords: ways to market entry, international markets, Qualitative content analysis, Analytical hierarchy process
  • Rasoul Mazaheri Kuhanestani, Mohammadjavad Heydariandolatabadi * Pages 91-105

    the legal solutions for confronting abuse of limited liability rule in companies, in Germany law with emphasizing on two fundamental subjects that are inadequate capital of the company and supervision and control in corporate groups is investigated. The result reveals that in Iran law the urgent confrontation with paper companies phenomenon, instrumental use of company and abuse of limited liability referring to jurisprudence and legal basics is a necessity , but in short time it only demands intervention of the legislator; and the case law at least in some problems such as increasing the amount of minimum legal fund for forming and managing company cannot play a role; however, in confrontation with such companies it can reject acquiring actual will behind forming company with at least present legal fund and know such company as factitious and instrumental in control of shareholder to benefit from limited liability. Because the nature of forming company with disproportionate fund regarding to the company’s aims and subject provides vivid statistic of shareholders’ intentions to abuse and make themselves as one of the parties in the company’s transactions.Using the documentary and analytic methad, and Comparative Study between Germany and Iran.

    Keywords: Piercing the corporate veil, limited liability rule, abuse of right, instrumental use of company, corporate groupe
  • Seyedhadi Arabi *, Hossien Haroorani Pages 105-125

    Due to being various notes and different exceptions. in trade laws, business sector or particulal groups have alwaye tried to use the relative renred of these laws. Giving entensive tax breaks without justified reasons led to inefficient trading system and Cunses the enforcement system to be weak. So, the organizing tax exemprions is very necesity. this Study, using the analytical method and doucmentary studies, tried to estimate the effect of removing these costumary exemptions on revenue of state. Granting extensive tax breaks without justified reasons leads to inefficiency trading system and weak enforcement system is essential in this respect, organizing the above exemptions. It must however be noted that the order imposed by the legislator and the main objective of supporting and helping a particular sector has been strengthened and stopping it without undergraduate studies may be an impact on the sector, By analiytical method and using documentory studies this article tries to estimate itseffects on goverments revenue and answer the question ,whether the granting of exemptions and allowances customs duties in line with the scope and diversity of the country or materials necessary for regulatory decisions must be taken seriously?

    Keywords: Customs Exemptions, Discounts Duties, Carry Goods, Rate Duties, Trade Exceptions