فصلنامه پژوهش های علوم فنی و کشاورزی
سال سوم شماره 1 (پیاپی 6، بهار و تابستان 1399)

به منظور بررسی تاریخ کاشت و دور آبیاری بر رشد و عملکرد ارزن آزمایشی در آرایش اسپلیت پلات و به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در شهرستان بم انجام شد. فاکتور اصلی شامل آبیاری در سه سطح (21-14-7) و فاکتور فرعی شامل تاریخ کاشت در سه تاریخ از 15 اسفند به فاصله 15 روز تا 15 فروردین بود. صفات این تحقیق شامل تعداد برگ در هر بوته، تعداد پنجه، تعداد خوشه، طول خوشه، ارتفاع بوته، وزن هزاردانه، تعداد دانه در هر بوته و عملکرد دانه اندازه گیری شد. نتایج تجزیه واریانس این آزمایش نشان داد که اثر دور آبیاری در تمام صفات به جز صفت تعداد برگ در بوته و تعداد خوشه در بوته معنی دار شد. تاریخ کاشت در تمام صفات به جز صفت تعداد برگ در بوته معنی دار شد. اثر متقابل دور آبیاری و تاریخ کاشت در تمام صفات به جز صفت تعداد برگ در هر بوته، وزن هزار دانه و عملکرد دانه معنی دار شد. براساس مقایسه میانگین بیشترین عملکرد دانه از تیمار تاریخ کاشت پانزده اسفند با دور آبیاری هفت روز با (3/514 کیلوگرم در هکتار) و کمترین عملکرد از تیمار تاریخ شانزده فروردین با دور آبیاری بیست و یک روز با (11/470 کیلوگرم در هکتار) بدست آمد. در کل براساس نتایج این آزمایش بهترین دور آبیاری دور 7 روز و همچنین بهترین تاریخ کاشت در 15 اسفند، که در تمام صفات بالاترین میزان را به خود اختصاص داد.

به منظور بررسی تاثیر تاریخ کاشت و ارقام مختلف بر عملکرد و اجزاء عملکرد ذرت شیرین آزمایشی به صورت فاکتوریل با 3 تکرار در قالب بلوک های کامل تصادفی در شهرستان بم در سال زراعی 94-93 برای اولین بار اجرا شد. تاریخ کاشت بعنوان فاکتور Aدر 3سطح شامل: (a1: 15 بهمن، a2 :30 بهمن، a3:15 اسفند و رقم به عنوان فاکتور B در سه نوع شامل :رقم 703:b1 و رقم 706:b2 و رقم 705: b3 مورد بررسی قرار گرفت . صفات ارتفاع بوته، قطر ساقه، تعداد برگ در بوته، طول چوب بلال، ، تعداد ردیف دانه در بلال، ، تعداد دانه در بلال، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه درهکتار، شاخص برداشت اندازه گیری شد. نتایج آنالیز آماری داده های این آزمایش نشان داد ، تاثیر سطوح تاریخ کاشت بر عملکرد ،وزن هزار دانه ، قطرساقه ، ارتفاع بوته ، تعداد دانه دربلال و عملکرد بیولوژیک دارای اثرمعنی داری بودند و تاریخ کاشت سوم (15اسفند) در این صفات تیمار برتر معرفی گردید. نوع رقم نیز درتمامی صفات مورد بررسی به جز شاخص برداشت در سطح احتمال یک درصد معنی دار شد. اثر متقابل تاریخ کاشت ورقم بر قطر ساقه ،طول چوب بلال ،تعداد دانه در بلال ،تعداد ردیف در بلال معنی دار گردید بطوریکه بیشترین میزان قطر ساقه در تیمار تاریخ کاشت 15 اسفند×رقم 706 با میانگین 24/24 میلی متر ،اندازه بیشتر طول چوب بلال با میانگین 99/21 سانتی متر ،بالاترین میزان دانه در بلال 54/39 عدد ،بیشترین تعداد ردیف دانه به میزان 13/11 ردیف در بلال در همین تیمار در مقایسه با سایر تیمارها مشاهده گردید. از نتایج می توان، در شرایط اقلیمی منطقه بم تاریخ کاشت 15 اسفند را برای کاشت این گیاه پیشنهاد نمود و از بین ارقام ذرت شیرین موردبررسی نیز میتوان رقم 706 را درمقایسه با دو رقم 703 و 705 رقم برتر دانست.

این تحقیق در سال 1397 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بم واقع در استان کرمان به منظور بررسی تاثیر سطوح کود نیتروژن بر عملکرد ذرت و بادام زمینی، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. کرتهای اصلی  به سطوح نیتروژن (صفر،100،350و500 کیلوگرم درهکتار) وکرتهای فرعی به بادام زمینی و ذرت اختصاص داده شد. صفات مورد مطالعه شامل نظیر ارتفاع بوته، قطر و طول بلال، تعداد و وزن بلال در بوته، و عملکرد بیولوژیک ذرت و عملکرد دانه در غلاف بادام زمینی بود. طبق نتایج حاصل نیتروژن تاثیر مثبتی بر اغلب صفات مورد مطالعه داشت. بیشترین میزان عملکرد دانه ذرت (7912کیلوگرم در هکتار) و عملکرد دانه بادام زمینی(3897کیلوگرم در هکتار) در تیمار 500کیلوگرم نیتروژن مشاهده شد. با توجه به نتایج، افزایش میزان نیتروزن می تواند تا حدودی باعث افزایش عملکرد شود زیرا در گیاهان سه کربنه مانند بادام زمینی مکانیسم فتوسنتز متفاوت است لذا راندمان کارایی استفاده از نیتروژن به نسبت گیاهان چهار کربنه همچون ذرت کمتر است.

به منظور بررسی تاثیر دو هورمون انسانی استروژن و تستوسترون بر رشد و عملکرد گیاه سورگوم رقم اسپیدفید آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و شش تیمار در زمینی به وسعت200 متر مربع در محل دانشگاه آزاد اسلامی شهرستان بم  انجام گرفت. تیمارها عبارتند از: هورمون استروژن در سه غلظت مختلف شامل (0، 1 و 2) پی پی ام و هورمون تستوسترون در دو غلظت مختلف شامل (0 و 1) پی پی ام. صفات ارتفاع بوته، وزن اندام، وزن کل، وزن برگ، تعداد برگ، تعداد پنجه، طول برگ، تعداد گل آذین و وزن گل آذین اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که اثر هورمون استروژن بر تمام صفات اندازه گیری شده و اثر هورمون تستوسترون بر تمام صفات به جز دو صفت ارتفاع بوته و تعداد گل آذین و اثر متقابل بین بین استروژن و تستوسترون بر تمام صفات معنی دار شد. مقایسه میانگین نشان داد که در اکثر صفات بیشترین میزان ها در تیماری با کاربرد 2 پی پی ام هورمون استروژن به دست آمد، اما بیشترین میزان وزن کل با میانگین 465 گرم از تیمار مصرف تستوسترون با میزان 1 پی پی ام به دست آمد، که با تمام تیمارهای دیگر اختلاف معنی دار آماری دارد. کمترین میزان وزن کل در تیمار مصرف تستوسترون با میزان 1 پی پی ام و مصرف استروژن با میزان 1 پی پی ام و با میانگین 47 گرم حاصل شد، که با تیمار مصرف تستوسترون با میزان 1 پی پی ام و مصرف استروژن با میزان 2 پی پی ام و با میانگین 48 گرم اختلاف معنی دار ندارد. در کل می توان نتیجه گیری نمود با مصرف دو هورمون فوق الذکر عملکرد علوفه گیاه سورگوم را افزایش داد، و تاثیر هورمون استروژن بر اکثر پارامترهای رویشی گیاه سورگوم  نسبت به هورمون تستوسترون بیشتر است.

تولید محصولات ارگانیک هم برای بازارهای داخلی و هم برای صادرات تولید می تواند در افزایش درآمد کشاورزان موثر باشد. این مسئله باعث کاهش فقر و بهبود امنیت غذایی خانوارهای کشاورزان می شود؛ همچنین کشاورزی ارگانیک به طور خاص برای جوامع روستایی که در حال حاضر در معرض کمبود مواد غذایی هستند؛ مناسب است. در همین راستا پژوهش با هدف سنجش میزان اخلاق زیست محیطی کشاورزان در راستای پذیرش کشاورزی ارگانیک در دهستان گنکور شهرستان کلاله انجام گرفته است. داده ها از طریق نرم افزار Spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج  حاصل از ضریب همبستگی اسپیرمن نشان داد که رابطه معنادار بین سن، سابقه کار کشاورزان و دسترسی به نهاده‌ها و خدمات کشاورزی با اخلاق زیست محیطی آنها وجود دارد. ولی در رابطه با جنسیت، وضعیت تاهل و میزان تحصیلات رابطه معنادار حاصل نشده است.