فهرست مطالب

علوم سیاسی - پیاپی 29 (زمستان 1393)

مجله علوم سیاسی
پیاپی 29 (زمستان 1393)

  • تاریخ انتشار: 1393/11/15
  • تعداد عناوین: 7
|
  • صادق زیباکلام، مرتضی مقتدایی* صفحات 7-28

    امروزه بسیاری از متفکران لازمه تبدیل مشارکت توده ای به مشارکت فعال وسازمان یافته را در تاسیس احزاب به معنای واقعی کلمه می دانند و آن را مرحله تکمیلی از مراحل انقلاب اسلامی به شمار می آورند که چنین امری در جهت تضمین تداوم و تعادل نظام ضروری است. اکنون که کشور در فرایند فراز و نشیب های نوسازی، توسعه و بحرانهای آن قرار دارد تقاضای مشارکت سیاسی نیز رو به افزایش است و بدیهی ست که شاخصه اصلی توسعه سیاسی به مشارکت سیاسی می باشد. مشارکتی که خود برخورد از  ابزار های کارآمد و سازمانهای نهادمند باشد. نگاهی اجمالی به نظام سیاسی کشورمان بیانگر این نکته می باشد که  احزاب بمعنای حقیقی کلمه شکل نگرفته اند بلکه گروه های سیاسی بنام حزب در ایام انتخابات موقتا فعالیت کرده و بعد از آن هیچ رابطه دقیق و تعریف شده ای میان نمایندگان حزبی و خود حزب وجود ندارد بنابراین اگرآسیبها و موانع تحزب برطرف شده و حزب به معنی صحیح کلمه شکل بگیرد تاثیر به سزایی در کاهش خطاهای انتخاباتی داشته و مسیر توسعه سیاسی را هموارتر خواهد نمود.

    کلیدواژگان: حزب سیاسی، کارکردها، موانع توسعه، توسعه سیاسی، انتخابات، نظام حزبی، نظام انتخاباتی
  • سید عبدالامیر نبوی، حسین ابراهیم نیا* صفحات 29-54

    شمال آفریقا در آخرین روزهای سال 2010 وقایعی را پشت سر نهاد که هر یک نیز برای خود توضیح و تفسیری طولانی در بردارد دو کشور آغازگر این تحولات تونس و مصر اکنون نیز با بحران هایی متفاوت روبرو می باشند در مصر دولت اخوان المسلمین سقوط کرده و عملا این گروه توسط نظامیان در آستانه حذف از سپهر عمومی قرارگرفته است؛ در تونس النهضه در حال چانه زنی سیاسی با دیگر گروه های سیاسی این کشور است و باتجربه ای که از سرنوشت اخوان در مصر اندوخت سعی کرد با انعطاف از بازی سیاست در این کشور حذف نشود؛ حال نیز با این پرسش مواجه می شویم که چرا دو گروه اخوان المسلمین و النهضه با اساس تفکرات ایدیولوژی مشابه مسیر متفاوتی پیمودند؟ که یکی از سپهر سیاسی حذف و دیگری همچنان به چانه زنی سیاسی مشغول است. آنچه که به نظر می رسد بافت اجتماعی دو کشور با چهار نیروی اثرگذار روبرو هست که عبارت اند از: مردم (جوانان)، ارتش، گروه های سیاسی به حاشیه رانده شده و درنهایت عوامل تاثیرگذار خارجی بر سپهر عمومی؛ همچنین نکته متفاوت در این دو کشور عملکرد یکی برای الگوسازی (اخوان مصر) و دیگر پیروی از الگوی (النهضه تونس) هست که نباید ازنظر دور داشت؛ لذا پژوهش تلاش دارد بافهم علمکرد سیاسی و اجتماعی از گروه های اسلامی به بحث بپردازد که سبب می شود تمایزات و تغییرات گروه های اسلامی با ایدیولوژی مشابه را بهتر تحلیل و توضیح داد. به همین جهت با گردآوری داده های لازم، توصیف، تجزیه، تحلیل و استنباط روابط داده های مزبور پرداخته تا میزان اثرگذاری متغیر مستقل بر وابسته را موردسنجش قرار دهد.

    کلیدواژگان: اخوان المسلمین، النهضه، ارتش، احزاب سیاسی، مصر، تونس
  • سعید مقیمی* صفحات 55-74

    انتشار کتاب «نظریه ای در باب عدالت» (Rawls, 2005) جان رالز در سال 1971 را می توان سرآغاز رونق دوباره اندیشه های لیبرالی در فلسفه سیاسی محسوب کرد. این اثر جدا از آنکه باعث گردید جان رالز به برجسته ترین فیلسوف سیاسی زمانه اش تبدیل شود موجب شد که «آنچه نقد اجتماعی لیبرالیسم»(مکنزی و دیگران، 1375: 65) خوانده شده را از اوایل دهه 1980 مشاهده کنیم. از لحاظ سنت فلسفی جان رالز تحت تاثیر کانت بوده و به عنوان یک فیلسوف نوکانتی کوشیده است از آن دیدگاه یکی از پیچیده ترین مسایل فلسفه سیاسی یعنی مسئله «عدالت» را به گونه ای متفاوت بازگو کند. بیانی که می توان آنرا تلاشی برای تعامل آموزه های لیبرالیسم و سوسیالیسم دانست. اهمیت و برجستگی آموزه های سیاسی رالز از سویی و نقد وی از لیبرالیسم باعث گردیده که تبیین و بررسی آرای این متفکر برجسته دست مایه این پژوهش قرار گیرد.

    کلیدواژگان: لیبرالیسم، عدالت، سوسیالیسم، روش شناسی
  • خسرو وفائی* صفحات 75-90

    توسعه سیاسی همواره با آسیب ها و چالش های گوناگونی مواجه بوده است. منشا یکی از چالش های اساسی آن در جامعه ما، درک نادرست از نسبت توسعه سیاسی باسیاست مدرن است. درواقع اگر درک درست و معناداری از رابطه این دو مقوله وجود نداشته باشد، ممکن است بین طرفداران توسعه سیاسی با کارگزاران سیاست، منازعه و معارضه به وجود آید و آثار و پیامدهای ناگوار آن، علاوه بر کارگزاران این دو حوزه سیاسی، دامن جامعه را نیز فراگیرد. منازعه این دو گروه، پیش و بیش از هر چیز، به برداشت نادرست از کار ویژه و اهداف متقابل این دو حوزه بازمی گردد، به این معنا که آزادیخواهان بدون توجه به اهداف و کارویژه های سیاستمداران، عملکرد آن ها را فقط در راستای اهداف و آرمان های خود می پسندند و سیاستمداران نیز بدون توجه به اهداف و کارویژه های آزادی خواهان، عملکرد آن ها را صرفا در جهت اهداف خود برمی تابند. این نگاه یک سویه از طرف این دو گروه، کم وبیش در مقاطعی از تاریخ تحولات سیاسی ایران، خود را به طور موثر نشان داده و به یکی از آسیب های جدی فرایند توسعه سیاسی در ایران تبدیل شده است. شناخت و ریشه یابی این آسیب می تواند از دامنه هزینه های سنگین عرصه سیاسی در ایران اعم از آزادیخواهی و سیاستمداری کاسته و تعامل مثبت بین کارگزاران این دو حوزه را به دنبال داشته باشد.

    کلیدواژگان: توسعه سیاسی، سیاست مدرن، دولت مدرن، سیاستمدار، جامعه مدنی
  • بهروز دیلم صالحی* صفحات 91-114

    جهانی شدن با هدف قرار دادن نهاد شهروندی که به مثابه گرانیگاه زیست ملی به شمار می آید، موجب جابجایی این گرانیگاه شده به طوری که در قرن 21 زیست نوینی به نام زیست جهانشمول در حال ظهور است. زیست جهانشمول، زیستی است که در پر توان تنها تعهدات ومسوولیت ها و حقوق ملی و سرزمینی ارزش پیدا نمی کنند، بلکه انسان به این درجه از آگاهی ارتقا می یابد که در برابر ارزش ها و آموزه های انسانی که فراملی بوده، مسوولیت جهانی نیز دارد. در پژوهش حاضر این فرضیه به آزمون گذاشته شده است که با جهانی شدن در پرتو انقلاب اطلاعات، آگاهی و مسوولیت بشری از مرزهای ملی عبور کرده و با ارزش های مشترک جامعه جهانی پیوند می یابد. از این رو مفهوم شهروندی ملی قرن بیستمی در آینده ثابت نمانده بلکه ساحت نوینی از شهروندی در قرن 21 در حال ظهور است به نام شهروند فرا ملی یا جهانی.

    کلیدواژگان: شهروندی ملی، شهروندی جهانی، جهانی شدن، دولت، حقوق شهروندی
  • سید عبداالعلی قوام، بشیر اسماعیلی* صفحات 115-138

    دیپلماسی رسانه ای به عنوان یکی از شاخه های دیپلماسی عمومی ابزار موثر اعمال سیاست خارجی به حساب می آید؛ در این میان  ایالات متحده در طول دهه های گذشته با در اختیار داشتن انحصار نسبی تولیدات فرهنگی و رسانه ای به طور گسترده ای به بسط نفوذ قدرت نرم خود در سراسر جهان مبادرت نموده است. جریان  بازنمایی رسانه ای هالیوود در دوران جنگ سرد و در راستای مقابله با ایدیولوژی کمونیسم مورد تحلیل و بررسی بسیطی توسط اندیشمندان چپ گرا قرا گرفته است. مقاله حاضر به این نکته اشاره دارد که پس از وقوع حادثه یازده سپتامبر تا کنون، روندی مبنی بر بازنمایی رسانه جهان اسلام و بر پایه اسلام هراسی شکل گرفته که هدف آن ایجاد و تثبیت کلیشه های فکری و طبیعی سازی نگرش منفی از خاورمیانه در اذهان عمومی جهانی است. این روند به عکس نمونه مشابه در دوران جنگ سرد با غفلت نسبی پژوهشی و نظریه پردازی مواجه گشته و جریان انتقادی نظام مندی در میان روشنفکران و تحلیل گران شکل نگرفته است. در این مقاله ضمن تمرکز بر جریان مذکور در هالیوود، آثاری که بر  این محور تولید شده اند مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

    کلیدواژگان: سیاست خارجی، بازنمایی، هالیوود، خاورمیانه، یازده سپتامبر
  • ابوالقاسم طاهری، بهراد فرهمند* صفحات 139-181

    سیاست خارجی قدرت های بزرگ همراه یکی از مباحث مهم مورد بحث در روابط بین الملل بوده است. به ویژه قدرت های بزرگی که از خاصیت تعیین کنندگی در نظام بین الملل برخوردار بوده اند. از جمله این قدرت های بزرگ ایالات متحده آمریکا و روسیه می باشند که هر یک در سیاست خارجی خود راهبردهای بلند مدتی دارند تا به این واسطه منافع ملی خود را تعریف کنند. اما مساله قابل توجه آنجاست که سیاست خارجی این نوع از کشورها بر سایر کشورهای جهان نیز تاثیر می گذارد. در این رابطه این قدرت های بزرگ همواره برای حفظ و ارتقای قدرت خود نیاز به منابع انرژی داشته اند و به این دلیل علاقه خاصی به مناطقی از جهان دارند که در آنها منابع انرژی وجود دارد و یا معبری برای انتقال این انرژی هستند. از جمله این مناطق، منطقه ژیوپلیتیک قفقاز جنوبی است که راهبرد دو قدرت بزرگ آمریکا و روسیه، پس از جنگ سرد ایجاد نفوذ در منطقه و دستیابی به منابع انرژی آن و حفظ این نفوذ بوده است. بر این اساس هدف مقاله حاضر که با روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است، این است که نشان دهد تقابل و تعامل در سیاست خارجی آمریکا و روسیه در منطقه قفقاز جنوبی به ویژه در زمینه انرژی، موجبات توسعه منطقه را حداقل در همین زمینه به وجود آورده است.

    کلیدواژگان: توسعه، سیاست خارجی، نوواقع گرایی، ژئوپلیتیک، آمریکا، روسیه، قفقاز جنوبی، انرژی، انتقال انرژی، امنیت انرژی
|
  • Sadegh Zibakalam, Morteza Moghtadaie * Pages 7-28

    To days, the moste of thinkers and authorities beleive that establishing the parties in real sence is necessary to replace active, organized and regular participation by mass participation and they consider it as completed stage form Islamic republic stage that such matter is essential to guarantee continuity and balance of Islamic system. Now that country exposes to place at the process of ups and downs of revolution and its crisis, the demand of political participation increases too, it;s evident that basic index of political development is based on political partipation. This kind of participation has efficient tools and structured organizations, so the most significant factor to create active and real participation is party and organized challenges, but not each organization or party, rather structured organizations during the time and efficient contents. By glancing over our political system of country, it,s clearly evident that the parties weren,t established in a real sense, rather political groups called the party hare temporary activities in days of election and after that , there isn,t precise and defined relationship between members of the party and the party itself. There fore, if destructive obstacles and damages are resolved and the real parties are formed, then it will significantly affect on decrease of elections errors.

    Keywords: Political Party, Outputs, political development, Obstacles, elections, Party System, Electoral System
  • Seyed Abdolamir Nabavi, Hossein Ebrahimnia * Pages 29-54

    The initiated of the changes in Tunisia and Egypt are now faced with differing crises In Egypt, the Muslim Brotherhood has virtually collapsed in the wake of the military has been removed from the public sphere; In Tunisia, Ennahda's political bargaining with other political groups in the country And experienced the fate of Egypt's Muslim Brotherhood has sought the flexibility of playing politics in this country is not excluded; Now we are faced with the question of why groups the similar the Muslim Brotherhood and Ennahda with the ideology thoughts traveled a different path? It seems that the social fabric of the country is faced with four influential forces include: People (youth), Military, political groups marginalized and eventually regional and global factors in Egypt and Tunisia; To collect data necessary to describe, analyze, analysis of the data addressed to the effectiveness of the independent variable on the dependent assessed.

    Keywords: Brotherhood, Ennahda, Military, Political parties, Egypt, Tunisia
  • Saeed Moghimi * Pages 55-74

    Publication of John Rawls’s A Theory of Justice in 1971, can be considered as a prelude to revive liberal idea in political philosophy. This work, apart from that made Rawls the most prominent political philosopher in his time, it led to what is called "social critique of liberalism", which we observed from the early of 1980s. According to philosophical tradition, Rawls was influenced by Kant, and as a neo-Kantian philosopher, he has attempted to represent "justice" differently, as one of the most complex issues in political philosophy, an attempt which can be considered as an interaction between Socialism and Liberalism. In one hand, importance and salience of his political doctrine, and in another hand his criticism of Liberalism, both have caused in this research, we try to explain and review the ideas of this outstanding thinker.

    Keywords: Liberalism, justice, Socialism, Methodology
  • Khosro Vafaie * Pages 75-90

    Political development has been associated with a variety of injuries and the challenges faced. The origin of the main challenges in our society, politically incorrect understanding of the development of modern policy . In fact, if you understand the significance of the relationship between these two categories is not available, you may develop between the political and policy practitioners, conflict and conflict arise in the works and its adverse consequences, in addition to the two political agents, our society also learn. Politicians flourish without regard to the objectives and work liberals, their performance goals are not simply ignore. This one-sided view of the two groups is more or less at times in the history of political developments in Iran has shown themselves to be effective and to a process of political development in Iran has become more serious ones.

    Keywords: political development, Modern Politics, Modern State, Politician, Civil Society
  • Behrooz Deilam Salehi * Pages 91-114

    Aiming at citizenship organ, as a bio-national center of gravity, globalization results in displacement of such “center of gravity” such a way that a bio-innovation called “bio-globalization” is appearing in 21st century. “Bio-globalization” is a type of life in which not only national and home-made commitments, responsibilities, and rights are considered valuable but also humans achieve a level of knowledge based on that they are responsible globally for meta-national values and human instructions. In the present research, this hypothesis is tested: globalization causes a situation in which human knowledge and responsibility are treated meta-nationally because of information revolution and finally such knowledge and responsibility are linked to common social values. According to this, the concept of national citizenship in 21st century will not be fixed in future; on the other hand, a novel aspect of citizenship is appearing in 21st century called “meta-national or global citizenship.

    Keywords: National Citizenship, Global Citizenship, Globalization, Government, Citizenship Rights
  • Seyd Abdol Ali Ghavam, Bashir Esmaeili * Pages 115-138

    Media diplomacy as a branch of public diplomacy is considered as a effective tool to enforce the foreign policy U.S. foreign policy based on it’s realative  monopoly of culture making  was successfull to fortify it’s soft power accros the world . The Hollywood represnation trend in the Cold War era, has been analysed by many of neo- leftist scholers .The main idea of the peresent article is that ofter September 11 untill date , hollywood projects a proccess of Islamophobia in it’s political movies to craet a new consept of enemy in the foreign policy .But there is no fundemental study or critical approach around the Middle East and hollywood political movies at all .In this article will be focused on representation of Islam an Middle East in hollywood after Septeber 11 and also potical movies which are produced in mantiond period.

    Keywords: Foreign policy, representation, Hollywood, Middle East, September 11
  • Abol Ghasem Taheri, Behrad Farahmand * Pages 139-181

    Caucasus in south west of Russia, is an important region of the world that on the base of Mackinder hart land theory, mastering it is one of the factors that dominate the world. In the south of region, South Caucasus is which the source of energy and four routes connecting Asia, Europe and Africa to another. In this intermediate, after the end of the bipolar international system, that the new geopolitics of South Caucasus has been and the countries of Georgia, Azerbaijan and Armenia gained independence, US used to disturb the balance of power in their favor and Its foreign policy in a way that will influence in the area. The purpose of this article examine the influence that Russia against the US in the region, to maintain a balance in favor for US. Result showed that US foreign policy geopolitics of the South Caucasus against Russia, five rounds of interaction and confrontation has com.

    Keywords: Foreign policy, U.S, Russia, development, South Caucasus, energy