فهرست مطالب
نشریه حقوق اساسی
پیاپی 17 (بهار و تابستان 1391)
- تاریخ انتشار: 1391/06/01
- تعداد عناوین: 6
-
صفحات 1-28اصل رایگان بودن به عنوان یکی از اصول بنیادین حاکم بر خدمات عمومی بدین معنی است که دولت و نهادهای مسیول خدمات موظف به ارایه رایگان آن به مردم هستند و علی الاصول نباید در برابر ارایه آن وجوهی را از آن ها دریافت نمایند. تغییرات عمده در ارایه انواع خدمات عمومی و واگذاری بسیاری از خدمات عمومی سنتی رایگان به بخش خصوصی از موارد مهمی است که منجر به اختلافنظر در میان حقوقدانان شده و اصل بودن آن رامورد چالش قرار داده است. در این مقالهما با مطالعه قوانین و آرای دیوان عدالت اداری، در جستجوی شناسایی یا عدم شناسایی اصل رایگان بودن به وسیله قانونگذار و قضات دیوان در جمهوری اسلامی ایران می باشیم. البته در این راستا به تجزیه و تحلیل این اصل در کشور های دیگر نیز می پردازیم.کلیدواژگان: خدمات عمومی، اصل رایگان بودن، پرداخت وجوه و عوارض، ارزان تر بودن کالاها و خدمات
-
صفحه 2
اگر چه از ورود اصطلاح جامعه مدنی به حوزه مباحث سیاسی مدت زمانی طولانی می گذرد، با وجود این بنا به دلایلی در پایان قرن بیستم، بحث از جامعه مدنی از رواج و رونق بیشتری برخوردار شد. از طرف دیگر به علت اینکه جامعه ما جامعه ای اسلامی است و در قانون اساسی نیز بیان شده که کلیه قوانین و مقررات بایستی بر اساس شرع مقدس اسلام باشد لذا بررسی ارتباط این دو موضوع از اهمیت خاصی برخوردار است. بنابراین در این مقاله ضمن تعریف جامعه مدنی و جامعه دینی و نسبت بین آن دو به تحلیل قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در زمینه جامعه مدنی خواهیم پرداخت. فرض اولیه بر سازگاری بین این دو است، البته در صورتی که اصولی که روابط مردم و دولت را بررسی کرده جدی گرفته شده و زمینه ی اجرای هر چه بهتر این اصول فراهم شود.
کلیدواژگان: جامعه مدنی، جامعه دینی، قانون اساسی، جمهوری اسلامی ایران، دولت، مردم -
صفحه 3
در این مقاله تلاش می کنیم تا از امکان توجیه اخلاقی حقوق اساسی و چگونگی آن سخن بگوییم. اخلاق در معنای قواعد برخواسته از عقل و وجدان است که دارای خصیصه اطلاق و جهان شمولی است و به لحاظ نظری می تواند توجیه مناسبی برای طرح و توسعه حقوق اساسی مدرن به شمار رود. بر اساس این توجیه حقوق اساسی به عنوان حقوق مادر و مبنایی، بر اصول کلی تری تکیه خواهد کرد و توجیه قواعد اساسی صرفا بر تحولات تاریخی و فرهنگ سیاسی خاصی استوار نخواهد شد. طرح نظری مبنای اخلاقی برای حقوق اساسی بر پایه رویکرد سیستمی به مجموعه علوم اجتماعی می تواند ضمن ایجاد توانایی گفتمان و هم گرایی بیشتر ملت ها در این شاخه، قابلیت طرح نظریه های حقوق اساسی را برای فرهنگ های مختلف بالابرده و معیاری برای ارزیابی قواعد حقوق اساسی به دست دهد.
کلیدواژگان: اخلاق، مبانی حقوق اساسی، حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران -
صفحه 4
یکی از حقوق بنیادین بشر که در اسناد بین المللی متعددی به رسمیت شناخته شده است، حق آزادی تردد است. حق آزادی تردد را به 4 حق مجزا اما مرتبط با یکدیگر تقسیم کرده اند. این 4 حق عبارتند از: (الف) حق آزادی تردد داخلی؛ (ب) حق آزادی اقامت در داخل کشور؛ (ج) حق ترک کشور؛ و (د) حق بازگشت به کشور خویش. دو حق اول، جزء آزادی تردد داخلی طبقه بندی می شوند و حق های سوم و چهارم، آزادی تردد بین المللی محسوب می گردند. از آزادی تردد بین المللی بسیار سخن گفته شده است و تحقیقات بسیاری در مورد آن انجام شده است اما آزادی تردد داخلی، چندان مورد بررسی قرار نگرفته و نیاز به تحقیقات بیشتر در مورد آن احساس می شود. این مقاله به بررسی و تحلیل مفهوم حق آزادی تردد داخلی می پردازد و در پی آن است که عناصر سازنده این حق را شناسایی و بررسی نماید. در این مقاله پس از بررسی منابع حق آزادی تردد داخلی در حقوق بین الملل و حقوق اسلامی، گستره و شرایط برخورداری از این حق و نیز موانع آن در جهان معاصر، مورد بررسی قرار گرفته اند. در این مقاله تلاش شده است که رویه قضایی مربوط به آزادی تردد داخلی، مورد تحلیل قرار گیرد و به طور خاص، مشخص شود که دادگاه های داخلی و بین المللی، حق آزادی تردد داخلی را چگونه تفسیر و اعمال کرده اند. بخش اول این مقاله به بررسی منابع حق آزادی تردد داخلی در اسناد بین المللی و منابع فقه اسلامی می پردازد. بخش دوم به محدوده آزادی تردد داخلی در حقوق بین الملل و اسلام پرداخته است. در بخش سوم، شرایط برخورداری از آزادی تردد داخلی که عبارتند از حضور قانونی در قلمروی سرزمینی دولت و پناهجویی خواهیم پرداخت و بخش چهارم نیز به بررسی محدودیت های مستقیم و غیر مستقیم حق آزادی تردد اختصاص یافته است.
کلیدواژگان: حق آزادی تردد، مهاجرت، پناهندگی، محدودیت های موجه -
صفحه 5
حاکمیت» مبنای گریزناپذیر حقوق عمومی است و بسیاری از اعمال سیاسی و اداری با این مفهوم توجیه می شوند. برای تحلیل مناسب «حاکمیت» از سویی باید میان «حاکمیت» و «اعمال حاکمیت» تفکیک قایل شد و از سوی دیگر، تبیین ارتباط میان «حاکمیت» و «قدرت سیاسی» نیز ضروری است. اما امروزه، با تحولاتی که در عرصه ی حقوق عمومی رخ داده است، به دشواری می توان از لزوم مفهوم «حاکمیت» دفاع کرد. بسیاری از اندیشمندان «حاکمیت» را نه فقط مفهومی نالازم بلکه زیان بار تلقی می کنند که بر اساس شرایط زمانی و مکانی ویژه پدید آمد. پرسش های اساسی که در این مقال به دنبال یافتن پاسخ برای آنها هستیم عبارتند از اینکه: آیا حاکمیت، به عنوان قدرت برتر، اساسا در چارچوب حقوقی می گنجد تا موضوع مطالعات حقوقی قرار گیرد؟ آیا می توان میان «حاکمیت» و «اعمال حاکمیت» تفکیک نمود؟ آیا به واقع، «حاکمیت» مفهومی بنیادین و حتا ضروری در حقوق عمومی است؟ «حاکمیت» در عمل تبدیل به اسطوره ای در حقوق عمومی شده است که به دلیل جایگاه، کسی متعرض آن نمی شود. به نظر نمی رسد که حذف مفهوم «حاکمیت» هیچ خللی در گفتمان های حقوق عمومی ایجاد کند زیرا قدرت سیاسی به سهولت به جای آن می نشیند و تمامی مفاهیم وابسته مانند اعمال قدرت و مشروعیت نیز با توجه به «قدرت» توجیه می شوند. به عبارت دیگر، در حقوق عمومی نیازمند واسطه ای به نام «حاکمیت» نیستیم و حذف آن به سود حقوق عمومی خواهد بود.
کلیدواژگان: حاکمیت، حقوق عمومی، اعمال حاکمیت، قدرت سیاسی، مشروعیت -
صفحه 6
آزادی و امنیت دو کلید دست یابی به یک جامعه مترقی و حکومتی مردمی است. بدیهی است هر کدام از این اصول در کنار دیگری معنا و تحقق می یابد. از این رو برای حصول هر یک باید راه دیگری را هموار نمود. در این پژوهش توجه ویژه ای به آزادی بیان در مطبوعات گردیده است. چرا که آزادی بیان از جمله آزادی های فردی می باشد که بهره مندی از آن نیازمند وجود دموکراسی و حضور دولتمردان انتقادپذیر است. از آنجا که مطبوعات طیف وسیعی از افراد را مخاطب قرار می دهد و تاثیرگذاری بیشتری بر افکار عمومی دارد، در این پژوهش این قالب از آزادی بیان برگزیده شده است تا مورد بررسی بیشتر قرار گیرد.
برخورداری مردم از آزادی همانند دریچه اطمینانی است که وجود آن تضمین کننده امنیت کشور است. بنابراین می توان گفت چنانچه دستگاه حکومتی به اصل قانونی بودن جرایم ومجازات ها ملزم باشد وصرف اینکه عملی را تهدید علیه امنیت ملی می داند، اقدام به مجازات مرتکب آن ننماید و قوه مقننه نیز هنگام وضع قوانین بی طرفانه و آگاهانه اقدام نماید، هم آزادی های مشروع افراد حفظ میگردد و از این طریق ارزش های اخلاقی و انسانی ظهور میابد، هم امنیت ملی از خطر اغتشاش و نا آرامی مصون می ماند.کلیدواژگان: آزادی و امنیت، مطبوعات، آزادی بیان
-
Pages 1-28The principle of gratuity as one of most basic principle which dominated on public services means that the government and related institutions are responsible for free granting them to citizens. So they shouldn’t take any money from citizens. Main changes in production of several public services and transferring of numerous ordinary public services to private sector that necessitate paying money by people, caused discrepancy between lawyers confronted the principle of granting whit challenge. In this article, whit studying laws and court of administrative justice judgments, we make investigations the reconnaissance or non-reconnaissance of the principle of gratuity by legislator and courts judges in Islamic republic of Iran. Of course in this process, we will analyze this principle in other countries.Keywords: Public service, principle of granting, paying money, changes, be cheaper goods, services
-
Page 2
Despite passing a long time from entering the term "civil society" into political debates, due to special reasons, discussion about this term has become more common at the end of 20th century. On the other hand, knowing that our society is an Islamic one and in I.R.I constitution has been asserted that all laws and regulations must be based onIslamic criteria, therefore studying the relationship between civil society and religion has special importance. So in this article after defining civil society and Islamic society and declaring the relationship between the two, we will analyze the civil society in the context of the I.R.I constitution. The preliminary hypothesis is harmony, if we pay serious attention to the principles that investigated the relationship between people and the government.
Keywords: Civil Society, Islamic society, Constitution, Islamic Republic of Iran, Government, People -
Page 3
In this essay is made an effort to explain of possibility of ethical justification of constitutional law and its quality. Ethics, in the sense of rational rules that involve attributing feature, is appropriate justification to plan and develop modern constitutional law.
Therefore constitutional law as basic principle establish on the more general principle and it doesn’t based only on the traditions and political culture. Explaining ethical theory for constitutional law by the systematic approach to the collection of social science can to make more dialogue and solidarity among nations and different societies and is criterion for evaluation of constitutional laws.Keywords: Ethics, bases of constitutional law, constitutional law of Islamic republic of Iran -
Page 4
The right to freedom of movement is one of the fundamental human rights, recognized in numerous human rights instruments. It is also acknowledged in basic sources of Islamic jurisprudence. This right can be divided into 4 distinct but related rights: (1) the right to freedom of movement within states; (2) the right to choose residence within the state; (3) the right to leave any country; (4) the right to return to one's own country. In this article the right to freedom of movement within states is analyzed in order to consider its constitutive elements. It has been tried to answer the questions like what doe's "within states" mean and what are the conditions to be entitled of this right. The interpretations of the constitutional courts and international tribunals of this right and its legitimate limitations are considered in this article as well.
Keywords: freedom, movement, Fundamental -
Page 6
Freedom and Security are two key requirements for achieving a progressive society and a people-oriented state. Obviously, these two are dependent on each other, i.e., one is required for the achievement of the other. This paper has a focus on freedom of speech in media, in particular. Freedom of speech is considered as one of individual freedom, which requires democracy and the state officials who are open to criticism. Newspapers address a wide variety of individuals and have high influence on public opinion. This paper has selected this form of freedom of speech for further research. Freedom acts like a security valve, which may guarantee the national security. When a government feels obliged to observing the legality of crimes and punishments, do not find it prudent to punish certain individuals on the pretext of undermining national security. Legislative Body should also act fairly and only based on facts. These are the only ways to protect rightful individual freedoms, allow humanistic moral values to manifest themselves, and protect national security from anarchy and disorder.
Keywords: Freedom, Security, freedom of speech, Punishments
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.