فهرست مطالب
مجله توسعه علوم انسانی
پیاپی 3 (پاییز و زمستان 1398)
- تاریخ انتشار: 1399/10/01
- تعداد عناوین: 10
-
صفحه 1
-
صفحه 5
این سوال که آیا مهندسی اجتماعی ممکن است؟ پرسشی است که در این دوران ذهن بسیاری از اصحاب علم و سیاست را به خود مشغول ساخته است و سوال بعدی این است که اگر این امر امکان پذیراست چگونه صورت می گیرد؟ در سطور پیش رو ضمن بحث در مورد مفهوم و معنای مهندسی اجتماعی که همانا با هدف تعدیل و اصلاح سیاست های اقتصادی، اجتماعی، اداری، و علمی انجام می شود، کوشش شده تا نقش محیط و شرایط زمانه و تاریخ در تحقق مهندسی اجتماعی واکاوی شود و این نکته مورد تاکید قرار گیرد که اگر مهندسی اجتماعی بدون توجه به مقتضیات و شرایط جامعه و فرهنگ آن باشد کاری از پیش نخواهد برد. اگر هدف مهندسی اجتماعی توسعه و پیشرفت جامعه است باید با درک شرایط و امکانات تاریخی همراه باشد و عقلانیت و کارکرد مهندسان اجتماعی با فضا و هوای زمانه میزان شود. همراهی با تاریخ و آگاهی از ماهیت دوره ای که در آن بسر می بریم و داشتن چشم اندازی اخلاقی و روشن مقدمات لازم توفیق مهندسی اجتماعی در نیل به اهداف آن است. باید با چراغ علم و دانایی و شناخت زمانه، عزم تحول و دگرگونی و توسعه کرد و بر حذر بود از اینکه از سر خودخواهی به مهندسی اجتماعی پرداخت که در این صورت انتظار توفیق، توقعی موهوم و برآورده نشدنی است و ایده ال های مهندسی اجتماعی هیچگاه به بار نخواهد نشست.
کلیدواژگان: مهندسی اجتماعی، مهندسان اجتماعی، توسعه، چشم انداز، سیاست و اخلاق -
صفحه 15
یکی از اهداف علم حقوق در کنار برقراری نظم و عدالت، شناسایی و فراهم آوردن زمینه تحقق عدالت و حقوق مشروع آحاد جامعه است. دادخواهی از حقوق اولیه انسان است که در اسناد بین المللی و نیز قوانین اساسی به عنوان حقی انفکاک ناپذیر از انسان شناخته شده است. اما هر قدر هزینه های اجرای این حق از بعد زمانی و مالی نامعقول و نامتعارف باشد، عقل محاسبه گر را از اعمال آن منع میکند.
متاسفانه اطاله دادرسی در نظام حقوقی ما هزینه دادخواهی را آنچنان بالا برده است که یا عدالت گستری صورت نمیپذیرد یا به گونه ای است که کارکرد مناسب خود را به همراه ندارد. البته کاهش اطاله دادرسی تا جایی مطلوب است که موجب تضییع حق اصحاب دعوا نگردد و دقت و عدالت فدای سرعت در رسیدگی نشود.
برخی راهکارهای کاهش اطاله دادرسی مستلزم هماهنگی و همکاری نهادهای مختلف بویژه دخالت قانونگذار است که اغلب راهکارهای بلند مدت و پرهزینه محسوب میشوند و مستلزم اصلاحات اساسی در ساختار وضع موجود هستند. اما برخی دیگر از راهکار ها را میتوان در بستر وضع موجود و یا با اصلاحات جزیی اعمال کرد. بنابراین در این مقاله که برآمده از تحقیقی است که در فرهنگستان علوم انجام شده ارایه راهکارهای مد نظر را به همین مناسبت تحت عناوین راهکارهای سطح کلان و راهکارهای سطج خرد مورد بررسی قرار داده ایم.
کلیدواژگان: اطاله دادرسی، تسریع در رسیدگی، عدالت قضایی -
صفحه 43
مناقشه ای که در این ایام در خصوص تحقیقات کمی و کیفی، در مجالس علمی به میان آمده است، حاصل مستقل پنداشتن این دو مرحله از یکدیگر است، در حالیکه امر تحقیق مستلزم همگرایی بین این دو می باشد. مقاله پیش رو با توضیحاتی شفاف و با مصادیقی مستند سعی دارد پراکندگی ها در مبحث تحقیقات کمی، کیفی و آمیخته را کاهش دهد تا بلکه آنچه شایسته فعل تحقیق به عنوان تنها راهکار در اختیار عالم برای حفظ اعلمیت و مرجعیتش می باشد، متجلی شود.
کلیدواژگان: تحقیق کمی، تحقیق کیفی، تحقیق آمیخته، مناقشه، عالم -
صفحه 49
توسعه فرایندی یکپارچه و چند وجهی است که به کلیه وجوه آن باید به گونه ای مسیولانه و مدبرانه بطور همزمان پرداخته شود. آنچه تاکنون در سراسر جهان رخ داده با روند توسعه یکپارچه مغایرت داشته است. اکنون زمان بازنگری اقدامات پیشین و ایجاد تغییرات بنیادین در سیاست های مدیریتی و توسعه ای کشورفرا رسیده است. همه گیری کرونا یک بار دیگر بر اهمیت نقش دولت ها در اداره امور جوامع صحه گذارد. دولت های جهان لازم است که شیوه تفکر خود را اصلاح کنند و به جای تلاش برای قدرت داشتن بر دیگران به قدرت داشتن با دیگران بیندیشند. همکاری های جهانی را ارتقا دهند و از دستاوردهای حاصله بهره مند شوند. همه گیری کرونا نشان داد که سرنوشت کلیه کشورهای جهان به نوعی در هم گره خورده و آنها عمیقا به هم وابسته اند. از این رو کشورهای برخوردار موظفند به کشورهای محروم از جهات مختلف علمی، فنی، اقتصادی، بوم شناختی و هر آنچه که در فرایند توسعه همگانی موثر است مدد رسانند و در مسیر توسعه و تحول جهانی گام بردارند.
کلیدواژگان: تفاوت تغییر با تحول، نقش دولت، مدیریت منابع انسانی سبز، شکاف دیجیتالی، نشاط اجتماعی، تاناتو فوبیا، هلیوتراپی، هولوگرافی -
اکنون زدگی در عصر شتاب تاریخ: چالش ها و چشم اندازها / مقدمه ای بر ارزیابی آسیب شناختی برنامه ریزی توسعه در ایرانصفحه 65
ایران یکی از پیشگامان برنامهریزی توسعه در سطح جهان به شمار میآید اما نتایج حاصل از تلاشهای صورت گرفته در این زمینه با منابع مادی و انسانی صرف شده در این راه و نیز اهداف کیفی مندرج در اسناد برنامهها ناسازگار است.
در ریشهیابی چرایی این مسئله و چگونگی حل و فصل آن، در این پژوهش با رویکردی نهادی همراه با بهرهگیری از تجربههای تاریخی کشور در امر برنامهریزی توسعه نشان دادهشدهاست که غفلت از نقش بنیادی شکاف فزاینده علمی – فناورانه با پیشگامان و ضرورت تمرکز اساسی بر ریشههای آن که عبارت از پاداش بیشتر به فعالیتهای غیر مولد در برابر فعالیتهای مولد است، موجب شده بزرگترین تقاضا کننده دستاوردهای علمی – فنی به حاشیه رود. یافته اصلی این پژوهش آن است که به اعتبار هزینه فرصت از دست رفتهی دایما روبه افزایش غفلت مزبور، راه نجات کشور، حل و فصل نهادمند و نظام وار مسئله کوته نگری به مثابه مهمترین سازه ذهنی حاکم بر نظام تصمیمگیری و تخصیص منابع ملی است.کلیدواژگان: برنامه ریزی توسعه، شتاب تاریخ، علم وفناوری، بخش های مولد، دولت رانتی، نهادها -
صفحه 81
پویش راه حل محور، شیوه پژوهش نوآورانه، مثبت و مشارکتی ای است که چیزی قریب به چهل سال پیش توسط کوپررایدر و استادش استریواستوا به منظور رفع کاستی قابلیت تعمیم پذیری یافته های پژوهش داده بنیاد و پس از آن حذف نقایص رویکردهای رایج در حوزه تغییر و توسعه سازمانی مطرح شد. این شیوه به تاسی از دیدگاه های ساخت گرایانه و پست مدرنسیم بر مبنای مفروضات ذهنی گرایانه بنا شده است و با استمداد از هشت اصل ساخت گرایانه، همزمانی، شعرگونه، پیش بینی، مثبت، تمامیت، وضع و انتخاب آزاد تلاش می کند، از طریق ایجاد جوی عادلانه، مشارکتی و مثبت، مقاومت ها در برابر تغییر را تقلیل و همکاری ها را تشدید کند. پویش راه حل محور با تقویت قوت های گروه، نیل به آینده مطلوب را تسهیل کرده و 5 گام انتخاب عنوان مثبت،کشف، رویاپردازی، طراحی و سرنوشت را گام های ضروری برای ایجاد تغییرات اثربخش می داند. مقاله حاضر درصدد است تا از طریق تشریح سیر تطور، تعاریف، مفروضات، اصول و مراحل انجام آن، شناختی جامع از این شیوه پژوهش، فراهم آورد.
کلیدواژگان: پویش راه حل محور (AI)- اصول پویش راه حل محور - مراحل پویش راه حل محور -
صفحه 103
ویژگیهای مدیریت سنتی در شکل کلاسیک، اراده معطوف به قدرت از سوی حکومتی بود که به طور اقتدارآمیز و متمرکز، سیاستهایش را تدوین و در جامعه تحت امر خود اجرا میکرد. افزایش مشکلات و چالشهای نوظهور در اداره امور جامعه، دولتها را وادار به تغییراتی در ماهیت حکومتداری خود نمود. با رشد این تفکر که دیگر حکومت به تنهایی قادر به پاسخ دادن به مسایل پیچیده اداره امور عمومی نیست و ظرفیتهای حل مساله از طریق حکومت برای چنین وظیفهای کافی نبوده و نیاز است تا جامعه مدنی، بازار و مردم، نقشهای مهمتری را عهده دار شوند. از این رو، بسیاری از حکومتها برای تحقق اهداف عمومی و ارایه بهتر خدمات عمومی در کنار اصلاحات درونی و ارتقای قابلیت دستگاه اداری، به ایجاد روابط متقابل مبتنی بر اعتماد و همکاری و مشارکت با بنگاههای خصوصی، انجمنها و سمنها و دیگر ذینفعان روآوردند. این تغییر در راستای افزایش قابلیت و ارتقای عمل دولت در طراحی و اجرای سیاستها و اداره مطلوب جامعه، متضمن نگرشی غیرمتمرکز و شبکهای به جای تمرکزگرایی و حکومتمحوری میباشد. در این دیدگاه جهت حل مسایل عمومی، به جای «نهاد» و «برنامه» بر مجموعهای وسیعی از ابزارهای سیاستی یا فناوریهای اقدام عمومی، متمرکز است. این مقاله با اتخاذ رویکردی معرفت شناسانه، روایتگر ابعاد تغییر از حکومت به حکمرانی و شناسایی دیدگاههای جدید در حکمرانی است؛ تلاشی برای فهم و استنباط منطق حکمرانی مبتنی بر بازآفرینی نقش دولت که ظهور اشکال جدیدی از حکمرانی شبکهای، چند سطحی و چند ذینفعی و فراحکمرانی را درپی داشته است. هدف این مقاله شناخت فراحکمرانی و تمهیدات ساختاری لازم برای تحقق آن در راستای اصلاحات مدیریت دولتی و حکمرانی میباشد. برای این منظور از روش فراترکیب برای مطالعه و تحلیل بهرهگیری شده و فراترکیب خود را به مقالههای علمی که در مجلات خارجی در مورد حکمرانی و فراحکمرانی به رشته تحریر درآمده، اختصاص دادهاست. انتخاب چهارچوب مقالهها و گزارشهای علمی از بین پژوهشهای صورت گرفته به دلایل روش شناختی بوده و متناظر با واقعیت عینی است.
کلیدواژگان: حکومت، حکمرانی، حکمرانی شبکه ای، مدیریت دولتی، فراحکمرانی -
صفحه 131
اصطلاح تنوع عصبی برای ارایه یک زیرمجموعه به شدت درحال رشد از شمول و تنوع سازمانی استفاده می شود که می خواهد استعداد افرادی که متفاوت فکر می کنند را در آغوش بگیرد و به حداکثر برساند. تنوع عصبی این ایده است که شرایط شناختی هم چون اوتیسم، ADHA، خوانش پریشی و کنش پریشی گونه های طبیعی در روشی است که افراد فکر می کنند و اطلاعات پردازش می کنند. که در این مقاله توضیح مختصری از هر یک از این مقوله ها ارایه و به نقاط قوت و چالش های بالقوه افراد مبتلا، در سازمان پرداخته شده است. اگرچه در گذشته هرکدام از این موارد در یک مدل پزشکی و تحت عنوان یک اختلال بررسی می گشته است، اما امروزه جامعه سازمانی باید تنها بعنوان یک تفاوت به آنها بنگرد. تفاوتی که می تواند به جای کنارگذاشته شدن، برای سازمان سودمند بوده و مانند هر تنوع دیگری باعث کسب مزیت رقابتی سازمان گردد. هدف این مقاله، با استفاده از روش مرور نظام مند معرفی همین تنوع، و ارایه راهنمایی جهت خلق یک محیط کاری فراگیر، مبتنی بر مدل اجتماعی ناتوانی است؛ مدلی که بیان می کند افراد تنوع عصبی ناتوان هستند، زیرا جامعه و محیط های کاری صرفا به نفع افراد طبیعی سازماندهی می شوند.
کلیدواژگان: تنوع، تنوع عصبی، اوتیسم، محیط کاری فراگیر -
صفحه 159
-
Page 5
Nowadays a large number of theoreticians and politicians are faced with an engrossing question: "Is social engineering possible?" If it is possible, how could be embodied? In this article, the concept of social engineering as a means to improve and modify economic, social, administrative, and science policies are discussed. Efforts have been made to explore the role of contexts, existing circumstances, and history in realization of social engineering; and emphasis on the fact that if social engineering be unresponsive and in attentive to the society, culture and atmosphere of era, will be Barren and fruitless. Whether the aim of social engineering is development of society, it should comply with imperatives of the time and historical possibilities; and rationale for social engineers and their course of actions should be in tune with this state of conditions. Accompanying with History and awareness of nature of the time, and having an explicit ethical vision, are prerequisites for succeeding and achieving the aim of social engineering. The development should be realized in the light of knowledge and determination. Social engineering should be beware of selfishness trap, otherwise success would be a fictitious expectation, and social engineering ideals never fructify.
Keywords: social engineering, social engineers, development, prospect, policy, ethics -
Page 15
One of the goals of jurisprudence, in addition to establishing order and justice, is to identify and provide the ground for the realization of justice and legitimate rights of individuals in society. Litigation is a fundamental human right that has been recognized in international documents as well as constitutions as an inalienable human right. But as much as the costs of implementing this right are irrational and unreasonable in terms of time and money, the calculating intellect prevents its application. Unfortunately, procrastinations of litigation in our legal system have raised the cost of litigation so much that neither justice is done nor it is functioning properly. Of course, it is desirable to reduce the length of trial to the extent that it does not violate the rights of the litigants and does not sacrifice accuracy and justice for the speed of the proceedings. Some solutions to reduce trial procrastination require cooperation and coordination of various institutions, especially the intervention of the legislature which is often considered long-term and costly solutions and requires fundamental reforms in the structure of current status. But some other solutions can be applied in the context of the current situation or with partial modifications. Therefore, in this article, which is the result of a research conducted at the Academy of Sciences, we have examined the possible solutions in this regard under the headings of macro-level solutions and micro-level solutions.
Keywords: trial procrastination, speed of proceedings, judicial justice -
Page 43
This article seeks to decrease discrepancies on the disputes about quantitative, qualitative, and mixed method research, using clear explanations and drawing on wellevidenced examples. All in the hope that it might do justice to a better understanding of the act of research as the sole approach available to any scholar for the protection of their preferentiality and authoritativeness.
Keywords: Quantitative Research, Qualitative Research, Mixed Research, Dispute, Scholar -
Page 49
Development is a multi- faced process with interconnected pillars. In order to be successful, development strategies need a shift in their priorities in an integrated and harmonious manner. Now is time to reconsider the previous policies and make the necessary changes in the managerial and developmental policies all over the world. Corona pandemic once more emphasized on the importance of government role in managing people and societies. Governments should reconsider their strategies and instead of trying to rule over others, try to cooperate with others and benefit from the results. Covid19- showed that the destiny of different countries are deeply inter-related to each other and their collaboration is seriously and desperately needed. Rich countries should help the poor countries in different aspects: scientific, technological, economic, ecological, and whatever that matters in the sustainable development process.
Keywords: change or transformation, role of government, green human resourcemanagement, digital divide, social happiness, thanatophobia, heliotropic effect, holography -
nowlessness in the Age of Acceleration of history: Challenges and perspectives / An Introduction to the Pathological Evaluation of Development Planning in IranPage 65
Iran is one of the pioneers of development planning in the world but the results of the efforts made in this field are incompatible with the material and human resources spent in this way as well as the qualitative goals determined in the program documents. In rooting out why this is the case and how to resolve it, this study demonstrates an institutional approach with the use of the country's historical experience in development planning. This is more rewarding for non-productive activities than productive activities, which has marginalized the greatest demander of scientific and technical achievements. Due to the ever-increasing cost of missed opportunities by this neglect, the main purpose of this study is to find a way to save the country through modification of institutional and systemic issues of narrow-mindedness as the most important mental structure influencing the decision-making system as well as the allocation of national resources .
Keywords: Development planning, Accelerate history, Science, Technology, production sections, Rentier state, Institutions -
Page 81
Appreciative Inquiry (AI) is an innovative, positive and participatory research method that was developed by Cooperrider and his professor Strivastva about thirty years ago in order to resolve generalization shortcomings of GT research and eliminating deficiencies of common organization development and change approaches. Following Constructivism and postmodernism, AI is built upon subjective assumptions and uses 8 principals named Constructivism, Simultaneity, Poetic, Anticipatory, Positive, Wholeness, Enactment and Free-Choice to facilitate attaining ideal future through creating a fair, participatory and positive climate in the organization. AI introduces affirmative topic choice, discover, dream, design and destiny as steps for having effective change in organization. This Article tries to create comprehensive understanding of AI by explaining the evolution, definitions, assumptions, principals and stages of it.
Keywords: Appreciative Inquiry, Principals of Appreciative Inquiry, Stages ofAppreciative Inquiry -
Page 103
Qualities and features of Classic Public Administration were using centralized power and authority to administrate society, but increasing problems and new challenges compel governments to change the way of governance and with internal administrative reforms go toward trust-based relationship with NGOs, private sector and citizen groups. This new policy necessitates a decentralized and network orientation, instead of governmentcentered strategy and administrative centralization. This article with an epistemological approach, narrate the change from government to governance and its new perspectives. The main purpose of article is to introduce metagovernance and its requirements to apply it in administrative reforms. The methodology used is meta-synthesis, through review scientific essays and reports in English periodicals and academic journals.
Keywords: Government, Governance, Network Governance, Public Administration, Meta-governance -
Page 131
the term ‘neurodiversity’ is being used to represent a fast-growing sub-category of organisational diversity and inclusion that seeks to embrace and maximise the talents of people who think differently. Neurodiversity is the idea that cognitive conditions, such as autism, ADHD, dyslexia and dyspraxia, are natural variations in the way people think and process information. In this article, a brief explanation of each of these categories is provided and the strengths and potential challenges of the affected people in the organization are discussed. Although in the past each of these cases has been studied in a medical model as a disorder, Today, the organizational community should look at them only as a difference. A difference that can be made benefit for the organization instead of being left out and like any other diversity, makes the organization competitive advantage. The purpose of this article is to introduce this diversity using a systematic review method, and to provide guidance for creating an inclusive work environment based on the social model of disability; The model states that individuals with neurodiversity are incapable because society and work environments are organized solely for the benefit of normal individuals.
Keywords: Diversity, neurodiversity, Autism, Inclusive Work Environment