فهرست مطالب

نشریه مطالعات سیاسی
پیاپی 49 (پاییز 1399)

  • تاریخ انتشار: 1399/12/11
  • تعداد عناوین: 6
|
  • بهاره سازمند* صفحات 1-20

    تجارت بین المللی مواد مخدر پس از تجارت سلاح و مهمات، سودآورترین معامله جهانی است. با وجود اقدام های متعدد در عرصه های داخلی و بین المللی و تدوین و تهیه کنوانسیون ها، اعلامیه ها و اسناد حقوقی مرتبط با آن، قاچاق فراملی مواد مخدر گسترش روزافزون یافته و اقدامات صورت گرفته نتیجه بخش نبوده است. دو سازمان اکو و آسه آن نیز از موضوع جرایم سازمان یافته فراملی و به خصوص قاچاق مواد مخدر غافل نبوده و موضوع مبارزه با قاچاق مواد مخدر را در دستور کار خود قرار داده اند. با توجه به توسعه نامتوازن در سطوح مختلف ملی و منطقه ای، بی ثباتی سیاسی و اقتصادی برخی از کشورهای منطقه اکو و آسه آن، تبعیض و بی عدالتی و وابسته بودن اقتصاد برخی از کشورهای حوزه اکو و آسه آن به قاچاق مواد مخدر یکی از دغدغه های هر دو سازمان اکو و آسه آن مبارزه با این جرم بین المللی است. در این مقاله تحلیلی مقایسه ای تلاش شده به این سوال پاسخ داده شود که اقدام های دو سازمان منطقه ای اکو و آسه آن در زمینه مبارزه با قاچاق مواد مخدر چگونه ارزیابی می شود؟ پاسخی هم که در قالب فرضیه مطرح شد این بود که در زمینه مبارزه با جرایم فراملی به خصوص قاچاق مواد مخدر از دو بعد حقوقی و سازمانی نسبت به اکو موفق تر عمل کرده است.

    کلیدواژگان: جرائم سازمان یافته فراملی، قاچاق مواد مخدر، اکو، آسه آن، سازمان منطقه ای
  • سید علی طاهری، مهدی مهریزی* صفحات 2-27

    برای دستیابی به چگونگی تشکیل حکومت امام زمان(ع)، راهی نداریم جز رجوع به روایات معصومین علیهم السلام، با مراجعه به این روایات، درمی یابیم که برخی، برپایی این حکومت را همراه با خشونت، بیان کرده اند. روش این پژوهش، مطالعه کتابخانه ای است و با مراجعه به کتاب های رجالی و بررسی احوالات راویان، اعتبار یا عدم اعتبار اسناد این روایات را مورد بررسی قرار داده ایم. ما از بحث در سند روایات به دنبال اثبات صدور آن روایات از لسان اهل بیت علیهم السلام هستیم. حصول اطمینان به صدور روایت از معصوم، می تواند از راه های گوناگونی حاصل شود، یک راه «وثوق مخبری» است، یعنی ثقه بودن همه راویان موجود در سند روایت. پس از بررسی به این نتیجه رسیده ایم که اکثر روایات از نظر سند ضعیف اند. یافته نهایی این است که حضرت برای برپایی حکومت، تا مجبور نشوند و در معرض کشته شدن قرار نگیرند، از خشونت استفاده نخواهند کرد.

    کلیدواژگان: روایت، تحلیل روایت، حکومت، مهدی علیه السلام، خشونت
  • مجتبی قنبردوست، اکبر اشرفی* صفحات 21-38
    بر اساس آموزه های حقوق اساسی، قانون اساسی طرح کلی نظام های سیاسی، اقتصادی، حقوقی، و سایر نظام های اجتماعی (نظیر خانواده، آموزش، و مراقبت سلامت) در جامعه است. این پژوهش با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و رویکردی توصیفی- تحلیلی می کوشد تا به ظرفیت ها و اصول بنیادی از قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران بپردازد، که به رغم اهمیت فزاینده در مسیر دستیابی به دولت مطلوب اسلامی هنوز به تمامی محقق نشده اند و قابلیت های منحصر به فرد آن ها مورد غفلت واقع شده است. در این راستا، گفتار حاضر طیفی از مسایل مبتلابه جامعه و سپهر سیاسی ایران را، از جمله حدود آزادی های شهروندی و مسایل اقتصاد سیاسی، به ویژه با تمرکز بر دو اصل سوم و چهل و چهارم قانون اساسی بررسی می کند. یافته های پژوهش حاکی از آن است که به کارگیری خصلت های انعطافی، زایشی و تفسیری قانون اساسی امکان تفسیر و قرایتی نوین را فراهم می کند؛ تفسیر و قرایتی که در مسیر دستیابی به اهداف تشکیل دولت مطلوب اسلامی است و همواره از سوی صاحب نظران و متفکران اسلامی مورد تاکید قرار گرفته است.
    کلیدواژگان: قانون اساسی، دولت مطلوب اسلامی، ولایت فقیه، مردم سالاری، کارآمدی
  • شبنم بشیر تاش، محسن محبی*، صابر نیاورانی صفحات 29-53

    چکیدهیکی از مشکلاتی که در زمینه تدوین حقوق بشر در گستره جهانی مطرح است، ارتباطی است که با تنوع فرهنگی و جهان بینی ها در جوامع مختلف و نظام های حقوقی متعدد دارد. به طور طبیعی در جوامع انسانی فرهنگ ها و جهان بینی های گوناگون وجود دارد و حقوق بشر زمانی خواهد توانست از جهان شمولی برخوردار باشد که بتواند با فرهنگ ها و جهان بینی های گوناگون کنار بیاید و ضمن پذیرش آن ها، بدون این که آن ها را در خود هضم کند، افراد همه فرهنگ ها و جهان بینی ها را مشمول خود سازد. در نتیجه در مسایل حقوق بشر باید به فرهنگ های بومی توجه شود و معیارهایی که صرفا بر مبنای فرهنگ و سنن و فلسفه غربی است، نباید جهانی تلقی شود. در نوشتار تحلیلی- مقایسه ای حاضر رویکرد نظام بین المللی حقوق بشر و نیز جمهوری اسلامی ایران نسبت به تنوع و تکثر فرهنگی مورد بررسی قرار می گیرد. نتایج تحقیق حاضر نشان می دهد که بدون احترام به ارزش ها و فرهنگ های مختلف در مناطق جغرافیایی مختلف چه توسعه یافته و چه در حال توسعه ای همچون ایران نمی توان شاهد تحقق حقوق بشر عام و جهان شمول بود. فی الواقع حقوق بشر به لحاظ سرشتی که دارد، باید زمان و مکان نشناسد و به طور طبیعی چنین می نماید که باید مرزهای جغرافیایی و عقیدتی و فرهنگی را درنوردد؛ اما حقیقت این است که حقوقی که به نام حقوق بشر تشریع می شود، با توجه به ویژگی های گوناگون اجتماعی و فرهنگی جوامعی که این حقوق در آن جا تعریف می شود، گونه های متفاوتی می یابد.

    کلیدواژگان: حقوق بشر، تنوع فرهنگی، تکثر فرهنگی، اقلیت ها
  • مجید نوروزی، اسدالله اطهری*، حسن شمسینی غیاثوند صفحات 39-60
    موضوع انحطاط و بحران از گذشته بخصوص دوران معاصر در ایران مطرح بوده است. متفکران و روشنفکران از ابعاد مختلف فلسفی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی انحطاط ایران را مورد بررسی قرار داده اند. اکثر روشنفکران اعم از دینی و  غیر دینی از بعد اندیشه ای به موضوع انحطاط ایران نگریسته اند. سوال و هدف محوری این پژوهش بررسی  رویکرد  فلسفی سید جواد طباطبایی به انحطاط ایران است. طباطبایی بر این باور است که سوال از انحطاط فلسفی است و باید پاسخ آن نیز اندیشه ای باشد. این روشنفکر از ابعاد مختلف تاریخی، غرب، ماهیت دولت و سنت در ایران  این موضوع را تبیین کرده است. بنابراین عقلانیت مدرنیته ای و خرد خود بنیاد راهکار برون رفت از انحطاط و چالش ها شناخته می شود. البته برخی متفکران این نظریه را از ابعاد مختلف مفهومی همچون تعریف انحطاط، مفهوم ایران، هگلی بودن و اندیشه اقتدارگرایی مورد نقد قرار داده اند. همچنین نظریه انحطاط از بعد تعامل توسعه و عقلانیت، غرب گرایی، تعامل سنت و مدرنیته و فرهنگ عمومی مردم ایران مورد نقد قرار گرفته است.
    کلیدواژگان: سیدجواد طباطبایی، ایران، انحطاط، سنت، بحران
  • سمیرامیس شاه اسماعیلی نژاد خراسانی، تقی آزاد ارمکی* صفحات 61-83
    مقاله ی حاضر به بررسی تاریخی سیر تکوین نهاد خانواده در بستر تغییرات اجتماعی ایران، طی صد سال اخیر پرداخته است تا مسیر متفاوت تکوین خانواده در ایران را به طور متمایز از خانواده ی غربی توضیح دهد. این مقاله با رویکرد کیفی و روش بررسی تاریخی به بازآفرینی رخدادهای مهم تاریخی، با سبک های توصیفی- روایتی و تحلیل وقایع و روابط میان آن ها پرداخته است تا با بهره گیری از مفاهیم نظری تقسیم کار، عقلانی سازی و ازجاکندگی، سیر تکوین خانواده در ایران معاصر را توضیح دهد. نتایج پژوهش نشان می دهد در جامعه ی ایران، تغییر خانواده سنتی به خانواده هسته ای تحت تاثیر مدرنیزاسیون و در فقدان جامعه مدنی قدرتمند رخ داده و مدرنیته ی آمرانه، این روند را متاثر ساخته است و در نتیجه ی کیفیت تغییرات اجتماعی و لهجه ی ایرانی مدرنیته، خانواده هسته ای با ویژگی های متمایز حفظ ریشه های سنتی و خصلت های نهادی خود تکوین یافته است، به نحوی که هنوز ریشه های سنتی این نوع خانواده به طور کامل گسسته نشده است. پیامد چنین روند تاریخی در ایران، ظهور خانواده ی هسته ای وابسته است.
    کلیدواژگان: تغییرات نهاد خانواده، تقسیم کار اجتماعی، ازجاکندگی، عقلانیت
|
  • Mojtaba Qanbardust, Akbar Ashrafi * Pages 21-38
    According to the doctrines of the Constitutional Law, the constitution is a schema of the political and economical systems, the system of law, and in general all social systems (like family, education, and health care) in a society. Using the library research and a descriptive-analytic approach, this study attempt to address the fundamental principle capacity of the Constitution of the Islamic Republic of Iran, that despite the increasing importance of achieving the Ideal Islamic state, it is not completely realized, and its unique abilities have been ignored. This paper studies a range of social problems (such as citizenship freedom limits and the political economy problems) in the constitution that the political sphere in Iran have faced, especially three and forty-four principles. The results show that using the dynamic, generative, and interpretative characteristics of the constitution make the new interpretation and understanding possible; the interpretation and understanding with which the Islamic Republic of Iran can achieve the goals of the Ideal Islamic State, always brought into focused and emphasized by Islamic thinkers and theorists.
    Keywords: Constitution, Ideal Islamic State, Guardianship of the Islamic Jurist, democracy, Efficiency
  • Shabnam Bashirtash, Masoumeh Mohebi *, Saber Niavarani Pages 29-53

    One of the problems in the codification of human rights around the world is the relationship with cultural diversity and worldviews in different societies and legal systems. Naturally, there are different cultures and worldviews in human societies, and human rights will be able to have universality when it can cope with different cultures and worldviews and, while accepting them without digesting them, people of all cultures and worldviews. As a result, indigenous cultures must be considered in human rights issues, and those criteria which are based solely on Western culture, traditions, and philosophy should not be considered universal. In the present analytical-comparative article, the approaches of the international human rights system and also the Islamic Republic of Iran towards cultural diversity and pluralism is examined. The results of the present study show that without respect for different values and cultures in different geographical areas, both developed and developing, such as Iran, we cannot see the realization of universal human rights. In fact, human rights, by their very nature, should not know time and place, and naturally seem to transcend geographical, ideological, and cultural boundaries; But the truth is that rights enshrined in the name of human rights take on different forms depending on the different social and cultural characteristics of the societies in which they are defined.

    Keywords: Human Rights, Cultural Diversity, cultural pluralism, Minorities
  • Majiad Norozi, Asadollah Athari * Pages 39-60
    The issue of degeneration and crisis has been raised in the past, especially in contemporary Iran. Thinkers and intellectuals from different philosophical, political, economic and cultural dimensions have studied the decline of Iran. Most intellectuals, both religious and non-religious, have viewed the issue of Iran's decline from an ideological perspective. The central question and purpose of this research is to examine the philosophical approach of Seyed Javad Tabatabai to the decline of Iran. Tabatabai believes that the question is a philosophical decline and that the answer must be thoughtful. This intellectual has explained this issue from different historical dimensions, the West, the nature of government and tradition in Iran. Thus, modern rationality and reason itself are known as the foundation for overcoming degeneration and challenges. Of course, some thinkers have criticized this theory from different conceptual dimensions such as the definition of degeneration, the concept of Iran, being Hegelian and the idea of authoritarianism. The theory of degeneration has also been criticized in terms of the interaction of development and rationality, Westernism, the interaction of tradition and modernity, and the general culture of the Iranian people.
    Keywords: Seyed Javad Tabatabai, Iran, Decline, tradition, Crisis
  • Semiramis Shahesmaili Nezhad Khorasani, Taghi Azadarmaki * Pages 61-83
    In this paper, in order to understand the process of the development of the family institution in contemporary Iran, a descriptive-analytical study of the trend of modernization and social changes in the last century in Iran with rationalization, division of social labor and disembody has been addressed. The research is based on qualitative research, with the use of historical and documentary methods. Since the research problem is question the discovery of the causation of the development of the family. Up-to-down form of modernizing, has led to the formation of a family institution in a special way; rationalization of society, division of labor and the assignment of family functions to new institutions as well as migration and sedition have been effective factors in shaping the new form of family. These historical trends have made the transformation of the extended family to the nuclear one, in the context of modernization, in a way that it can be called the "dependent family", because the migration from the kinship network leads to maintain family ties and family support and to prevent the formation of a nuclear family independently. A modern woman emanates from such a background and employs social life, while still affiliated with the social context, a dependent individual from the modern social system.
    Keywords: changes in the institution of the family, division of social work, dislocation. Rationality