فهرست مطالب
فصلنامه شهرسازی و معماری هویت محیط
پیاپی 3 (تابستان 1399)
- تاریخ انتشار: 1399/12/18
- تعداد عناوین: 6
-
صفحات 1-16امروزه گسترش دامنه فعالیت ها به واسطه ساخت و سازهای سرسام آور در شهرها، موجب بروز مشکلات ترافیکی در معابر نظیر تراکم ترافیک و کندی جریان عادی عبور و مرور وسایل نقلیه،کاهش شدید فضای پارکینگ، افزایش استفاده از سوخت های فسیلی،بروز تصادفات و کاهش میزان امنیت عابران،افزایش آلودگی های زیست محیطی و مشکلات اجتماعی چون کاهش سرزندگی در افراد و مسایلی از این دست می شود. مراکز شهری به دلیل تمرکز فعالیت ها و تجمع افراد، همواره به عنوان یکی از مهم ترین گره های ترافیکی در سطح شهرها نمایان می شوند. نظریه پردازان شهری ضمن ارایه تکنیک های متعدد در راستای توسعه انسان محورشهرها،اشاره ای مستقیم به احداث پیاده راه ها و تاثیرات مثبت این گونه فضاها بر رونق سرزندگی اجتماعی و افزایش رضایتمندی شهروندان داشته و آن را به عنوان یکی از مهم ترین راهکارهای کاهش حجم ترافیک وسایل نقلیه در معابر معرفی می کنند.در فضای مشترک علاوه بر مرتفع کردن اولویت نخست نظریه پردازان شهری که همان انسان محور کردن فضاهای شهری می باشد، به نیازهای وابسته به حضور خودروها نیز توجه شده و همین امر موجب رضایت خیل عظیمی از ذینفعان فضاهای شهری به همراه داشته است.در فضای مشترک سعی برآن شده که علاوه بر حضور کامل افراد پیاده، وسایل نقلیه به صورت کنترل شده و با حجم محدود در فضای شهری حضور یابنددر این مقاله با استفاده از روش های توصیفی و تحلیل اطلاعات موجود در منابع موردنظر،معیارهای طراحی شهری فضاهای مشترک در مراکز شهرها استخراج و ارایه شد .در همین راستا و بر پایه معیارهای به دست آمده متون نظری و تجربیات جهانی متعدد ،راهکارها و ضوابط طراحی برای اجرای این ایده در مناطق مرکزی شهری(نمونه مورد مطالعه: خیابان خیام قزوین) در قالب یک چارچوب به صورت جدول ارایه شد.کلیدواژگان: شارت، مشارکت، شهرسازی مشارکتی، امکان سنجی شارت
-
صفحات 17-31
ساباط از عناصر معمارانه فضاهای شهری ایران است که هنوز در گذرهای بسیاری از شهرهای تاریخی مانند نایین یافت می شود. بررسی مطالعات موجود در تحلیل مفهوم و ساختار ساباط نشان می دهد که از یک سو، عمده این مطالعات و نتایج آنها توصیفی بوده و از سوی دیگر، بر پایه های روش شناختی روشنی، استوار نیستند. پژوهش حاضر بر این نکته تکیه دارد که از طریق مورد کاوی ساباط در بافت تاریخی نایین، مبتنی بر تحلیلهای کیفی و کمی، می توان به ابعاد جدید از ماهیت ساباط دست پیدا کرد. در این پژوهش از روش های تفسیری-تاریخی، توصیفی-تحلیلی، تحلیل محتوا و مورد پژوهی استفاده شده است. این مطالعات به کمک اسناد تاریخی، مشاهدات میدانی، مصاحبه مبتنی بر تاریخ شفاهی ساباطها و محلات قرارگرفته در آنها، امکان مدلی ویژه جهت تحلیل ساباطهای بافت تاریخی نایین در قالب مولفه های کمی وکیفی را فراهم آورده است. مولفه های کمی و کیفی در کنار هم واقعیتها را می سازند، اما در این پژوهش به دلیل بررسی دقیق تر و همچنین اهمیت و کمبود مطالعات در زمینه شناخت کالبدی ساباطها، این دو بعد به صورت جداگانه در محله های بافت تاریخی نایین مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصل از بررسی این مولفه ها در بخش کیفی مشخص می سازد که با ساخت ساباط و خلق فضای بیشتر به کاربردی نمودن سطح بالای گذر بوده می انجامد که این فضای ایجاد شده توسط ساباط محدود به دو بدنه گذر و در نتیجه متعلق به دو ملکی است که در دو سوی گذر استقرار یافته اند. با ساخت و استفاده از ساباط کارکردهای ثانویه، اجتماعی، اقلیمی و دفاعی بدان مترتب می گردد و از یک عنصر صرفا پوشاننده گذرها به عنصری چند عملکردی تبدیل می شود. یافته های پژوهش در بعد مولفه های کمی نشان می دهد ترکیب حجمی ساباط در تراز بالای گذر بسته به نوع کاربری مد نظر، عرض گذر و ارتفاع بدنه ها به صورت باز (با کاربری پل میان خانههای مجاور ساباط، تعریف ورودی)، بسته (یک یا چند اتاق) با تعبیه بازشو در نما و نیمه باز با قرار گرفتن ایوان در جلو فضای بسته ساباط، طراحی شده است. همچنین ساباط هایی که کشیدگی شرقی- غربی(ده ساباط) دارند، سایه اندازی بیشتری نسبت به ساباط های شمالی-جنوبی(پنج ساباط) دارند.
کلیدواژگان: گذر، ساباط، تحلیل کیفی، تحلیل کمی، بافت تاریخی نایین -
صفحات 32-45
امروزه ساماندهی قسمت هایی از شهر ها که در اثر گذشت زمان دچار فرسودگی شده اند و همچنین کاهش مصرف انرژی در شهرها از مسایل مهم برنامه ریزان شهری است. این امر می تواند تاثیربسزایی کاهش هزینه های مصرفی و عوارض زیست محیطی ناشی از مصرف سوخت های فسیلی داشته باشد . نتاج بدست آمده در این تحقیق حاکی از آن است که نوسازی بافت فرسوده در اقلیم سرد همراه با افزایش تراکم بافت می تواند در کاهش مصرف انرژی موثر باشد از چرا که مصرف گاز جهت گرمایش در این اقلیم سهم بیشتری از مصرف انرژی دارد و نتایج تحلیل همبستگی نشان داد مصرف گاز با تعداد طبقات و عمر بنا رابطه معکوسی نشان می دهد از طرفی مشاهده شد با تغییر کالبدی بافت و بدنبال آن تغییر ترکیب اجتماعی خانوارهای ساکن در بناهای نوسازی شده ، میانگین سنی کمتر و میانگین سطح درآمدی بیشتر می گردد و بررسی ها نشان داد این شرایط در افزایش مصرف انرژی تاثیر محسوسی دارد . اما از برایند عوامل موثر در کاهش و افزایش مصرف انرژی در این پژوهش مشخص شد مصرف انرژی در بخش آپارتمانی حدود 19/88% متوسط مصرف در بخش فرسوده و حدود 14/87% متوسط مصرف بخش غیر فرسوده و غیرآپارتمانی را نشان می دهد .
کلیدواژگان: بافت فرسوده، مصرف انرژی، افزایش تراکم، تاثیرات اقتصادی و اجتماعی، محله آقاجانی بیگ همدان -
صفحات 46-63
مسئله صوت وآلودگی صوتی در مکان یابی کاربری های شهری از اهمیت بالایی برخوردار است. آلودگی های صوتی شهری عموما از منابع مختلفی تولید می شوند که در آن میان سروصدای ناشی از اتومبیل ها و کارگاه های صنعتی در زمره مهم ترین عوامل ایجاد آلودگی صوتی محسوب می شوند. تاکنون پژوهش های زیادی در مقوله صوت و آلودگی صوتی صورت گرفته است، اما آنچه پژوهش حاضر را از سایر تحقیقات مشابه متمایز می سازد، بررسی توزیع صوت در لایه سوم فضا می باشد. پژوهش حاضر که در ناحیه سه از منطقه 12شهر تهران انجام شده است، به دنبال مکان یابی بهینه کارگاه های صنعتی از منظر شهری در لایه های ارتفاعی ابنیه موجود می باشد. در این راستا در 5 نقطه از ناحیه ، 70 ایستگاه اصلی و 30 ایستگاه فرعی جهت اندازه گیری صوت مشخص گردید. با استفاده از نرم افزار جی آی اس اطلاعات مکانی و توصیفی ایستگاه ها بررسی و سپس نقشه اطلاعات مکانی ناحیه ایجاد گردید، با بهره گیری از نرم افزار سیتی انجین الگوهای موردبررسی طیف بندی شده و با استناد به داده های ایستگاه ها نقشه سه بعدی صوت کل ناحیه تولید گردید. بر اساس نتایج این پژوهش مشخص شد که بهترین لایه ارتفاعی برای استقرار این کارگاه ها طبقه زیرین همکف می باشد. همچنین با جلوگیری از تمرکز کارگاه ها در کنار یکدیگر و جلوگیری از استقرار کارگاه ها در جداره اول خیابان های اصلی می توان به مقدار قابل توجهی از میزان تراز معادل صوت (Leq) در نقطه گیرنده کم نمود.
کلیدواژگان: توزیع سه بعدی صوت، آلودگی صوتی، کارگاه های صنعتی، GIS، Cityengineتهران -
صفحات 64-76
بیمار کسی است که ناراحتی روحی یا جسمی و یا هر دو را دارد. بیمارستان مکانی است که بیمار جهت تشخیص و درمان خود به آنجا مراجعه می کند. بنابراین تاثیر گرافیکی محیط بیمارستان بر بیمار بسیار مهم است. رنگ یکی از مولفه های تاثیر گذار در گرافیک بیمارستان است. رنگ درمانی یک هنر قدیمی است. در گذشته، مردم هندوستان و چین به جای بیمارستان، معابدی داشتند که در آنجا بیماران با روش رنگ درمانی درمان می شدند. در این پژوهش ابتدا به مطالعه ی رنگ و استرس و تاثیرات مختلف رنگ بر انسان به عنوان متغیر ها و مولفه های مهم گرافیک محیطی ساختمان های درمانی پرداخته شده است، سپس با مشخص کردن وضعیت بیمار و نیازهایش به بررسی عوامل موثر در انتخاب رنگ و تاثیرات آن بر کاهش استرس و طول درمان بیمار پرداخته ایم. پژوهش حاضر از نوع تحقیقات رابطه ای از نوع همبستگی است و به لحاظ هدف که یافتن رابطه بین تاثیر رنگ ساختمان های درمانی و استرس و طول درمان بیمار است، تحقیقی کاربردی می باشد. روش تحقیق، روش پیمایشی و ابزار گرد آوری داده ها، تلفیقی است از پرسشنامه استاندارد سنجش استرس (dass-21) و پرسشنامه رنگ که توسط نگارنده تهیه شده است. روایی پرسشنامه توسط آلفای کرونباخ با مقدار 0.897 تایید شد. پرسشنامه با نرم افزار spss 26 تحلیل گردید. آزمون و بررسی فرضیات با استفاده از همبستگی های پیرسون و اسپیرمن صورت گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که بین رنگ با استرس و طول درمان بیمار با ضریب همبستگی های اسپیرمن به ترتیب 0.766 و 0.709 و پیرسون 0.750 و 0.569در سطح معنی داری 0.01 رابطه وجود دارد. بدین معنا که هر چه فضاهای درمانی رنگ مطلوب تری داشته باشند استرس و طول درمان بیمار کاهش می یابد.
کلیدواژگان: رنگ در طراحی ساختمان درمانی، رنگ و استرس، رنگ و طول درمان بیمار، رنگ درمانی -
صفحات 77-92
همگام با توسعه شهرنشینی در ایران و در راستای نظم بخشیدن به پیکره کالبدی شهرها، و نیز توسعه پایدار شهری که لازمه آن بهینه سازی بهره گیری از زمین شهری بود طرح های جامع از سال 1345، نقشه راه توسعه شهرها قرار گرفت. آران و بیدگل از جمله شهرهایی است که تا دوره پهلوی و بخصوص قبل از اصلاحات ارضی دهه 40، رشدی ارگانیک و همراه با الگوی رشد فشرده داشته است. اما در ربع قرن اخیر، مدل رشد غیر ارگانیک با رشد فیزیکی بسیار سریع و الگوی کالبدی متفاوت داشته است. هدف این تحقیق این است تا عوامل تاثیرگذار در واگذاری زمین شهری و نیز نقش و اقدامات دولت در حوزه واگذاری اراضی را مورد بررسی قرار دهد. این تحقیق در پی پاسخ به این سوالات است که چه عواملی در گسترش شهر آران و بیدگل موثر بوده است و نیز بازتاب های کالبدی انتخاب اراضی جهت واگذاری در شهر آران و بیدگل می باشد. مطالعه حاضر یک تحقیق کاربردی و روش انجام آن توصیفی- تحلیلی می باشد، و با بررسی طرح های مصوب شهر آران و بیدگل در چند دوره نتیجه می گیرد که در مدت نسبتا طولانی اجرای طرح های شهری، عرصه های وسیع اراضی کشاورزی و بایر هم پیوند با آنها در محدوده شهر قرار گرفته و در سایه فقدان طرح و مدیریت کارآمد زمین، به صورت غیر قانونی تفکیک شده و در معرض بورس بازی قرار گرفته اند. شاخص ارزیابی های منطقه ای مربوط به گسترش شهر نشان می دهد که اکنون درصد زیادی از وسعت تحقق یافته کنونی شهر آران و بیدگل کاذب است و برای دوره های بعدی نیاز به هیچ گونه افزایش مساحت ندارد.
کلیدواژگان: گسترش افقی شهر، طرح های توسعه شهری، سطوح غیر فعال شهری، واگذاری اراضی، توسعه کالبدی
-
Pages 1-16Various categories have been presented to examine the extent of popular participation. The most important of these are the categories of Miguel, Einstein, Davidson, and Drieskel. Sharte also realizes popular participation as an effective way. In this way, people participate in decision making, creation and implementation of a plan and oversee it over a specified and targeted timeframe. The perspective of the project is formulated with the views of stakeholders, which is itself a way of researching and gathering information. The present research is a documentary one, in which the opinions of experts have been used with the help of interviews. At first, some theories of participatory planning have been scrutinized and it has been found that the charter makes a real contribution. Then the concept of charting, its features and stages, and a successful example are discussed. Obstacles have been identified in order to assess the feasibility of implementation of the map in Iran. What can be concluded from this research is that the realization of ranching is not impossible in Iran, but it requires a proper platform. Therefore, at the end, the necessary solutions for laying the implementation of the chart have been discussed.Keywords: charrette.participation, participatory urbanism, Charrette Feasibility
-
Pages 17-31
Sabbat is one of the architectural elements of Iranian urban spaces, which is still found in the passages of many historic cities such as Naein. The conceptual and structural assessment of the exciting analyses about Sabbat shows that most of them are descriptive and are not provided by a clear methodological principle. However, new dimensions of Sabbat's nature is obtained in this paper by exploring Sabbat via both qualitative and quantitative analyzes in the historical context of Naein. In this research, interpretive-historical, descriptive-analytical methods, content analysis, and case studies have been used for providing a special model to analyze the Sabbats. These analyses are carried out by the historical documents and interviews about the oral history of the Sabbats, field observations. Quantitative and qualitative components have been studied separately in the neighborhoods of Naein historical context, in this study, due to more detailed study and also the importance and lack of studies in the field of physical cognition of Sabbats. The qualitative section results indicate that the construction of Sabbat and the creation of more space has made the high surface of passage more application. This space is limited to two bodies of the passage. Therefore, it belongs to the two properties which are located on both sides of the passages. By constructing and using the Sabbat, secondary, social, climatic, and defensive functions are arranged, and it is transformed from a merely covering element into a multifunctional element. The results in the quantitative section show the volumetric composition of Sabbat in the upper level of the passage has been designed in open, closed forms with opening in the facade and a semi-open with the porch in front of the closed space of Sabbat. Also, the Sabbats with east-west stretches have more shading than the north-south Sabbats.
Keywords: Passage, Sabat, Qualitative analysis, quantitative analysis, Historical context, Naein -
Pages 32-45
Today, organizing parts of cities that have worn out over time, as well as reducing energy consumption in cities, is an important issue for urban planners. This can have a significant impact on reducing the consumption costs and the environmental impact of fossil fuel consumption . The results of this study suggest that regeneration of worn-out tissue in cold climates with increased tissue density can be effective in reducing energy consumption. Because gas consumption for heating in this climate is more than energy consumption and correlation analysis results show that gas consumption has inverse relationship with number of floors and building age. On the other hand, it was observed that by changing the physical structure and consequently changing the social composition of households living in renovated buildings, the mean age and average income level increased and studies have shown that these conditions have a significant effect on increasing energy consumption, but from the factors that reduce and increase energy consumption in this study it was found that energy consumption in the apartment sector is about 88.19%, average consumption in worn out and About 87.14% show moderate consumption of non-worn and non-apartment parts
Keywords: Worn-out Texture, energy consumption, increased density, Economic, Social impacts, Aghajani Beg neighborhood of Hamedan -
Pages 64-76
A patient is someone who has mental or physical discomfort or both. A hospital is a place where a patient goes for diagnosis and treatment. Therefore, the graphic effect of the hospital environment on the patient is very important. Color is one of the influential components in hospital graphics. Color therapy is an old art. In the past, people in India and China had temples instead of hospitals where patients were treated with color therapy. In this study, first, the study of color and stress and the different effects of color on humans as important variables and components of the environmental graphics of medical buildings, then by determining the patient's condition and needs, the factors affecting the choice of color and effects are investigated. It reduces stress and the length of treatment of the patient. The present study is a correlational research and in terms of the purpose of finding the relationship between the effect of color of therapeutic buildings and stress and the length of treatment of the patient, is a practical research. The research method, survey method and data collection tool is a combination of standard questionnaire for measuring stress (dass-21) and color questionnaire prepared by the author. The validity of the questionnaire was confirmed by Cronbach's alpha with a value of 0.897. The questionnaire was analyzed with SPSS 26 software.
Keywords: Color in the design of therapeutic building, color, stress, length of patient treatment, Color therapy -
Pages 77-92
Simultaneously with the development of urbanization in Iran and in order to regulate the physical structure of cities, as well as sustainable urban development that required the optimization of urban land use, comprehensive plans from 1345, the roadmap for urban development. Aran and Bidgol are among the cities that have had organic growth until the Pahlavi period and especially before the land reforms of the 1940s, along with an intensive growth pattern. But in the last quarter of a century, the model of inorganic growth has had a very rapid physical growth and physical pattern. The purpose of this study is to examine the factors affecting the transfer of urban land as well as the role and actions of the government in the field of land transfer. This research seeks to answer the questions that have been effective in the development of the city of Aran and Bidgol and also the physical reflections of the choice of land for transfer in the city of Aran and Bidgol. The present study is an applied research and its method is descriptive-analytical, and by examining the approved plans of Aran and Bidgol in several periods, it is concluded that in a relatively long period of implementation of urban plans, large areas of agricultural and barren lands are interconnected. They are located within the city limits and due to the lack of efficient land planning and management, they have been separated illegally and exposed to the stock market. The regional assessment index related to the expansion of the city shows that a large percentage of the current realized area of Aran and Bidgol is now false and does not need any increase in area for future periods
Keywords: horizontal city expansion, urban development plans, passive urban levels, land transfer, Physical development
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.