فهرست مطالب

نشریه روان شناسی فرهنگی زن
پیاپی 46 (زمستان 1399)

  • تاریخ انتشار: 1400/01/10
  • تعداد عناوین: 8
|
  • رضا رضالو، علی کریمی کیا*، زهرا چراغی، لیلا سرحدی صفحات 7-17
    هدف پژوهش حاضر مطالعه نقوش زیورآلات مفرغی زنان لرستان و دست بافته های معاصر و انتقال آن از فرهنگ های پیشین می باشد. جامعه پژوهش شامل نقوش متنوع حیوانی، گیاهی، انسانی و هندسی در زیورآلات فلزی برجای مانده از عصر آهن می باشد که در این میان نقوش حیوانی بیشترین کاربرد را دارد. نمونه این پژوهش نقوش با موضوعات مختلف دست بافته های امروزی که زیورآلات مربوط به عصر آهن لرستان که از نظر فرم و کاربرد دوازده گونه متفاوت (دستبند، سرسنجاق سر، گوشواره، گردنبند، انگشتر، آویز، پیشانی بند، سنجاق قفلی، دکمه، موبند، آینه، بازوبند و خلخال و یا پای آذین) را شامل می شود. طرح پژوهش توصیفی- تحلیلی است. ابزار گرد آوری اطلاعات به صورت مطالعه موردی در منطقه پشت کوه لرستان با بررسی های میدانی (تهیه گزارش میدانی) و مطالعات کتابخانه ای بود. با توجه به بررسی ها انجام شده یافته ها نشان داد که ، نقوش روی زیورآلات مفرغی زنان لرستان برگرفته از آیین ها و رسومی است که در طی قرون متمادی ویژگی های منحصربه فرد خود را حفظ کرده و هرکدام از نقوش زیورآلات مفرغی در تمامی فرهنگ ها، دارای بار معنایی و مفهومی خاصی بوده که شناخت و مطالعه این اشیاء اعتقادات و باورهای مردمان آن دوره را آشکار می سازد. هم چنین با مطالعه و بررسی اشیاء مفرغی مشخص می شود که نقوش دست بافته های لرستان برگرفته از نقوش اشیای مفرغی و فلزی عصر آهن می باشد و نقوش مورد استفاده در دست بافته های امروزی، اندیشه های هنری، فکری و اعتقادی جوامع گذشته را به جوامع امروزی انتقال داده است.
    کلیدواژگان: زیورآلات مفرغی زنان، لرستان، عصرآهن، دست بافته های امروزی
  • محمدرضا سعدی، حسن بودلایی، علیرضا کوشکی جهرمی*، محمدحسین کناررودی، مهسا شجاعی صفحات 19-29

    هدف پژوهش حاضر شناسایی مولفه های موثر بر کیفیت زندگی کاری کارکنان زن شرکت عمران آب خدمات جزیره کیش و عوامل موثر بر این مولفه ها بود. جامعه پژوهش کارکنان زن شرکت عمران آب خدمات جزیره کیش بودند. نمونه پژوهش با اجرای مصاحبه نیمه ساختاریافته 24 نفر بود. طرح پژوهش از نوع کیفی و تحلیل آن با تجزیه و تحلیل مضمون انجام شد. یافته های به دست آمده از پژوهش شامل نه عامل موثر بر بهبود کیفیت زندگی کاری زنان بود که عبارتند از: کیفیت محیط کار، ارتباطات در سازمان، کرامت نیروی انسانی، ارایه تسهیلات و سیاست های خانواده محور، عوامل شغلی، توجه به عوامل سازمانی، رفع مشکلات سازمانی، زمینه سازی توسعه کارکنان و پیشرفت سازمان. هم چنین نتایج نشان داد که توجه ویژه به سلامت روحی و روانی زنان شاغل، تامین رفاه آنان، برگزاری مراسم های شاد و مفرح، برگزاری دوره های کلاس های ورزشی، رایزنی با اماکن تفریحی و گردشگری جهت تخفیف دهی به کارکنان سازمان، برگزاری مسابقات ورزشی مخصوص بانوان، حل مشکلات بیمه کارکنان از جمله عواملی هستند که سازمان می تواند در جهت تامین سلامت، بهداشت و رفاه کارکنان زن انجام دهد.

    کلیدواژگان: زنان شاغل، کیفیت زندگی کاری، شغل
  • عزیز سواری*، محمد جابری نصر صفحات 31-43
    هدف پژوهش حاضر بررسی سیمای زن در دین صابیین مندایی می باشد. جامعه پژوهش کلیه متون دینی ترجمه شده ی صابیین مندایی است. نمونه مورد بررسی بوثه های (کوچک ترین بخش از تعالیم دین مندایی) مرتبط به زن، ازدواج و خانواده است. طرح پژوهش در این مقاله توصیفی- تحلیلی است. در این پژوهش با استفاده از راهبرد کتابخانه ای (فیش برداری از منابع) و مراجعه مستقیم به کتب مقدس صابیین مندایی (گنزا ربا و دراشا اد یهیا (تعالیم یحیی)) مطالب مرتبط به موضوع مقاله (زن، ازدواج و خانواده) مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت، سپس با استفاده از روش کیفی تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که نخستین زن (حوا) همراه و همزاد نخستین مرد(آدم) خلق و نشمتای پاک آنان از آلما دنهورا در جسم شان دمیده می شود. حوا در کنار آدم مخاطب وحی الهی واقع شده و پس از مرگ آدم، نزول تعالیم وحیانی به حوا استمرار می یابد. درطول تاریخ کهن مندایی برخی بانوان توانسته اند وارد سلک روحانیت شده و بالاترین درجات دینی هم چون ریش امه (رییس امت) راکسب کنند. ملواشه یا نام دینی که هویت اصیل یک مندایی راتشکیل می دهد، بر اساس نام مادری وی ساخته می-شود. ازدواج یک دستور دینی تلقی شده که ویژگی هایی هم چون درون قومی بودن، وجود مناسک پیچیده دینی شامل تعمید زوجین در آب جاری (یردنا) و نداشتن طلاق دارد. با استناد به آموزه های مقدس مندایی اصول خانوادگی مانند عفت و پاکدامنی، فرزندآوری و تعلیم و تربیت فرزندان استخراج و ارایه شدند.
    کلیدواژگان: سیمای زن، دین صابئین مندائی، ازدواج، خانواده
  • پیمان صالحی* صفحات 45-56
    هدف پژوهش حاضر بررسی جایگاه اجتماعی زنان در رمان های «شوهر آهوخانم» اثر علی محمد افغانی و «ذاکره الجسد» نوشته احلام مستغانمی است. جامعه پژوهش جایگاه اجتماعی زنان در ایران و الجزایر می باشد. نمونه مورد بررسی رمان های شوهر آهو خانم و ذاکره الجسد است. طرح پژوهش توصیفی- تحلیلی بود. گردآوری داده های پژوهش با روش مطالعه کتابخانه ای با بررسی اسناد و مدارک علمی، با تاکید بر دو اثر انجام شد. تجزیه و تحلیل اطلاعات بر اساس تحلیل کیفی و مبتنی بر توصیف بود. نتایج نشان داد، هر دو نویسنده با وجود تفاوت های جنسیتی، فرهنگی، اجتماعی، زبانی و... به خوبی توانسته اند تصویری واقعی از حقوق پایمال شده ی زنان ایرانی و الجزایری را به تصویر بکشند. در هر دو رمان مسایل مشترکی چون: ازدواج اجباری، کار خانگی طاقت فرسا، محرومیت از تحصیل و تحقیر زنان شناسایی شد. این مشکلات که تبدیل به دغدغه های اساسی زنان شده، با سنت شکنی برخی از زنان داستان رو به بهبودی نسبی می نهد و در بحث افتراقات به مسایلی چون آزار جسمی زنان توسط همسران شان، ایفای نقش های مردانه ی زنان و طلاق برای رهایی از همسرآزاری اشاره شده است.
    کلیدواژگان: جایگاه اجتماعی، زنان، رمان شوهر آهوخانم، رمان ذاکره الجسد
  • لیلا غلامی پور، ناصر امینی*، عبدالله شفیع ابادی، مولود کیخسروانی صفحات 57-67
    هدف از این پژوهش تعیین میزان اثر بخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد براجتناب تجربه ای در مادران دارای کودکان اتیستیک شهر اهواز بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه مادران دارای کودک اوتیسم شهراهواز بود که از جامعه مذکور 30 نفر از مادران دارای کودک اوتیسم به صورت روش هدفمند انتخاب شدند. پس از انتخاب نمونه افراد به صورت تصادفی در دوگروه آزمایش(15 نفر) و گواه (15 نفر) تقسیم شدند. طرح پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون - پس آزمون با گروه گواه ومرحله پیگیری بود. گروه آزمایش مداخله مبتنی بر پذیرش وتعهد را در 8 جلسه 90 دقیقه ای در هر هفته یک جلسه دریافت کردند؛ اما گروه گواه مداخله ای دریافت نکردند ودو ماه بعد مرحله پیگیری انجام شد. ابزار اندازه گیری پرسشنامه پذیرش و عمل- نسخه دوم بوند و همکاران (2011) بود. داده های پژوهش با استفاده از روش تحلیل کوواریانس یک متغییره تحلیل شد. نتایج نشان داد که بین نمرات گروه آزمایش و گواه در اجتناب تجربه ای تفاوت معنی دار وجود دارد و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد برکاهش اجتناب تجربه ای در مادران دارای کودکان اتیستیک اثربخش است.
    کلیدواژگان: درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش، اجتناب تجربه ای، مادران دارای کودک اتیسم
  • روح الله مهدیان طرقبه*، علی حیدری صفحات 69-86

    هدف پژوهش حاضر بررسی مساله تنهایی زن در سایه ی مردسالاری و بازتاب آن در اشعار سیمین بهبهانی و فاطمه ناعوت می باشد. جامعه ی پژوهش مجموعه ی اشعار سیمین بهبهانی و دیوان «اسمی لیس صعبا» از فاطمه ناعوت است. نمونه های بررسی شده مقاطعی از اشعار سیمین بهبهانی و ناعوت است که به موضوع تنهایی اشاره دارد. طرح پژوهش روش توصیفی _ تحلیلی است که با استخراج بارزترین نمودها از بازتاب معضل تنهایی در شعر سیمین بهبهانی و فاطمه ناعوت، تحلیل و مقایسه ی این واگویه های زنانه و شاعرانه انجام شد. یافته های پژوهش نشان دادکه آن چه مایه های مشترک در آثار این دو شاعر را بیشتر می کند، زندگی در محیطی کم و بیش مشابه، و همراه با محدودیت ها و سنت های کهنه، و زن ستیزی ناشی از فرهنگ مردسالار است که جامعه سنتی ایران و مصر با آن دست به گریبان است. نتایج نیز گویای این است که انزوای زن، محدودیت او در برقراری روابط اجتماعی، محروم بودن از احترام و جایگاه مناسب و غلبه مردسالاری در تمامی مناسبات زندگی خانوادگی و اجتماعی، بخش عمده ای از دغدغه های هردو شاعر را شکل داده، و باعث شده حجم قابل توجهی از سروده های این دو بانو، به بازنمایی تنهایی زن در جامعه ی مردسالار اختصاص یابد.

    کلیدواژگان: بازتاب تنهایی زن، جامعه ی مرد سالار، سیمین بهبهانی، فاطمه ناعوت
  • پگاه صفرزاده شیرالی، ساسان باوی* صفحات 87-101
    هدف از این پژوهش، تعیین رابطه علی تمایزیافتگی خود و صمیمیت زناشویی با نگرش به روابط فرازناشویی با نقش میانجی تعهد زناشویی در زنان مراجعه کننده به مراکز روان شناختی شهر اهواز بود. جامعه آماری شامل کلیه زنانی که به مراکز مشاوره شهر اهواز در سال 1398 مراجعه کرده بودند. که به روش نمونه گیری هدفمند، 111 زن به عنوان نمونه انتخاب شدند. روش پژوهش، همبستگی از نوع تحلیل مسیر بود. برای جمع آوری داده ها از مقیاس نگرش به روابط فرازناشویی ویتلی (2008)، سیاهه تمایزیافتگی خود اسکورن و اسمیت (2003)، مقیاس صمیمیت زناشویی واکر و تامپسون (1983) و سیاهه تعهد زناشویی آدامز و جونز (1997) استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها به روش آمار توصیفی و روش های آمار استنباطی هم چون ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر انجام شد. نتایج نشان داد همه روابط مستقیم به جز رابطه تمایزیافتگی با نگرش به روابط فرازناشویی معنادار شدند. هم چنین، بین صمیمیت زناشویی با نگرش به روابط فرازناشویی با نقش میانجی تعهد زناشویی رابطه غیرمستقیم و معنادار وجود داشت. اما، بین تمایزیافتگی خود با نگرش به روابط فرازناشویی با نقش میانجی تعهد زناشویی رابطه غیرمستقیم و معنادار وجود نداشت.
    کلیدواژگان: : تمایز یافتگی خود، صمیمیت زناشویی، نگرش به روابط فرازناشویی، تعهد زناشویی
  • فرشته آلیانی*، فیروز فاضلی، بهار هوشیار کلویر صفحات 103-116
    هدف پژوهش حاضر تحلیل انتقادی گفتمان غالب در داستان زیادی اثر جلال آل احمد با استفاده از رویکرد نورمن فرکلاف می باشد. جامعه مورد بررسی داستان «زن زیادی» از مجموعه داستان هایی به همین نام از جلال آل احمد است. نمونه پژوهش نشانه های قدرت و مسایل اجتماعی و تاریخی داستان زن زیادی است. طرح پژوهش کیفی و به روش توصیفی- تحلیلی در سه سطح توصیف، تبیین و تحلیل مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج پژوهش در این اثر جلال آل احمد نشان از حضور قدرتمند گفتمان سلطه و مردسالارانه در داستان و هم زمان در جامعه زمان وی و حتی در اندیشه خود نویسنده دارد. در نتیجه وجود فرهنگ برتری جنیستی مردان و حیات گفتمان سلطه گری و سلطه پذیری، به حاشیه رانی و منفعل نگه داشتن زنان به دست داده است. نکته مهمی که با تحلیل انتقادی گفتمان داستان به دست آمد آن است که ذهنیت استبدادی بیش از قدرت استبدادی در نهادینه ساختن این فرهنگ نقش دارد. از این رو است که شخصیت اصلی داستان در چنین نظامی بیش از آن که مغلوب قدرت و تصمیم مردان خانواده خود باشد، قربانی اندیشه تکامل نیافته و انفعال خود و پذیرش گفتمان سلطه و نهادینه ساختن آن در خود است.
    کلیدواژگان: تحلیل انتقادی گفتمان، داستان زن زیادی، جلال آل احمد
|
  • Reza Rezaloo, Ali Karimikiya *, Zahra Cherahi, Leila Sarhady Pages 7-17
    The present study was intended to study the contemporary jewelry and handicrafts and their transfer from previous cultures. The universe of the research included various animal, plant, human and geometric motifs in metal ornaments left over from the Iron Age, among which animal motifs were the most used. The sample subsumed Lorestan Iron Age jewelry which were divided into twelve different types in terms of form and application including bracelet, hairpin, earrings, necklace, rings, pendant, coronet, fibula, button, fille, mirror, armlet and anklet. The research was designed with descriptive-analytical method. The data were collected by case study in Poshtkuh region of Lorestan with field investigation (field report preparation) and library studies. With respect to the conducted studies the results indicated that The designs on the bronze ornaments of Lorestan women were taken from rites and customs that have preserved their unique features for many centuries. Each of the bronze jewelry designs in all cultures had a special meaning and concept that the recognition and study of these objects reveal the beliefs of the people of that period. By studying bronze objects, it was also revealed that the hand-woven patterns of Lorestan were taken from the patterns of bronze and metal objects of the Iron Age, and the motifs used in today's handicrafts conveyed the artistic, intellectual and ideal belief of past societies to today 's societies.
    Keywords: women's bronze jewelry, Lorestan, Iron age, today's woven manufactures
  • MohammadReza Saadi, Hasan Budlaie, Alireza Kooshki Jahromi *, Mohammadhosein Kenarroodi, Mahsa Shojaee Pages 19-29

    The objective of the present research was to identify the components affecting the work life quality of female employees of Kish Island Civil, Water, Services Company and the factors affecting these components. The population of the study were female employees of Kish Island Civil, Water, Services Company. The research sample was 24 individuals whom were selected via a semi-structured interview. The research design was qualitative and its analysis was performed by thematic analysis. Research findings included nine effective factors on improving the quality of work life of women such as: quality of work environment, communication in the organization, human dignity, family-oriented facilities offering and policies, career factors, attention to organizational factors, solving organizational problems, forging staff promotion and organizational progress. The results also indicated that special attention to the mental health of employed women, their welfare, fun and fun events, sport classes, consultations with recreation and tourism sites to consider a discount for the employees, organizing women's sports events, solving employee insurance problems were the factors which organization could do to ensure the safety, health and welfare of the staff.

    Keywords: female employees, Work-life quality, job
  • Aziz Sawari *, Mohammad Jaberynasr Pages 31-43
    The present study aimed investigating the woman’s character through Mandaean religion. The research population was all religious texts translated by Mandaeans. The studied sample was the Bouthe (the smallest part of the teachings of the Mandaean religion) related to women, marriage, and the family. In this research, by using the library approach (taking note cards from sources) and referring directly to the holy books of Mandaen, the materials related to the subject of the article (woman, marriage and family) were studied and investigated, then analyzed via a qualitative method. The findings showed that the first woman (Eve), was created to be the companion and twin of the first man (Adam), and their pure soul was breathed from Alma Denhora into their bodies. Eve was next to Adam, while recipient of divine revelation, and after Adam's death, the revelation of the revelatory teachings was continued addressed to Eve. Throughout the ancient history of Mandaean some women were able to enter the clergy and achieved the highest religious ranks such as the Rish oma. Malvasheh, or religious name that forms the original identity of a Mandaean, was created based on the person's mother name. Marriage was considered a religious ritual that had features such as leading to inter-ethnic relation, the existence of complex religious rituals including the baptism of couples in running water; and the absence of divorce. Based on the sacred instructions of Mandaean, family principles such as chastity, child bearing and breeding were extracted and presented.
    Keywords: woman feature, Mandaean religion, marriage, Family
  • Payman Salehi * Pages 45-56
    The present research intended to investigate the social status of women in the novels; “Ahoo Khanom’s Husband” written by Ali Mohammad Afghani and “Zakerato Aljasad” by Ahlam Mosteghanemi. The research universe included social status of women in Algeria and Iran. The sample subsumed the novels; “Ahoo Khanom’s Husband” and “Zakerato Aljasad”. The research was designed as analytical and descriptive type. The data were collected through library study via reviewing scientific documents with emphasizing on the above mentioned scripts. The data were analyzed by qualative analysis based on descriptive approach. The findings revealed that both authors despite their gender, cultural, social and linguistic differences, could properly and realistically portrayed women’s violated rights images. Some common issues were seen in both novels including forced marriage, domestic work burden, deprivation of education and humiliation of women. Such problems which became major concerns for women was relatively improved by some novel women iconoclasm. In discussion about discriminations, problems such as physical abuse of women by their husbands, women role playing as men, divorce to emancipate of spouse abuse were indeed mentioned.
    Keywords: Social status, Women, Ahoo khanom’s Husband novel, Zakerat-Aljasad novel
  • Leila Gholamipour, Naser Amini *, Abdollah Shafiabady, Moloud Keykhosrovani Pages 57-67
    The aim of this study was to examine the effectiveness of acceptance and commitment based therapy on the avoidance of post-anxiety experience in mothers with autistic children in Ahvaz. The statistical population of this study was all mothers with autistic children in Ahvaz. 30 mothers with autistic children were selected by purposive sampling method. After selecting the sample, individuals were randomly divided into two groups of experimental and control, 15 mothers in each group. The method of the research was quasi-experimental with pre-test-post-test-follow-up design with control group. The experimental group was exposed to acceptance and commitment based therapy for 8 sessions, 90 minutes each and one session per week. the control group received none. The follow up was conducted two months later. To measure the research variables, the Acceptance and Practice – Questionnaire, Bund et al second version (2011) was implemented. The data were analyzed using univariate analysis of covariance. The results indicated that there were significant differences in experiential avoidance scores of the experimental and the control groups that means the acceptance and commitment based therapy was effective in reducing experiential avoidance of mothers with autistic children.
    Keywords: commitment, acceptance based therapy, experiential avoidance, mothers with autistic children
  • Rouhollah Mahdian Torghabeh *, Ali Heydari Pages 69-86

    The aim of the present study was to investigate the issue of female loneliness in the shadow of patriarchy and its reflection in the poems of Simin Behbahaani and Fatemah Na'out. The research statistical universe subsumed Simin Behbahani's collected poems and "My Name is not Dificult" by Fatemah Na'out. The studied sample included the poems of Simin Behbahaani and Na'out which refer to the subject of loneliness. The research was based on a descriptive-analytical method. The analysis was done by extracting the most obvious manifestations from the reflection of the loneliness problem in the poetry of Simin Behbahaani and Fatemah Na'out and through analyzing and comparison of these feminine and poetic soliloquies. The results showed that what made the common themes more noteworthy in the works of these two poets was living in a more or less similar environment, with limitations and old traditions, and misogyny caused by patriarchy culture that the two Iranian and Egyptian traditional community suffering from. The results also indicated that the isolation of women, their limitations in establishing social relations, deprivation from respect and proper status and the dominance of patriarchy in all relations of family and social life, formed a major part of the concerns of both poets which caused a considerable part of the poems of these two ladies to be dedicated to the representation of female loneliness in the patriarchal society.

    Keywords: reflection of female loneliness, patriarchal society, Simin Behbahaani, Fatemah Na'out
  • Pegah Safarzadeh Shirali, Sasan Bavi * Pages 87-101
    The purpose of this study was to investigate the causal relationship among self-differentiation and marital intimacy with attitude to crossover relationships with marital commitment as mediator in women referring to psychological centers of Ahvaz city. The statistical population of the research included all women referred to counseling centers in Ahvaz city during 1398. 111 women were selected as sample via purposive sampling procedure. The research method was correlational path analysis type. To collect data Attitudes toward Infidelity Scale of Vitely (2006), Self-Differentiation Inventory of Skorn & Schmitt (2003), Marital Intimacy Scale of Thompson & Walker (1983), Marital Commitment Inventory of Adams & Jons (1997) were implemented. To analyze data descriptive and inferential statistics such as Pearson correlation coefficient and path analysis were applied the results showed that all direct relationships were significant except the relationship between self-differentiation with attitudes to crossover relationships (p < 0.05). There was also indirect and significant relationship between marital intimacy with attitudes to crossover relationships with the marital commitment as mediator role (p < 0.01), but there was not an indirect and significant relationship between self-differentiation with attitudes to crossover relationships with mediating role of marital commitment(p>0.05).
    Keywords: self-differentiation, Marital Intimacy, attitude to crossover relationships, marital commitment
  • Fereshteh Aliani *, Firooz Fazeli, Bahar Houshyar Pages 103-116
    The aim of present study was the critical analysis of dominant discourse in Jalal Al-Ahmad’s Zan-e-Ziadi story by using Norman Fairclough’s approach. The studied universe was Zan-e-Ziadi stories collection with the same title by Jalal Al-Ahmad. The research sample included power signs and socio-historical issues of Zan-e-Ziadi story. The design of the research was qualitative and studied by descriptive-analytic method on three levels namely, description, explanation, and analysis. The results of the study in this work of Al-Ahmad indicated that the powerful presence of authoritative and patriarchal discourse in the story and simultaneously in the society of the writer own time and even in the thoughts of the writer himself. As a result, the presence of men gender superiority culture and the persistence of domination and submissiveness had led to women marginalization and passiveness. The important point revealed by the story critical discourse analysis was that the tyrannical mentality was more responsible for the institutionalization of that culture more than tyrannical power. Hence in such a system the story main character (protagonist) was the victim of her own undeveloped thought, passiveness, accepting domination discourse, and institutionalizing it in her more than being defeated by the power and decision of men of her family.
    Keywords: Critical Discourse Analysis, Zan-e-Ziadi story, Jalal Al-Ahmad