نشریه پژوهش در هنر و علوم انسانی
پیاپی 32 (اسفند 1399)

هر انسانی از ابتدای زندگی خویش در حال آموزش است. بخشی از این آموزش به واسطه نظام آموزشی حاکم بر جامعه، اکتساب یا رشد مییابد که در ایران به ترتیب شامل: مهد کودکها و پیش دبستانیها، ابتداییها، دبیرستانهای متوسطه اول و متوسطه دوم و در نهایت دانشگاه ها میباشد. اینکه بهزیستی و آموزش و پرورش چه تدابیری برای شیوه آموزش محصلین در نظر گرفته، بسیار حایز اهمیت است؛ زیرا دانشآموزان مانند بذر گلهای یک باغ هستند که اگر به درستی به آنها رسیدگی نشود، حاصل، باغ گلی پژمرده است. باید توجه نمود که این کودکان امروز هستند که جامعه فردا را میسازند؛ لذا باید آنها را از پایه به درستی تربیت نمود. پژوهش پیش رو با هدف بررسی آموزش در ایران معاصر و تاثیر آن بر خلاقیت انجام شده است. روش تحقیق پژوهش، از نوع کاربردی و کیفی است که به روش توصیفی- تحلیلی صورت گرفته است. روش گردآوری اطالعات به صورت مطالعات کتابخانه ای و ابزار گردآوری اطالعات شامل مدارک، مقاالت و کتب مرتبط با حیطه موضوع مورد مطالعه و همچنین مصاحبه بوده است. ابتدا مطالعات و نظریات پیشین، مورد مطالعه قرار گرفته است و پس از آن به تحلیل آموزش در ایران معاصر پرداخته شده است تا جایگاه توجه به موضوع خالقیت و درسهای مرتبط با آن که سبب ایجاد اثر هنری و پرورش هنرمند میشود، بررسی شود. نتایج نشان دادهاند که فلسفه حاکم بر آموزش در ایران معاصر، در برخی از دوره های تحصیلی تنها پراگماتیسم یا عملگرایی و در برخی دیگر، تنها ایده آلیسم یا آرمانگرایی است و به منظور آموزش صحیح به فرد باید به هر دو مکتب فکری توجه گردد.

پس از وقوع رکود بزرگ آمریکا در سال 1929 ،آثار هنرمندان و در بطن آن عکاسان مستند و همچنین آثار عکاسان مستند برجسته ی »اداره ی حفاظت از مزارع«، که از آن جمله میتوان از دوروتیا النگ و واکر اونز نام برد، دستخوش تحولاتی عمیق شدند. هدف از انجام این پژوهش، مطالعه و شناسایی تاثیر رکود بزرگ بر آثار عکاسی مستند دوروتیا النگ و واکر اونز است. روش انجام پژوهش از منظر هدف، بنیادی و از منظر شیوهی انجام، تاریخی-توصیفی است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان میدهد که رکود بزرگ بر عکاسی مستند دوروتیا النگ و واکر اونز تاثیر گذاشته است و آنان سیمای زمانهی خود را در قالب سبک وحدت یافته ای از مدرنیسم و ریالیسم با ثبت مولفه های رکود بزرگ که شامل: فقر، بیکاری، مهاجرت، استثمار و شکست آرمانهای سرمایه داری است، به تصویر کشیده اند. آثار النگ جملگی، خطابی، انگیزاننده و فریادی از سر رنج و دعوت به عمل در جهت اصلاحات اجتماعی است و آثار اونز با به تصویر کشیدن زندگی بومی آمریکایی در قالب محیط زیست انسانی از نمادها و نشانه ها در بازنمایی واقعیت دورهی خود در راستای حملهای فاقد هر گونه خوشبینی به نظام موجود بهره گرفته است.

نشانه های تصویری قرآن کریم به طورکلی در دو قالب داستان سرایی، تشبیه، تمثیل و نماد قابل بررسی است. قرآن کریم از داستان سرایی برای بیان مفاهیم بلند و درک بهتر بهره میجوید و مطالب آموزنده و اخلاقی را در قالب داستان بیان میکند. در بیشتر داستانها خداوند رحمان از نقش حیوانات در ساختار داستان استفاده میکند؛ و به صورت غیرمستقیم برای مخاطب بیان میدارد. در فرهنگ ها و تمدنها برای بیان زیباتر، گویاتر و دلنشین تر موضوعات، از تشبیه، تمثیل و نماد استفاده میکنند. این شیوه بیان در قرآن کریم با ظرافت آمده است. بسیاری از مضامین تشبیهی و تمثیلی آیات قرآنی نیز ساختاری تصویری دارند. اصوال زبان تشبیه و تمثیل برای درک بهتر مفاهیم جذابیت و تاثیر بیشتری دارد. بررسی رابطه نمادها و نشانه های تصویری آیات قرآن کریم از منظر گرافیک موضوع مطالعه پژوهش حاضر است و برای درک بهتر رابطه نمادها و نشانه های تصویری آیات قرآن کریم از منظر گرافیک به چند نمونه از عناصر اصلی هنر گرافیک، مثل رنگ، پیام، ریتم، طرح و نور و... که در قرآن کریم به این عناصر عنایت خاص شده است، پرداخته میشود. به دلیل کوتاهی مقاله تعریف نماد، نشانه، گرافیک، به طور خالصه در قسمت مقدمه آورده شده است. این پژوهش به شیوه توصیفی-تحلیلی بوده و گردآوری اطلاعات از طریق کتابخانه ای میباشد.

شهادت عبارت است از اخبار به وجود حق به نفع یکی و به ضرر دیگری که از سوی شخص ثالث غیر از اصحاب دعوا بیان میشود. به موجب ماده 1313 قانون مدنی کسی که شهادت میدهد باید بالغ، عاقل، عادل و مومن باشد و طهارت مولد داشته باشد در نظام حقوق ایران پس از اقرار، شهادت یکی از مهمترین ادله به شمار می آید. از جمله جرایمی که با شهادت قابل اثبات اند: زنا، لواط، تفخیر و مساحقه است علیه ذا جرایم موجب حد و تعزیر با شهادت بر شهادت اثبات نمیشود لکن قصاص، دیه و ضمان مالی با آن قابل اثبات است. در این تحقیق سعی بر آن شده به بررسی همه جانبه شهادت شهود در امور کیفری و مدنی پرداخته شود و همچنین احکام و آثار شهادت در حقوق ایران را مورد بررسی قرار میدهیم. هدف از این تحقیق این است تا بدانیم شهادت شهود در چه جرایمی قابل اثبات است و اطلاعات این تحقیق با روش کتابخانه ای جمع آوری شده است و بیشتر از منابع فقهی و حقوقی استفاده شده است. با بررسی شهادت شهود در امور مدنی درمی یابیم که دعاوی اصل اطلاق، اصل نکاح، اجاره و... با شهادت قابل اثبات هستند.

طبق مطالعات روانشناسی، انسان در درون زمین احساس امنیت بیشتری نسبت به سطح آن دارد. در معماری سطوح زیرزمینی خانه های سنتی اقلیم گرم و نیمه مرطوب ایران منجمله در شهر دزفول میتوان راه کارهایی از طراحی اقلیمی و به تبع آن برآوردن نیازهای انسان در راستای تامین آسایش با کنترل عوامل مخل طبیعی و بهره مندی از انرژیهای پاک و تجدید پذیر را مشاهده نمود. با مطالعه و تحلیل راه کارهای اقلیمی معماری زیرزمینی خانه های سنتی دزفول، امکان الگوپذیری از نتایج تحلیل های کاربردی جهت بهره مندی در معماری مسکونی معاصر جغرافیای کوهپایه ای خوزستان فراهم خواهد شد. در این پژوهش سعی شده، ضمن تحلیل معماری خانه های سنتی دزفول؛ با تاکید بر سبک، خصوصیات معماری و ویژگیهای اقلیمی طبقات زیرزمینی، امکان دستیابی به نتایج الگوهای اقلیمی آن در معماری مسکونی معاصر مناطق کوهپایه ای استان خوزستان مورد بررسی قرار گیرد. روش تحقیق مقاله، توصیفی تحلیلی میباشد که با گردآوری اطالعات از طریق بررسی و مطالعه منابع مکتوب و رایان های در کتابخانه های تخصصی و عمومی، نشریه های مرتبط و وبسایت های علمی پژوهشی مرتبط با موضوع انجام شده است.

عباس کیارستمی ازجمله کارگردان هایی است که هر بار خوانش های متفاوتی از آثار او صورت میپذیرد و غنای آثار وی بیش ازپیش منتقدان و علاقه مندان به فیلمهای وی را به هیجان میآورد. یکی از وجوه خاص آثار کیارستمی نوعی تجربه ی تعالی و معنوی است که مخاطب در حین تماشای این فیلمها پشت سر میگذارد. این تجربه مرهون سبک بی پیرایه و ساده ی کیارستمی است که به تماشاگر فرصت میدهد تا بیشتر تفکر کند. کاراکترهای آثار کیارستمی معمولا در طی یک آزمون به نوعی تعالی میرسند و در این راه نوعی معنویت را تجربه میکنند و تماشاگر را نیز به درجاتی از این تعالی و معنویت میرسانند. مشخص کردن ویژگی دقیق و ارایه تعریفی معین از معنویت کار دشواری است. رشد جریانهای مذهبی جدید، عدم اعتماد به دین، افزایش روزافزون جریانهای معنوی و مواردی از این دست باعث شده اند مرزهای تجربیات معنوی روزبه روز گسترده تر شوند. میتوان سه ویژگی معنا، تعالی و عشق را فصل مشترک غالب معنویتها در نظر گرفت و این سه ویژگی را فراخور هر معنویت تعریف نمود و گسترهی آن را مشخص کرد. مجموعه عناصر سبکی و فرمی در آثار کیارستمی در ایجاد فضایی معنوی کارکرد یافته اند و سه ویژگی مذکور در متن و زیر الیه های آثار وی هویدا شده اند. این پژوهش با بررسی نمونه ای سبکی و فرمی فیلم طعم گیالس نشان میدهد که این عوامل به شکلی هدفمند در ایجاد فضایی معنوی در آثار کیارستمی نقطه گذاری شده اند.

سوزن دوزی یکی از قدیمیترین هنرهایی است که در میان ملل مختلف پیشینه ای دیرین دارد. از جمله در میان مردم بلوچ در ایران، این هنر به زیبایی تمام در روش های مختلف بکار برده شده است که عالوه بر تکنیک های گوناگون مورد استفاده، از نقوش مختلفی در طراحی آن استفاده کرده اند. این طرح و نقشها ریشهای عمیق در فرهنگ و شیوه زندگی آنان دارد. ازآنجایی که مطالعه فرهنگ به طور علمی از طریق شیوه مردم شناسی و با اتکا بر روش قوم نگاری صورت میگیرد لذا در این پژوهش با استفاده از روش مردمنگاری و استفاده از منابع کتابخانه ای و میدانی به شناخت نقش و طرح سوزن دوزیهای بلوچ پرداخته شد تا پیش زمینه ای شناختی در خصوص تنوع و دلیل تنوع این هنر کاربردی صورت گیرد. نتایج حاصله نشان از آن داشت که در این عرصه سوزندوزی ارتباط تنگاتنگی با اعتقاد و باورهای مردم بلوچ داشته است و ازاینرو بایدها و نبایدها و شیوه تفکر آنان را بیان داشته است. این نقوش و طرحها دارای تنوعی هستند که همواره در حال بازتولید هستند و به دلیل فی البداهه بودن آنها از تنوع بیشماری نشات میگیرند که نگرش های و تفاوت های دیدگاه های دوره های مختلف فرهنگ بلوچ را نمایان میسازد.