فهرست مطالب

پویش در آموزش علوم پایه - سال ششم شماره 4 (پیاپی 21، زمستان 1399)

مجله پویش در آموزش علوم پایه
سال ششم شماره 4 (پیاپی 21، زمستان 1399)

  • تاریخ انتشار: 1399/12/01
  • تعداد عناوین: 6
|
  • سهراب آقایی*، محمدرضا قراغانی صفحات 1-9
    با ظهور مکانیک کوانتومی در اوایل قرن بیستم، علم فیزیک دچار دگرگونی عظیمی شد. خواص شگفت انگیزی که در پدیده های کوانتومی مشاهده شد، باعث شد که علم کوانتوم در صنعت و پزشکی مورد توجه بسیاری از محققین قرار گیرد. به گونه ای که امروزه پیشرفت در بسیاری از علوم مختلف مدیون ظهور مکانیک کوانتومی است. با توجه به کاربرد علم کوانتوم در حوزه های مختلف، آموزش مفاهیم مکانیک کوانتومی که نسبت به مفاهیم کلاسیکی بسیار متفاوت و در برخی موارد غیرقابل پذیرش هستند، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این مقاله ابتدا به بررسی آموزش کوانتوم در کتب درسی متوسطه دوره دوم می پردازیم. سپس به عنوان نمونه میزان درک دانش آموزان متوسطه دوره دوم را از مفهوم دوگانگی موج-ذره با طرح چند پرسش بررسی می کنیم.
    کلیدواژگان: مکانیک کوانتومی، دوگانگی موج-ذره، متوسطه دوره دوم
  • غلامحسین عسکری رباطی*، زری خلیلی کلاکی صفحات 10-23
    هدف این پژوهش، ارزیابی محتوای کتاب ریاضی پایه هفتم از نظر فعال بودن محتوا با استفاده از تکنیک ویلیام رومی، توجه به خلاقیت از طریق انطباق با عوامل خلاقیت گیلفورد، بررسی بر اساس طبقه بندی حیطه شناختی اندرسون و تحلیل کتاب از نظر توزیع مسایل زمینه مدار می باشد. برای انجام پژوهش، از روش تحلیل محتوا استفاده شده است. جامعه آماری، کتاب ریاضی پایه هفتم است که در سال 99-1398 توسط وزارت آموزش و پرورش به چاپ رسیده است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که محتوای کتاب نگاهی بیش از حد به روش های یادگیری فعال دارد. تحلیل کتاب بر مبنای فرایندهای ذهنی و الگوی خلاقیت گیلفورد نشان دهنده این مطلب است که به پرورش فرایندهای ذهنی و سطوح بالای خلاقیت توجه کمتری شده است. از نظر توجه به حیطه های شناختی در بعد دانش، بیشترین میزان توجه به دانش امور واقعی و دانش مفهومی، در بعد فرایند شناختی بیشترین میزان توجه به سطح به کاربستن و فهمیدن می باشد و کمترین توجه به مقوله ارزشیابی شده و در کل کتاب به مقوله خلق کردن اصلا توجهی نشده است. همچنین از نظر توزیع مسایل زمینه مدار و کاربرد ریاضی در زندگی روزمره، به ارتباط ریاضی با زندگی واقعی توجه کمی شده است.
    کلیدواژگان: تحلیل محتوا، ویلیام رومی، عوامل خلاقیت گیلفورد، حیطه شناختی اندرسون و کتاب ریاضی هفتم متوسطه اول
  • ساره حق خواه*، آذر داوودی صفحات 24-37
    بدفهمی، بخشی از فرآیند یادگیری دانش آموزان است که تصادفی یا ناشی از بی دقتی نبوده و دارای ساختارهای شناختی محکمی است که معمولا به راحتی اصلاح نمی شوند و موجب بروز خطاهای نظام مند می گردند. هدف پژوهش حاضر، بیان راهکارهایی جهت پیشگیری و اصلاح بدفهمی های ریاضی است که با روش تحلیل مضمون ادبیات، پیشینه و نتایج پژوهش انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش کلیه تحقیقات انجام شده در رابطه با بدفهمی های ریاضی در کشورمان می باشد. نمونه گیری بر اساس اشباع نظری و به صورت هدفمند انجام گردید. به این ترتیب تعداد 49 مقاله انتخاب شد. علاوه بر این، دو طرح پژوهشی و دو کتاب نیز به دلیل اینکه از منابع اصلی و پرارجاع در اکثر پژوهش های حوزه ی آموزش ریاضی بودند، به عنوان نمونه مورد بررسی قرار گرفتند. با واکاوی این پژوهشها، راهکارهای مختلف ارایه شده در آنها به صورت 168 مضمون پایه، استخراج و سپس در 19 مضمون کلی دسته بندی گردید. درنهایت مضامین کلی حاصل، در سه مقوله ی دانش، روش و نگرش، سازماندهی شده و مورد بررسی قرار گرفتند.
    کلیدواژگان: ریاضی، بدفهمی، راهکارهای پیشگیری و اصلاح
  • سهراب عظیم پور*، حسین واحدی، سجاد منصوری صفحات 38-47
    هدف پژوهش حاضر، تحلیل محتوای کتاب هندسه ی سال دهم رشته ی ریاضی و فیزیک بر اساس روش تحلیل محتوی ویلیام رومی بود. روش تحقیق در این پژوهش، از نوع تحلیل محتوی به روش ویلیام رومی می باشد. جامعه ی آماری این پژوهش کتاب هندسه ی 1 سال دهم رشته ی ریاضی و فیزیک (1398) است که به صورت کامل مورد بررسی قرار گرفته است. محتوای کتاب درسی از نظر میزان درگیر سازی متن، تصاویر و سوالات مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که ضریب درگیری متن34/1 است که نشان می دهد متن کتاب هندسه ی 1رشته ی ریاضی و فیزیک پایه ی دهم، به شیوه ی فعالی نوشته شده است. ضریب درگیری تصاویر نیز 1 تعیین شد که نشان داد تصاویر و اشکال کتاب، دانش آموز را درگیر در یادگیری می کند. همچنین در بخش تحلیل شاخص فعالیت محور بودن کتاب، ضریب درگیری 33/2 تعیین شد که نشان می دهد کتاب هندسه ‍ی 1 پایه ی دهم، فعالیت محور می باشد. نتایج این تحقیق بیانگر این مساله است که متن، تصاویر و سوالات کتاب درسی جدیدالتالیف هندسه دهم رشته ی ریاضی و فیزیک به شیوه فعالی نوشته شده است.
    کلیدواژگان: تحلیل محتوا، کتاب هندسه، الگوی ویلیام رومی
  • ناصر کریمی*، حسین واحدی صفحات 48-56
    هدف
    این پژوهش با هدف بررسی تاثیر یادگیری پروژه محور بر نگرش تحصیلی دانش آموزان متوسطه در درس فیزیک صورت گرفت. روش تحقیق: روش تحقیق پژوهش از نوع نیمه آزمایشی به صورت پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود و در آن دو کلاس از دانش آموزان رشته ریاضی پایه یازدهم در مدارس آموزش و پرورش ناحیه 3 تبریز به شکل هدفمند انتخاب شدند و سپس به صورت تصادقی در گروه های آزمایش و کنترل قرار داده شدند. دانش آموزان در درس فیزیک، در گروه آزمایش به مدت 14 جلسه به روش یادگیری پروژه محور آموزش دیدند و در مقابل دانش آموزان گروه کنترل به روش سنتی آموزش دیدند. قبل و بعد از آموزش، آزمون نگرش به درس در هر دو گروه به صورت پیش آزمون و پس آزمون گرفته شد. داده های بدست آمده با استفاده از روش تحلیل کواریانس یکراهه تحلیل شد.
    یافته ها
    نتایج بدست آمده نشان داد که بین گروه آزمایش و گروه کنترل در نگرش تحصیلی تفاوت معنی داری وجود دارد.
    نتیجه گیری
    نتایج این تحقیق اثربخشی روش یادگیری پروژه محور را بر نگرش دانش آموزان در درس فیزیک مورد تایید قرار داد.
    کلیدواژگان: یادگیری پروژه محور، نگرش تحصیلی، درس فیزیک
  • علی شیروانی شیری*، محمد رضا جمالی، نفیسه آزادی صفحات 57-67

    هدف پژوهش حاضر بررسی کتاب ریاضی پنجم ابتدایی براساس شاخص خلاقیت گیلفورد است. روش این پژوهش، کیفی از نوع تحلیل محتوا است. جامعه آماری پژوهش، محتوای کتاب ریاضی پایه پنجم ابتدایی منتشر شده در بین سال‏های 98 - 1397 به چهار قسمت (اشکال، فعالیت ها، تمرین ها و کاردرکلاس ها و معما و سرگرمی) تقسیم شد. نمونه آماری مورد انتخاب، 282 واحد انتخابی از کتاب ریاضی پنجم ابتدایی است. بنابراین، این پژوهش با توجه به انواع اعمال ذهنی و فعالیت‏های معرفی شده توسط گیلفورد یعنی حافظه شناختی، تفکر همگرا، تفکر واگرا و تفکر ارزشیاب، به تحلیل کتاب ریاضی پایه پنجم ابتدایی می پردازد. هر قسمت بر اساس شاخص خلاقیت گیلفورد به صورت جداگانه مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت و نتایج به صورت جدول و نمودار نشان داده شد. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که کتاب ریاضی پنجم ابتدایی به سطح حافظه واگرا و تفکر ارزشیاب توجه کمتری دارد. در فعالیت ها و کاردرکلاس ها و تمرین ها به تفکر واگرا و تفکر ارزشیاب به میزان کمی توجه شده است.

    کلیدواژگان: کتاب ریاضی پنجم ابتدایی، گیلفورد، تحلیل محتوا
|
  • Dr.Sohrab Aghaei *, Mohammad Reza Gharaghani Pages 1-9
    At the beginning of the 20th century, the advent of quantum mechanics changed the science of physics fundamentally. The amazing properties observed in quantum phenomena have attracted the attention of many researchers in industry and medicine. Today, progress in many different sciences due to the advent of quantum mechanics. Due to the application of quantum science in various fields, teaching quantum mechanics concepts, which are very different from classical concepts and in some cases are unacceptable, has special importance. In this paper, we examine the teaching of quantum mechanics in secondary school textbooks. Then, for instance, we examine the level of understanding of secondary school students in the concept of wave-particle duality with a few questions. In this paper, we examine the teaching of quantum mechanics in secondary school textbooks. Then, for instance, we examine the level of understanding of secondary school students in the concept of wave-particle duality with a few questions.
    Keywords: Quantum Mechanics, Wave-Particle Duality, Secondary School
  • Dr. Gholam Hosein Askari Robati *, Zari Khalili Kelaki Pages 10-23
    The aim of this research is to evaluate the mathematical content of seventh grade mathematics textbook from the aspect of how the content is active using the technique of William Romey, how the content concerns creativity in conformity with Guildford factors of creativity, studying the content according to Anderson taxonomy of cognitive domains finally analyzing the textbook considering the distribution of contextual problems. The method used in the study is content analysis. The population is the seventh grade mathematics textbook in the year 2019-20, published by the Ministry of Education of I.R.Iran. The findings of this study indicate that the content of the textbook has an excessive view toward the methods of active learning. Considering cognitive domains, the content has paid much attention to procedure knowledge, whereas analysis of the book according to mental processes and creativity model indicates that less attention has been paid to foster mental processes and high levels of creativity. In the whole book, no attention has been paid to the category of creation. On the aspect of distribution of contextual problems and the use of mathematics in everyday life, little attention has been paid to the relationship between mathematics and the real life.
    Keywords: Content analysis, William Romey's technique, Guildford factors of creativity, Anderson's classification of cognitive domain, book of the seventh grade mathematics textbook
  • Dr. Sareh Haghkhah *, Dr. Azar Davodi Pages 24-37
    Misconceptions is a part of students' learning process that is not accidental or due to carelessness and has strong cognitive structures that are usually not easily corrected and cause systematic errors. The purpose of this study is to express strategies to prevent and correct mathematical misconceptions that have been done by theme analysis method of literature, background and results of the research. The statistical population of this research is all researches related to mathematical misconceptions in our country. Sampling was performed based on theoretical saturation and purposefully. Thus, 49 articles were selected. In addition, two research projects and two books were considered as the sample because they were the main and most referenced sources in most research in the field of mathematics education. By analyzing these studies, the various strategies presented in them were extracted in 168 basic themes and then categorized into 19 general themes. Finally, the general themes were organized and examined in three categories of knowledge, method and attitude.
    Keywords: Mathematics, Misconceptions, Prevention, Correction Strategies
  • Dr. Sohrab Azimpour *, Dr. Hossein Vahedi, Sajjad Mansouri Pages 38-47
    The aim of the present study was to content analyze of the geometry textbook of the tenth grade of mathematics and physics based on the William Romey technique. The research method in this research is content analysis by William Rumi method. The statistical population of this research is the geometry book of the tenth grade of mathematics and physics. The content of the textbook was examined in terms of the degree of text, pictures and shapes and questions. The results of this study showed that the text involvement coefficient is 1.34, which indicates that the text of Geometry 1 textbook for the tenth basic mathematics and physics has been actively written. The coefficient of involvement of the images was also determined to be 1, which showed that the images and shapes in the book engage the student in learning. Also, in the activity-oriented index analysis section of the book, the involvement coefficient was 2.33, which indicates that the tenth grade geometry textbook is active involvement. The results of this research indicate that the text, images and questions of the newly written textbook of the tenth geometry of mathematics and physics have been actively written.
    Keywords: Content Analysis, Geometry Book, William Romey Model
  • DR. Naser Karimi *, Dr. Hosein Vahedi Pages 48-56
    Goals: This part contains, at most, two or three sentences that are related to the significance and goals of the presented The aim of this study was to investigate the effect of project-based learning on the Academic Attitude of high school students in Physics lesson.
    Method
    The research method is semi-experimental in the form of pre-test and post-test with control group, in which Two classes of 11th grade math students were purposefully selected in Tabriz's District 3 education office and randomly placed in two experimental and control groups. The students in physic lesson, in the experimental group were trained for 14 sessions on a project-based learning method, and at the same time, the students in the control group were taught in the traditional way. The Course Attitude test was taken in both pre- and post-test and post-test groups. The data were analyzed using one-way analysis of covariance.
    Findings
    The results showed that there was a significant difference between experimental group and control groups in Academic Attitude. The results of this study confirmed the effectiveness of project-based learning methods on the Academic Attitude of students in Physics lesson.
    Keywords: Project Based Learning, Academic Attitude, Physics lesson
  • Dr. Ali Shiravani Shiri *, Mohammad Reza Jamali, Nafiseh Azadi Pages 57-67

    The aim of this study is to investigate the fifth elementary mathematics textbook based on the Guilford Creativity Index. The research method is qualitative in the form of content analysis. The statistical population of the study, the content of the fifth grade elementary mathematics textbook published between 1397 and 1397, was divided into four sections (forms, activities, exercises and work in classes, puzzle and entertainment). The statistical sample selected is 282 selected units from the fifth elementary mathematics textbook. Therefore, this research analyzes the fifth grade elementary mathematics textbook according to the types of mental actions and activities introduced by Gilford, namely cognitive memory, convergent thinking, divergent thinking and evaluative thinking. Each section was analyzed separately based on the Guilford Creativity Index, and the results were presented in the form of tables and graphs.The results of this study indicate that the fifth elementary math textbook pays less attention to the level of divergent memory and evaluative thinking. In activities, class work, and practice, little attention has been paid to divergent thinking and evaluative thinking.

    Keywords: Fifth Elementary Math Book, Gilford, Content Analysis