فهرست مطالب

پژوهشنامه کلام - سال هفتم شماره 13 (پاییز و زمستان 1399)

پژوهشنامه کلام
سال هفتم شماره 13 (پاییز و زمستان 1399)

  • تاریخ انتشار: 1400/02/12
  • تعداد عناوین: 12
|
  • حسین مرکزی مقدم*، احمد عابدی آرانی، علی الله بداشتی صفحات 5-26
    موضوع فاعلیت الهی و چگونگی آفرینش جهان توسط خداوند از اساسی ترین پرسش های فلسفی است. یکی از اصلی ترین دلایلی که فلاسفه مسلمان برای ترسیم کیفیت فاعلیت الهی از آن استفاده کرده اند، قاعده «الواحد» است. علامه طباطبایی به عنوان بزرگ ترین فیلسوف نوصدرایی معاصر، تنها دلیل خود در طرح واره نظام آفرینش را بر این قاعده استوار نموده است، اما بهره گیری از این قاعده در فاعلیت الهی از سوی استاد مصباح یزدی با نقدی فلسفی مواجه شده است. در این پژوهش با روشی توصیفی، تحلیلی، دیدگاه علامه طباطبایی پیرامون این موضوع تبیین و با محوریت انتقاد استاد مصباح یزدی، ارزیابی و عدم توانایی این قاعده برای اثبات ضرورت صدور واحد از خداوند بیان شده است.
    کلیدواژگان: واحد، علیت، فاعلیت الهی، قاعده الواحد، صادر اول، علامه طباطبایی، علامه مصباح یزدی
  • سید مرتضی عادلی*، قاسم جوادی صفحات 27-50
    با اعلان خلافت ابوبکر بغدادی از سوی داعش در مناطقی از عراق و سوریه، آثاری در حمایت از بیعت با او نوشته شد که با استدلال هایی بغدادی را دارای شرایط خلیفه دانسته و به بیعت با داعش مشروعیت بخشیدند، اما این بیعت از سوی جریان های مختلفی در جهان اسلام، به ویژه رهبران سلفی، وهابی و سلفیان جهادی نامشروع خوانده شد. نوشتار پیش رو می کوشد تا در کوششی توصیفی، تحلیلی ابتدا به بیان دلایل مشروعیت بیعت داعش پرداخته و سپس با عنایت به مبانی سیاسی خلافت در متون معتبر اهل سنت، به نقد و بررسی شرایط ارکان بیعت، شخص بغدادی به عنوان خلیفه نخست و گروه داعش به مثابه سازمان خلافت بپردازد. تطبیق این مبانی بر بیعت داعش نشان می دهد که این بیعت نه تنها دارای همه شرایط ولایت عظمی یعنی خلافت اسلامی در نگاه اهل سنت و حتی سلفیان جهادی نیست و به آرمان های خلافت پایبند نبوده، بلکه در موارد متعددی خلاف آن عمل کرده است. نبود شرایط لازم برای خلیفه در شخص بغدادی، اجرایی نشدن مقاصد خلافت مانند عدالت و برطرف نمودن ظلم از مظلومان و برقراری وحدت میان مسلمانان و پرهیز از تفرقه، نارضایتی بیشتر امت اسلامی از بیعت داعش، ناسازگاری این بیعت با قاعده عدم تسلط کافران بر مسلمانان و همچنین مخالفت بزرگان سلفی به ویژه در شاخه جهادی آن موجب شده است تا بیعت یادشده با توجه به مبانی اهل سنت و دیگر سلفیان جهادی در امر خلافت، مشروعیتی نداشته باشد.
    کلیدواژگان: بیعت، داعش، خلافت، ابوبکر بغدادی، سلفیه جهادی، اهل سنت
  • محمدعلی پرهیزگار*، علی الله بداشتی صفحات 51-74

    ابن تیمیه با پذیرش تاویل به عنوان یکی از شیوه های نقلی فهم دین، آن را به معنای حقیقت خارجی می داند و معانی ای همچون بازگرداندن لفظ از معنای ظاهری را تاویل کلامی خوانده و رد کرده و به مخالفان نسبت می دهد. وی با ادعای اتفاق صحابه نسبت به معنای منتخب خود و رد تاویل آیات صفات، به ستیز با تاویلی برمی خیزد که با نگاهش متفاوت است و در این مسیر همه توان خود را به کار می گیرد و به نقد استناد قرآنی قایلان به تاویل نیز می پردازد. این نوشتار با روش توصیفی، تحلیلی، پس از تبیین نگاه ابن تیمیه، به نقد علمی نگرش او می پردازد. در نقد، نخست تاویل را اصطلاحی قرآنی، روایی می شمرد که معنای علمی آن با تفسیر متفاوت و در برابر ظاهر قرار می گیرد و در دو سطح توجیه متشابه یا بیان بطن معنا می شود؛ سپس با بهره گیری از استشهاد قرآنی، از صحت تاویل سخن می گوید؛ حادث بودن تاویل را خرده گیری غیر علمی و اشکال تراشی بی اساس می شمارد و اندیشه تحریم سیوال از کیفیت را با پنج نکته پاسخ می دهد. همچنین پیامد های بسیاری برای تاویل گریزی می شمارد و در پایان تناقضات ادعاهای ابن تیمیه و کاربست تاویل در آثار او را گوشزد می کند و اعتراف های وی به تاویل را در کنار نقد علمای سلف بر تاویل گریزی وی بازگو می کند و هجمه های او در قالب تهمت پراکنی و تخریب مخالفان با برچسب وارداتی خواندن شبهات را فرار به جلو برای فرار از پاسخ قانع کننده می داند و اینگونه تزلزل و بطلان دیدگاه تاویل گریزانه ابن تیمیه را بر همگان، به ویژه حق جویان غیر محقق و مقلد سلفیه می نماید.

    کلیدواژگان: تاویل، ابن تیمیه، منطق فهم دین، ظاهرگرایی، سلفیه
  • علی نقی ایزدی*، مهدی دهباشی، حامد ناجی صفحات 75-96
    دلیل های بسیاری برای اثبات وجود واجب الوجود در تاریخ دین، فلسفه و کلام اقامه شده است؛ دلیل هایی که فارغ از موجه بودن یا نبودن، بسیاری را قانع کرده و منشا باور به وجود خداوند در اذهان بسیاری از انسان ها شده است. ابن سینا نیز از جمله فیلسوفانی است که راه های متعددی را برای اثبات وجود واجب الوجود پیموده است. از منظر ابن سینا «مصداق وجود و مصداق موجود»، «مصداق ممکن الوجود»، «مفهوم موجود» و «مفهوم واجب الوجود» مسیرهای چهارگانه ای هستند که به اثبات وجود واجب الوجود ختم می شوند. این مقاله با ارایه تقریری با وضوح حداکثری از این چهار گونه دلیل و تبیین وجوه تمایز بین آن ها نشان داده است که تنها در صورت چشم پوشی از پاره ای ویژگی ها در یک سلسله نامتناهی، می توان به انتاج دو دلیلی که بر پایه «مصداق وجود و موجود» و «مفهوم موجود» استوار هستند اذعان کرد. با این حال و در هر صورت، دلیل هایی که بر پایه «مصداق ممکن الوجود» و «مفهوم واجب الوجود» تبیین می شوند از اثبات وجود برای واجب الوجود ناتوان هستند.
    کلیدواژگان: برهان صدیقین، ابن سینا، برهان وجودشناختی، تسلسل، اثبات خدا
  • حامد دژآباد*، علیرضا صادقی، مهدی فرامرزی پلنگر صفحات 97-115
    در قرآن کریم آیات متعددی آمده که در آن فضایلی به صورت عام به همه ایمه: و به طور خاص به برخی از ایشان اختصاص داده شده است. از عصر صحابه تا کنون همواره شبهاتی پیرامون این آیات مطرح بوده که از سوی ایمه: و سایرین، پاسخ هایی هم به این شبهات داده شده است. یکی از این آیات، آیه ولایت است که از نظر شیعه امامیه یکی از محکم ترین دلایل اثبات امامت امام علی ع محسوب می شود. علمای اهل سنت شبهات بسیاری پیرامون ادعای اثبات امامت از این آیه وارد کرده اند که پاسخ های بسیاری نیز به این شبهات داده شده است. عموم این پاسخ ها، به صورت حلی و ارایه قراین و دلایل درون متنی و برون متنی بوده است. در این پژوهش خلاف رویه مرسوم، از روش پاسخ نقضی به پاسخگویی به شبهات اهل سنت استفاده شده است. به همین مناسبت ابتدا آموزه های مد نظر شیعه از آیه بیان شده، سپس مناقشات و شبهات اهل سنت مطرح گردیده و در ادامه با استناد به مقبولات و مسلمات خود ایشان از جمله قرآن کریم، صحاح سته و دیگر کتب معتبر حدیثی و سخنان علمای ایشان، بر استدلال آن ها مورد نقض آورده شده است.
    کلیدواژگان: پاسخ نقضی، شبهات، آیه ولایت، اهل سنت
  • مصطفی عزیزی علویجه* صفحات 117-135
    جریان فکری الحاد و زندقه یکی از جریان های انحرافی پویا در دوران پیشوایان معصوم: بوده است، به گونه ای که تشکیل «حلقه الحاد» را می توان ناشی از این جریان دانست. الحاد در زمان پیشوایان معصوم: بر پایه «حس گرایی»، «نفی لایه های فرامادی و متافیزیکی» و«شبهات مبتنی بر عقلانیت مغالطه محور» استوار بوده است. اهل بیت: با اتکا به شیوه های خاصی با الحاد برخورد نموده اند. به طور کلی می توان سه شیوه «اخلاقی»، «صوری»، و «محتوایی» را استخراج نمود. برجسته ترین شیوه ای صوری «بر انگیختن درونی پرسشگر»، «دفع ضرر محتمل»، «نفی استبعاد» و «استناد به امور در دسترس» می باشد. همچنین از روش «معادله معکوس»، «استناد به خویشتن»، «برهان چند سطحی»، «تاکید بر اصل علیت» و استفاده از علوم تجربی و دانش طب» می توان به عنوان مهم ترین شیوه های محتوایی برخورد با الحاد در سخنان اهل بیت: نام برد. در این تحقیق گونه های مختلف الحاد و زندقه تبیین شده و سرچشمه های الحاد در عصر اهل بیت: نیز کاویده شده است. به طور کلی سه منشا اساسی را می توان برای این جریان برشمرد؛ «فتوحات اسلامی»، «نهضت ترجمه»، «آموزه های مسیحیت و یهودیت». در این مقاله با روش نقلی، تحلیلی منطق مواجهه با الحاد باز پژوهی شده است.
    کلیدواژگان: اهل بیت علیهم السلام، الحاد، زندقه، روش شناسی، حس گرایی
  • علی واعظ طبسی*، حسین احمری، فاطمه هاشمی صفحات 137-160
    بحث حاکمیت، رهبری و ولایت از جهات مختلفی قابل بررسی است؛ این موضوع از آن جهت که به صفات و افعال الهی بازمی گردد و از عوارض فعل الله است، بحثی کلامی است و از جهت وجوب قبول ولایت برای فقیه و وجوب تبعیت از فقیه برای مردم، در حوزه فقه قرار می گیرد. بر این اساس ولایت فقیه یکی از اساسی ترین مباحث حوزه کلامی و فقهی امامیه در عصر غیبت امام معصوم علیه السلام است که هیچ گاه در اصل پذیرش آن میان اندیشمندان امامیه اختلافی وجود نداشته است و حوزه اختلاف دیدگاه ها و نظریات تنها در میزان اختیارات و مصادیقی است که برای ولی فقیه برشمرده شده است. از میان اندیشمندان امامیه، شیخ انصاری;، مناصب سه گانه «فتوا»، «قضا» و «حکومت» را برای فقیه مجاز می داند، ولی در مورد حکومت، قلمرو ولایت فقیه را محدود می داند. در مقابل این دیدگاه، برخی فقها همچون آیت الله بروجردی اختیارات وسیع تری برای ولی فقیه قایل هستند، به طوری که حتی مدیریت بر امور جامعه را بر عهده فقیه نهاده اند و معتقد به ولایت مطلقه فقیه در عصر غیبت هستند و براین باورند که در صورت وجود شرایط و زمینه های لازم، تشکیل حکومت توسط فقها نیز حق آنان است. این پژوهش به روش توصیفی، تحلیلی و با نگاهی تطبیقی در دو حوزه فقهی و کلامی دیدگاه دو دانشمند مذکور را در موضوع «ولایت فقیه» مورد کنکاش قرار داده است و ضمن تبیین میزان و گستره شباهت ها، به چرایی اختلاف آرای آنان پرداخته است.
    کلیدواژگان: ولایت فقیه، حکومت اسلامی، زمامداری، شیخ انصاری، آیتالله بروجردی، شیعه امامیه
  • فاطمه نجارزاده گان*، فتح الله نجارزادگان صفحات 161-182
    ونزبرو «رویت» و «معراج» را به عنوان نشانه های نبوت بر می شمرد و به تبع معراج، نمونه هایی از «اخبار الغیب» را نام می برد. وی با روش ادبی به بررسی متن قرآن و تطبیق آن با عهدین می پردازد و بن مایه مقوله های فوق را برگرفته از عهدین می داند. اثر حاضر مستندات ونزبرو از قرآن و عهدین را با روش تحلیلی، انتقادی مورد ارزیابی قرار می دهد. از مجموع این بررسی ها به دست می آید که آیات مورد استناد ونزبرو در بحث رویت فرخنده جز در یک مورد بر این مسئله دلالت ندارند و ادعای وی درباره اقتباس فرازهای «اسری بعبده لیلا» و «من المسجد الحرام الی المسجد الاقصی»(مربوط به رخداد معراج) و گزارش هایی با عنوان «اخبار الغیب» از عهدین با خطا همراه است.
    کلیدواژگان: جان ونزبرو، کتاب مطالعات قرآنی، نشانه های نبوت
  • معصومه مروی*، سید محمود موسوی صفحات 183-202
    یکی از مسایل مهم در اندیشه بشر، مسئله وجود خداست؛ اینکه آیا خدا وجود دارد؟ آیا باور به خدا باوری موجه است؟ هانس کونگ متفکر و اندیشمند مسیحی با اشاره به تحولات الهیات در دوران مدرن و ناکارآمدی براهین عقلی در اثبات وجود خدا، در صدد برآمد تا با تمرکز بر جایگاه خدا به عنوان مبنا و بنیاد واقعیت، وجود او را اثبات نماید و باور به او را توجیه کند. هانس کونگ انکار وجود خدا را مستلزم انکار وجود واقعیت و گرفتار آمدن در دام نیهیلیسم می داند. به اعتقاد او انسان با مواجهه عملی با واقعیت خودش و جهان، بدون تمسک به هیچ گونه استدلالی، وجود خدا را تصدیق خواهد کرد. در این مقاله با بررسی و تتبع در آثار کونگ از جمله اثر مهم او با عنوان آیا خدا و جود دارد؟ ضمن ارایه تحلیلی دیدگاه کونگ به نقد و بررسی آن پرداخته ایم. به نظر می رسد علی رغم تلاش کونگ در پرهیز از ارایه استدلال بر وجود خدا به نوعی استدلال استعلایی تمسک جسته است.
    کلیدواژگان: اعتماد بنیادی، واقعیت، بی اعتمادی بنیادی، نیهیلیسم، الحاد
  • فردین جمشیدی مهر*، علیرضا کهنسال، علی صالحی اردکانی صفحات 203-220
    افضل الدین غیلانی یکی از شاگردان برجسته حکیم ابوالعباس لوکری است که با واسطه بهمنیار از شاگردان ابن سینا به شمار می رود. او فلاسفه بزرگی را تربیت نموده که سلسله شاگردانش با دو واسطه به خواجه نصیرالدین طوسی می رسد. در مقابل فریدالدین غیلانی معاصر با افضل الدین غیلانی از همفکران و هم مسلکان غزالی است که مخالفت و اعتراض خود نسبت به فلسفه و فلاسفه را در کتابی با عنوان حدوث العالم  منعکس نموده است. برخی از اصحاب قلم، این دو شخصیت متفاوت و متمایز را یکی دانسته و به دنبال آن، قضاوت های نادرستی کرده اند. در این نوشتار که به شیوه اسنادی و با تحلیل منطقی به تحریر درآمده است، با شواهدی چند، تمایز شخصیت علمی و فردی افضل الدین و فریدالدین غیلانی تبیین می گردد. از جمله این شواهد مبتنی بر سال های عمر فریدالدین که در آثار خود به مناسبت ذکر کرده و نیز شواهدی از محتوای کتاب حدوث العالم است که می تواند احتمال دوگانگی غیلانی فیلسوف از غیلانی متکلم را قوت ببخشد.
    کلیدواژگان: افضل الدین غیلانی، فریدالدین غیلانی، مخالفان فلسفه، فیلسوف، متکلم
  • رسول چگینی* صفحات 221-248
    تا قرن پنجم هجری برای تقدیر گرفتن خبر «لا» نفی جنس در عبارت «لا اله الا الله»، واژه «موجود» را در نظر می گرفتند، اما بروز اشکالی از سوی متکلمان که این تقدیر را ناسازگار با واقعیت تاریخی قلمداد کردند، باعث سربرآوردن ترکیب های ناهمگونی در حوزه های مختلف علوم اسلامی شد که حتی باعث به وجود آمدن تعارض های تاریخی، عقیدتی شده است. دستیابی به ترکیب صحیح و رهیافت از این دشواره عقیدتی، مهم ترین هدف به سامان رسیدن این پژوهش است. ضرورت این تحقیق را می توان ناکارآمد کردن شبهه ناسازگاری میان تاریخ با فهم مسلمانان از کلمه توحید توصیف کرد. با مراجعه به منابع معتبر فریقین و به شیوه تحلیل انتقادی و مقایسه تطبیقی میان این آرا، به دست آمد که عالمان اهل سنت دست کم شش پاسخ و اندیشمندان شیعه نه پاسخ برای این اشکال فراهم کرده اند. تصحیح، توسعه و تضییق معانی واژگانی مانند «اله» و «موجود»، و تغییر ترکیب نحوی از رویکردهای ارایه شده است که در مخالفت با قواعد لغوی و نحوی به سر می برند. با چشم پوشی از قواعد نحوی، این پاسخ اهل سنت که «حق» در تقدیر گرفته شود، از سایر رویکردها به درستی نزدیک تر است. همچنین تفسیر «اله» به واجب الوجود از سوی عالمان شیعه، راه را برای اشکال متکلمین مسدود می سازد؛ البته توجه به این نکته که درک مفاهیم فلسفی واجب و ممکن از توان همگان خارج است، این پاسخ را با چالش مواجه می سازد.
    کلیدواژگان: کلمه توحید، اعراب «لا اله الا الله»، حق، واجب الوجود
  • زهرا دشتی* صفحات 249-265
    شیوه واکنش رهبران جهان به اولین بحران پاندمی در قرن 21 میلادی از جمله مسایلی است که توجه متفکران را در مبارزه با  این بحران به خود جلب کرده است. در این میان بررسی نحوه عملکرد رهبری ایران حایز اهمیت است. ولی فقیه، نماینده تفکر دینی، سیاسی شیعی در قرن حاضر است. بررسی آرای ایشان در این بحران جهانی باب جدیدی در مطالعات الهیات سیاسی به شمار می آید. علاوه بر این، رفتارهای افراطی که از سوی برخی از شیعیان در زمان شیوع کرونا در ایران در رسانه ها منتشر شد پاسخگویی به این سوال را که تفکر حقیقی شیعه در مقابله با چنین بحران هایی چیست، به امری ضروری مبدل می کند. در این مقاله رویکرد آیت الله خامنه ای در بحران کرونا از منظر کلامی بررسی شده است. آیت الله خامنه ای ماهیت پاندمی کرونا را بلا و آزمونی برای ملت ها و دولت ها می داند و برای عبور از آن دو راهکار اساسی ارایه می دهد. هدف از بلا از نگاه ایشان کسب معرفت فردی و جمعی است و رابطه علم و دین از نگاه ایشان رابطه میان دو امر عقلانی است که در تضاد با یکدیگر نیستند و این امر به مثابه معرفی نوعی عقلانیت دینی است. در این رویکرد، پایبندی به قواعد ثابت شده بهداشتی عین دین داری است.
    کلیدواژگان: کرونا، شیعه، آیت الله خامنهای، بلا، معرفت، علم، دین
|
  • Hossein Markazi Moghaddam *, Ahmad Abedi Arani, Ali Allah Badashti Pages 5-26
  • Sayyed Murtaza Adeli *, Qasem Javadi Pages 27-50
    Following the proclamation of AbuBakr al-Baghdadi as caliph by ISIL, in Iraq and Syria, works in support of allegiance to him were written, which arguing for the protection of Baghdadi, considered him a caliph and legitimized allegiance to ISIL. This allegiance was called illegitimate by various currents in the Islamic world, especially Salafi, Wahhabi and jihadi leaders. This article tries to reasons for the legitimacy of ISIL allegiance in a descriptive-analytical way and then, Review according to the political principles of the Caliphate in authentic Sunni texts, the conditions of the pillars of allegiance, Baghdadi as the first caliph and ISIL as the caliphate organization. Applying these principles to the allegiance of ISIL has shown that this allegiance not only does not meet all the conditions of the Islamic Caliphate in the eyes of Sunnis and even jihadist Salafis, and has not adhered to the ideals of the Caliphate, because in many cases it has been done otherwise. Absence of the conditions of the caliph in Baghdadi, Failure to implement of the caliphate's goals, including justice and the elimination of oppression of the oppressed and the establishment of unity among Muslims and the avoidance of division, the greater dissatisfaction of the Muslim Ummah with the allegiance of ISIL, the incompatibility of this allegiance with another judge. The opposition of the Salafi elders, especially in the jihadist branch, is that there is no legitimacy in the mentioned allegiance, considering the principles of the Sunnis and other jihadist Salafis in The caliphate
    Keywords: Allegiance, ISIS, caliphate, Abu Bakr al-Baghdadi, Jihadi Salafism. Sunnis
  • MOHAMMADALI PARHIZGAR *, Ali Allah Badashti Pages 51-74
  • Alinaghi Eizadi *, Mahdi Dehbashi, Hamed Naji Pages 75-96
  • Hamed Dejabad *, Alireza Sadeghi, Mehdi Faramarzi Planger Pages 97-115
  • Mostafa Azizi Alavijeh * Pages 117-135
  • Ali Vaez Tabasi *, Hussein Ahmari, Fatemeh Hashemi Pages 137-160
  • Fatemeh Najarzadeh *, Fatollah Najarzadegan Pages 161-182
    According to Quranic Studies (by John Wansbrough) , there are two signs of prophecy , namely the beatific vision and the ascension (the transposition of imagery from what must have been in origion a reference to the mosaic exodus to an expression of ecstatic movement) , and consequently examples of the vaticinatio ex eventu (inscrutable wisdom ) , such as fulfillment of the prediction (Muhammad's reference to the details of the first camel of the Quraysh caravan and the time of their arrival in Mecca) , appointment of an animal as a divine agent ( Muhammad's view on the difficult stopping and passing of the camel around the shrine of Mecca during the Hudaybiyyah) , determination of punishment for adultery ( during the discussion with the rabbis, i.e. the revival of the Mosaic vorbild by Prophet Muhammad, which was superseded by Jesus) And abstinence from eating the food sacrificed to idols (exemplifying importance of the mosaic law) which are examined through the method of literary analysis in the present paper.
    Keywords: John Wansbrough, Quranic Studies, emblems of prophethood
  • Masoomeh Marvi *, Seyed Mahmood Mosavie Pages 183-202
  • Fardin Jamshidi Mehr *, Alireza Kohansal, Ali Salehi Ardakani Pages 203-220
    Afzal –al-Din Ghilani was a prominent student of Abul Abas lokari and through Bahmanyar is considered as one of the Avicenna’s students. He has educated great philosophers and the series of his students with two intermediaries leads to Khajih Nasir – al – Din Tousi. On the contrary Farid –al-Din Ghilani – who is contemporary with Afzal –al-Din Ghilani – is like minded and comrade with Ghazali that has expressed his opposition and protest to philosophy and philosophers in his book; Hodous –al-Alam. Some of writers have unified these two distinct and different characters and judged incorrectly. In this article, which has been written in a documentary manner and with logical analysis,, According to some evidence, it will be explained that Afzal –al- Din and Farid –al- Din Ghilani are two scientific and personal characters. Among these evidences are based on the years of Fridaldin's life, which he mentioned in his works on occasion, as well as evidences from the content of the book Hudood al-Alam, which can strengthen the possibility of the philosopher Ghilani duality from the theologian Ghilani
    Keywords: Afzaluddin Ghilani, Farid al-Din Ghilani, opponents of philosophy, philosopher, Theologian
  • Zahra Dashti * Pages 249-265
    How world leaders reacted to the first pandemic crisis in the 21st century is an issue that has caught intellectuals’ attention in the fight against it. Among these, it is important to examine the performance of Iran's leadership. The Vali-e-Faqih’s approach represents Shi’a religious-political thought in the present century. Examining his views on this global crisis is a new chapter in studies in political theology. In addition, the extremist behavior of several Shi’a makes it necessary to answer the question, “What is the true Shi’a opinion in facing such a crises.” In this article, Ayatollah Khamenei's approach to the Coronavirus pandemic is examined from a theological perspective. He believes that Corona is a test and tribulation for both nations and governments. He offers two strategies for overcoming it. The purpose of this trial in his worldview is gaining an understanding of the weaknesses and strengths of individuals, societies, and governments. In his view, the relationship between science and religion is a relationship between two rational matters that do not contradict each other, and this is an introduction to a kind of religious rationality. In this approach, adherence to proven scientific rules is the same as adherence to religion.
    Keywords: Coronavirus, Shi’a, Ayatollah Khamenei, test, knowledge, Science, religion