فهرست مطالب
نشریه مطالعات سیاسی
پیاپی 50 (زمستان 1399)
- تاریخ انتشار: 1400/03/04
- تعداد عناوین: 9
-
صفحات 1-14
جریان بازگشت به قرآن در ابتدا با حرکت انقلابی سیدجمال الدین اسدآبادی و توجه او به مفهوم دموکراسی پارلمانی آغاز و در ادامه با طرح موضوع عمل گرایی سیاسی از جانب او دنبال شد. به دنبال آن متفکرین شیعه و سنی در تلاش برای اصلاح وضعیت جامعه ی اسلامی به تکاپو افتاده و درباره ی محتوای آن به گفتگو و اظهار نظر پرداختند؛ به نوعی که جریان بازگشت به قرآن، به گفتمان غالب امت اسلامی تبدیل شد. این جریان مفاهیم و رویکردهای مختلفی دارد که از میان این رویکردها، بحث خرافه زدایی از قرآن و اولویت قرار گرفتن آن در کنار سنت و احادیث برای تشریع، از اهمیت و مقبولیت بیشتری برخوردار است. علمای تشیع و تسنن نیز در این ارتباط نظریه پردازی نموده و غالبا همین رویکرد را مورد قبول قرار می دهند؛ مگر برخی از افراطیون که تحت عنوان قرآنیون، شهیرند و براین اعتقادند که تنها قرآن برای جامعه اسلامی کفایت می کند. محوریت مشترک جریان بازگشت به قرآن در میان اندیشمندان مختلف در عرصه سیاسی، آسیب شناسی وضعیت انحطاط حاکم بر جوامع اسلامی و تلاش برای ارایه راه حلی برای آن بر اساس آموزه های نص مقدس مسلمانان بوده است.
کلیدواژگان: قرآن، بازگشت به قرآن، امت اسلامی، علمای اسلام -
صفحات 2-24
پژوهش پیرامون سیاست خارجی روسیه، طی دهه های اخیر، همواره یکی از موضوعات مورد علاقه و دارای جذابیت تحلیلی برای محققین حوزه سیاست خارجی و روابط بین الملل بوده است. فدراسیون روسیه به عنوان میراث دار اصلی شوروی، کماکان بسیاری از مولفه های قدرت سخت افزاری خود را در اشکال گوناگون و متعدد حفظ کرده است. این در حالی است که پس از سال 2000و روی کار آمدن پوتین و طیف فکری او، به پشتوانه عوامل قدرت خود(سیاسی، امنیتی، نظامی و اقتصادی)، بازیابی اعتبار روسیه در سطوح منطقه ای و جهانی و همچنین روند اوراسیاگرایی و نواوراسیاگرایی در دستورکار سیاست خارجی قرار گرفت و بر همین مبنا سیاست موازنه سازی منطقه ای و اقدامات تقابلی مقتضی در مقابل برنامه های جاه طلبانه و مداخله جویانه آمریکا را در پیش گرفت. بر این اساس، سوال این پژوهش این است که روسیه در دوره پس از سال 2000 در سیاست خارجی خود در جهت دستیابی به اهداف و منافع ملی چگونه رفتار کرده است و چه مشخصه های بارزی برای الگوی رفتاری آن می توان در نظر گرفت؟ در این تحقیق، با بهره گرفتن از نظریه ریالیسم نوکلاسیک، عوامل و متغیرهای داخلی فکری و فرهنگی و جریانات سیاسی روسیه، و همچنین مهمترین متغیرهای منطقه ای و فرامنطقه ای موثر بر روند و رفتار سیاست خارجی روسیه، بررسی می شود. یافته ها و داده های مورد استفاده بر اساس روش توصیفی- تحلیلی و بر پایه مطالعه کتابخانه ای و اینترنتی گردآوری شده است.
کلیدواژگان: رئالیسم نوکلاسیک، نواوراسیاگرایی، بحران، تحریم -
صفحات 15-36
مسئله قومیت و گروه های قومی در مباحث مربوط به سیاست بین الملل و جامعه شناسی سیاسی در چند دهه اخیر اهمیت بسزایی پیدا کرده است. در این راستا، همگرایی ملی به عنوان یکی از عوامل اصلی پایداری نظام های سیاسی و اجتماعی و یکی از اهداف و حوزه های اصلی جامعه پذیری سیاسی در همه نظام های سیاسی نقش اساسی در ثبات حاکمیت و دوام مردم و همچنین توسعه و پیشرفت ملت ها در فضای کشور خود و حتی فراتر از آن در محیط بین المللی دارد. هدف این پژوهش بررسی چالش های تحقق همگرایی ملی اقوام در ایران می باشد. این مطالعه از لحاظ هدف کاربردی و از نوع توصیفی و با روش پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری تحقیق400 نفر از افراد با قومیت ترکمن در استان گلستان می باشند که به روش کوکران و با استفاده از نمونه گیری تصادفی در دسترس انتخاب شدند. جهت جمعآوری اطلاعات از پرسشنامه مبتنی بر طیف لیکرت استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده های تحقیق از مدلسازی معادلات ساختاری بر اساس نرم افزار Smart- Pls استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که چالش های هویتی، معیشتی و نهادی تاثیر منفی و معناداری بر همگرایی ملی اقوام دارد. همچنین بین چالش های هویتی با چالش های معیشتی، و چالش های معیشتی با چالش های نهادی تاثیر مثبت و معناداری یافت شد.
کلیدواژگان: همگرایی ملی، قوم گرایی، چالش معیشتی، چالش نهادی، چالش هویتی -
صفحات 37-60زمینه و هدف
مبارزه با فساد ضامن تحقق حقوق شهروندی و حکمرانی مطلوب است. الگوی حکمرانی مطلوب می تواند نظریه ای نوین در پاسخگویی به تامین و تضمین حقوق اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و مطالبات جمعی واقع شود. هدف از این مقاله، تحلیل ارتباط بین حقوق شهروندی و مبارزه با فساد در پرتو شاخصه های حکمرانی مطلوب می باشد.
روشاین پژوهش از نظر هدف بنیادی، از نظر ماهیت توصیفی و از نظر شیوه گردآوری مطالب، کتابخانه ای می باشد. یافته ها: ایجاد نظام پاسخگویی یکی از راه های تحقق حقوق شهروندی است. پاسخگو بودن صاحبان قدرت به شهروندان، تضمین کننده حقوق شهروندی و راهی برای مقابله با فساد است. اصل شفافیت قانون یکی از اصول مهم قانونگذاری می باشد که فقدان آن در قوانین به منزله فقدان قوانین تلقی می شود. دسترسی به اطلاعات، علاوه بر اینکه حقوق شهروندی را تضمین می کند، حکمرانی مطلوب را نیز تحقق می بخشد، در مقابله با فساد نیز موثر واقع می شود. تحقق حقوق اقتصادی و اجتماعی شهروندان، نشان دهنده حکمرانی مطلوب در جامعه و گزینه ای مناسب برای مقابله با فساد می باشد.
کلیدواژگان: پاسخگویی، حقوق شهروندی، حکمرانی مطلوب، شفافیت، فساد -
صفحات 61-86
این مطالعه با هدف «طراحی مدل توسعه اجتماعی متاثر از سرمایه اجتماعی کلان شهر اراک» انجام گرفت. روش تحقیق، کیفی مبتنی بر رویکرد داده بنیاد بوده است. جامعه آماری را شهروندان ساکن اراک در سال 1398 دارای حداقل سن 25، حداقل سابقه سکونت 5 سال و حداقل مدرک تحصیلی کارشناسی تشکیل داد. نمونه آماری را گروه 25 نفری تشکیل داد که مصاحبه با آن ها تا دست یابی به داده های در سطح اشباع ادامه یافت. روش تحلیل داده ها پیروی از تحقیق کیفی کریپندورف بود که در آن مراحل هشتگانه تشخیص واحد داده، کدگذاری، استخراج، تقلیل، طبقه بندی، تفسیر، تحلیل و استنباط بصورت متوالی طی گردید تا به الگوریتم مدل مفهومی دست یافت. یافته های این مطالعه نشان داد مهم ترین مولفه های تشکیل دهنده سرمایه اجتماعی تجربه شده در جامعه شهر اراک عبارتند از: اعتماد، مشارکت، انسجام، آگاهی و مشارکت. همچنین مهمترین مولفه های تجربه شده توسعه اجتماعی به ترتیب بیشترین اهمیت و نمود اجتماعی تجربه شده عبارتند از: امنیت اجتماعی، وفاق اجتماعی، اخلاق توسعه و کیفیت زندگی. ضمن اینکه هر یک از این مولفه ها خود شامل سه تا پنج مقوله فرعی بود که مورد شناسایی قرار گرفتند و در مدل تحقیق جانمایی گردیدند. در نهایت مدل توسعه اجتماعی مبتنی بر سرمایه اجتماعی تجربه شده در شهر اراک طراحی و ارایه گردید.
کلیدواژگان: توسعه اجتماعی، سرمایه اجتماعی، کیفیت زندگی، وفاق اجتماعی، امنیت اجتماعی -
صفحات 87-109
کاهش چشمگیر میزان و کیفیت ذخایر آب کشور طی مدت زمانی نه چندان طولانی از ناکارآمدی سیاست های آبی کشور حکایت دارد. به رغم واقعیت کاهش نزولات آسمانی، مشکل اصلی آب در ایران به سیاست های آبی و چگونگی سیاستگذاری در این حوزه بازمی گردد. مشکل حکمرانی آب در ایران چنان در لایه هایی از دیدگاه های غیرواقع گریانه و فرافکنانه پنهان شده است که به سختی می توان به ژرفای واقعی آن پی برد. مقاله حاضر با هدف بررسی عوامل ناکارامدی سیاست منابع آب در کشور انجام گرفته است و به دنبال یافتن پاسخ هایی مناسب برای دو پرسش به هم مرتبط است که «سیاست منابع آب کشور طی چهار دهه گذشته بر چه مبنایی استوار بوده است؟» و «دلایل اصلی ناکارآمدی این سیاست در چیست؟» مقاله حاضر از نوع کیفی (توصیفی-تحلیلی) بوده و با استفاده از روش شناسی استنتاجی انجام پذیرفته است. پایه های نظری پژوهش را نیز انگاره های سیاست پژوهی و تاثیر آنها بر فضای سیاستگذاری تشکیل می دهد. یافته های مقاله نشان می دهند که سیاست منابع آب ایران طی چهار دهه گذشته بر محور پاسخ گویی به نیازهای کوتاه مدت و مقطعی با هدف توسعه کشور در بخش کشاورزی تدوین شده است و دلیل اصلی ناکارآمدی این سیاست را باید در فقدان حاکمیت رویکرد علمی در فرایند سیاست گذاری منابع آب کشور جستجو کرد.
کلیدواژگان: سیاست منابع آب، سیاست گذاری، رویکرد علمی، سیاست پژوهی، مدیریت یکپارچه منابع آب -
صفحات 111-128
گفتمان اعتدال در یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در فضای سیاسی-اقتصادی متشنج حاصل از ناکارآمدی گفتمان حاکم بر کشور توانست به اقبال عمومی برسد. حسن روحانی حامل گفتمان اعتدال، با برجسته نمودن رویکرد اعتدال و تعامل سازنده در این گفتمان و مفصل بندی دال های مختلف نظام معنایی حاکم بر گفتمان را عمومیت بخشید و هژمونی گفتمان حاکم را به چالش کشاند و نظم مورد نظر خویش را بر جامعه و گفتمان حاکم ساخت. گفتمان اعتدال توانست در تنازع گفتمانی با تکیه بر دال مرکزی تعامل سازنده و به دلیل برخورداری از موقعیت سوژگی فعال و منسجم با فرایند حاشیه رانی و برجسته سازی در رقابت گفتمانی در مقابل گفتمان حاکم بر کشور و سایر گفتمان های رقیب غلبه نماید و با میزان دسترسی بالا در بین مردم به کسب اعتبار بیشتر دست یابد و به منزله هژمونیک برسد. پژوهش حاضر بر اساس نظریه گفتمانی لاکلا و موف به تبیین گفتمانی دولت یازدهم و در صدد بررسی چگونگی هژمونیک شدن گفتمان غالب در اثر کشمکش و رقابت های هژمونیک میان این گفتمان با گفتمان اصول گرایی عدالت محور و زمینه ظهور و هژمونی گفتمان اعتدال می پردازد.
کلیدواژگان: نظریه گفتمان، اعتدال گرایی، هژمونیک، تعامل سازنده، دولت حسن روحانی -
صفحات 129-140
هدف از پژوهش حاضر بررسی علل موفقیت ایران در تقابل نظامی با داعش است و اینکه کدام عوامل و عناصر سبب توفیق و پیروزی ایران در این مداخله نظامی شدند. با ظهور و بروز گروه تروریستی - تکفیری داعش به عنوان نسخه به روزرسانی شده گروه های افراط گرا و رادیکال اسلامی شاهد فصل نوینی از اقدامات تروریستی و کشتار غیر نظامیان بی گناه در منطقه خاورمیانه به ویژه کشورهای عراق و سوریه بوده ایم. پیدایش این غده سرطانی که بی شک حاصل کار مشترک اتاق فکر سرویس های امنیتی غربی - عبری - عربی و ترکی بوده است عملا زنگ خطر را هم برای ارزشها و هم برای منافع جمهوری اسلامی ایران و دولت ها و گروه های وابسته به آن در سطح منطقه پدید آورد. با تداوم و تشدید این اقدامات خرابکارانه و تروریستی که به صدور بیانیه سازمان ملل متحد مبنی بر اقدام مشترک کشورها برای کنترل این گروه تروریستی نیز منجر شد، جمهوری اسلامی ایران نیز برای حفظ منافع و البته از محافظت از ارزشهای خود و با هماهنگی و درخواست دولت های عراق و سوریه اقدام به حضور نظامی در این کشورها نمود و ضمن انجام اقدامات مستشاری ، تصمیم به حضور نظامی فعال و همچنین سازماندهی نیروهای مردمی برای مقابله نظامی با این گروهک تروریستی گرفت.
کلیدواژگان: ایران، داعش، عراق، سوریه، تقابل -
صفحات 141-163
در نظام بین المللی پایبندی به قراردادها یک اصل مهم و خدشه ناپذیر است چرا که عدم پایبندی به معاهدات باعث برهم خوردن اصول و نقض قواعد بین المللی می گردد.وجود قوانین کشورها که بر اساس مصلحت و قوانین داخلی ملزوم به رعایت آنها درقراردادهای بین المللی می باشند راه عدم پایبندی را بوجودمی آورد.از این موارد قاعده اقدام متقابل برگرفته از قرآن می باشد.درکشور ایران که حقوق واموراجتماعی و حتی روابط بین المللی تابع قوانین و شرع مقدس است، تحلیل و بررسی آنها از منظر فقهی و حقوقی ضروری بنظر می رسد.سیوال پژوهش این است که در چه مواردی به مذاکرات و قراردهای بین المللی میتوان پایبند نبود؟ مقاله با رویکرد تحلیلی وبهره گیری از روش کتابخانه ای بدنبال پاسخگویی به این پرسش است.از یک سو آیات محکم دستور به وفای به عهد را می دهد و همه را ملزم به پایبندی در تمام عرصه های اجتماعی وبین المللی می نماید از سوی دیگر با توجه به وجود قواعد و اصول خدشه ناپذیر مانند نفی سلطه و مصلحت عامه مسلمانان و بواسطه خیانت و بد عهدی طرف مقابل، اجازه به پیمان شکنی را می دهد.در قانون اساسی و حقوق موضوعه کشور،قراردادها و معاهدات بین المللی که با سایر کشورها منعقد می شودتابع قانون و مصلحت بوده و نمی توان فراتر از آن عمل نمود.در صورت عدم پایبندی این حق اقدام متقابل و مقابله به مثل برگرفته از شریعت مقدس و قرآن برای ایران می باشد تا با نقض عهد جلوی هرگونه سلطه گری و بدعهدی گرفته شود.
کلیدواژگان: پایبندی به معاهدات، اقدام متقابل، نقض عهد
-
Pages 1-14
Abstract The process of returning to the Qur'an was initially followed by the revolutionary movement of Seyyed Jamal al-Din al-Assadi and his attention to the concept of parliamentary democracy, and he went on to pursue the theme of political pragmatism on his behalf. Subsequently, Shiite and Sunni thinkers attempted to correct the situation of the Islamic society and spoke on their content, in a way that the flow of return to the Quran became the dominant discourse of the Islamic Ummah. This flow has different concepts and approaches. Among these approaches, the discussion of disillusionment with the Qur'an and the priority of placing it alongside tradition and hadiths are more important and more acceptable. The scholars of Shiism and Sunnis have also been the theorists in this regard and often accept the same approach; except for some extremists who are known as Quranic and who believe that only Quran is sufficient for the Islamic society. The events that have occurred in the Islamic society to this day; the slogan of returning to the Qur'an has not been realized or deviant, and some of the elites of the Islamic Ummah do not have the correct understanding of this slogan.
Keywords: Quran, Return to Quran, Islamic Ummah -
Pages 2-24
Research on Russian foreign policy in recent decades has always been a topic of interest and analytical appeal to researchers in the field of foreign policy and international relations. As the main heir to the Soviet Union, the Russian Federation still retains many of its hardware components in a variety of forms. However, since 2000, when Putin and his entourage came to power, with the backing of his own powers (political, security, military and economic), Russia's recovery at the regional and global levels, as well as the process of Eurasianism and Neo-Eurasianism on the agenda. Russian Foreign policy was pursued, and on this basis a policy of regional balancing and appropriate countermeasures were taken against the ambitious and interventionist plans of the United States. Accordingly, the question of this research is how Russia has behaved in its foreign policy in the post-2000 period in order to achieve national goals and interests, and what are the salient features of its behavioral pattern? In this study, using the theory of neoclassical realism, the internal factors, variables of intellectual and cultural and Russian political currents, as well as the most important regional and trans-regional variables affecting the process and behavior of Russian foreign policy are examined. The findings and data used are collected on the basis of descriptive-analytical methods and on the basis of library and Internet studies.
Keywords: Neoclassical realism, Neo-Eurasianism, Crisis Sanctions -
Pages 15-36
The issue of ethnicity and ethnic groups has become increasingly important in international politics and political sociology in recent decades. In this regard, national Integration as one of the main factors of stability of political and social systems and one of the main goals and areas of political socialization in all political systems play an essential role in the stability of governance and the survival of the people as well as development and The progress of nations in the space of their country and even beyond in the international environment. The purpose of this study is to investigate the challenges of achieving national Integration of ethnic groups in Iran. This study has been done in terms of applied purpose and descriptive and survey method. The statistical population of the study is 400 people of Turkmen ethnicity in Golestan province who were selected by Cochran's method using available random sampling. A Likert-based questionnaire was used to collect information. Structural equation modeling based on Smart-Pls software was used to analyze the research data. Findings showed that identity, livelihood and institutional challenges have a negative and significant effect on National Integration. Also, a positive and significant effect was found between identity challenges with livelihood challenges, and livelihood challenges with institutional challenges.
Keywords: National Integration, ethnicity, Livelihood Challenge, Institutional Challenge, Identity Challenge -
Pages 87-109
The significant reduction in the amount and quality of the water resources over a short period of time indicates the inefficiency of the water policies in Iran. Despite of rainfall, the water problem in Iran traces back to water policies and policymaking in this area. The problem of water governance is so hidden in unrealistic views that it is difficult to understand its true depth. This paper aims to investigate the factors of inefficiency of water resources policy in Iran and seeks to find appropriate answers to two questions: "On what basis has the country's water resources policy been formed over the past four decades?" and “what are the main reasons for the ineffectiveness of this policy? This paper is qualitative and utilizes inferential methodology. Its theoretical foundations consist of policy research ideas and their impact on the policymaking arena. Findings of the article show that Iran's water resources policy over the past four decades has been based on responding to short-term and cross-cutting needs with the aim of developing the agricultural sector and the main reason for the inefficiency of this policy should be sought in the lack of scientific approach in the process of water resources policymaking.
Keywords: Water Resources Policy, Policy Making, scientific approach, Policy Research, Integrated Water Resources Management -
Pages 111-128
The discourse of moderation in the 11th presidential election in the tense political-economic environment due to the inefficiency of the ruling discourse in the country was able to reach the public. Hassan Rouhani, the bearer of the discourse of moderation, by generalizing the approach of moderation and constructive interaction in this discourse and articulating the various signs of the semantic system governing the discourse, generalized and challenged the hegemony of the ruling discourse and imposed his desired order on society and ruling discourse. Making. The discourse of moderation in the discourse conflict, relying on the central signifier of constructive interaction and due to having an active and coherent subject position with the marginalization process and highlighting in the discourse competition, prevails against the ruling discourse of the country and other competing discourses. Gain more prestige among the people and become hegemonic. The present study, based on Laclau and Moff's theory of discourse, explains the discourse of the Eleventh Government and seeks to examine how the dominant discourse becomes hegemonic due to the conflicts and hegemonic rivalries between this discourse and the discourse of justice-oriented fundamentalism and the emergence and hegemony of moderation.
Keywords: Discourse Theory, Moderation, hegemony, constructive interaction, Hassan Rouhani', s government -
Pages 129-140Purpose
The Islamic State of Iraq (ISIS), with the goal of Islamic fundamentalism, expanded its presence in the Middle East in an extreme manner and committed numerous atrocities that led to the issuance of a United Nations Declaration on Joint Action to Control the Terrorist Group. In the meantime, Iran maintained a broad presence in the Iraqi and Syrian Governments with the full consent of these governments to protect its interests in the region and to protect the shared borders between Iran and Iraq-Syria. Meanwhile, there were factors that led to Iran's victory in this intervention and consolidated Iran's position in the region. The purpose of this study was to examine the causes of Iran's success in confronting ISIL with the Iraqi government and Syria.
FindingsThe findings of this study indicate that various factors have contributed to Iran's success against ISIS. These can include Iran's missile and military capabilities, the Revolutionary Guards, Iran's powerful diplomacy, Iran's position in the region, national-opposition to foreign intervention in Iraq, Shiite-led power in Iraq, revolutionary leadership, the use of combined-war techniques, He pointed to the potential of soft power and the presence of proxy forces in powerful areas of the region.
Keywords: Iran, ISIS, Iraq, Syria, confronting -
Pages 141-163
In the international system, adherence to contracts is an important and inviolable principle, because non-adherence to treaties leads to the violation of principles and violations of international rules. On the other hand, due to the existence of rules and laws of countries Domestic people are required to comply with them in international treaties and agreements. It creates a loophole and non-compliance. International is subject to sacred laws and sharia, the analysis and study of which seems necessary from a jurisprudential and legal point of view. Therefore, the main question of the present study is in what cases can international negotiations and agreements not be adhered to? This article seeks to answer this question with an analytical approach and using the library method. It seems to be social and international, on the other hand, due to the existence of inviolable rules and principles such as denying the domination and public interest of Muslims and the Islamic government, and by betrayal and bad faith of the other side, allows breaking the treaty. The country, international treaties and treaties that are concluded with other countries are subject to law and expediency and can not be acted upon. Our country is created to prevent any domination and negligence by violating the covenant.
Keywords: Adherence to treaties, reciprocity, breach of contract
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.