فهرست مطالب

علوم جغرافیایی - پیاپی 34 (بهار 1400)

نشریه علوم جغرافیایی
پیاپی 34 (بهار 1400)

  • تاریخ انتشار: 1400/06/10
  • تعداد عناوین: 10
|
  • هادی قنبرزاده دربان*، ابوالقاسم امیراحمدی، زاهده پورهاشمی، سیما پورهاشمی صفحات 1-16

    توسعه فیزیکی شهرها به صورت جدی با عوامل و شاخص های طبیعی و عوارض مختلف ژیومورفولوژیکی  در ارتباط هستند. شهر سبزوار مرکز شهرستان سبزوار واقع در استان خراسان رضوی با وسعت 5/303 کیلومترمربع با محدودیت های فیزیکی توسعه ی شهری مانند مسیل ها، کال ها، جنس خاک و . . .  مواجه است. هدف از این پژوهش دستیابی به متغیرهای تاثیرگذار در توسعه ی فیزیکی شهر و دستیابی به الگویی که توسعه ی آتی شهر سبزوار را با کم ترین خسارت به محیط طبیعی مکان یابی نماید، می باشد. روش تحقیق بر پایه توصیفی -  تحلیلی و با تکیه بر مدل سازی داده ها بوده است. ابزار اصلی این تحقیق سامانه اطلاعات جغرافیایی در قالب نرم افزار Arc GIS می باشد. با همپوشانی لایه های اطلاعاتی و نقشه ها (توپوگرافی ، شیب ، ارتفاع ، خاک ، کاربری اراضی ، فاصله از گسل، آبهای زیر زمینی و . . .) در محیط GIS، محدوده بهینه ی توسعه ی فیزیکی سبزوار مشخص گردید. وجود مسیل ها و کال هایی که در محدوده شهر قرار دارد و وقوع سیلاب، خطر آب گرفتگی مناطق مسکونی در جنوب سبزوار را تهدید میکند. سفره های آب زیرزمینی در بخش جنوبی شهر در مسیر توسعه محدودیت هایی را به دنبال داشته که فقط می توان منطقه شمال و شمال شرق شهر سبزوار را به عنوان بهترین گزینه توسعه شهر در نظر گرفت.

    کلیدواژگان: توسعه شهری، شاخص های محیطی، توسعه فیزیکی، شهر سبزوار
  • مبین افتخاری، سعید محمودی زاده، عباسعلی قزل سوفلو، علی اسماعیلی*، محمد اکبری صفحات 17-27

    خشکسالی یک خطر طبیعی است که تاثیر قابل توجهی بر جنبه های اقتصادی، کشاورزی، زیست محیطی و اجتماعی دارد. از این رو پایش و بررسی این پدیده امری مهم و حیاتی می باشد. تحقیقات زیادی نیز در این خصوص و بر اساس شاخص های استخراج شده از داده های ماهواره ای صورت گرفته است. در تحقیق حاضر به پایش خشکسالی بر اساس شاخص VHI استخراج شده از داده های ماهواره ای انجام گرفته است. این شاخص ترکیبی از دو شاخص وضعیت پوشش گیاهی (VCI) و شاخص وضعیت دما (TCI) می باشد، که جهت محاسبه این دو شاخص از محصولات MOD13 و MOD11 سنجنده MODIS که به ترتیب مربوط به شاخص گیاهی تفاضلی نرمال شده (NDVI) و دمای سطح زمین (LST) می باشد, در بازه زمانی سال های 2010 تا 2018 میلادی استفاده گردید. ارزیابی شاخص دورسنجی (VHI) با استفاده از شاخص بارش استانداردشده (SPI) صورت گرفت، به این صورت که ضریب همبستگی مقادیر سالانه شاخص SPI،14 ایستگاه سینوپتیک منطقه مطالعاتی با مقادیر شاخص VHI در همان ایستگاه ها در بازه زمانی سال های 2010 تا 2017 میلادی محاسبه شد. نتایج، ضریب همبستگی بین 64/0 تا 81/0 در سال های مدنظررا نشان دادکه بیشترین آن مربوط به ایستگاه نجف آباد و کمترین آن مربوط به ایستگاه مبارکه می باشد. به طور میانگین ضریب همبستگی 71/0 بین دو شاخص SPI و VHI وجود دارد، که نشان دهنده همبستگی بالا و قابل قبول بودن شاخص VHI در پایش تغییرات زمانی و مکانی خشکسالی در نواحی مختلف استان می باشد. درنهایت نقشه های درجه شدت خشکسالی (بین سال های 2010 تا 2018 میلادی) بر اساس شاخص VHI که در 5 طبقه خشکسالی بسیار شدید، خشکسالی شدید، خشکسالی متوسط, خشکسالی خفیف و غیر خشکسالی، تهیه شده بود، موردبررسی قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که علم سنجش ازدور و استفاده از شاخص VHI می توانند به عنوان یک جایگزین مناسب برای شاخص های هواشناسی باشند، که به طور قابل اطمینان جهت پایش خشکسالی در محدوده های وسیع مورداستفاده قرار گیرند.

    کلیدواژگان: اصفهان، خشکسالی، MODIS، VHI
  • صادق اصغری لفمنجانی، نسیبه حسینی*، حسین زینتی صفحات 28-46

    توسعه فیزیکی شهرها به صورت جدی با عوامل و شاخص های طبیعی و عوارض مختلف ژیومورفولوژیکی  در ارتباط هستند. شهر سبزوار مرکز شهرستان سبزوار واقع در استان خراسان رضوی با وسعت 5/303 کیلومترمربع با محدودیت های فیزیکی توسعه ی شهری مانند مسیل ها، کال ها، جنس خاک و . . .  مواجه است. هدف از این پژوهش دستیابی به متغیرهای تاثیرگذار در توسعه ی فیزیکی شهر و دستیابی به الگویی که توسعه ی آتی شهر سبزوار را با کم ترین خسارت به محیط طبیعی مکان یابی نماید، می باشد. روش تحقیق بر پایه توصیفی -  تحلیلی و با تکیه بر مدل سازی داده ها بوده است. ابزار اصلی این تحقیق سامانه اطلاعات جغرافیایی در قالب نرم افزار Arc GIS می باشد. با همپوشانی لایه های اطلاعاتی و نقشه ها (توپوگرافی ، شیب ، ارتفاع ، خاک ، کاربری اراضی ، فاصله از گسل، آبهای زیر زمینی و . . .) در محیط GIS، محدوده بهینه ی توسعه ی فیزیکی سبزوار مشخص گردید. وجود مسیل ها و کال هایی که در محدوده شهر قرار دارد و وقوع سیلاب، خطر آب گرفتگی مناطق مسکونی در جنوب سبزوار را تهدید میکند. سفره های آب زیرزمینی در بخش جنوبی شهر در مسیر توسعه محدودیت هایی را به دنبال داشته که فقط می توان منطقه شمال و شمال شرق شهر سبزوار را به عنوان بهترین گزینه توسعه شهر در نظر گرفت.

    کلیدواژگان: توسعه شهری، شاخص های محیطی، توسعه فیزیکی، شهر سبزوار
  • نیازعلی ابراهیمی پاک*، اصلان اگدرنژاد، فرزانه پارسایی صفحات 47-59

    تبخیر-تعرق مرجع (ETo) یکی از پارامترهای اصلی در برنامه ریزی منابع آب و مدیریت آب آبیاری در مزرعه می باشد. از طرفی، ضریب تشت کلاس A (Kp) عامل مهمی برای محاسبه تبخیر-تعرق است. روش های مختلفی در تعیین مقدار Kp با استفاده از سرعت باد، رطوبت نسبی و طول پوشش گیاهی وجود دارد. در پژوهش حاضر با استفاده از داده های هواشناسی روزانه در دوره 4 ساله از ایستگاه هواشناسی شهرکرد با استفاده از معادلات گوناگون نظیر کوینکا (Cuenca)، آلن پرویت (Allen and Pruitt)، اشنایدر (Snyder)، اورنگ (Orang) و پریرا (Pereira) مقادیر ضریب تشت تخمین زده شد. سپس این مقادیر با استفاده از روش های تعیین تبخیر-تعرق گیاه مرجع، شامل فایو-پنمن-مانتیث پنمن 24، تورک، بلانی-کریدل و هارگریوز-سامانی نیز به دست آمد. سپس تمام روش ها با نتایج حاصل از روش لایسیمتر به عنوان روش مبنا مورد مقایسه قرار گرفت. همچنین برای انتخاب بهترین مدل، بین سه پارامتر ریشه میانگین مربعات خطا، شاخص میانگین قدر مطلق خطا و خطای استاندارد تخمین رتبه بندی انجام شد. نتایج نشان داد که معادلات مبتنی بر تشت تبخیر نتایج بهتری نسبت به روش های تجربی دارند. همچنین معادله تورک به عنوان دقیق ترین و پنمن 24 به عنوان ضعیف ترین روش تعیین شدند.

    کلیدواژگان: ضریب تشت، تشت تبخیر کلاس A، تبخیر-تعرق مرجع، لایسیمتر
  • مریم شیبانی، ابوالفضل بهنیافر* صفحات 60-69

    فرسایش خاک و رسوب منتقل شده به آبراهه ها از مهم ترین مشکلات محیطی و نگرانی ها در توسعه پایدار هستند و در تدوین استراتژی های مدیریت حوضه آبخیز نقش بسزایی دارد . به منظور اجرای اثربخش برنامه های حفاظت خاک و آبخیزداری، اطلاع از نسبت تحویل رسوب نقش مهمی دارد. در این راستا انتخاب مدل مناسب برآورد نسبت تحویل رسوب، می تواند ابزار مناسبی برای محاسبه مقدار فرسایش جهت اجرای برنامه های مبارزه با فرسایش و مهار آن در حوضه آبخیز باشد. در ایستگاه تحقیقاتی سنگانه کلات از سال 1385 کرت های اندازه گیری فرسایش و رسوب خاک نصب شده و در این مدت محدوده قرق بوده و تمامی داده ها پس از هر رگبار و بارندگی به دقت ثبت شده است. در این تحقیق 10 مدل تجربی برآورد نسبت تحویل رسوب با داده های واقعی ثبت شده در ایستگاه سنگانه مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج نشان داد با توجه به مقادیر برآوردی از مدل های مختلف و نیز مقدار مشاهده شده، مدل ویلیامز با خطای نسبی 26/12 درصد، مناسب ترین روش برای تخمین SDR در منطقه سنگانه شهرستان کلات در استان خراسان رضوی با اقلیم نیمه خشک تا خشک می باشد.

    کلیدواژگان: فرسایش، رسوب، مدل های برآورد((SDR، نسبت تحویل رسوب(SDR)، سنگانه کلات، کرت
  • مجید صفری یزد*، یوسفعلی زیاری، پروانه زیویار، اردوان بهزاد صفحات 70-88

    در پژوهش حاضر، به تدوین چارچوب مفهومی معیارهای زیست پذیری در بافت تارخی پرداخته شده است. تحقیق حاضر از نظر هدف و نوع جزء تحقیقات کاربردی و از نظر ماهیت و روش در گروه تحقیقات توصیفی - تحلیلی با تکیه بر آمار و اعداد و ارقام است که یافته های کمی به صورت تحلیلی و یافته های کیفی به صورت توصیفی مورد ارزیابی و آزمون قرار گرفتند. جمع آوری داده با استفاده از پرسشنامه محقق  ساخته و مصاحبه صورت گرفت و تحلیل آن با نرم افزار آماریSPSS  انجام گرفت. جمع آوری داده ها در دو بخش مطالعات کتابخانه ای و  مطالعات میدانی، تهیه و تکمیل پرسشنامه و مصاحبه از کارشناسان شهرداری منطقه 12 بلاخص کارشناسان برنامه ریزی شهری و سازمان بهسازی و نوسازی شهری و ساکنان محلات تاریخی انجام شد. جامعه آماری این پژوهش کلیه کارشناسان، مدیران و پرسنل برنامه ریزی شهری و ساماندهی بافت فرسوده بودند، که به طور کلی 123 نفر حجم کل جامعه آماری داشت. نمونه آماری پژوهش مجموع کارشناسان و متخصصان برنامه ریزی شهری وافراد ساکن در منطقه بودند که به تعداد 93 نفر نمونه با استفاده از فرمول کوکران و برجسی انتخاب شدند.نتایج پژوهش نشان داد با توجه به جایگاه بخش مرکزی و به طور خاص منطقه در قلب کلان شهر تهران  که به برخی  از مهمترین ویژگی های آن به اجمال اشاره گردید و ضرورت بهبود شرایط زیست وشاخص های زیست پذیری ،این منطقه نیازمند اصلاح شرایط موجود مناسب و سازگار با کارکرد های نوین شهری و در مقیاس مرکز یک کلان شهر از یک سو و ارتقاء زیست پذیری منطقه از سوی دیگر می باشد. همچنین انجام مطالعات جامع وگسترده در زمینه علل و زمینه های بوجود آورنده شرایط موجود زیست پذیری منطقه و نیازهای آتی آن با در نظر داشتن اهمیت وشرایط ویژه منطقه 12 در جهت ارتقا وبهبود شرایط زیست پذیری منطقه لازم ومفید است که می تواند از بسیاری آسیب های جدی کالبدی ،اقتصادی،اجتماعی وفرهنگی در سال های بعد جلوگیری کند.

    کلیدواژگان: زیست پذیری، بافت تاریخی، شاخص کالبدی و زیست محیطی، خدمات و زیرساخت های شهری
  • فاطمه دانشور عنبران، کتایون علیزاده*، حمید جعفری صفحات 89-101

    امروزه فضاهای عمومی شهرها، غالبا فاقد استانداردهای مناسب و ایمن برای کودکان هستنداین در حالی است که اقداماتی نظیر ایجاد کنوانسیون جهانی حقوق کودکان، پروژه شهرهای دوستدار کودک و... در حال اجرا می باشد. این پژوهش با هدف بررسی شاخصهای اجتماعی فرهنگی موثر در حضور پذیری  کودکان  در فضاهای عمومی رو باز شهر شاندیز انجام شده است جامعه آماری مورد بررسی در این پژوهش، کودکان 14-0 ساله شهر شاندیز بر اساس سرشماری نفوس و مسکن سال 1395 و والدین آنها می باشند برای تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده شده است، تعداد 350 کودک - والد مورد پرسشگری قرار گرفتند. این پژوهش از نوع کاربردی بوده  و روش انجام آن نیز توصیفی - تحلیلی است و از روش های آماری ناپارامتریک جهت سنجش و تحلیل پرسشنامه ها به کمک نرم افزار  SPSS بهره گرفته شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که مقدار ضریب همبستگی برای سه عامل مشارکت ،امنیت و نظم اجتماعی به ترتیب برابر با 201/0 ، 247/0 و116/0 مثبت می باشد بنابراین کیفیت شاخصهای اجتماعی فرهنگی فوق با حضورپذیری کودکان در فضاهای عمومی رابطه مستقیمی دارند اما در فضاهای عمومی شهر شاندیز این شاخص ها از وضعیت مطلوبی برخوردار نیستند .

    کلیدواژگان: کودک، فضاهای عمومی، شهر دوستدار کودک، مشارکت، حضور پذیری، شهرشاندیز
  • مریم کریمیان بستانی*، اسماعیل حسین زهی صفحات 102-114

    امروزه کیفیت زندگی شهری به عنوان کلیدی ترین مفهوم در برنامه ریزی شهری است. براین اساس در بساری از کشورهای توسعه یافته برنامه ریزان در تلاش برای نمایش سطوح کیفیت زندگی در سطوح مختلف جغرافیایی هستند تا از این طریق بتوانند راهکارهای بهینه ای را برای بهبود کیفیت زندگی بیابند. در این راستا گردشگری به عنوان فعالیتی به شمار می آید که منجر به تغییرات بسیاری در کیفیت زندگی جوامع می شود. از همین رو هدف پژوهش حاضر بررسی اثرات توسعه گردشگری بر ابعاد کیفیت زندگی در شهر چابهار است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه اجرا توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش را همه شهروندان شهر چابهار تشکیل ی دهند که براساس سرشماری عمومی مسکن سال 1395 تعداد 106739 نفر بوده است که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 384 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شده است. جمع آوری داده های پژوهش با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته جمع آوری شده است. روایی پرسشنامه با استفاده از نظرات اساتید و کارشناسان مورد تایید واقع شده است. همچنین جهت بدست آوردن پایایی آن از آلفای کرونباخ استفاده شده است. مقدار آلفای کرونباخ بدست آمده نشان می دهد که پرسشنامه از اعتبار لازم جهت سنجش متغیرهای تحقیق برخوردار است و عدد مطلوبی است. جهت تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش از آزمون تی تک نمونه ای، تحلیل رگرسیون چند متغیره و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شده است. نتایج آزمون تی تک نمونه ای  نشان داد که وضعیت شاخص اقتصادی (155/3)، کالبدی-فیزیکی (102/3)، سلامت و بهزیستی فردی (173/3)، آموزش و فرهنگ (212/3) و تفریح و سرگرمی (276/3) بالاتر از میانگین مطلوب (3) ارزیابی شدند و تنها شاخص زیست محیطی (903/2) پایین تر از وضعیت مطلوب ارزیابی شده است. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که توسعه گردشگری بیشترین اثر را بر شاخص زیست محیطی کیفیت زندگی  با مقدار بتای 399/0 داشته است؛ و کم ترین اثر را بر شاخص آموزش و فرهنگ با مقدار بتای 088/0  داشته است. همچنین میزان تاثیر بر شاخص اقتصادی (282/0)، کالبدی- فیزیکی (143/0)، سلامت و بهداشتی فردی (103/0) و تفریح و اوقات فراغت (188/0) بوده است.

    کلیدواژگان: توسعه، گردشگری، گردشگری شهری، کیفیت زندگی، شهرچابهار
  • مهناز جهانشاهی جز، مهناز پروازی* صفحات 115-131
    زعفران به عنوان گرانبهاترین محصول کشاورزی و دارویی جهان از جمله گیاهانی است که با توجه به مقاومت خود در برابر خشکی نقش قابل توجهی در وضعیت  اقتصادی و اجتماعی مردم کشور پیدا کرده است. هدف اصلی این پژوهش، مطالعه تطبیقی امکان زراعت گیاه زعفران بر اساس عوامل اقلیمی و اقتصادی زنجان می باشد. برای این منظور، ابتدا با استفاده از فاکتورهای اقلیمی و محیطی تاثیرگذار بر روی کشت زعفران داده هایی چون فاصله از جاده، توانایی اراضی، فاصله از گسل های منطقه، ارتفاع، شیب و همچنین بررسی وضعیت اقلیم منطقه از جمله جهت باد، دما، بارش و غیره،  طی سال های  آماری (1398-1393) ایستگاه های سینوپتیک استان زنجان (زنجان، خدابنده، ماه نشان و خرمدره) در محیط GIS، استخراج و در نهایت از طریق روش AHP، نقشه مناطق مناسب کشت زعفران استخراج گردید. نتایج حاصل از تلفیق لایه ها، نشان می دهد که مناطق مستعد از شمال تا شمال شرقی به مرکز و سپس شرق و جنوب شرقی قرار دارند، در نتیجه با فراهم کردن بستر مناسب جهت کشت زعفران می توان توسعه اقتصادی و ارزش افزوده را برای این منطقه رقم زد وبه نظر می رسد قرار گرفتن زعفران در الگوی کشت این مناطق بتواند به بهبود وضعیت اقتصادی کشاورزان کمک کرده و با کاربری کشت زعفران بتوان توسعه اقتصادی و ارزش افزوده را برای این منطقه رقم زد.
    کلیدواژگان: امکان سنجی، استان زنجان، زعفران، اقلیم، روش سلسله مراتبی(AHP) و (GIS)
  • سعید امان پور، فرشته شنبه پور * صفحات 132-150

    پایداری پروژه ها نگرانی عمده توسعه دهندگان در کشورهای در حال توسعه است و فعالیت های توسعه نیز پتانسیل بالایی برای ایجاد آسیب به محیط زیست را دارند. از طرفی رشد سریع شهرنشینی، تقاضای بیشتر برای وسایل نقلیه را در پی داشته است، که منجر به مصرف بیشتر سوخت می شود. جایگاه سوخت بدون شک یکی از مراکز مهم است، اما در عین حال از تسهیلات خطرناک محسوب می شود. از این رو، انتخاب مکان مناسب این امکانات نیاز به توجه ویژه در مرحله اولیه پروژه دارد و یکی از مهمترین جنبه های موفقیت برای هر پروژه تجاری است. لذا هدف اصلی این تحقیق، پتانسیل یابی جایگاه های سوخت گاز طبیعی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و مدل های تصمیم گیری در شهر اهواز می باشد. ماهیت پژوهش، نظری کاربردی و روش مطالعه آن، توصیفی- تحلیلی می باشد. در راستای نیل به هدف مذکور، نقشه معیارهای موثر در مکان یابی جایگاه های سوخت گاز طبیعی همچون: شبکه معابر، کاربری مسکونی، آموزشی و...، در نرم افزار ARC/GIS تهیه گردید. جهت تعیین وزن معیارها و الویت بندی و تعیین روابط بین متغیرها، از روش آنتروپی شانون و روش سوارا استفاده شد. در نهایت با ضرب وزن هر معیار در لایه تهیه شده برای هر معیار و ایجاد همپوشانی بین لایه ها، نقشه نهایی مکان های مناسب احداث جایگاه های سوخت رسانی در مناطق شهری اهواز تهیه گردید. نتایج حاصل از نقشه نهایی حاکی از آن است که منطقه 1 و 5 فاقد جایگاه سوخت می باشند و این مناطق بیشترین اولویت جهت احداث جایگاه های سوخت جدید را دارند. در ادامه با استفاده از روش Vikor بین مناطق شهر اهواز اولویت‌بندی صورت گرفت. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد به‌ کارگیری تحلیل های فضایی سیستم اطلاعات جغرافیایی و همچنین مدل Swara به همراه مدلVikor  نتایج تصمیم‌گیری را دقیق‌تر می‌کند و گزینه‌های دقیق‌تری جهت مکان‌یابی در اختیار قرار می‌دهد.

    کلیدواژگان: جایگاه سوخت CNG، سیستم اطلاعات مکانی (GIS)، مدل سوارا، اهواز
|
  • Pages 1-16

    Physical development of cities seriously and geomorphological indicators of natural and associated complications . These natural phenomena are always changes over time, with the problems in their cities to expand . Thus , policies and functions should be applied to control the natural elements . The research methodology is based on a descriptive - analytical firm . The main tool in the GIS software Arc GIS is and the results show that the topographic maps , slope , elevation , soil , land use , distance to fault , groundwater and ... And then overlay maps in GIS, ranging from the preparation of stable and unstable land where physical development is done in terms of variables , or ventures such as floods , earthquakes, seismicity and ... They are then evaluated based on the optimization of Sabzevar in order to develop appropriate physical and environmental preservation have been porposed

    Keywords: urban development potential, natural, natural limitations, physical development, Sabzevar, GIS
  • Pages 17-27

    Drought is a natural hazard that has a significant impact on the economic, agricultural, environmental and social aspects. Therefore, monitoring and studying this phenomenon is important and vital. Much research has been done in this regard and based on indicators extracted from satellite data. In the present study, drought monitoring was performed based on the VHI index extracted from satellite data. This index is a combination of two indicators of vegetation status (VCI) and temperature index (TCI), which is used to calculate these two indicators of MOD13 and MOD11 products of MODIS sensor, which are related to normalized differential vegetation index (NDVI) and surface temperature, respectively. Land (LST), used in the period from 2010 to 2018. Evaluation of telemetry index (VHI) was done using standardized precipitation index (SPI), so that the correlation coefficient of annual values of SPI index, 14 synoptic stations of the study area with VHI index values in the same stations in the period 2010-2017 شد .The results showed a correlation coefficient between 0.64 and 0.81 in the years under review.

    Keywords: Modis, drought, VHI, Esfehan
  • Pages 28-46

    Achieving the goals of sustainable development, especially sustainable rural development, required to empowerment of rural households in different dimensions. Therefore in this study has attempted to investigate the most important constraints and limitations of rural households in the Central and Zeberkhan Districts of Nishapur County. This was a descriptive-analytic documentary field research. The field studies were performed through completing village and household questionnaires as well as related forms to field observations. The reliability of the household questionnaire was confirmed by Cronbach’s alpha (87%). The rural households in the study region formed the statistical population of the research. A sample size of 373 household legal guardians was determined considering the number of households and using Cochran’s formula. Data analysis was performed using the Analytic Hierarchy Process (AHP) technique and Expert Choice. Statistical and spatial analyses were carried out employing SPSS and ArcGIS. The findings suggested that there were enormous or extremely enormous barriers and limitations to the social empowerment of 17.43% of the studied households. On the other hand, The results of one-way variance analysis confirms that indicators related to educational facilities by coefficient of 0.1292, partnership by coefficient of 0.1032 and social capital by coefficient of 0.0588, are considered the most influential factors in the onset or exacerbation of social empowerment constraints and limitations of studied rural households.

    Keywords: Empowerment, Social development, Rural family, Neyshabur County
  • Pages 47-59

    Reference evapotranspiration (ETo) is one of the main parameters in water resource planning and water management. Pan coefficient Class A (Kp) is an important factor for calculation of reference evapotranspiration (ETo). There are several ways to estimate Kp using different parameters such as wind speed, relative humidity and vegetation. In this study, using daily meteorological data for 4 years period from Shahrekord Meteorological Station using different equations such as Cuenca, Allen Pruitt, Snyder, Orang and Pereira, pan coefficient was estimated. Then, those values were estimated FAO-Penman-Monteith, Penman-24, Turk, Blaney-Cridle and Hargreaves-Samani equations. Results were comprised to lysimeter data collected from this region. Also for choosing the best model, between three parameters, Root mean square error, Mean absolute error and Standard Estimation Error rank test was performed. Results showed that pan evaporation methods had better accuracy compared to empirical methods. In addition, Turk equation ranked as the best and most accurate method and Penman-24 was the worst one.

    Keywords: coefficient pan, evaporation pan class A, potential evapotranspiration, lysimeter
  • Pages 60-69

    Soil erosion and sediment transport to waterways are among the most important environmental problems and concerns in sustainable development and play an important role in formulating watershed management strategies. Knowledge of sediment delivery ratio is important for effective implementation of soil conservation and watershed management programs. In this regard, choosing the appropriate model for estimating sediment delivery ratio can be an appropriate tool for calculating erosion amount to implement erosion control and containment programs in the watershed. The erosion and sediment measurement plots have been installed at Kalatan Sangat Research Station since 2006 and during this time the exclosure area has been enclosed and all data recorded accurately after each thunderstorm and rainfall. In this study, 10 experimental models of sediment delivery ratio estimation were compared with real data recorded at Sanganeh station. The results showed that Williams model with relative error of 19.72% is the most suitable method for estimating SDR in Kalanat area in Khorasan Razavi province with semi-arid to dry climate.

  • Pages 89-101

    Today, public spaces in cities are shaped by the standards and needs of adults. And these spaces often lack appropriate and safe standards for children, while measures such as the creation of the World Convention on the Rights of the Child, the project of child-friendly cities are underway. The aim of this study was to investigate the socio-cultural indicators affecting the presence of children in public spaces outside the service area of Shandiz Municipality. The statistical population of this study is children aged 0-14 years old living in Shandiz city based on the 2016 population and housing census and their parents. Using the Cochran's formula, the completed sample size of 350 children-parents were interviewed. This research is of applied type and its method is descriptive-analytical and non-parametric statistical methods have been used to measure and analyze the questionnaires using SPSS software. The results show that the value of correlation coefficient for the three factors of participation, security of social order is equal to 0.201, 0.247 and 0.116, respectively. Therefore, the quality of the above socio-cultural indicators is directly related to the presence of children in public spaces, which according to the citizens of public spaces in Shandiz, have a low and very low level of security, social order and participation in programs.

    Keywords: child, public spaces, child friendly city, participation, Attendance, Shandiz City
  • Pages 102-114

    Today, the quality of urban life is the key concept in urban planning. Thus, in many developed countries, planners are trying to show quality of life at different geographical levels so that they can find optimal solutions to improve the quality of life. In this regard, tourism is considered as an activity that leads to many changes in the quality of life of the communities. Therefore, the purpose of the present study is to investigate the effects of tourism development on quality of life aspects of Chabahar. The present study is applied in terms of purpose and descriptive-analytical. The population of the study consisted of all citizens of Chabahar city based on the general housing census of 1395, 106739 persons, using the Cochran formula, 384 persons were selected as the sample size. The research data were collected using a researcher-made questionnaire. The validity of the questionnaire was confirmed by the opinions of professors and experts. Cronbach's alpha was also used to obtain its reliability. The obtained Cronbach's alpha indicates that the questionnaire has validity for measuring the research variables and is a desirable number. One sample ttest, multivariate regression analysis and Pearson correlation coefficient were used to analyze the findings. The results of one-sample t-test showed that the status of economic index (3.155), physical-physical (3.102), personal health and well-being (3.173), education and culture (3.221) and recreation and entertainment (3.276) were rated above the optimal mean (3) and only the environmental index (2.2903) was lower than the optimal condition. Results of regression analysis showed that tourism development had the highest effect on environmental quality of life index with beta value of 0.999 and the least effect on education and culture index with beta value of 0.08. Also the effect on economic index (0.228), physicalphysical (0.143), personal health (0.103), and recreation (0.188).

    Keywords: Development, Tourism, Urban Tourism, Quality of Life, Chabahar City
  • Pages 132-150

    Sustainability of the projects is the major concern of developing in developing countries. It has been evident that development activities have a high potential to cause damage to the environment. The rapid growth of urbanization has led to more demand for vehicles, leading to more fuel consumption. Fuel location is one of the important centers, but at the same time, it is considered a hazardous facility. Choosing the right place for these facilities requires special attention at the initial stage of the project and is one of the most important aspects of success for any commercial project. Therefore, the main objective of this research is to find the location of natural gas fuels using GIS and decision making models in Ahwaz. The nature of the research applied theoretical and its method of study is descriptive-analytical. To achieve this goal, the map of effective criteria for locating the location of natural gas fuels such as road network, residential use, education, etc. was provided in ARC / GIS software. The Shannon entropy method and Suara method were used to determine the weight of criteria and prioritization and to determine the relationships between variables. Finally, by weight multiplication of each criterion in the prepared layer for each criterion and overlaying the layers, a final map of the appropriate locations for building fuel in Ahwaz city was prepared. The results of the final map indicate that the 1st and 5th regions lack fuel cell and these areas have the highest priority for the construction of new fuel stations. Then the Vikor method was prioritized between Ahwaz city areas. The results of this study show that the application of GIS spatial analysis as well as the Swara model, along with the Vikor model, makes more accurate the results of the decision and provides more precise location options.

    Keywords: Location of CNG fuel, spatial information system (GIS), Swara model, AhvaZ