فهرست مطالب

نشریه آمایش سیاسی فضا
سال سوم شماره 3 (پیاپی 11، تابستان 1400)

  • تاریخ انتشار: 1400/07/17
  • تعداد عناوین: 6
|
  • حسین ربیعی*، مریم تک روستا صفحات 148-169

    اقتصاد روستایی با توجه به تامین نمودن امنیت غذایی و کالاهای ضروری و اساسی یک کشور به عنوان بنیان اقتصادی محسوب می‌گردد. بنابراین هرگونه تزلزل در این نوع اقتصاد می تواند عواقب بسیاری بر سایر ابعاد اقتصادی داشته باشد. شیوع ویروس کرونا تاثیرات مختلفی را بر وضعیت اقتصادی جهان به ویژه اقتصاد روستایی بر جای گذاشته است. با توجه به وضعیت گسترش این بیماری در ایران، هدف از انجام تحقیق این است که پیامدهای اقتصادی شیوع ویروس کرونا بر زندگی روستاییان بررسی و تحلیل شود. تحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی و نوع روش پژوهش توصیفی– پیمایشی است. ماهیت داده ها کمی و کیفی بوده و روش گردآوری داده ها و اطلاعات به‌‎صورت کتابخانه ای، اسنادی و پیمایشی است. تجزیه و تحلیل داده ها مبتنی بر تکنیک های آینده پژوهی از جمله تحلیل تاثیرات متقابل است. یافته های تحقیق نشان داده است که در این زمینه چهار عامل اصلی همچون اشتغال ناپایدار، درآمد ناپایدار، افزایش فقر روستایی و کاهش سرمایه گذاری قابل توجه است. بر مبنای آزمونT و پیرسون می توان بیان نمود که تاثیرات اقتصادی کرونا ویروس میانگین 44/4 را به دست آورده اند که اختلاف معناداری وجود دارد. (05/0p >) بنابراین تاثیرات اقتصادی کرونا بر دهستان اشکورعلیا در حد بالایی ارزیابی شده است. می توان بیان نمود که کرونا دارای تاثیرات قابل توجهی بر اقتصاد روستای اشکورعلیا بوده است.

    کلیدواژگان: اقتصاد روستایی، ویروس کرونا، روستای اشکور علیا
  • زهرا احمدی پور*، عزیز نصیرزاده صفحات 170-185

    کرونا ویروس‌ها در دهه 1960 کشف شدند و مطالعه بر روی آن‌ها به‌طور مداوم تا اواسط دهه 1980 ادامه داشت. این ویروس به‌طور طبیعی در پستانداران و پرندگان شیوع پیدا می‌کند، با این حال تاکنون هفت نوع کرونا ویروس منتقل شده به انسان، کشف شده ‌است؛ مهم ترین نوع آن‌ها، کرونا ویروس سندرم حاد تنفسی سارس یا نشانگان تنفسی حاد، نوعی بیماری خطرناک تنفسی ویروسی با منشا ژیونوتیک بود که توسط کرونا ویروس ایجاد شد و از نوامبر 2002 تا ژوییه 2003 شیوع این بیماری در جنوب جمهوری خلق چین باعث بروز 8098 مورد بیماری احتمالی و مرگ 774 تن در 17 کشور شد و هم اکنون از دسامبر 2019، نوع دیگر و خطرناک تر آن به نام کووید19 در شهر ووهان چین با همه‌گیری در انسان شیوع پیدا و در مدت زمان کوتاهی تمام جهان را درگیر کرده است. چین منشا این ویروس و همین‌طور اولین کشوری بود که توانست شیوع آن را تا حد بسیار زیادی متوقف کند اما کشور‌های دیگر با وجود امکانات در مهار شیوع این ویروس شکست خوردند. چرا؟ پاسخ ساده است: «موضوع سیاست و رویکرد است نه قدرت ! ». مسئله دیگر، «تغییر» است؛ هنگامی که شهرها شروع به برگشت و حرکت به سمت مسیر بهبودی می‌کنند، عواقب ناشی از همه گیری منجر به هنجارهای جدید خواهد شد. در این مقاله سعی گردیده است به بررسی روند مدیریت بحران در چند کشور جهان در مقابله با این ویروس و میزان صدمات وارده بر پیکره شهروندی کشورها تا 30 آپریل 2021 پرداخته شود.

    کلیدواژگان: سیاست های شهری، کووید 19، مدیریت بحران، تجربه کشورها، تاب آوری
  • کیومرث یزدان پناه دررو*، مصیب قره بیگی صفحات 186-198

    نفت به‌عنوان مهمترین منبع استراتژیک کشورهای جنوب غرب آسیا، از وزنه ی سیاسی و اقتصادی فزاینده ای در ساختار ژیوپلیتیک کشور ایران برخوردار است. تا پیش از بی ثباتی در بهای نفت که از اواخر 2013 بدین سو رخ داده، چالش های کلان اقتصادی از سوی دولت های صاحب نفت، مدیریت می‌شد. با به هم پیوستگی مجموعه ی نظام مندی از رقابت های ژیوپلیتیکی در جنوب غرب آسیا، پیدایش نفت های جایگزین در ایالات متحده ی آمریکا و انرژی‌های تجدید پذیر و اغتشاش فزاینده در فضاهای ژیواکونومیک خاورمیانه، چالش های عمده‌ای در اقتصاد سیاسی کشورهای تولید کننده ی نفت به‌ وجود آمد. جمهوری اسلامی ایران نیز در این گذار سخت به‌عنوان یکی از هسته های مرکزی نفت خیز در جنوب غرب آسیا نیز هم راستا با بی ثباتی های بهای نفت، مجموعه ای از چالش ها را تجربه کرده است، مضاف بر این‌که تحریم‌های بین المللی نیز در تشدید وضعیت ایران نقش آفرینی مستقیمی داشته است. با توجه به اهمیت پایدار و استراتژیک نفت در ساختار سیاسی و اقتصادی کشور، پژوهش حاضر به بررسی نقش ژیوپلیتیک قدرت (ساختار-کارگزار) در اقتصاد سیاسی نفت ایران پرداخته است. رهیافت نظری این پژوهش بر پایه ی نظریه ی ساخت یابی قرار دارد. نتایج نشان می دهد که ناهمگنی ساختار-کارگزار در چارچوب افزایش مشارکتی سازمان های حاکمیتی و واسطه ایی با سبقه ی اقتصادی-سیاسی، یکی از چالش های عمده در اقتصاد سیاسی نفت ایران محسوب می‌‍شود. از این رو، مدیریت سیستمی و یکپارچه سازی ساختار-کارگزار می تواند چالش های فراروی درآمد کشور از بهای نفت را تا اندازه ی زیادی به سامان کند.

    کلیدواژگان: اقتصاد سیاسی نفت، ساخت یابی، ساختار-کارگزار، ایران
  • اصغر مولایی صفحات 199-210

    شهر ایرانی اسلامی، شهری مبتنی بر احکام، اخلاق و معنویت اسلامی است. معنویت اسلامی به‌عنوان یکی از مراحل روحی و روانی انسان‌ها است که در کمال وی از منظر تفکر شیعی جایگاه والایی دارد. معنویت در اندیشه اسلامی غالب در فضاهای مذهبی، عبادی و نیایشی قابل ادراک و دریافت است. با این توصیف هدف این مقاله، بازشناسی جایگاه معنویت در هویت شهرهای ایرانی اسلامی است. پژوهش حاضر با روش تحقیق تاریخی، تحلیلی و پژوهش میان رشته ای و با استفاده از شیوه های مطالعه اسنادی، کتابخانه ای و پژوهش‌های موردی انجام می شود. یافته های این مطالعه نشان می دهد که پرداختن به معنویت از طریق، پایبندی به اخلاق اسلامی، بزرگداشت شعایر مذهبی و مناسک مذهبی، توسعه فضاهای مذهبی در راستای ارتقای معنویت و فضاهای معنوی در شهرهای ایرانی اسلامی، می‌تواند موثر واقع گردد. معنویت در شهرهای اسلامی ایرانی، می تواند در رویدادها، فعالیت‌ها و رفتارهای جمعی و فردی و اخلاقیات حاکم بر آن‌ها نمود یابد، یا در محیط طبیعی و مصنوعی و فضای فیزیکی و بناهایی که با تواضع و مبتنی بر احکام اسلامی احداث شده اند، تجلی یابد. چنان‌که هر تازه واردی آن را در شهر احساس نموده و علاوه بر آن به رشد معنوی انسان‌ها کمک نماید. احترام به اخلاقیات و پایبندی به اصول اسلامی از جمله حقوق خداوند، حقوق نفس، حقوق سایر انسان‌ها، حقوق طبیعت می‌تواند به شکل گیری معنویتی پایدار بیانجامد.

    کلیدواژگان: معنویت، شهر ایرانی اسلامی، مدیریت و توسعه، فضای معنوی، اخلاق اسلامی
  • مهدی کریمی صفحات 211-224

    جهان رفته رفته با تهدیداتی روبه رو می شود که هر روز ماهیتی پیچیده تر به خود می گیرند. یکی از این تهدیدات، تخریب محیط زیست است که به صورت مستقیم تهدیدی جدی برای حیات و نوع انسان است. بر همین اساس اتحادیه اروپا و کشورهای عضو اهمیت این مهم را از دهه 1960 درک کرده و در تلاش برای آمایش مناسب محیط زیست بوده اند. این مقاله با بهره گیری از روش توصیفی-تحلیلی به دنبال بررسی تجربه اتحادیه اروپا در سیاستگذاری زیست محیطی است و اعتقاد بر این است که این امر می تواند در بهینه سازی سیاستگذاری زیست محیطی در ایران مفید باشد. یافته های پژوهش حاضر نشان می دهد که مهمترین استراتژی ها و برنامه های عملیاتی اتحادیه (در افق سال 2030) تا به امروز شامل استراتژی های تنوع زیست محیطی، مواد شیمیایی و جنگل، طرح عملیاتی اقتصاد دورانی و برنامه عملیاتی زیست محیطی بوده است. در کنار این ها، اتحادیه طرح هایی نیز در جهت مقابله با بحران انرژی، بحران آب و غذا که در ارتباط با مسایل زیست محیطی هستند، داشته است.

    کلیدواژگان: محیط زیست، سیاستگذاری، اتحادیه اروپا
  • رضا ملاحسینی اردکانی صفحات 225-236

    مناطق عملیاتی هشت سال دفاع مقدس در استان‌های مرزی ایران با عراق یکی از مکان‌های جذب گردشگر به شمار می‌روند. عوامل انگیزشی بازدید کنندگان از مناطق عملیاتی تاکیدی بر اهمیت موضوع این است که می بایست گروه‌های مختلف بازدیدکنندگان را از نظر انگیزش سفر، شناسایی و تدارکات لازم را در این مناطق جهت پاسخگویی به انگیزش آنها مهیا نمود. از این رو ارزیابی انگیزه های گردشگران مناطق عملیاتی به ما اجازه می دهد که نیازها و ترجیحات آنها را بدانیم و درک کنیم. این پژوهش درصدد است، عوامل رانشی و کششی بازدیدکنندگان مناطق عملیاتی استان کرمانشاه را شناسایی و گروه بندی نماید. روش پژوهش حاضر از نظر ماهیت، پیمایشی بوده و گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و میدانی بوده و در تجزیه و تحلیل داده‌ها از طریق آزمونT تک نمونه ای و آزمون فریدمن استفاده شده است. جامعه آماری در این پژوهش، گردشگرانی است که در سال 1397 به مناطق عملیاتی استان کرمانشاه سفرکرده اند، که حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، 384 نفر تعیین گردید سپس برای تعیین و دسترسی به نمونه مورد نیاز از روش نمونه گیری تصادفی استفاده شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می‌دهد که، مولفه های رانشی نسبت به مولفه‌های کششی تاثیر بیشتری در سفر به مناطق عملیاتی استان کرمانشاه دارند. بر این اساس مولفه‌های انگیزش رانشی به ترتیب مولفه‌های سیاسی- هویت ملی، پاسداشتی، کنجکاوی و خود شکوفایی با میانگین رتبه ای (3.32) (2.85) (2.37) (1.45) می‌باشد و مهمترین عوامل انگیزش کششی به ترتیب مربوط به مولفه‌های تقدس مکانی، تفرج و اوقات فراغت و الزام با میانگین رتبه ای، (2.59)، (1.72) و (1.69)می‌باشد.

    کلیدواژگان: گردشگری، راهیان نور، مناطق عملیاتی کرمانشاه، انگیزش رانشی، انگیزش
|
  • Hossein Rabiee *, Maryam Takrosta Pages 148-169

    Rural economy is considered as an economic foundation due to providing food security and essential goods for a country. Therefore, any threat to this type of economy can have many negative consequences on other dimensions of economy. The spread of the Corona Virus has had various effects on the world economy, especially on the rural economy. This research tries to study and analyze the economic effects of the Corona Virus outbreak on the village of Upper Eshkevar. The present research is applied in terms of its goal and is descriptive-analytic in terms of method. The nature of data is quantitative and qualitative and the method of data collection is based on library and field findings. Data analysis is based on future study techniques including interaction analysis. The research findings show that, four main factors including unsustainable employment, unsustainable income, increasing rural poverty and decreasing in investment are in association with COVID-19 effects. Based on t-test and Pearson, it can be said that the economic effects of Corona Virus have averaged 4.44, which shows a significant difference (p> 0.05). It can be said that Corona Virus has had significant effects on the economy of Eshkor Alia village.

    Keywords: Rural Economy, Corona Virus, Upper Eshkevar Village
  • Zahra Ahamadipour *, Aziz Nasirzade Pages 170-185

    Coronaviruses were discovered in the 1960s, and continued to be studied until the mid-1980s. The virus is naturally prevalent in mammals and birds, yet seven human-transmitted coronaviruses have been discovered so far; the most important of these, SARS Acute Respiratory Syndrome or acute respiratory syndrome, was a dangerous viral respiratory disease of genetic origin caused by coronavirus and from November 2002 to July 2003, the outbreak in Southern China caused 8098 cases. Possible disease and death of 774 people in 17 countries, and now since December 2019, another and more dangerous type called COVID-19 has spread with the human epidemic in Wuhan, China and in a short time has spread all over the world. China was the source of the virus, as well as the first country to stop it's spread to a large extent, but other countries failed to contain the virus despite their ability to contain it. Why? The answer is simple: "It is a matter of policy and approach, not power"! Another issue is "change"; as cities begin to recede and move toward recovery, the consequences of the epidemic will lead to new norms. In this article, we have tried to study the process of crisis management in several countries of the world is facing this virus and the extent of damages to the citizens of these countries until April 30, 2021.

    Keywords: Urban Policies, COVID-19, Crisis Management, The States’ Experience, Resilience
  • Qiuomars Yazdanpanah Dero *, Mosayeb Ghara Beygi Pages 186-198

    Oil as the most important strategic commodity in Southwest Asian countries has a particular political and economic weight. Prior to the instability in oil prices which began in late 2013, the macroeconomic challenges were managed by the oil states. With the collection of systematic geopolitical rivalries in Southwest Asia, the emergence of alternative oils in the United States of America and turbulence in Geo-economic areas of the Middle East, major challenges in the political economy of oil-producing countries have been created. The Islamic Republic of Iran as one of the oil centers of Southwest Asia has experienced unstable oil prices in line with a set of challenges. Given the strategic importance of oil in Iran's political and economic basket, the present study examines the role of the structure-agency in political economy of oil in Iran. The research approach is based on the Structuration theory. The results indicate that the heterogeneity of structure-agency within the framework of the increased participation of government and interrupter factors with the economic-political background, are among the major challenges in Iran’s political economy of oil. Therefore, systematic management and integration of structure-agency can handle the challenges of Iran's income from oil prices.

    Keywords: Political Economy of Oil, Structuration, Structure-Agency, Iran
  • Asghar Molaei Pages 199-210

    The Iranian-Islamic city is a city based on Islamic rules, ethics and spirituality. Islamic spirituality is one of the spiritual stages of human beings, which has a high position in human perfection from the perspective of Shiite thought. Spirituality in Islamic thought which prevail in religious, devotional and prayer spaces can be perceived and received. With this description, the purpose of this article is to recognize the place of spirituality in the identity of Iranian-Islamic cities. The present study is descriptive-analytic and data gathering procedure is based on library findings. The findings of this study show that addressing spirituality can be effective through adherence to Islamic ethics, celebrating religious rites and rituals, developing religious spaces to promote spirituality and spiritual spaces in Iranian Islamic cities. Spirituality in Iranian-Islamic cities can be manifested in events, activities and collective and individual behaviors and morals which govern them, or in the natural and artificial environment and physical space and buildings that have been built based on Islamic rules. In a way that every newcomer feels this in the city and in addition contributes to the spiritual growth of human beings. Respect for morality and adherence to Islamic principles such as the rights of God, the rights of the soul, the rights of other human beings, the rights of nature can lead to the formation of lasting spirituality.

    Keywords: Spirituality Iranian-Islamic City, Management, Development, Spiritual Space, Islamic Ethics
  • Mahdi Karimi Pages 211-224

    The world is faced with new threats which have taken complex nature day by day. One of these treats is environmental degradation which is a direct threat to human life and human being. For this reason, the EU and the EU member states have understood the importance of this threat from 1960 onwards and have tried planning of the space, appropriately. This article using descriptive-analytic method tries to investigate the EU experience in the domain of environmental policy making and it believes that this can be useful in optimal environmental policy making in Iran. The research findings show that the EU most important strategies and action plans (in the horizon of 2030) are as follows: biodiversity, chemicals and jungle strategies and circular economy and environmental action plans. Besides, the EU has had action plans to confront with energy, water and food crises which are in relation with environmental issues and threats

    Keywords: Environment, Policy Making, The EU
  • Reza Mollahosseini Ardakani* Pages 225-236

    Provinces of Iran bordering with Iraq were battle fields during Iran-Iraq war and today are among tourist attracting places in Iran. The factors provoking tourists to see these regions are important to characterize because the needs of the tourists should be identified and supplied. This paper tries to characterize factors driving and provoking the tourists who visit battle fields in Kermanshah. The research method adopted here is field finding and the data gathering procedure is based on library and field findings (N= 384) methods. The T-test and Friedman Test are used to analyze the data. The research sample includes the tourists who visited battle fields in Kermanshah in 2018. Random sampling is used to reach the required sample. The research results show that driving factors are more effective than attracting factors in journey to visit the battle fields in Kermanshah. Political-national identity, perseverance, curiosity and self-flourishing factors are among the most important driving factors with 3.32, 2.85, 2.37 and 1.45 mean rank, respectively. And location holiness, leisure and necessity are among the most important attracting factors with 2.59, 1.72 and 1.69 mean rank, respectively.

    Keywords: Tourism, Rahian-e Nour, Kermanshah Battle Fields, Driving Factors, Attracting Factors