مجله پژوهش های معاصر در علوم و تحقیقات
پیاپی 26 (شهریور 1400)

انسان موجودی ذو ابعاد و ودیعه‌ای بی‌همتا در آفرینش است. و در کنار برخورداری از عقل و تمایل به مباحث برهانی، در عمق جان واجد خصیصه فطرت است که در صورت قرار گرفتن در مسیر صحیح و نزاهت از انحرافات فکری و عملی، حقیقت‌گرایی و حق‌جویی و تمایل به دین و خدا در او شکوفا می‌شود و از چاه طبیعت به افق اعلی می‌رسد. در این مقاله با توجه به برخی آیات قرآن، روایات و کتب دینی مفهوم فطرت، جایگاه آن در حیات اصیل انسانی، ویژگی های امور فطری و عوامل تقویت و تضعیف فطرت مانند تعالیم الهی توسط انبیا، تزکیه نفس، تقوا، خودباوری، غفلت، حب دنیا، خودبینی و هواپرستی و... بیان و توصیف شده است. تبیین راه ها و عوامل موثر و غیر موثر بر فطرت، هدف اصلی این مقاله است که نتیجه تقویت فطرت، توسعه نفس، نیل به معارف و قرب الهی و در صورت غفلت از فطرت الهی ، ناکامی در شناخت انسان و بروز زیان های جبران ناپذیر و تنزل وی در سطح پدیده های مادی و حیوانات است.

هرگاه به عکسی نگاه می‌کنیم درگیر مجموعه ای از خوانش‌های پیچیده می‌شویم، که به اندازه خود موضوع عکاسی، به انتظارات و پندارها در مورد تصویر مرتبط است. در واقع به جای مقوله‌ی نگریستن، که اشاره بر کنش منفعل شناخت دارد، باید تاکید کنیم که ما عکس را نه به عنوان یک تصویر، بلکه به عنوان یک «متن» می‌خوانیم. این خوانش (هر نوع خوانشی)، معناها و روابط پیچیده، مبهم و اغلب متناقضی میان خواننده و تصویر ایجاد می‌کند. عکس به واسطه‌ی چیزی که «گفتمان عکاسانه» زبانی رمزگانی با دستور زبان و نحو مختص خود خوانده می‌شود، معنای خود را می‌یابد. این زبان، به شیوه خود، همانند هر زبان مکتوب دیگری، پیچیده و غنی است و همان گونه که فکر می‌کردیم تاریخ و اصول قراردادی خاص خود را دارد.

یهودیان با توجه به حب جاه طلبی و دنیا طلبی، نژاد پرستی که داشته اند همیشه به دنبال رسیدن به حکومت و زورگویی بر دیگر مردمان زمان خود بوده اند و برای رسیدن به این هدف شومشان از هیچ کاری فروگذار نبوده‌اند و هر روز بیشتر از پیش بر کارشکنی ها، ظلم و حتی جنگ و خونریزی دست زده اند و سعی در استعمار و استثمار خود داشته اند و از ابتدای ظهور اسلام نیز از دشمنان اولیه و سرسخت اسلام و مسلمین بوده اند و برای نابودی و عدم رشد آخرین دین الهی دست به ظلم، پیمان شکنی، تفرقه افکنی و... زده اند و قرآن هم بیشتر از هر قومی درباره این قوم سخن گفته است و کارشکنی های آنها را ذکر و محکوم نموده است، بنابراین ضرورت ایجاب می کند که هر انسانی در مقابل این ادعاها و ظلم های آنها بایستد و اجازه ندهد که آنها به اهداف خود برسند و با معرفی این چهره های ظالم و ستمگر هویت آنها را آشکار سازد که دیگران فریب این ظاهر حق به جانب را نخورند که یکی از این راه ها انجام پژوهش های متعدد علیه آنهاست که تحقیق حاضر به بررسی ویژگی‌های سیاسی این قوم از دیدگاه قرآن برای روشن ساختن هویت اصلی آنها پرداخته است.

هر چند اخلاق در همه مشاغل ضروری است اما در حرفه پرستاری این عامل ضرورت بیشتری دارد چرا که رفتار معنوی و توام با مسئولیت پرستاران با بیماران، نقش موثری در بهبود و بازگشت سلامتی آنان دارد، لذا حرفه پرستاری بر پایه اخلاق استوار است. مقاله حاضر با استفاده از منابع کتابخانه ای به بررسی اخلاق حرفه ای در شغل پرستاری می پردازد. نتیجه این مقاله نشان می دهد که اخلاق حرفه ای مبتنی بر تعهد حرفه ای و شخصی، شامل حقوق، وظایف و مسئولیت ها می شود. ماهیت اخلاق حرفه ای در پرستاری در حال تغییر است، که منعکس کننده عصر کنونی و زمینه های اجتماعی است. هدف کلی اخلاق حرفه ای راهنمایی نحوه مشارکت پرستاران در توسعه جامعه سالم است. اخلاق حرفه ای به دلیل وضعیت حرفه، قوانین و مقررات جاری در حال تغییر است.

در این مقاله سعی نویسنده بر آن بوده، که به مقایسه دو تن از روشنفکران و شخصیت های تاریخی تاثیر گذار در سرنوشت کشور ایران ،که هر دو از روشنفکران نسل دوم ایران هستند و نقطه مشترک آنها یافتن راه علاج برای رفع عقب ماندگی کشور ایران و نوسازی آن است و هر کدام با توجه به خاستگاه فکری و تجربه های زندگی خود به علتی از عوامل عقب ماندگی ایران تاکید بیشتری کرده اند این دو بیشتر بر مفاهیمی مانند \"قانون\"، \"آزادی\"، \"اتحاد اسلام\" و محدودیت اختیارات به عنوان مشکلات و موانع نوسازی در ایران تاکید نموده و راه حل را در رفع موانع دانسته اند، تفکیک قوا، گسترش آموزش، اصلاح دربار از پیشنهاد های این نسل از روشنفکران است. این دو به دلیل اقامت در اروپا بیشتر از اندیشه نوسازی اروپا تاثیر پذیرفته اند. به لحاظ روش تحقیق این پژوهش توصیفی –تحلیلی بوده و بر اساس اسناد و مداراک کتابخانه ای تدوین یافته و هدف آن توصیف و مقایسه و ارزیابی دیدگاه های سید جمال الدین اسد آبادی و میرزا ملکم خان درباره ی ترقی غرب و انحطاط مسلمین است.

نکاح موقت هرچند دارای تشابهات بسیار با نکاح دایم است لیکن دارای شرایط و ویژگی های مخصوص به خود است یکی از این ویژگی ها لزوم ذکرمدت است.قانون گذار ایران راجع به تعیین حداکثر مدت در نکاح موقت ضابطه ای تعیین نکرده است.هدف مقاله حاضر تبیین حدود اختیار متعاقدین درتعیین حداکثر مدت نکاح موقت است و در آن سعی شده است تا به این پرسش پاسخ داده شود که طویل المدت شدن چه تاثیری بر ماهیت و وضعیت حقوقی نکاح موقت دارد.با توجه به اصول کلی حقوق ومنابع معتبر فقهی بایدگفت اصل حاکمیت اراده ایجاب می کند متعاقدین در تعیین حداکثر مدت نکاح موقت مختار باشند. قانون مدنی ایران نیز با تاسی از فقه جعفری، نکاح منقطع را به رسمیت می شناسد. در این مقاله با مراجعه و بررسی اقوال فقها به این نتیجه می رسیم که آنچه باید برای قانون مهم باشد حکم واقعی است نه حکم ظاهری. در جایی که استنباط حکم واقعی کار دشواری نیست نباید به ظاهر حکم کرد. از این رو هرگاه نکاح منقطع بدون ذکر مدت واقع شود، حکم واقعی آن به دلیل عدم قصد نکاح دایم ونیز عدم شرایط نکاح منقطع، بطلان نکاح است لذا طویل المدت بودن فی نفسه،ماهیت و وضعیت حقوقی نکاح موقت را تغییر نمی دهد.

مدیران شرکت های درمانده مالی و ورشکسته، انگیزه های بیشتری برای دستکاری سود فرصت طلبانه دارند. برخی از پژوهشگران، معتقدند که متغیرهای مالی می تواند ورشکستگی و تقلب مالی را پیش بینی کند. بر این اساس هدف این تحقیق پیش بینی تقلب با استفاده از مدل بنیش (1999)، در شرکت های ورشکسته (مشمول ماده 141)، است. با استفاده از داده های 99 شرکت طی دوره زمانی 1390 تا 1398، مشتمل بر 979 سال- شرکت بر اساس معیار ماده 141 قانون تجارت ایران، مدل بنیش مورد بررسی قرار گرفت. یافته های حاصل از آزمون فرضیه تحقیق نشان داد که در یکسال قبل از مشمول شدن ماده 141، حدود 68 درصد نمونه در گروه متقلب قرار گرفتند و در سال مشمول شدن ماده 141، حدود 5/62 درصد متقلب شناسایی شده اند. بنابراین شرکت ها در سال های قبل از ورشکستگی اقدام به تقلب می کنند.

اهمیتی که در انتخاب این موضوع صورت گرفته به این دلیل که آیا تاکنون آسیب‌شناسی انجام‌شده که مشخص شود علل و عوامل کمرنگ شدن مباحث پژوهشی و تحقیقی در حوزه چیست و چرا فقط عده کمی از طلاب جوان ما روحیه پژوهشی و پژوهش محوری را در خود رشد داده‌اند. بررسی این مشکلات و در ادامه، ارایه راحل آن‌ها وظیفه کیست و چگونه می‌توان این ضایعه بس دردناک را از حوزه‌ها ریشه‌کن کرد. دراین‌باره رهبر معظم انقلاب توصیه‌هایی کرده‌اند: «در رویارویی با مشکلات و نیازها و کمبودهای عرصه تحقیق، باید به ‌دوراز سراسیمگی، به تفکر و برنامه‌ریزی پرداخت و این کار را عمدتا وظیفه مدیریت حوزه علمیه دانستند.» عنوانی که برای این پژوهش انتخاب‌شده «جایگاه پژوهش در حوزه از نگاه مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) است. روش تحقیق به‌کاربرده در این مقاله به‌صورت تجربه و عملی است. در این تحقیق به این عناوین ازجمله پژوهش در اسلام (ارزش پژوهش، منزلت پژوهشگر و...)، ضرورت و اهمیت پژوهش در اسلام و قرآن، نقش علم و پژوهش در بیانیه گام دوم انقلاب (دانش، آشکارترین وسیله‌ی عزت و قدرت یک کشور و...)، پژوهش‌های حوزوی در نگاه رهبری (هدف‌گذاری در پژوهش، التفات به مسایل روز و...) اشاره شد. مهم‌ترین نتایج به دست آمده از این تحقیق بایستی آسیب‌شناسی‌ها و مشکلات را رفع کرد و روحیه پژوهشی در طلاب پرورش داد تا یک طلبه محقق و پژوهش محور در حوزه به وجود آورد.

در عکس ظرفیت های ناشناخته ای وجود دارد که از حیث واقعیت به مراتب به آنچه رخ داده نزدیک تر از روایت های ادبی و تاریخی است. عکاسی جنگ، تاثیرات عمیقی بر افکار عمومی دارد.عکاسی جنگ طرز تلقی مردم نسبت به جنگ و نیز نحوه ی پوشش خبری از سوی مطبوعات را به کلی متحول کرد. مردم معمولا با خواندن یک گزارش در روزنامه تصور درستی از واقعیت های شوم جنگ پیدا نمی کنند، اما معمولا با دیدن یک عکس یا تصویر جنگی خیلی موثرتر و سریع تر به این واقعیت پی می برند. مقاله حاضر سعی دارد به بررسی عکاسی جنگ داعش با استفاده از تصویر سازی برای شکل دهی به ادراک وذهنیت اشخاص ونهادها و بازیگران از موقعیت، ویژگی ها و محتوا بپردازد. در واقع این گروه توانسته اند از خود تعریف هویتی جدیدی را ارایه و براساس همین تعریف جدید، «خود» و «دیگری،» «دوست» و «دشمن» را باز تعریف کنند در راستای بررسی چرایی این مسیله، پاسخ اصلی مقاله حاضر این است که تصاویر جایگاهی برجسته در نمایش خشونت داعش داشته و انعکاس آنها تاثیرات زیادی را بر زیست اجتماعی مردمان داشته است.

مطالعه و کتابخوانی از لوازم رشد فرهنگ در جوامع انسانی است. مقام معظم رهبری با توجه به اهمیت جامعه اسلامی در سرنوشت یک کشور، بر این امر تاکید فروانی داشته اند. نویسنده در این مقاله در تلاش است به این پرسش پاسخ دهد که «از منظر ایشان رشد و ترویج امر کتابخوانی چه تاثیری بر جامعه انسانی دارد؟» گردآوری مطالب در تحقیق پیش‌رو، کتابخانه‌ای و تبیین مطالب نیز به روش توصیفی است. نویسنده ابتدا با بررسی مفهوم مطالعه و کتابخوانی و اهمیت آن در قرآن و روایات به سوال اصلی می‌پردازد. نتیجه حاصل از پژوهش حاصل بیان می‌دارد معظم له در ابتدا کتابخوانی را برای جامعه اسلامی یک فریضه می‌دانند و معتقدند رشد و افزایش انگیزه کتابخوانی در میان مردم یک جامعه، راه‌های انحراف جامعه از مسیر ‏درست خود را تنگ و گاهی مسدود می‌نماید‏. هدایت جامعه و تمدن سازی از دیگر آثار ترویج و رشد ‏دادن امر کتابخوانی برای یک جامعه است که مقام معظم رهبری بیان می‌دارند.‏