فهرست مطالب

یافته های نوین کشاورزی - سال پانزدهم شماره 1 (پیاپی 44، پاییز 1399)

نشریه یافته های نوین کشاورزی
سال پانزدهم شماره 1 (پیاپی 44، پاییز 1399)

  • تاریخ انتشار: 1400/07/29
  • تعداد عناوین: 6
|
  • نعمت الله هاشمزهی، احمد ابراهیمی* صفحات 5-19

    به منظور بررسی اثر تنش گرما بر عملکرد و اجزای عملکرد تعدادی از ژنوتیپ های برنج، آزمایشی در سال زراعی 96-1395 در شرایط تنش گرما در قالب طرح اسپیلت پلات به صورت بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار که عامل اصلی تاریخ کاشت (20/1/96، 10/2/96 و 01/3/96) و عامل فرعی (رقم شفق، شیرودی، باسمتی و هیر)، در بخش ایرندگان شهرستان خاش، استان سیستان و بلوچستان انجام شد. بر اساس نتایج تجزیه واریانس داده ها، وزن کاه، طول برگ پرچم، وزن دانه، وزن هزاردانه، عملکرد دانه، راندمان تولید، درصد دانه های تلقیح شده، درصد دانه های پوک و درصد دانه های گچی تحت تاثیر اثر متقابل رقم با تاریخ کاشت قرار گرفت. تفاوت ارتفاع بوته و طول خوشه بین ارقام نیز معنی دار بود. همچنین تعداد دانه در خوشه تحت تاثیر تاریخ کاشت و رقم قرار گرفت. بیشترین وزن کاه (3/2046 گرم در مترمربع) در تاریخ کاشت 10/2 از رقم باسمتی، بیشترین طول برگ پرچم (46/29 سانتی متر) در تاریخ کاشت 01/3 از رقم شفق، بیشترین وزن دانه (67/812 گرم در مترمربع) در تاریخ کاشت 01/3 از رقم شفق، بیشترین وزن هزار دانه (21 گرم) در تاریخ کاشت 01/3 از رقم شفق، بیشترین عملکرد دانه (7/5688 کیلوگرم در هکتار) در تاریخ کاشت 01/3 از رقم شفق، بیشترین راندمان تولید (13/100 درصد) در تاریخ کاشت 01/3 از رقم هیر، بیشترین درصد دانه های تلقیح شده (7/89 درصد) در تاریخ کاشت 01/3 از رقم هیر، بیشترین درصد  دانه های پوک (06/38 درصد) در تاریخ کاشت 10/2 از رقم باسمتی، بیشترین درصد دانه های گچی (33/73 درصد) در تاریخ کاشت 01/3 از رقم باسمتی به دست آمد. رقم شفق عملکرد خود را در مواجه با تنش گرما در حد مطلوبی حفظ نمود. با توجه به نتایج بدست آمده بیشترین عملکرد مربوط به تاریخ 01/03/96 می باشد و بهترین رقم جهت توصیه کشت در منطقه بر اساس بالاترین میزان عملکرد رقم شفق می باشد. این رقم را می توان جهت کشت در مناطق گرم و یا به کارگیری در برنامه های اصلاحی افزایش تحمل به گرما توصیه کرد.

    کلیدواژگان: عملکرد، اجزای عملکرد، تنش گرما، برنج
  • اسما بدلی، فاطمه نجات زاده* صفحات 21-36

    این پژوهش در راستای بررسی تاثیر کود بیولوژیک فسفربارور 2و سولفات منیزیم بر مقدار و اجزای اسانس گیاه مرزه در سال 1396 در شهرستان سلماس به صورت مزرعه ای انجام گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه بلوک های کامل تصادفی در 2 فاکتور و 3 تکرار انجام شد. فاکتورهای  آزمایشی شامل 2 سطح تلقیح با کود فسفر بارور 2 و عدم تلقیح) و 3 سطح محلول پاشی سولفات منیزیم(صفر، 2 و 4 گرم در لیتر) بود.  صفات مورد بررسی عبارت بودند از ارتفاع بوته، تعداد ساقه فرعی، قطر ساقه، عملکرد بوته، درصد اسانس و عملکرد اسانس. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بیشترین عملکرد در اثر تلقیح با کود فسفر بارور 2 و سولفات منیزیم 4 گرم، با میانگین 80/50 کیلوگرم در هکتار و کمترین عملکرد در تیمار عدم تلقیح با کود فسفر بارور 2 و عدم کاربرد سولفات منیزیم با میانگین 23 کیلوگرم در هکتار بدست آمد. همچنین بیشترین درصد اسانس در اثر تلقیح با کود فسفر بارور 2 و سولفات منیزیم 4 گرم با میانگین 02/1 کیلوگرم در هکتار بدست آمد و کمترین درصد اسانس هم در تیمار عدم تلقیح با کود فسفر بارور 2 و عدم کاربرد سولفات منیزیم با میانگین 46/0 کیلوگرم در هکتار بدست آمد. همبستگی بالا و معنی داری بین عملکرد اسانس با ارتفاع بوته و تعداد ساقه فرعی بدست آمد. به طور کلی نتایج این آزمایش نشان داد که برای تولید بیشتر درصد اسانس و برای داشتن عملکرد خشک بیشتر تلقیح با فسفر بارور 2 و سولفات منیزیم 4 گرم در یک لیتر آب مناسب به نظر می رسد.

    کلیدواژگان: کود بیولوژیک، فسفربارور2، سولفات منیزیم، محلول پاشی، مرزه
  • محمد شریف مقدسی*، سعید عزیزی صفحات 37-46

    هدف از تحقیق حاضر بررسی اثرات روش‏های مختلف خاک‏ورزی حفاظتی و محلول پاشی با عناصر ریز مغذی بر اجزاء عملکرد و عملکرد ذرت علوفه‏ای هیبرید 704 سینگل کراس  به عنوان کشت دوم پس از گندم بود. این آزمایش به صورت اسپیلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی و با سه تکرار در شهرستان بابلسر در سال 1392 انجام شد. آزمایشات نشان داد جوانه زنی در همه تیمارها مشابه بود. نوع شخم اثر معنی داری بر وزن خشک گیاه در تمام دوران رشد گیاه گذاشت و موجب کاهش آن در روش بدون شخم و سطح آهن کود و روی صفر گرم بر لیتر شد. اما در همین روش شخم و با سطح کود آهن 30 میلی‏گرم بر لیتر و سطح روی مایع 40 میلی‏گرم بر لیتر عملکرد به طور معنی‏داری افزایش یافته و بطور معنی‏داری  عملکردش با عملکرد گیاه در روش شخم و دیسک قابل مقایسه بود. شاخص سطح برگ از روند مشابهی پیروی کرد. قطر ساقه در روش‏های مختلف شخم بطور معنی‏داری متفاوت بود. کمترین قطر ساقه در روش بدون شخم و سطح کود مایع آهن و روی صفر، بدست آمد. اما در روش‏های بدون شخم و حداقل شخم،  با سطح کود مایع آهن 30 میلی گرم بر لیتر و کود مایع روی 80 میلی‏گرم بر لیتر، افزایش معنی‏داری در برگ و  قطر ساقه بدست آمد. نتایج به دست آمده نشان داد که مصرف کودهای میکرو به ویژه کلات روی موجب افزایش عملکرد ذرت علوفه‏ای گردید. با توجه به نتایج فوق محلول‏پاشی عناصر ریز مغذی روی و آهن در دو زمان ساقه رفتن و ظهور گل تاجی برای افزایش عملکرد  ذرت هیبرید 704 در بابلسر در روش بدون شخم و حداقل شخم زراعی توصیه می‏شود.

    کلیدواژگان: روش شخم، عملکرد ذرت علوفه‏ای، عناصر کم مصرف، ماده خشک بیوماس، اجزاء عملکرد
  • معصومه مشکین فام، مجید رحیمی زاده* صفحات 47-55

    این پژوهش به منظور بررسی اثرپیش تیمار بذر با اسید سالیسیلیک و اسید جیبرلیک بر واکنش بذر شلغم نسبت به دما و انتخاب پیش تیمار برتر در آزمایشگاه فیزیولوژی گیاهی دانشگاه آزاد اسلامی بجنورد در سال تحصیلی95-94 انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل سه عاملی در قالب طرح کاملا تصادفی با 4 تکرار انجام شد. اسید جیبرلیک در سه سطح به مقادیر 0، 250 و500 میلی گرم بر لیتر به مدت 24 ساعت، اسید سالیسیلیک در سه سطح به مقادیر 0، 250 و500 میلی گرم بر لیتر به مدت 10 ساعت در دماهای ثابت جوانه زنی در پنج سطح شامل 15، 20، 25، 30 و 35 درجه سانتی گراد در مدت زمان 12 روز جوانه زنی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که، استفاده از پرایمینگ بذری در افزایش سرعت جوانه زنی بذر و یکنواختی سبز شدن آن ها تا دمای 30 درجه سانتی گراد موثر عمل کرد و توانست مدت زمان رسیدن به 50 % جوانه زنی را کاهش دهد. بنابراین استفاده از پرایم های اسید جیبرلیک با غلظت 500 میلی گرم در لیتر و اسید سالیسیلیک با غلظت 250 میلی گرم در لیتر اثرات تنش دمایی بالا را بر شاخص های جوانه زنی کاهش داده و باعث بهبود مولفه های جوانه زنی می شود.

    کلیدواژگان: اسید جیبرلیک، اسید سالیسیلیک، پیش تیمار، جوانه زنی
  • میکاییل خلیلی، فاطمه نجات زاده* صفحات 57-68

    به منظور بررسی اثر قطع آبیاری و محلول پاشی رس کایولین بر عملکرد و اجزای عملکرد کدو تخم کاغذی آزمایشی در سال 1398 به صورت کرت های یک بار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. کرت اصلی شامل قطع آبیاری در چهار سطح  آبیاری کامل، قطع آبیاری از مرحله ساقه رفتن، قطع آبیاری از مرحله گل دهی، قطع آبیاری از مرحله پرشدن دانه  و کرت فرعی شامل محلول پاشی کایولین در سه سطح عدم مصرف، محلول پاشی کایولین 3 درصد، محلول پاشی کایولین 6 درصد در نظر گرفته شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر تیمارهای قطع آبیاری و محلول پاشی کایولین بر تعداد دانه در میوه، عملکرد میوه، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و بیولوژیک، شاخص برداشت، درصد روغن و پروتئین، عملکرد روغن و پروتئین معنی دار گردید. بیش ترین وزن هزار دانه (55/294 گرم)، عملکرد دانه (2/807 کیلوگرم در هکتار)، درصد روغن (2/46) و عملکرد روغن (3/373 کیلوگرم در هکتار) مربوط به تیمار آبیاری کامل بود. تیمار قطع آبیاری در مرحله ساقه رفتن پایین ترین میزان را از لحاظ صفات مورد مطالعه نشان داد. در بین تیمارهای محلول پاشی مواد ضد تعرق نیز بیش ترین وزن هزار دانه (07/257 گرم)، عملکرد دانه (7/733 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد میوه (84/23 تن در هکتار) در تیمار محلول پاشی کایولین 3 درصد به دست آمد. محلول پاشی کایولین 3 درصد باعث افزایش عملکرد روغن، درصد روغن، درصد پروتئین و عملکرد پروتئین نسبت به تیمار عدم مصرف کایولین گردید. اثر متقابل قطع آبیاری و مصرف کایولین بر هیچ یک از صفات کدو تخم کاغذی معنی دار نگردید.  با توجه به نتایج مقایسه میانگین ها، تیمار آبیاری کامل و قطع آبیاری در زمان پر شدن از نظر صفات عملکرد دانه ، روغن و پروتئین در یک گروه آماری قرار دارند و اختلاف معنی داری با هم ندارند و با کاربرد کایولین 3 درصد و قطع آبیاری در زمان پر شدن دانه می توان به عملکرد کمی و کیفی مطلوب در کدو تخم کاغذی دست یافت.

    کلیدواژگان: تعرق، عملکرد دانه، قطع آبیاری، کائولین، کدو تخم کاغذی
  • الهیار فلاح*، اسفندیار فرهمندفر، فواد مرادی صفحات 69-80

    تنش شوری باعث تغییر در جذب و انتقال عناصر غذایی در گیاه برنج می‎شود. برای تعیین تاثیر تنش شوری در مراحل مختلف رشد گیاه برنج بر غلظت یون‎های سدیم، پتاسیم، کلسیم و منیزیم ریشه، ساقه و برگ، آزمایش گلدانی در معاونت موسسه تحقیقات برنج کشور(آمل) انجام شد. طرح به صورت کرت‎های خرد شده فاکتوریل در قالب طرح بلوک‎های کامل تصادفی در سه تکرار با دو رقم برنج هیبرید (دیلم) و PSBRC88 در کرت‎های اصلی و سه سطح شوری صفر، 6 و 12 دسی زیمنس  بر متر در سه مرحله رشد (پنجه زنی، ساقه‎دهی و گلدهی) به صورت فاکتوریل درکرت‎های فرعی به اجرا درآمد. کشت هیدروپونیک با محلول غذایی یوشیدا در گلدان‎های 6 لیتری انجام شد. میزان غلظت یون‎های سدیم، پتاسیم، کلسیم و منیزیم ریشه، ساقه و برگ برنج پس از اعمال تیمار شوری در هرمرحله رشد به مدت 20 روز اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که  میزان غلظت یون‎های کلسیم،پتاسیم و منیزیم با افزایش سطح شوری در ریشه، ساقه و برگ برنج کاهش یافت ولی میزان یون سدیم افزایش معنی‎داری یافت. در تیمار شاهد، بیشترین غلظت یون‎ها در مرحله گلدهی بود و همواره میزان غلظت یون‎های ریشه کمتر از ساقه و برگ بود. میزان غلظت یون پتاسیم،کلسیم و منیزیم در رقم PSBRC88 بیشتر از رقم هیبرید (دیلم) بود. بنابراین، رقم PSBRC88 دارای کارایی بهتر جذب یون‎های سدیم، پتاسیم، منیزیم و کلسیم در تنش شوری  داشت و تولید زیست توده بیشتری داشت.

    کلیدواژگان: پتاسیم، سدیم، منیزیم، مراحل رشدی برنج
|
  • N. Hashemzehi, A. Ebrahimi * Pages 5-19

    In the 2016-2017 crop year, an experiment was conducted in Irandegan, Khash city, Sistan and Baluchestan province under heat stress conditions in a split plot design in randomized complete blocks with three replications to investigate the effect of heat stress on yield and yield components of a number of rice cultivars. The main factor was the use of Shafaq, Shiroodi, Basmati, and Hir cultivars, while the sub-factor was planting on April 9th, April 30th, and May 22nd. According to the results of the analysis of variance, the interaction of cultivar with planting date affected straw weight, flag leaf length, grain weight, 1000-seed weight, grain yield, production efficiency, percentage of inoculated seeds, percentage of hollow seeds, and percentage of gypsum seeds. Plant height and spike length also differed significantly across varieties. In addition, planting date and cultivar had an effect on the quantity of seeds per sike. The highest straw weight (2046.3 g/m2) was obtained on April 30th in the Basmati cultivar, the highest grain yield (5688.7 kg / ha) on May 22nd in the Shafaq cultivar, the highest percentage of inoculated seeds (89.7 percent) on May 22nd in the Hir cultivar, and the highest percentage of gypsum seeds (73.33 percent) on May 22nd in the Basmati cultivar. In the face of heat stress, the Shafaq cultivar maintained a satisfactory yield. According to the findings, the greatest yield is associated with May 22nd, and the best cultivar to suggest growing in the area based on the highest yield is Shafaq.

    Keywords: Yield, Yield components, heat stress
  • A. Badali, F. Nejatzadeh * Pages 21-36

    This research in order to study the effects of the effect of bio fertilizer and magnesium sulfate on the components of essential oil of Satureja hortensis L., was performed. The experiment was based on randomized complete block design with 6 treatments and 3 replications. The factors consisted of 2 levels of inoculation with fertilizer barvar 2 and non-inoculation) and 3 levels spraying of magnesium sulfate (0, 2 and 4 g). The traits were plant height, number of stems, stem diameter, dry weight, yield, essential oil percentage and essential oil yield. The results of analysis of variance showed that the highest yield was obtained by inoculation with fertilizer barvar 2 and 4 g magnesium sulfate, with a mean of 80/50 kg ha-1, and the lowest yield in non-fertilized treatment with fertilizer barvar 2 and the non-application of magnesium sulfate with a mean of 23 kg ha-1 was obtained. The results showed that the highest percentage of essential oil was obtained by inoculation with barvar 2 and 4 g magnesium sulfate with an average of 1.02 kg ha-1 and the lowest percentage of essential oil without Fertilizer barvar 2 and non-application of magnesium sulfate with the average was 0.64 kg ha-1. In general, the results of this experiment showed that in order to produce more essential oil and to have more dry yield, it seems appropriate to inoculate with barvar 2 and 4 g magnesium sulfate.

    Keywords: Bio-fertilizer, Barvar 2, magnesium sulfate, spray, (Satureja hortensis L.)
  • M. Sharif Moghadasi *, S. Azizi Pages 37-46

    In order to investigate the effects of compost and earth worm on and quantity and quality yield of salvia officinalis, an experimental was carried out based on factorial in completely randomized block design with three replications in experimental in the Challus University in 2014. The treatments were included 1-Erath worm with application levels (0.10 and 20 class) 2-compost with consumption levels (0 and 30g per pot) and 3-type soil tissue (sand and clay). The evaluation of characteristics was included, dry matter of plant, rate of essence, CEC, OM%, N%, pH and EC. The highest of dry matter of plant and rate of essence with interaction effects treatment application Erath worm and consumption of 30g compost was obtained. Maximum N percentage of soil (0.47), OM percentage (1.53), CEC (23.66) in interaction effects 20 class earth worm with 30g compost achieved application of earth worm induce EC increased significantly. Increase dry matter of plant and rate essence that was affected Application earth worm and compost consumption induce to dry matter of plant and rate essence increased because CEC, %OM and %N soil with treatments of application earth worn with compost were increased.

    Keywords: Salvia officinalis, earth worm, compost, quantity, quality yield
  • M. Meshing Fam, M. Rahimi Zadeh * Pages 47-55

    This study was conduct to investigate effect of Salicylic acid and Gibberellic acid to the reaction of turnip seed temperature and relative to the pretreatment premier herbal physiology lab in Azad University of bojnourd in academic year of 2015-2016 has done. The experiment for factorial in format of very random repeated for 4 times. The hormones growth promoters contain in the amount of 0, 250, 500 mg/l for 24 hours and Salicylic acid in the amount of 0, 250, 500 mg/l for 10 hours at different temperatures of 15, 20, 25, 30, 35 Ċ in 12 days' germination examined. After reviewing the results can be stated that the use of seed priming increased germination rate and uniformity of emergence in different temperature conditions to 30 ° C was effective and could reduce the time to 50% germination, In general can say to use of Gibberellic acid prime at a concentration of 500 mg/l And Salicylic acid treatment with concentration of 250 mg/l At higher temperatures reduce the effects of thermal stress on Index germination and seedling components And improve the germination.

    Keywords: Gibberellic acid, Salicylic acid, germination, priming
  • M. Khalili, F. Nejatzade * Pages 57-68

    One of the most important and valuable plants in the pharmaceutical industry is the hull-less pumpkin (Cucurbita pepo L. var. Hamedani) plant, which belongs to the cucurbitaceous family. The aim of this research was to evaluate the effect of deficit irrigation and kaolin clay on yield and yield components of (Cucurbita pepo L.). Experiment was laid out as a split plot design with randomized complete block design with three replications at the field located in Siahbaz village, Khoy district, Iran. The main factors included irrigation at four levels (complete irrigation, deficit irrigation from the shoot stage, deficit irrigation from flowering stage, Deficit irrigation from seed filling stage) and sub-factor including three levels of kaolin (control, 3% kaolin, 6% kaolin) was considered. Analysis of variance showed that the effect of deficit irrigation and kaolin on number of seeds per fruit, fruit yield, 1000 grain weight, grain and biological yield, harvest index, oil and protein percentage, oil yield and protein yield were significant. Analysis of variance showed that irrigation treatment at different growth stages had significant effect on leaf number at 1% probability level, but application of kaolin and interaction of irrigation and kaolin on number of leaves per plant was not significant. The results showed that the highest grain weight (294.55 gr), grain yield (807.2 kg/ha), oil percentage (46.2) and oil yield (373.3 kg/ha) were related to complete irrigation treatment. Irrigation at grain filling stage had no significant effect. Deficit irrigation treatment at the stem stage showed the lowest of studied traits. The highest grain weight (257.07 gr), grain yield (733.7 kg/ha) and fruit yield (23.84 kg/ha) were observed in the 3% kaolin spraying treatment. Kaolin 3% increased oil yield, oil percentage, protein percentage and protein yield compared to control treatment. Interaction between deficit irrigation and kaolin consumption was not significant on any of the traits of pumpkin. According to the results of means of oil and protein yield, complete irrigation and cessation of irrigation at filling of grain, were in a statistical group and there was no significant difference with kaolin 3% and cessation of irrigation in filling of grain, the desired quantitative and qualitative yield can be achieved in Pumpkin.

    Keywords: Transpiration, Grain yield, Deficit irrigation, Kaolin, pumpkin seed
  • A. Fallah *, E. Farahmandfar, F. Moradi Pages 69-80

    Salinity stress causes change in absorption and transformation of nutrients in rice plants. In order to determine of salinity, affect in different growth stages of rice crops on the concentration of sodium, potassium, calcium and magnesium ions of roots, stems and leaves, was carried out pot experiment in the greenhouse of rice research institute of Iran(Amol) in 2014. The experiment as a split plot factorial in base of completely random design with three replicates, with two rice varieties, hybrid rice (Dialam) and PSBRC88 as main plots, and three levels of salinity (0, 6, 12 ds.m-1) with three growth stages (Tilling, Stem elongation, Flowering) as sub-plots factorial. Hydroponic culture was done in pots with 6 L Yoshida solution. The content of sodium, potassium, calcium and magnesium ions of roots, stems and leaves were measured that salinity treatments were done about 20 days for each stage. The results showed that the content of potassium, calcium and magnesium ions of roots, stems and leaves were decreased with increasing of salinity level at each growth stage. In check treatment, the highest of ions concentration was at flowering stage and the ions content of roots was always less than stems and leaves. The concentration amount of potassium, calcium and magnesium were higher in PSBRC88 variety than hybrid rice (Dialam). Therefore, PSBRC88 variety had higher ions uptake efficiency of sodium, potassium, calcium and magnesium in slat stress and had more biomass.

    Keywords: Magnesium, Potassium, Rice Growth stages, sodium