فهرست مطالب
نشریه تحقیقات بذر
پیاپی 32 (پاییز 1398)
- تاریخ انتشار: 1398/09/01
- تعداد عناوین: 7
-
صفحات 1-10
در این پژوهش به منظور بررسی اثر پرایمینگ بذر بر مقاومت در برابر تنش شوری گیاه دارویی ریحان، آزمایشی در آزمایشگاه تحقیقات گیاهی دانشگاه آزاد اسلامی نیشابور در سال 1397 به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در دو مرحله آزمایشگاه (کشت درون پتری دیش) و گلخانه (کشت گلدانی) انجام شد. سطوح شوری درهردومرحله شامل (کلریدسدیم: شاهد،25 میلی مولار،50 میلی مولار،75 میلی مولار) بود. نتایج بررسی ها نشان داد که شوری می تواند اثرات بسیار معنی داری در کاهش درصد مولفه های جوانه زنی و رشدی گیاه ریحان در مرحله آزمایشگاه و گلخانه داشته باشد. با این تفاوت که در گلخانه تنها در طول ریشه، میانگین تعداد برگ روی بوته و سطح برگ ثانویه اثرات معنی داری مشاهده شد. همچنین در بررسی اثر متقابل پرایمینگ بر تنش شوری نیز اثرات معنی داری در کاهش درصد مولفه های جوانه زنی و رشد گیاه ریحان در سطح (0/01≥P) در مرحله آزمایشگاه و گلخانه مشاهده شد. از مجموع نتایج حاصل چنین برداشت شد که ریحان گیاهی بسیار حساس به شوری است و با توجه به شرایط اقلیمی و رویکرد به گیاهان دارویی بهتر است پژوهش های بیشتری در این زمینه صورت گیرد.
کلیدواژگان: تنش شوری، پرایمینگ، گیاه ریحان، مولفه های جوانه زنی -
صفحات 11-22
به منظور ارزیابی اثر پرایمینگ بر شاخص های جوانه زنی، رشدی و فیزیولوژیکی بذر لاین مادری کلزا رقم نپتون (Brassica napus L.) تحت تنش خشکی، آزمایشی در سال 96 به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار روی بذرهای لاین مادری بذر کلزا رقم نپتون در دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهد اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل پنج سطح خشکی (شاهد،3/0-، 6/0-، 9/0- و 2/1- مگاپاسکال) و چهار سطح تیمار پیش تیمار (شاهد، هیدروپرایم، جیبرلیک اسید (غلظت 400 پی پی ام) و پتاسیم نیترات (غلظت 3/0 میلی گرم در لیتر)) بودند. در این آزمایش شاخص های جوانه زنی، رشدی و رنگیزه های گیاهی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد اثر متقابل پرایمینگ و خشکی بر شاخص-های جوانه زنی معنی دار بود. بیشترین میانگین های سرعت جوانه زنی در تیمار پتاسیم نیترات حاصل گردید. به طوریکه در این تیمار در خشکی سطح 6/0- مگاپاسگال، سرعت جوانه نسبت به تیمار شاهد در همین سطح خشکی 24 درصد افزایش یافت. در بین همه تیمارها، میانگین های مربوط به متوسط زمان جوانه زنی تا خشکی 9/0- مگاپاسکال در تیمار پتاسیم نیترات نسبت به تیمارهای دیگر کمتر بودند که نشان می دهد بذرها در مدت زمان کمتری جوانه زدند. اثر خشکی بر رنگیزه های گیاهی معنی دار بود. رنگیزه ها تا خشکی 9/0- مگاپاسکال تغییری نشان نداده و با افزایش بیشتر سطح خشکی، کاهش یافتند. به طورکلی استفاده از پرایمینگ تحت تنش خشکی تاثیر مثبتی بر جوانه زنی داشت. در بین همه تیمارها، تیمار پتاسیم نیترات موثرترین تیمار بر جوانه زنی بود. همچنین نتایج این آزمایش نشان داد رنگیزه ها در این گیاه می توانند تا خشکی 9/0- مگاپاسکال بدون تغییر مانده و تحت تاثیر قرار نگیرند.
کلیدواژگان: پتاسیم نیترات، جیبرلیک اسید، ریشه چه، کاروتنوئید، کلروفیل -
صفحات 23-34
جوانه زنی مرحله ای مهم و اساسی در زندگی اکثر گیاهان می باشد و تحمل به شوری در این مرحله از اهمیت ویژه ای برخوردار است. به منظور ارزیابی مصرف نانوکلات آهن و پتاسیم بر بهبود جوانه زنی و صفات رشدی اولیه گیاه سیاهدانه تحت شرایط تنش شوری، پژوهشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملا تصادفی با سه تکرار در آزمایشگاه علوم باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه اجرا شد. فاکتور اول شامل پیش تیمار بذر با نانوکلات آهن و پتاسیم هرکدام در سه سطح 1000، 2000 و 3000 میلی گرم بر لیتر در کنار پیش تیمار با آب مقطر و فاکتور دوم چهار سطح شوری با کلریدسدیم 0، 25، 50، 75 میلی مولار بود. نتایج نشان داد سطوح بالای کلریدسدیم سبب کاهش معنی دار شاخص های جوانه زنی و رشد گیاهچه گردید. همچنین، مصرف نانوکلات پتاسیم نسبت به نانوکلات آهن اثر مثبت بیشتری بر شاخص های جوانه زنی و رشد گیاهچه سیاهدانه در شرایط تنش و بدون تنش شوری داشت و با مصرف نانوکلات پتاسیم به تنهایی و یا تحت تنش شوری، شاخص های جوانه زنی و رشد گیاهچه عملکرد بهتری نشان داد. بنابراین، می توان برای کاهش اثرات سوء شوری بر جوانه زنی بذر سیاهدانه، از پیش تیمار نانوکلات پتاسیم استفاده کرد.
کلیدواژگان: استرس، پرایمینگ، تندش، کلریدسدیم، نانو ذره -
صفحات 35-44
به منظور بررسی اثرات پرایمینگ بذر بر جوانه زنی چهار ژنوتیپ سورگوم تحت شرایط تنش شوری آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در آزمایشگاه گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام در سال 1396 انجام گرفت. فاکتورهای آزمایش شامل چهار سطح تنش شوری (صفر (بدون شوری یا شاهد)، 70، 140 و 210 میلی مولار کلریدسدیم)، چهار سطح پرایمینگ با استفاده از هورمون جیبرلیک اسید (صفر (بدون پرایم)، 5/2، 5 و 5/7 میلی گرم در لیتر) و چهار ژنوتیپ سورگوم (Superdan، Pegah، KFS2 و KFS1) بودند. نتایج نشان داد که با افزایش سطح شوری طول ریشه چه، کلیوپتیل و ساقه چه، وزن تر و خشک اندام های هوایی، سرعت جوانه زنی، درصد جوانه زنی و بنیه بذر کاهش یافت. بیشترین درصد و سرعت جوانه زنی در سطوح شوری 0 و 70 میلی مولار کلریدسدیم در ژنوتیپ KFS2و در سطح شوری 140 و 210 میلی مولار کلریدسدیم در ژنوتیپ KFS1 بدست آمد. پرایمینگ اثر معنی داری بر صفات مورد مطالعه به جزء وزن تر و درصد جوانه زنی داشت. بیشترین سرعت جوانه زنی در سطوح پرایمینگ 0 و 5/2 میلی گرم در لیتر جیبرلیک اسید در ژنوتیپ KFS1 و در سطوح پرایمینگ 5 و 5/7 میلی گرم در لیتر جیبرلیک اسید در ژنوتیپ KFS2 مشاهده شد. بنابراین می توان در شرایط تنش شوری شاخص های جوانه زنی را با استفاده از پرایمینگ بهبود بخشید.
کلیدواژگان: پرایمینگ، سرعت جوانه زنی، سورگوم، شوری -
صفحات 45-55
چکیده مرحله جوانه زنی و استقرار گیاهچه از جمله مراحل حساس رشد گیاهان است که به شدت تحت تاثیر شوری محیط قرار می گیرد. پیش تیمار اسمزی به عنوان یک راهکار مناسب در شرایط تنش برای برخی گیاهان معرفی شده است. در این تحقیق اثر پیش تیمار اسمزی بر شاخص های جوانه زنی بذر گیاه دارویی انیسون تحت تنش شوری به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار در آزمایشگاه گیاهان دارویی مرکز آموزش عالی شهید باکری میاندوآب بررسی شد. فاکتور پیش تیمار شامل سه سطح شاهد، کلرید کلسیم و کلرید پتاسیم با غلظت 5/1 درصد و فاکتور شوری شامل 4سطح از غلظت های 0، 50، 100 و 150 میلی مولار کلرید سدیم بود. تنش شوری باعث کاهش شاخص های جوانی زنی و رویش اولیه گیاه و درنتیجه کاهش ارتفاع، وزن تر و خشک گیاهچه گردید. در نمونه های پیش تیمار شده تاثیر منفی تنش شوری به مقدار قابل توجهی کاسته شد. پیش تیمار کلرید کلسیم در تمامی موارد به استثنای شاخص بنیه بذر تاثیر بیشتری نسبت به کلرید پتاسیم در مقابله با پیامدهای تنش شوری داشت.
کلیدواژگان: سرعت جوانه زنی، شاخص بنیه بذر، کلرید پتاسیم، کلرید کلسیم، چتریان -
صفحات 56-67
به منظور بررسی ویژگی های جوانه زنی و رشد گیاه چه سه توده طالبی (سمسوری ورامین، تیل سبز مشهد و مگسی نیشابور) در سطوح مختلف شوری (3، 5، 7، 9 و 11 دسی زیمنس بر متر) پژوهشی در سال 1391 در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی ورامین انجام شد. در هر دو مرحله (جوانه زنی و رشد گیاه چه) از آزمایش فاکتوریل بر اساس طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار استفاده شد. سه توده طالبی ازنظر ویژگی های جوانه زنی (طول ریشه چه و ساقه چه، سرعت جوانه زنی و وزن تر اولیه) و همچنین رشد گیاه چه (ارتفاع گیاه، سطح برگ و وزن تر) تفاوت معنی داری داشتند. تاثیر تیمارهای شوری بر ویژگی های جوانه زنی و رشد گیاه چه معنی دار بود اما برهمکنش تیمار شوری و توده طالبی بر صفات آزمایشی معنی دار نبود. در مرحله جوانه زنی، سمسوری ورامین با شاخص تحمل به شوری 86 درصد نسبت به دو توده دیگر برتری معنی دار داشت. با افزایش هر واحد شوری از 3 تا 11 دسی زیمنس بر متر وزن تر گیاه چه اولیه (در مرحله جوانه زنی) 7 درصد کاهش یافت. در هر سه مرحله اندازه گیری سطح برگ در مرحله رشد اولیه، با افزایش سطوح شوری سطح برک گیاه چه به طور خطی کاهش یافت. با توجه به نتایج افزایش شوری بیش از 3 دسی زیمنس بر متر موجب کاهش سرعت جوانه زنی و وزن گیاه چه طالبی شده و بنابراین برای داشتن استقرار اولیه و فاصله زمانی مناسب سبز شدن نبایست شوری های آب آبیاری بیش از 3 دسی زیمنس بر متر باشد.
کلیدواژگان: ساقه چه، سرعت جوانه زنی، شاخص تحمل به شوری، ریشه چه -
صفحات 68-82
به منظور بررسی اثر دگرآسیبی عصاره اندام های مختلف علف های هرز پیچک و پنیرک صحرایی بر جوانه زنی و برخی صفات کمی سه رقم کنجد، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملا تصادفی در آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشگاه شاهد در سال 95 اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل ارقام کنجد در سه سطح (یلووایت، هلیل و اولتان)، علف هرز در دو سطح (پیچک صحرایی و پنیرک صحرایی)، عصاره اندام های گیاه در سه سطح (ریشه، ساقه و برگ) و غلظت عصاره ها در سه سطح (0، 5 درصد و 10درصد) در سه تکرار بود. نتایج نشان داد، تیمارهای بکار برده شده تاثیر معنی داری بر صفات درصد جوانه زنی، رنگدانه های فتوسنتزی، محتوای پرولین و پروتئین داشتند. عصاره ساقه پیچک صحرایی و ریشه پنیرک صحرایی به ترتیب در ارقام یولوایت و اولتان 100 درصد جوانه زنی را نشان می دهند. نتایج مقایسه میانگین نشان داد که عصاره ریشه پیچک صحرایی باعث افزایش محتوای کلروفیل گیاهچه رقم اولتان شد. عصاره اندام های مختلف علف های هرز مورد بررسی محتوای پرولین و پروتئین ارقام کنجد را کاهش دادند. نتایج همچنین نشان داد که مواد تولیدی از اندام های علف هرز پیچک و پنیرک صحرایی، جوانه زنه زنی و رشد ارقام کنجد را تحت تاثیر قرار دادند. در این میان علف هرز پنیرک در مقایسه با پیچک، پتانسیل بالاتری در تولید مواد دگرآسیب از خود نشان داد. با توجه به اینکه بقایای علف های هرز مورد بررسی از طریق تولید مواد شیمیایی برخوردار از خاصیت آللوپاتیک می توانند رشد کنجد را مختل کنند، بنابراین توصیه می شود مدیریت لازم در کنترل بقایای علف-های هرز پیچک و پنیرک انجام شود.
کلیدواژگان: آللوپاتی، درصد جوانه زنی، پیچک صحرایی، محتوای پرولین
-
Pages 1-10
In order to investigate the effect of seed priming on salinity stress of Basil medicinal plant, an experiment was conducted in a factorial experiment on the basis of completely randomized design in petri dish and greenhouse conditions in Islamic Azad University of Neyshabour. Salinity levels (NaCl: control, 25 mM, 50 mM, 75 mM) were included in both experiments. The results showed that salinity had significant effects on reducing germination percentage and growth of basil in laboratory and greenhouse. However, mean number of leaves per plant, secondary leaf area and root length were significant only in greenhouse. Interaction effects of priming on salinity stress also showed significant effects on germination percentage and growth of basil at the level of (P≥0.01) in both laboratory and greenhouse conditions. In general, it concluded that basil is highly susceptible to salinity stress.
Keywords: Salinity stress, priming, Basil plant, germination characteristics -
Pages 23-34
Seed germination is an important stage in the most plants and salinity tolerance is important at this stage. In order to evaluate the application of nano-iron and nano-potassium chelated on germination and growth traits of black cumin (Nigella sativa) under salinity stress, a factorial experiment was conducted based on completely randomized design with three replications in Horticultural Sciences Laboratory at Islamic Azad University - Miyaneh Branch. The first factor was seed pretreatment with nano-iron and nano-potassium chelated at three levels of 1000, 2000 and 3000 ppm and distilled water as control, and the second factor was four salinity levels in 0, 25, 50, 75 mM NaCl. The results showed that high levels of NaCl decreased significantly germination indices and seedling growth. Also, application of nano-potassium chelate had more positive effect on germination and seedling growth of Nigella sativa in stress and non-saline conditions than nano-iron chelate. By using nano-potassium chlorate alone or under salinity stress, germination indices and seedling growth showed more efficiency. In general, pretreatment of nano-potassium chelate can be used to reduce the adverse effects of salinity on seed germination.
Keywords: Germination, nanoparticle, priming, sodium chloride, stress -
Pages 35-44
In order to study the effects of priming on germination of sorghum varieties under salt stress conditions, a factorial experiment was conducted in a randomized complete blocks design with four replications at Department of Agronomy and Plant Breeding, Faculty of Agriculture, University of Ilam in 2017. Treatments consisted of four levels of salinity (control, 70, 140 and 210 mM NaCl), four priming using Gibberellic acid hormone (no prime, 2.5, 5 and 7.5 mg/L) and four sorghum varieties (Superdan, Pegah, KFS2 and KFS1). The result showed that with increasing salinity levels, length and dry weight of root, coleoptile and shoot, germination rate, germination percentage and seed vigor decreased. The highest percentage and rate of germination was observed in KSF2 variety in 0 and 70 mM NaCl and in KFS1 variety in 140 and 210 mM. Priming showed significant effect on the studied traits except for fresh weight and germination percentage. The highest germination rate was observed in 0 and 2.5 mg/L gibberellic acid in KFS1 variety and in 5 and 7.5 mg/L in KFS2 variety. In general, priming improved germination indices under salinity stress.
Keywords: Germination percentage, priming, salinity, sorghum -
Pages 45-55
In order to study the effect of osmotic pretreatment on seed germination indices of Anison medicinal plant under salinity stress, an experiment was carried out as a factorial experiment in a randomized complete blocks design with three replications in Medicinal Plants Laboratory of Shahid Bakeri Higher Education Center, Myandab, in 2017. Pre-treatment factor consisted of three levels: control, calcium chloride and potassium chloride with 1.5% concentration and salinity factor contained four levels of 0, 50, 100 and 150 mM NaCl. Results showed that salinity stress reduced germination indices and early vegetative growth and consequently decreased height, fresh and dry weight of seedlings. Mean of each traits at 150 mM salinity without pretreatment was 80-86% lower than non-stress. However, pre-treatment of seed under salinity reduced the negative effects of salinity stress on germination indices by 25-38% than non-stress. Calcium chloride pre-treatment in all traits except seed vigor index had more effect than potassium chloride in decreasing growth and germination indices. In general, pre-treatment of Anisone seeds can be used as a low cost and beneficial approach in saline stress conditions.
Keywords: Germination speed, length vigor index, potassium chloride, calcium chloride, Apiaceae -
Pages 56-67
In order to study the germination and seedling growth characteristics of three cantaloupe populations (Semsuri Varamin, Magase Neishabur and Green tile of Mashhad) at different salinity levels (3, 5, 7, 9 and 11 dS m-1 ), a factorial experiment was conducted based on a randomized complete blocks design with three replications in 2012 at Varamin Agricultural and Natural Resources Research Center. Results showed that three cantaloupe populations were significantly different in germination characteristics (radicle and plumule length, germination rate and fresh weight), as well as seedling growth (plant height, leaf area and fresh weight). The effect of salinity treatments on germination and seedling growth was significant, but the effect of salinity treatment and populations interactions was not significant. In germination stage, salinity tolerance index of Varamin (86%) had significant superiority to the other populations. In 3 to 11 dS m-1 salinity, fresh seedling weight decreased proportionally to salinity level by 7%. With increasing salinity levels, seedling leaf area decreased linearly. According to the results, increasing salinity more than 3 dS m-1 reduced germination rate and seedling weight of cantaloupe and therefore salinity of irrigation water should not be exceed 3 dS m-1 for proper establishment and acceptable emergence.
Keywords: Germination rate, plumule, radicle, salinity tolerance index -
Pages 68-82
In order to evaluate the effect of allelopathy of weed extract organs of Convolvulus arvensis and Malva sylvestris on germination and some quantitative characteristics of three varieties of sesame, a factorial experiment was conducted in a completely randomized design in Seed Technology Laboratory of Shahed University in 2016. Factors consisted of three sesame cultivars (Yeluewhit, Halil and Oltan), two weeds (Convolvulus arvensis and Malva sylvestris), plant extracts of root, stem and leaf, in three concentrations (0, 5 and 10%) repeated in three replicates. According to the results of analysis of variance, the treatments had a significant effect on germination percentage, photosynthetic pigments, proline content and protein content. The highest percentage of germination (100%) was observed in Yeluewhith and Oltan cultivars, respectively. In addition, the results of the mean comparison indicated that the extract of Convolvulus arvensis root increased chlorophyll content of seedling Oltan cultivar. Extract of different organs of weeds reduced proline and protein in sesame cultivars. The extracts of weed organs of Convolvulus arvensis and Malva sylvestris also affected germination and growth of sesame cultivars. Malva sylvestris compared to Convolvulus arvensis showed higher potential for the production of allelopathic materials. Since studied weed residues inhibited sesame growth by producing allelopathic chemicals, therefore, it is recommended that proper management of weed residues of Convolvulus arvensis and Malva sylvestris.
Keywords: allelopathic, Convolvulus arvensis, germination percent, proline content
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.