فهرست مطالب

دانش نامه علوم سیاسی
پیاپی 2 (بهار 1400)

  • تاریخ انتشار: 1400/03/18
  • تعداد عناوین: 5
|
  • محسن رستمی، حسین زینلی بادی صفحه 1

    اعلام استقلال اوکراین به‌عنوان دومین جمهوری بزرگ عضو اتحاد جماهیر شوروی سابق از 8 دسامبر 1991 معادلات ژیوپلیتیک شرق اروپا را دگرگون ساخت؛ موقعیت ژیوپلتیک اوکراین موجب شده است تا اهمیت زیادی برای قدرت‌های روسیه، آمریکا و اتحادیه اروپا داشته باشد. این پژوهش در نظر دارد اهمیت اوکراین را برای دو قدرت ایالات‌متحده آمریکا و اروپا مورد بررسی قرار دهد. به طور کلی غرب از بعد امنیتی تلاش دارد تا با قرار دادن این کشور پیرامونی روسیه در چتر حمایتی خود قرار بدهد درحالی‌که روسیه به دنبال الحاق مجدد آن است و از همین رو، غرب با توجه به منافع ژیوراهبری خود از اوکراین در برابر روسیه حمایت می‌کند. پرسش اصلی این مقاله، گردآوری‌شده با اسناد کتابخانه‌ای و به روش توصیفی-تحلیلی، این است که اهمیت استراتژیک کشور اوکراین برای غرب (اروپا و آمریکا) و سیاست‌ آن‌ها در قبال این کشور چیست؟ در این راستا پژوهش سعی دارد به‌صورت مجزا به واکاوی دقیق اهمیت اوکراین برای اروپا و آمریکا بپردازد.

    کلیدواژگان: اوکراین، آمریکا، اتحادیه اروپا، واقع گرایی تهاجمی، روسیه
  • سید محمد ساداتی نژاد، سید علی ساداتی نژاد صفحه 2

    باوجود اقدامات قدرت‌های مختلف منطقه‌ای و خارجی در جهت از بین بردن یا تضعیف گروه‌های وابسته به جبهه مقاومت، این گروه‌ها روزبه‌روز قوی‌تر شده و ظرفیت‌های بیشتری از توان تاثیرگذاری آن بر تحولات منطقه غرب آسیا به نمایش گذاشته‌شده است. در مقاله حاضر علاوه بر بررسی تحولات اخیر مربوط به عناصر تشکیل‌دهنده محور مقاومت، میزان تاثیرگذاری این گروه‌ها در تحولات جاری و آتی منطقه غرب آسیا بررسی‌شده است. حرکت در جهت شکل‌گیری نظم نوین منطقه‌ای با محوریت جبهه مقاومت، برجسته شدن آمریکاستیزی و خدشه وارد شدن به اعتبار و قدرت آمریکا در منطقه، زنده نگه‌داشتن آرمان آزادسازی فلسطین و تقویت صهیونیسم‌ستیزی، شکست افراطی‌گری و تکفیریسم در عراق و سوریه و تقویت جایگاه این کشورها در جبهه مقاومت، شکل‌گیری گروه‌های جدید مقاومت شامل گروه‌های زینبیون، فاطمیون، حشد الشعبی و دفاع الوطنی و شکل‌گیری و تقویت جبهه مقاومت در یمن از مهم‌ترین بازتاب‌های حضور جبهه مقاومت در منطقه غرب آسیا است.

    کلیدواژگان: جبهه مقاومت، ایران، غرب آسیا، روابط بین الملل
  • رضا پریزاد، سحر سجادیان صفحه 3

    سیاست و اسطوره در طول تاریخ ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر داشته‌اند؛ اساطیر سیاسی بیش از هر چیز به دنبال مدیریت آگاهی و تعیین رفتار جمعی توده‌های انسانی بوده‌اند تا بتوانند با ایجاد همگرایی، مشروعیت سازی و تقویت دولت‌ها بکار آیند. اهمیت اسطوره‌ها به حدی است که به نظر برخی حتی بعد از عصر مدرنیته اسطوره‌ها به حاشیه کشانده نشده‌اند بلکه باسیاست به حیات خود ادامه می‌دهند و همچنان کارساز هستند. به سبب اهمیت موضوع پیوند اسطوره و سیاست این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی و گردآوری‌شده با اسناد کتابخانه‌ای به دنبال پاسخ به این پرسش برآمده است که جایگاه اسطوره‌ها در اندیشه‌های سیاسی چیست؟ در همین راستا، نگارندگان سعی خواهند داشت جهت پاسخگویی به پرسش مطرح‌شده ابتدا به بررسی مفهوم اسطوره و جایگاه آن در اندیشه سیاسی بپردازند و جهت تکمیل بحث نیز به‌صورت موردی به اسطوره‌سازی در کشورهای ایران، مصر، چین، یونان، بین‌النهرین نیز اشاره خواهد شد.

    کلیدواژگان: اسطوره، اسطوره سازی، اندیشه سیاسی، سیاست، فرهمندی
  • سید سیاوش موسوی رکعتی صفحه 4

    پژوهش مطروحه‌ی کیفی با روش اسنادی، مترصد پاسخ به این پرسش است که چرا در جامعه‌ی پسامدرن، توسعه‌ی سیاسی بر سایر ابعاد توسعه، اولویت دارد؟ یافته‌های پژوهش نشان می‌دهند که در جامعه‌ی پیشامدرن، مبنا ایدیولوژی بوده است؛ زیرا ارتباطات بر اساس آن صورت می‌گرفته است؛ بنابراین نقش ایدیولوژی این بود که نوع سیاست و شیوه‌ی اقتصادی را در جامعه مشخص می‌کرد؛ اما با تکوین تقسیم‌کار، شهرنشینی رونق یافت. به عبارتی، جامعه وارد دوران مدرن شد و مبنای روابط، منافع واقع گردید. زیرا تقسیم‌کار، اولویت را به اقتصاد منتقل کرد. بدین گونه بود که زیربنا در شهرنشینی، تقسیم‌کار قرار گرفت و اقتصاد بر سایر ساختارهای جامعه استیلا یافت. بدین ترتیب، این اقتصاد بود که مسیر فرهنگ و سیاست را در جامعه تعیین می‌کرد؛ اما با همگانی شدن رسانه، جامعه وارد مرحله‌ی دیگری شد، که دوران پسامدرن نام گرفت. در این دوران، مبنا رسانه قرار گرفت. زیرا ارتباطات با کمک آن انجام می‌گرفت. بدین ترتیب ارتباطات گسترده، زمینه‌ی جهانی‌شدن را فراهم آورد؛ بنابراین به خاطر جهانی‌شدن، سیاست اولویت پیدا کرد. فلذا سیاست جهت فرهنگ و اقتصاد را مشخص نمود. به‌طوری‌که رابطه‌ی بین سیاست با اقتصاد و فرهنگ بدین گونه شد؛ اگر جامعه‌ای ازنظر سیاسی توسعه‌یافته باشد، حتما ازلحاظ اقتصادی نیز توسعه‌یافته است. اما جامعه‌ای که ازنظر اقتصادی توسعه‌یافته باشد، لزوما ازلحاظ سیاسی توسعه‌یافته نیست؛ چراکه توسعه سیاسی است که زمینه‌ی گذار از سنت به تجدد، زمینه‌ی گذار از اقتدارگرایی و تبعیت گرایی به مردم‌سالاری و انتخاب گرایی و همچنین زمینه‌ی گذار از اقتصاد پیشامدرن به اقتصاد پسامدرن و البته زمینه‌ی تکوین شان شهروندی و ارزش‌های جهان‌شمول را در جامعه فراهم می‌آورد.

    کلیدواژگان: کارل مارکس، ماکس وبر، جامعه ی پسامدرن، جهانی شدن، توسعه ی سیاسی
  • محسن رستمی، اصغر فرنیان صفحه 5

    اینترنت و شبکه‌های اجتماعی مجازی نقش مهمی را در ایجاد یا دگرگونی بسیاری از اشکال کنش جمعی، از اقناعی تا تقابلی و از اقدامات فردی تا اقدامات جمعی بر عهده‌دارند. درواقع، تحول فناوری اطلاعات و گسترش ابزارهای ارتباطات و استفاده بازیگران مختلف در سطوح ملی، فراملی، منطقه‌ای و جهانی به‌ویژه از نیمه دوم دهه 1990 از اینترنت زمینه‌ای را فراهم کرد که تعاملات و تحولات اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی با نقش‌آفرینی اینترنت بیشتر نمایان شود. بدین ترتیب گسترش دسترسی به انواع رسانه‌های مجازی و همچنین شبکه اجتماعی دو نگاه فرصت محور و تهدید محور شکل گرفت. باید گفت پیدایش فناوری‌های ارتباطاتی و اطلاعاتی، فرصت‌ها و تهدیدهایی را متوجه انقلاب اسلامی و جامعه ایران چنان برجسته کرده که در بیانات مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) نیز بارها به آن اشاره‌شده است. از همین رو، این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی و با مراجعه به بیانات و نوشته های مقام معظم رهبری گردآوری‌شده است. هدف این تحقیق پاسخ به این پرسش است که دیدگاه مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) نسبت به فضای مجازی چیست؟ یافته‌ها نشان می‌دهد که ایشان در بیانات خود از یک‌سو نسبت به استفاده از فرصت‌های فضای مجازی ازجمله در راستای معرفی انقلاب اسلامی، ترویج دین اسلام، پاسخ به دشمن و تحرک علمی، پاسخ به مطالبات معارف اسلامی و از سوی دیگر نسبت به وجود تهدیدهای فضای مجازی ازجمله ابزار نوین جنگی دشمن، انحراف و دور کردن از ارزش‌های ملی و دینی به‌ویژه جوانان اشاره دارند و از همین رو بر ضرورت مدیریت فضای نیز تاکید می‌کنند.

    کلیدواژگان: اینترنت، انقلاب اسلامی ایران، تهدید و فرصت، فضای مجازی، جنگ مجازی
|
  • Mohsen Rostamim, Hossein Zeinali Badi Page 1

    Ukraine's declaration of independence as the second largest republic of the former Soviet Union changed the geopolitical equations of Eastern Europe on December 8, 1991; Ukraine's geopolitical position has made it very important for the powers of Russia, the United States and the European Union. This study aims to examine the importance of Ukraine for the two powers, the United States and Europe. In general, the West is trying to put Russia under its umbrella in terms of security, while Russia is seeking its reunification, and therefore the West is supporting Ukraine against Russia due to its geo-leadership interests. .The main question of this article, compiled with library documents and descriptive-analytical method, is what is the strategic importance of Ukraine for the West (Europe and America) and their policy towards this country? In this regard, the study seeks to separately examine the importance of Ukraine for Europe and the United States.

    Keywords: Ukraine, USA, EU, Aggressive Realism, Russia
  • Seyed Mohammad Sadati Nejad, Seyed Ali Sadati Nejad Page 2
  • Reza Parizad, Sahar Sajjadian Page 3
  • Seyed Siavash Mousavi Rakati Page 4

    ciological analysis of political development Abstract This qualitative research documentary research seeks to answer the question why in postmodern society,political development takes precedence over other dimensions of development?Research findings show that in pre-modern society,the basis has been ideology.Because communication was based on it.So it was the ideology that determined the type of politics and economic practice in society.But with the division of labor,urbanization flourished.In other words,society entered the modern era and the basis of relations the division of labor shifted the priority to the economy.Thus the infrastructure in urbanization was divided,and the economy was dominated by other structures of society.Thus it was economics that determined the course of culture and politics in society.But with the spread of the media,society entered another phase,called the postmodern era.During this period,it became the basis of the media. Because communication was done with its help.So the issue of globalization happened,in which politics took precedence.In fact,during this period,politics turned to culture economics.Therefore,a society that is politically developed must also be economically developed society is certainly not politically developed. Because it is political development that lays the groundwork for the transition from tradition to modernity,the transition from authoritarianism and subordination to democracy and electoralism,as well as the transition from premodern to postmodern economics and,of course,the development of citizenship and values.provides universality in society

    Keywords: Carl Marx, Max Weber, Post modern society, Globalization, Political development
  • Mohsen Rostami, Asghar Farnian Page 5