فهرست مطالب
ماهنامه معرفت
سال سیام شماره 10 (پیاپی 289، دی 1400)
- تاریخ انتشار: 1400/11/26
- تعداد عناوین: 9
-
-
صفحه 5
این بحث شرحی است بر کلام امیرمومنان علی (ع) در باب اوصاف شیعیان واقعی. آن حضرت میفرمایند: «والعدل منها علی اربع شعب: علی غایص الفهم وغور العلم وزهره الحکم ورساخه الحلم. فمن فهم علم غور العلم، ومن علم غور العلم صدر عن شرایع الحکم، ومن حلم لم یفرط فی امره وعاش فی الناس حمیدا»؛ و عدل از میان آنها چهار گونه است: دقت در درست فهمیدن، رسیدن به حقیقت دانایی، حکم نیکو، استوار داشتن بردباری؛ پس هرکس دقت کرد و درست فهمید، حقیقت دانایی را دریافت و هر کس حقیقت دانایی را یافت، از روی قواعد دین حکم نیکو صادر کرد و هر کس بردبار بود، در کار خود کوتاهی نکرد و در بین مردم خوشنام زندگی کرد. براساس فرمایش امیرمومنان علی (ع) ایمان را چهار عامل پشتیبانی و تقویت مینند: صبر، یقین، عدل و جهاد. دو عامل نخست صبر و یقین در رفتار فردی انسان و دو عامل عدل و جهاد، در رفتار اجتماعی وی ظهور مییابند. عدل و جهاد به این دلیل انتخاب شدهاند که انسان اجتماعی زندگی میکند و این مسئله ازاینرو برای او مطرح است که اولا، خودش باید در اجتماع چگونه باشد. ثانیا، در برابر دیگران چه وظیفهای دارد و چه کارهایی باید انجام دهد؟
کلیدواژگان: عدل، یقین، صبر و جهاد -
صفحه 9
امروزه روانشناسی دین در پرتو توجه و علاقه روانشناسان به ارتباط دین و معنویت توسعه پیدا کرده است. هوش معنوی، داشتن سطوح چندگانه آگاهی است و این سطوح بر رابطه ما با جهان مادی تاثیر میگذارد. هوش معنوی موضوعات ذهنی را با تکالیف بیرونی جهان واقعی ادغام کرده و دو عنصر کاربرد عینی و تواناییهای هوش و معنویت را به صورت درهمتنیده بیان میکند. بهعبارت دیگر، هوش معنوی عبارت است از ایجاد تحول در انگارهها و بهرهبرداری از اندیشهها و نگرشهای نو در حل مسیله، ترمیم و سازگاری دو سویه خود با محیط، مطابق نظام ارزشی مقبول در جهت تعالیبخشی خود و محیط. از سویی در تفکر اسلامی با شخصیتی معنوی و متعالی مواجهایم که از بالاترین سطح مصونیت و عصمتی برخوردار است که میتوان رابطه مولفههای هوش معنوی را با آن سنجید. این نوشتار با روش توصیفی تحلیلی با هدف بهرهگیری از مفهوم هوش معنوی و تطبیق آن با ویژگیهای پیامبر اکرم (ص) در قرآن به بررسی ابعاد هوش معنوی ایشان میپردازد. این کار با بررسی مولفههای هوش معنوی در سه سطح، هوش معنوی در ارتباط با خدا و خود و دیگران؛ 4 مولفه در ارتباط با خداوند،4 مولفه در ارتباط با خود و 11مولفه در ارتباط با مردم صورت خواهد گرفت و با الهام از رهنمودهای قرآن کریم، مولفه علم لدنی و کشف و یقین که در روانشناسی به آن اشاره نشده و دلالت بر لطف الهی در مصون بودن پیامبر اکرم (ص) از هرگونه خطا و اشتباه دارد، تبیین خواهد شد.
کلیدواژگان: قرآن کریم، پیامبر اکرم، عصمت، هوش معنوی. هوش، معنویت -
صفحه 23
در روانشناسی، انواع شناخت، ازجمله شناخت معنای زندگی و هدفمندی آن و خوشبینی، در تابآوری موثرند. رسیدن به اهداف دینی و دستیابی به سعادت ابدی، در گرو صبر در همه امور است. تابآوری و صبر دو روی یک سکهاند که با مفهومی متفاوت، اما مصداقی واحد به یکدیگر میرسند. هدف این مقاله، پاسخ به این پرسش است که شناختهای برآمده از ایمان به آخرت، چگونه در تابآوری و صبر تاثیر میگذارند؟ روش در گردآوری اطلاعات، کتابخانهای و در پردازش، توصیفی تحلیلی است. نتایج 1. منطق «استرجاع» قرآن باعث صبر و تابآوری میشود؛ 2. شناخت موضوع، زمینهساز صبر و تابآوری است؛ 3. شناخت ارزشمندتر بودن آخرت، باعث افزایش انگیزه و در نتیجه، تابآوری بالاتر میشود؛ 4. تاکید قرآن بر حق بودن شناختها، تابآوری درازمدت را تضمین میکند؛ 5. توجه دادن به نتایج مطلوب رفتارها، تابآوری و صبر را تقویت میکند؛ 6. با الغای خصوصیت، تاثیرگذاری شناختها در اهداف کوتاه و بلندمدت زندگی نتیجهگیری میشود.
کلیدواژگان: شناخت، ایمان به آخرت، تاب آوری، صبر، قرآن، روان شناسی مثبت -
صفحه 33
روانشناسی اخلاق، شاخهای از روانشناسی است که به مسایل روانی مرتبط با اخلاق میپردازد. شخصیت اخلاقی در سالهای اخیر یکی از موضوعات کلیدی در حوزه روانشناسی اخلاق بوده است. مسئله این است که آیا بحث و بررسی در مورد اخلاق تنها در سطح رفتار است یا در سطح شخصیت هم میتوان از آن سخن گفت؟ ازاینرو، به دلیل اهمیت این سازه در سطوح مختلف فردی و اجتماعی و عدم دسترسی به مفاهیم متناظر به این سازه در منابع اسلامی، ضرورت بررسی آن از نگاه روانشناسی و منابع اسلامی روشن شد. به این منظور، هدف این پژوهش بررسی مروری نظریات و مدلهای شخصیت اخلاقی در منابع روانشناختی، و بررسی مفاهیم متناظر به آن در منابع اسلامی است. روش پژوهش در بخش مرور نظریات و مدلهای این سازه در منابع روانشناختی از نوع توصیفی تحلیلی و در بخش بررسی مفاهیم متناظر آن در منابع اسلامی، توصیفی از نوع پیمایشی دلفی است. نتیجه اینکه سازه شخصیت اخلاقی در روانشناسی تبیین و با استفاده از ضریب نسبت روایی محتوا (CVI)، نظرات کارشناسان پیرامون مفاهیم متناظر، تحلیل گردید. روایی بهدستآمده از مفاهیم متقین، محسنین، صالحین، صابرین، صدیقین، عقلا، کرماء و عدول «1»، و ابرار و شرفا «83/0» بهدستآمد و مورد تایید قرار گرفت، و روایی مفهوم مکارم الاخلاق «33/0» بهدستآمد و رد شد.
کلیدواژگان: شخصیت اخلاقی، روان شناسی اخلاق، مفاهیم متناظر، منابع اسلامی -
صفحه 45
واژه امنیت، مصدر جعلی از ماده امن است. کلمه امن در لغت بهمعنای اطمینانخاطر، احساس آرامش و نبود هراس و نگرانی است. براساس این تعریف، واژههای امن و امنیت، هر دو دربردارنده ابعاد ایجابی و سلبی است؛ یعنی ازیکسو، بیانگر اطمینان و آرامش روانی، و از سوی دیگر، بیانگر نبود ترس و نگرانی هستند. امنیت روانی عبارت است از: احساس نسبی رهایی از خطر، رهاورد این احساس، حالتی خوشایند است که آرامش جسمی و روانی را بهدنبال دارد. پژوهش حاضر کوشیده تا با بهرهگیری از دانش فقه و روانشناسی، مولفههای امنیتسوز در عرصه امنیت روانی خانواده را بررسی و با طرح راهکارهای امنیتساز براساس این دو دانش، سازوکار تامین امنیت روانی را پیشروی مخاطب خود قرار دهد. مقاله با روش تحلیلی توصیفی و با بهرهگیری از دیدگاه امنیتی شهید اول که آن را تحت عنوان «مصالح خمسه» در فقه بیان کرده، موضوعات محوری در حوزه امنیت روانی را مورد واکاوی قرار داده، و از سوی دیگر، با استفاده از دانش روانشناسی نقاط مشترک و حتی متضاد این دو دانش در عرصه امنیت روانی را مورد بررسی قرار داده است. اما با توجه به ظرفیت محدود مقاله، تلاش شده تا محوریترین عوامل امنیتسوز و امنیتساز مورد توجه قرار گیرد. بنابراین پرداختن به سایر مولفههای امنیت روانی از حوصله این پژوهش خارج است.
کلیدواژگان: امنیت روانی، امنیت خانواده، فقه، امنیت، فقه سیاسی، حفظ عقل، روان شناسی -
صفحه 55
نوشتار حاضر با رویکرد علمی / قرآنی به روش نظری، هوش هیجانی را از نگاه دانیل گلمن روانشناس آمریکایی و قرآن کریم بررسی کرده و برای غنای بیشتر بحث، نخست به معادلیابی هوش در قرآن و ادبیات عرب پرداخته؛ سپس به روش تطبیقی تحلیلی، مولفههایی که گلمن برای هوش هیجانی مطرح کرده با استناد به آیات کریمه بهصورت مفصل بررسی کرده است. نتیجه بهدستآمده نشانگر آن است که نگاه قرآن در بیان مولفهها، به سعادت دنیوی، اخروی، فردی و اجتماعی توامان است؛ درحالیکه گلمن به انسان نگاهی فردگرایانه دارد و نیز رویکرد قرآنی، ناظر به تمام ابعاد شخصیتی انسان بهصورت جامع است و انسان را خلیفه خدا میداند؛ درحالیکه در نگاه مادی گلمن، انسان موجودی دنیوی و لذتمدار است، و چون قرآن قرنها قبل از آنکه علم روانشناسی شکل بگیرد با بیان مولفههای متعالی راه رستگاری را برای انسانها ترسیم کرده، که این خود یکی از موارد اعجاز علمی قرآن است.
کلیدواژگان: هوش، هیجان، هوش هیجانی، دانیل گلمن -
صفحه 67
پژوهش حاضر با هدف بررسی مفهوم «شجاعت» در منابع اسلامی، روانشناسی مثبت و بررسی تطبیقی آن انجام شده است. یافتههای پژوهش از طریق بررسی و تبیین منابع اسلامی بهصورت «کتابخانهای» جمعآوری و تجزیه و تحلیل شد. مولفههای «شجاعت» نیز به روش توصیفی تحلیلی براساس رتبهبندی کتب روایی و با استفاده از رتبه «الف» و «ب» استخراج و تبیین گردید. با تتبع در منابع دینی پنج واژه الشجاعه، النجده، صدق الباس، الجراه و قوهالقلب استخراج و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. پس از بررسی و شناسایی مولفهها، شجاعت براساس منابع اسلامی و کتب لغت چنین تعریف میشود: شجاعت یک توانایی روانی است که در فرد انگیزهای برای ایستادگی و مقاومت ایجاد کرده و فرد را به اقدام و ورود در ناملایمات و دفاع کردن واداشته و او را در برابر دشواریها و تلخیهای مبارزه، شکیبا و پایمرد میسازد. در قسمت دوم پژوهش، شجاعت در روانشناسی مثبت مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت که با بررسی دیدگاههای روانشناسان مثبتنگر و جمعبندی اقوال آنها، به این تعریف از شجاعت رسیدیم که؛ شجاعت در روانشناسی مثبت عبارت است از اعمال ارادی میل آگاهانه به خطرپذیری، که بهعنوان نیروی محرکه، شخص را برای رسیدن به هدف در موقعیتهای خطرناک و تضادهای بیرونی / درونی پشتیبانی میکند؛ هرچند ممکن است هیجان ترس در فرد وجود داشته باشد.
کلیدواژگان: فضیلت، شجاعت، جرات، منابع اسلامی، روان شناسی مثبت -
صفحه 79
زندگی و سنخهای آن یکی از موضوعاتی است که در علوم انسانی بهویژه روانشناسی مورد بررسی و تحلیل قرار میگیرد. مطالعه و بررسی دقیق دیدگاههای متنوع و مختلف در اینباره میتواند به انتخاب سنخ مطلوب زندگی و تقویت و استحکام آن کمک کند. پژوهش حاضر با هدف بررسی سنخهای زندگی از دیدگاه سلیگمن و مقایسه آن با دیدگاه اندیشمندان مسلمان انجام شده است. بدین منظور به روش توصیفی تحلیلی به منابع دست اول دیدگاههای سلیگمن و آثار مفسران و اندیشمندان مسلمان از جمله علامه جعفری، آیتالله جوادی آملی و شهید مطهری مراجعه و با همدیگر مقایسه گردید. یافتههای پژوهش نشان میدهد که سلیگمن با انتخاب مدل ارسطویی رشد از ساده به پیچیده، چهار سنخ زندگی لذتبخش، متعهدانه، بامعنا و کامل ترسیم میکند. براساس دیدگاه مفسران قرآن کریم، سه نوع زندگی «ذلتمحور»، «لذتمحور» و «سعادتمحور» استخراج گردید. مفاهیم عاجله، حیات دنیا و متاع غرور بیانگر زندگی لذتمحور است که حیات عمومی محسوب میشود. مفهوم معیشت ضنک حیاتی غیرحقیقی است که به زندگی ذلتمحور اشاره دارد. افرادی که در این دو سنخ زندگی هستند، از رسیدن به بالاترین درجات کمال بازمیمانند. حیات حقیقی منحصر در زندگی آخرت و حیات طیبه است که همان زندگی سعادتمحور است. روحانی بودن منشا سنخهای زندگی، هدفمندی سنخهای زندگی جهت دستیابی به سعادت جاودانه فرامادی، نقش انگیزه الهی در رسیدن به هدف زندگی، فراشمولی قلمرو ارزشی سنخهای زندگی براساس دیدگاه اسلامی ازجمله تفاوتهای شاخص با دیدگاه سلیگمن هستند.
کلیدواژگان: زندگی، سنخ های زندگی، سلیگمن، اندیشه اسلامی -
صفحه 93
خانواده از مهمترین ارکان اجتماعی است. نقش کلیدی در خانواده به عهده همسران است. میان برخی از زوجین آسیبهای جدی و عدم تفاهم وجود دارد. با توجه به تاثیر آسیبها در فرایند زندگی، شایسته است روابط همسران بهطور جدی مورد بررسی قرار گیرد. روشهایی در زوجدرمانی مورد توجه اندیشمندان علوم تربیتی و روانشناسان قرار گرفته که متاسفانه نتوانسته بهطور جامع و عمیق به کنترل آسیبها بپردازد. این مقاله با استفاده از منابع کتابخانهای و با روش توصیفی تحلیلی به سبک ارتباطی همسران مبتنی بر حضور الهی در زوجدرمانی اسلامی و مبانی آن میپردازد. یافتههای پژوهش حاکی از باورهایی عمیق درباره حضور خدا در سبک ارتباط اسلامی در روابط زوجهاست. توجه به حضور خداوند، سبک ارتباطی همسران را تعالی خواهد بخشید و اثرات قابلتوجهی در این رابطه دارد. یافتههای پژوهش حاضر حاکی است که مهمترین اثرات رفتاری زوجدرمانی اسلامی مبتنی بر حضور خدا، عبارتاند از: حسن خلق، احترام به همسر، عفو و گذشت، مدارا کردن، رعایت ادب و حیاء و قدردانی.
کلیدواژگان: سبک ارتباطی، زوج درمانی، زوج درمانی اسلامی، حضور خدا
-
Page 5
This paper is a commentary on the words of the Commander of the Faithful about the characteristics of the true Shiites. The Imam says: «والعدل منها علی اربع شعب: علی غائص الفهم وغور العلم وزهره الحکم ورساخه الحلم. فمن فهم علم غور العلم، ومن علم غور العلم صدر عن شرائع الحکم، ومن حلم لم یفرط فی امره وعاش فی الناس حمیدا» “And there are four kinds of justice among them: having accuracy in understanding, reaching the truth of knowledge, being good at judgment, and being resilient and patient; So whoever was careful and understood correctly received the truth of knowledge, whoever found the truth of knowledge was good at judgment according to the rules of religion, and whoever was patient did not fall short in performing his duties and was creditable among people.” Based on the words of the Commander of the Faithful, faith is supported and strengthened by four factors: patience, certainty, justice and jihad. The first two factors - patience and certainty – are manifested in mans’ individual behavior and the two factors of justice and jihad are manifested in his social behavior. Justice and jihad have been chosen because man is a social being and he must know how to live in society, what his duty is to others and what he should do.
Keywords: justice, certainty, patience, jihad -
Page 9
Today, the psychology of religion has developed in the light of the attention of psychologists to the relationship between religion and spirituality. Spiritual intelligence entails having multiple levels of consciousness, and these levels affect our relationship with the material world. Spiritual intelligence integrates mental subjects with external tasks in the real world and intertwines the two elements of objective application and the abilities of intelligence and spirituality. In other words, spiritual intelligence means the transformation of ideas and the use of new thoughts and attitudes in problem solving, repair and two-way adaptation to the environment according to the accepted value system for the betterment of oneself and the environment. In Islamic thoughts, we encounter a spiritual and transcendent personality with the highest level of infallibility and incapability of making mistakes based on which the relationships among the components of spiritual intelligence can be measured. Using the descriptive-analytical method as well as the concept of spiritual intelligence and matching it with the characteristics of the Holy Prophet in the Qur'an, this research aims to study the dimensions of the holy prophet’s spiritual intelligence. This is done by examining the components of spiritual intelligence at three levels (spiritual intelligence in relation to God, in relation to oneself and in relation to others); four components in relation to God, four components in relation to oneself and 11 components in relation to people. Inspired by the guidelines of the Holy Quran, the component of God-given knowledge, mystical unveiling and certainty, which are not mentioned in psychology and indicate divine grace in the infallibility of the Holy Prophet, will be explained.
Keywords: Holy Qur'an, Holy Prophet, infallibility, spiritual intelligence, intelligence, spirituality -
Page 23
In psychology, different types of knowledge, including knowledge of the meaning and purpose of life and optimism, are effective in resilience. Achieving religious goals and achieving eternal happiness depends on patience in all matters. Resilience and patience are two sides of the same coin. They are different concepts with the same meaning. The purpose of this article is to answer this question: how does knowledge derived from belief in the Hereafter affect resilience and patience? In this descriptive-analytical research, the library method is used for data collection. The results show that: 1. The logic of “istirja’ ” (we are from God and to him we return) in the Qur'an results in patience and resilience; 2. Knowing is the basis of patience and resilience; 3. Recognizing that the Hereafter is more valuable than this world increases motivation and resilience; 4. The Qur'an's emphasis on the truthfulness of knowledge guarantees long-term resilience; 5. Paying attention to the desired outcomes of behaviors increases resilience and patience; 6. With the abrogation of characteristics which have no effect on the religious ruling, it is concluded that knowledge affects the short-term and long-term goals of life.
Keywords: knowledge, belief in the hereafter, resilience, patience, the Qur'an, positive psychology -
Page 33
Moral psychology is a branch of psychology that deals with psychological issues related to morality. In recent years, moral personality has been one of the key topics in the field of moral psychology. The question is whether the discussion of morality is only at the level of behavior or it can be talked about at the level of personality? Therefore, due to the importance of this concept at various individual and social levels and the lack of access to corresponding concepts in Islamic sources, the need to study it from the perspective of psychology and Islamic sources became clear. The purpose of this study is to review the theories and models of moral personality in psychological sources and to study the corresponding concepts in Islamic sources. The research method used for reviewing the theories and models of this construct in psychological sources is descriptive-analytical. In reviewing its corresponding concepts in Islamic sources, the descriptive method of Delphi survey type has been used. The construct of moral personality in psychology was explained, and using the content validity ratio (CVI), the opinions of experts on the corresponding concepts were analyzed. The validity obtained for the concepts of the pious, the virtuous, the righteous, the patient, the virtuous, the wise, the generous and the just was "1", and validity obtained for the concepts of the benevolent and honorable was "0.83" (they were confirmed). The validity for the concept of moral virtues was "0.33" and was thus rejected.
Keywords: moral personality, moral psychology, corresponding concepts, Islamic sources -
Page 45
The word “amniyyat” (security) is an infinitive from the word “amn” (secure). The word “amn” literally means reassurance, a sense of calmness, and a lack of fear and anxiety. According to this definition, the terms “amniyyat” and “amn” have both positive and negative dimensions; that is, on the one hand, they indicate confidence and peace of mind, and on the other hand, they indicate the absence of fear and anxiety. Psychological security means a relative feeling of relief from danger, and the result of this feeling is a pleasant state that entails physical and mental peace. Using jurisprudence and psychology, the present study has tried to investigate the components that decrease family’s psychological security and to present the mechanism of providing psychological security by proposing security-providing strategies based on these two areas of knowledge. Using the analytical-descriptive method and the perspective of Shahid Avval described as "Masalih-e khamseh" in jurisprudence, the article explores key issues in the field of psychological security. On the other hand, using psychology, it examines the commonalities and differences of these two areas of knowledge in the field of psychological security. However, due to the limited capacity of the article, an attempt has been made to pay attention to the most central factors increasing or decreasing security. Addressing other components of psychological security is beyond the scope of this study.
Keywords: sychological security, family security, jurisprudence, security, political jurisprudence, maintaining reason, psychology -
Page 55
Using a scientific- Quranic approach, the present article examines emotional intelligence from the perspective of the American psychologist, Daniel Goleman, and the Holy Quran. To further enrich the discussion, it first deals with the equivalence of intelligence in the Quran and Arabic literature. Then, using a comparative-analytical method, it studies the components that Goleman has proposed for emotional intelligence in detail and compares them with the Quranic verses. The obtained result shows that in expressing the components, the Qur'an considers all the worldly, otherworldly, individual and social aspects of happiness, while Goleman has an individualistic view of man. Besides, the Qur'anic approach comprehensively regards all aspects of human personality and considers man as the representative of God, whereas in Goleman's materialistic view, man is a worldly and pleasure-seeking being. The Qur'an stated the transcendent components of the path of salvation for human beings centuries before the science of psychology was formed, and this is one of the scientific miracles of the Qur'an.
Keywords: intelligence, emotion, emotional intelligence, Daniel Goleman -
Page 67
The present research is a comparative study of the concept of "courage" in Islamic sources and positive psychology. Using library method, the research findings were collected and analyzed by reviewing and explaining Islamic sources. The components of "courage" were also extracted and explained using descriptive-analytical method based on "a" and "b" ranking of narrative books. By investigating the religious sources, the five words of al-jor’a, sedgh al-ba’s, al-najdah, al-shoja’a and qovat al-ghalb were extracted and analyzed. After examining and identifying the components, based on Islamic sources and dictionaries, courage is defined as a psychological ability that motivates a person to stand and resist, courage compels a person to take action in hardships and defend; courage makes man tolerant and firm in the face of the difficulties and bitterness of struggles. In the second part of the study, the concept of courage in positive psychology was examined and analyzed. By examining the views of positive psychologists and summarizing their statements, we got this definition of courage: in positive psychology, courage is the voluntary exercise of a conscious desire to take risks, which, as a driving force, supports a person in achieving goals in dangerous situations and external / internal conflicts despite the sense of fear in him/her.
Keywords: virtue, courage, bravery, Islamic sources, positive psychology -
Page 79
Life and its types is one of the topics studied and analyzed in the humanities, especially psychology. A careful study of various views on this topic can help to choose the desired type of life and strengthen it. The aim of this study was to investigate the types of life from Seligman's point of view and compare it with the views of Muslim thinkers. For this purpose, using the descriptive-analytical method, the first-hand sources of Seligman's views and the works of Muslim commentators and thinkers such as Allameh Ja’fari, Ayatollah Javadi Amoli and Murtaza Mutahhari were referred to and compared with each other. The research findings show that by choosing the Aristotelian model of simple and complex plot development, Seligman states four types of life: enjoyable, committed, meaningful and complete. According to the commentators of the Holy Quran, three types of life can be extracted: "humiliation-based", "pleasure-based" and "happiness-based". The concepts of the quick passing world, worldly life, and enjoyment of delusion express pleasure-based life that is referred to as public life. The concept of miserable life is an unrealistic life that refers to the humiliation-based life. People in these two types of life fail to reach the highest levels of perfection. Good life in the Hereafter, which is the happiness-based life, is the only true life. The spirituality of the origin of life types, the purposefulness of life types in achieving eternal post-material happiness, the role of divine motivation in achieving the goal of life, and the transcendence of the value realm of life types according to the Islamic view are among the significant differences with Seligman's view.
Keywords: life, types of life, Seligman, Islamic thought -
Page 93
Family is one of the most important pillars of society. Spouses play a key role in family. There are serious harms and misunderstandings between some couples. Given the impact of these harms on the life process, it is worthwhile to seriously examine the relationship between spouses. Unfortunately, in couple therapy, the methods considered by educational scientists and psychologists have failed to comprehensively and deeply control the harms. Using library sources and descriptive-analytical method, this article discusses the communication style of spouses and its principles based on the presence of God in Islamic couple therapy. The research findings indicate deep beliefs about the presence of God in the Islamic communication style of couples. Paying attention to the presence of God will elevate the communication style of spouses and has significant effects in this regard. The findings of the present study indicate that the most important behavioral effects of Islamic couple therapy based on the presence of God are good manners, respect for the spouse, forgiveness, resilience, politeness, modesty and gratitude.
Keywords: communication style, couple therapy, Islamic couple therapy, presence of God