نشریه پژوهش های جغرافیای اجتماعی
پیاپی 39 (پاییز 1400)

تغییر و تحولات اقتصادی و اجتماعی به همراه تغییرات اقلیمی و محیط زیستی در سال های اخیر موجی از جابه جایی ها و الگوهای حرکتی از مناطق نابسامان و کمتر توسعه یافته به مناطق توسعه یافته تر و به لحاظ آب و هوایی سالم تر را موجب شده است که پیامدهای مستقیم و غیر مستقیم این مهاجرت ها هم در مبدا و هم در مقصد اثرات متفاوتی از خود بر جای می گذرند. استان گیلان، هم به لحاظ توسعه یافتگی و هم لحاظ بسترهای زیست محیطی همواره مقصد مهاجران از دیگر شهرها بوده است. هدف این تحقیق بررسی نگرش شهروندان استان گیلان به مهاجرت افراد غیربومی و پیامدهای امنیتی و اجتماعی آن
 می باشد. روش تحقیق در این پژوهش، روش پیمایشی و روش نمونه گیری
از نوع خوشه ای چند مرحله ای است. جامعه مورد مطالعه جامعه افراد ساکن روستا در پنج شهر استان گیلان، تالش(هشت پر)، رودسر، فومن، سیاهکل، لنگرود است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر تعیین گردید. جهت سنجش متغیرهای مستقل و وابسته و عملیاتی کردن آن ها در قالب یک پرسش نامه گویه هایی برای هرکدام تعیین گردید، نتایج به دست آمده حاکی 
از آن بود از بین چهار نگرش اقتصادی، اجتماعی، جمعیت و سیاسی نگرش اقتصادی با (ضریب تعیین = 391/0) و پس از آن نگرش اجتماعی (ضریب تعیین = 273/0) بالاترین اثر را در پیامدهای امنیتی و اجتماعی بومیان استان داشته اند. نتایج این تحقیق نشان می دهد که نگرش مردم بومی استان گیلان، نسبت به مهاجرت به این استان مثبت ارزیابی نمی شود و این مساله می تواند به لحاظ از دست دادن زمین، کم رنگ شدن فرهنگ بومی استان، برخورد و 
نزاع های فیزیکی، عدم اعتماد و حس ناامنی در بین مردم شود.

امنیت به عنوان یکی از نیازهای اصلی و اساسی انسان ها از آغاز زندگی بوده است، بطوری که با زوال آن آرامش خاطر از بین می رود و تشویش و اضطراب جای آن را می گیرد. اگرچه امنیت مسئله مهمی است اما بسیاری از جامعه شناسان احساس امنیت را مهم تر و ضروری تر از امنیت می دانند. احساس امنیت کیفیتی روانی و شناختی است که از تجربیات و روابط فرد با خانواده، دوستان و اعضای جامعه حاصل می گردد. موضوع اصلی پژوهش حاضر بررسی تاثیر شیوع ویروس کرونا بر احساس امنیت شهروندان استان گیلان است. برای بررسی و سنجش احساس امنیت اجتماعی از آرای اندیشمندانی چون آنتونی گیدنز، باری بوزان، آل ویور و مولار در ادبیات و مفهوم پردازی این متغیر استفاده شده است. روش تحقیق در این پژوهش، کمی و با تکنیک پیمایش است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه افراد بالای 18 سال به بالای استان گیلان می باشد. جمعیت نمونه این پژوهش بر اساس جدول مورگان 400 نفر تعیین شد که به صورت نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای، مناطقی از شهر رشت انتخاب و از طریق پرسش نامه مورد سنجش قرار گرفتند. اعتبار تحقیق حاضر مبتنی بر اعتبار صوری می باشد و برای سنجش پایایی و همبستگی درونی گویه ها از آلفای کرونباخ استفاده شده است که در جریان مطالعه مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تحقیق نشان می دهد که پیامدهای اجتماعی و اقتصادی شیوع ویروس کرونا بر احساس امنیت اجتماعی شهروندان تاثیرگذار است.

مفهوم عدالت و چگونگی فراهم آوردن بستر آن در یک جامعه مدنی از مهم ترین موضوعات نیازمند تامل و تدبر است آنچنان که به مثابه یک اصل اساسی بنیان بقا هر دولتی تلقی می شود برقراری عدالت در جامعه اسلامی، که شامل امنیت و رفاه اساسی میشود، در کنار رشد اقتصادی جامعه اسلامی و تامین زمینه های رشد معنوی برای آحاد شهروندان، وظیفه ای کلیدی برای جامعه اسلامی می باشد.در منابع فقهی ما نیز به نقل از ایمه معصومین و آیات نورانی قرآن در خصوص عدالت، مضامین بسیاری یافت می شود در همین راستا بیانات مقام معظم رهبری در سال های متمادی حول محور عدالت و کوشش جهت تحقق هرچه تمام تر این اصل در جامعه همواره چراغ راه هدایت مسیولین و آحاد مردم می باشد که هیچ عقل سلیمی مخالف با آن حکم نمی دهد.در این پژوهش بر آنیم ضمن تبیین مولفه های توسعه عدالت و مبارزه با فساد برگرفته از فرمایشات مقام عظمی ولایت منظومه فکری معظم له را ترسیم نموده و به همین جهت با رویکرد کیفی و به روش تحلیل مضمون سخنان ایشان مورد بررسی قرار گرفته و مجموعا 321 کد اولیه و 50 کد محوری و در نهایت 8 مضمون اصلی اعم از عوامل گسترش عدالت، پیامدهای گسترش عدالت ،عوامل فساد، پیامدهای گسترش فساد، وظایف مسیولین در محور با مبارزه با فساد، وظایف مسیولین در محورعدالت طلبی ، راهکار های مبارزه با فساد و پیامدهای مبارزه با فساد؛ شناسایی و تبیین شده است.

پیاده روی یکی از طرق حمل ونقل است که در زمان عدم وجود سایر ابزارهای حمل ونقلی به خصوص وسایل نقلیه موتوری، می تواند بین یک محیط و جامعه ارتباط برقرار نماید. امروزه حوادث ترافیکی به یکی از معضلات مهم جهان در بخش حمل ونقل تبدیل شده است. لذا شناسایی عوامل موثر بر تصادفات و تعیین میزان تاثیر هرکدام از این عوامل بر شدت حوادث ترافیکی باید از اولویت های اصلی نهادهای مربوطه قرار گیرد. هدف اصلی این مطالعه، بررسی تاثیر عوامل مختلف موثر در تصادفات برون شهری عابران پیاده در معابر متصل به کلان شهر رشت طی سال های 1396 تا 1399 و تعیین مهم ترین عوامل موثر در رخداد این تصادفات می باشد. لذا با استفاده از تحلیل فراوانی به بررسی عوامل پرداخته شد و درنهایت مطابق با نتایج، راهکارهای ایمنی برای افزایش ایمنی و کاهش تصادفات در راه های برون شهری کلان شهر رشت پیشنهاد شد.

ایران هم چون بسیاری از کشورهای جهان در مرحله گذر از زندگی سنتی به مدرنیته است که حضور افراد در شبکه های اجتماعی و استفاده از آن تاثیرات عمیقی بر تعاملات خانوادگی کاربران ایرانی، خصوصا زنان گذاشته است و همچنین آسیب های جدی را برای خانواده ها به همراه داشته است. مطالعه حاضر با هدف بررسی رابطه استفاده آسیب زا از شبکه های اجتماعی با سبک های حل تعارض و انسجام خانواده در زنان متقاضی طلاق انجام شده است.روش کار مطالعه حاضر پژوهشی توصیفی- همبستگی استکه با استفاده از جدول مورگان در مورد 162 نفر از زنان مراجعه کننده به واحد کاهش طلاق اداره بهزیستی شهرستان صومعه سرا انجام شد. روش نمونه گیری در دسترس بود و ابزار گردآوری اطلاعات پرسش نامه دموگرافیک، پرسشنامه تعارض زناشویی براتی و ثنایی(1375)، استفاده آسیب زا از شبکه های اجتماعی رسول آبادی(1394)، سبک های حل تعارض رحیم(1983) و انسجام خانواده ثنایی و همکاران(1387) جمع آوری شد. داده ها با نرم افزار spss نسخه شماره 22 تحلیل شد.یافته ها همبستگی پیرسون رابطه منفی و معناداری بین استفاده آسیب زا از شبکه های اجتماعی با سبک های حل تعارض (252/0-) و انسجام خانواده(408/0-) را در سطح معنی داری 01/0 نشان داد.نتیجه گیری میشود با توجه به نتایج پژوهش استفاده آسیب زا از شبکه های اجتماعی موجب از هم گسیختگی خانواده و تعارضات زناشویی می شود. پیشنهاد می شود مراجع ذیصلاح از نتایج بدست آمده این پژوهش در راستای هدف گذاری های بعدی خود در زمینه مرتفع نمودند آسیب های اجتماعی و کاهش طلاق استفاده نمایند.