فهرست مطالب
نشریه پدافند غیر عامل و امنیت
پیاپی 34 (بهار 1400)
- تاریخ انتشار: 1400/02/30
- تعداد عناوین: 6
-
-
صفحات 5-28
پژوهش حاضر باهدف شناسایی و تبیین معیارهای الگوی مکان گزینی کاربری های ورزشی شهرستان مشهد با رویکرد پدافند غیرعامل طراحی و به مرحله اجرا درآمده است. جامعه آماری بخش کیفی شامل 33 نفر از اساتید مدیریت دانشگاه گرایش مدیریت ورزش و اساتید مدیریت شهرسازی و تعدادی از کارشناسان مسیول سازمان پدافند غیرعامل و شهرداری و جامعه آماری بخش کمی شامل کلیه مدیران و کارشناسان و مربیان و ورزشکاران استفاده کننده از مجموعه های ورزشی شهر مشهد، که با استفاده از شیوه نمونه گیری هدفمند تعداد 33 نفر خبره شامل اساتید مدیریت دانشگاه گرایش مدیریت ورزش و اساتید مدیریت شهرسازی و تعدادی از کارشناسان مسیول سازمان پدافند غیرعامل و شهرداری به صورت هدفمند انتخاب شدند.تعداد 200 نفر نیز از مدیران و کارشناسان و مربیان و ورزشکاران استفاده کننده از مجموعه های ورزشی شهر مشهد به عنوان جامعه کمی انتخاب گردیدند. در این پژوهش محقق با استفاده از تکنیک تماتیک پرسشنامه محقق ساخته شامل 78 گویه و 8 بعد تهیه نمود. در بخش کیفی مشخص شد که، معیار عوامل مربوط به اقدامات اورژانسی و درمانی، عوامل ایمنی مربوط به ورزشگاه، عوامل مربوط به دسترسی ها، عوامل مربوط به اقدامات انتظامی و امنیتی، عوامل مربوط به نظارت تصویری، عوامل مربوط به خدمات و امور شهری، عوامل مربوط به هم جواری و عوامل مربوط به اصول معماری شهری بر مکان گزینی کاربری های ورزشی شهرستان مشهد با رویکرد پدافند غیرعامل تاثیر دارد. در بخش کمی نیز با مطالعه بر روی 11 مجموعه ورزشی مشخص شدف مجموعه های مجموعه ورزشی امام رضا (ع)، مهران و میثاق در خصوص معیارهای پدافند غیر عامل در وضعیت مناسب و مجموعه های مجموعه ورزشی ثامن ، تختی، سجاد، کاظمیان، کارگران، بهشتی و مجموعه ورزشی موج های آبی و خروشان در خصوص معیارهای پدافند غیر عامل در وضعیت نامناسب هستند. متاسفانه امروزه، در ایران بسیاری از اماکن ورزشی را می توان نام برد که به همین دلیل از مسیر بهره وری خارج شده اند. فقط بر اساس یک دستور مدیر ارشد در سطح اول بدون توجه به نیاز و ساختار منطقه و همچنین دخالتهای بی مورد برخی افراد برای کسب امتیاز ساخته شده اند.
کلیدواژگان: اصول معماری شهری، اماکن ورزشی، انتظامی و امنیتی، ایمنی، کاربری ورزشی، رویکرد پدافند غیرعامل، عوامل خدمات و امور شهری، مکان گزینی -
صفحات 29-50
مناطق مرزی با توجه به فاصله نسبی که تا مناطق داخلی کشور دارد ، از محرومیت مضاعفی نسبت به مناطق داخلی تر رنج می برد. در کشورما این وضعیت از شدت و عمق بیشتر برخوردار است. به گونه ای که استان سیستان و بلوچستان از نظر شاخص محرومیت ، جزء محروم ترین استان های کشور است. در مناطق شرقی ایران تلفیق خشم طبیعت با خشونت انسانی حاصل از تروریسم، بستر مناسبی برای اقدامات اشرار و تحت الشعاع قرار دادن نظم و امنیت ایجاد کرده است، همچنین تهدیداتی چون مهاجرت های غیرقانونی، قاچاق مواد مخدر و سلاح های غیرمجاز، جنایات سازمان یافته، ورود کالاهای ممنوعه، ناامنی در نواحی مرزی و حمله به پاسگاه های مرزبانی و... در کنار توطیه های تجزیه طلبانه به ویژه پس از جنگ افغانستان، امنیت مرزهای شرقی ایران را به مخاطره انداخته است. دراین پژوهش توصیفی ابتدا از طریق مدل سوات[1] عوامل قوت ، ضعف ، تهدید و فرصت از طریق روش دلفی جمع آوری و سپس مولفه های پژوهش مشخص شد و پس از انجام محاسبات طی روشی تلفیقی با مدل AHP مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. در نتیجه این پژوهش راهبرد تدافعی با مقدار اندازه گیری شده 078/4 به عنوان راهبرد برتر و پس از آن راهبرد تهاجمی با مقدار 895/3 به عنوان راهبرد مکمل آمده است که نشان دهنده تاثیر مقایسه های زوجی گویه های مندرج در مدل سوات می باشد.
کلیدواژگان: آمایش، مناطق مرزی، مدل تلفیقی SWOT-AHP، نواحی مرزی جنوب شرق ایران -
صفحات 51-70
شبکه ها بستر جدید زندگی انسان و در اختیار دشمنان انقلاب اسلامی هست تا از آن برای نیل به اهداف خود استفاده نمایند که نمونه حوادث 1388، دی ماه 1396 و آبان 1398 قابل ذکر هست. دغدغه محقق، آن است که با نگاهی واقع بینانه و به دور از هیاهو و با تامل در منابع علمی و کتابخانه ای و نظر نخبگان، خبرگان و مسیولین کلان متولی امور شبکه های اجتماعی و پدافندی کشور، تهدیدات این فناوری و پیامدهای این تهدیدات را احصاء نموده تا در برنامه ریزی های کلان کشور مورداستفاده قرار گیرد. این پژوهش با متغیر مستقل" شبکه های اجتماعی"، متغیر وابسته" تهدیدات سایبری مردم محور" در پی آن است تا با روش تحلیل عاملی اکتشافی مبتنی بر رویکرد کیفی از نوع کاربردی اکتشافی در قلمرو زمانی سال های 1394 تا 1399 و بر اساس یافته های حاصل از منابع علمی و مصاحبه عمیق با 6 نفر از نخبگان و خبرگان حوزه رسانه های اجتماعی، فرهنگی و پدافندی کشور و مسیولین رده 1 یا 2 سازمان های متولی، به دو سوال اصلی پاسخ گوید تا دو هدف اصلی پژوهش حاصل شود. یافته های تحقیق حاکی از آن است که تهدیدات شبکه های اجتماعی در لایه های پنهان حاکمیتی و فرهنگی، در کنار لایه ظاهری آن- جنبش های اجتماعی و مباحث روز تهدیدات شبکه های اجتماعی- و در 9 نوع بوده که مهم ترین آن ها، اشراف اطلاعاتی دشمن بر جامعه، بسیج و هدایت افکار عمومی، بازیگران بی دولت، بحران سازی و تقویت بحران، و تغییر هنجارها و ارزش ها هست. همچنین پیامدهای حاصل از این تهدیدات، چالش حکمرانی، تهاجم فرهنگی و پیامدهای امنیتی و همچنین پیامدهای اقتصادی هست.
کلیدواژگان: شبکه های اجتماعی، رسانه های اجتماعی، تهدیدات سایبری مردم محور -
صفحات 71-96
در فرایند تغییر و تحول دنیا که برگرفته از فناوری ارتباطی و اطلاعاتی است، شبکه های اجتماعی بعنوان بنیان اصلی سهولت در برقراری ارتباط بین کاربران، اقصی نقاط جهان را در اختیار گرفته و عامل مهم رفتارهای ارتباطی محسوب می شود. یکی از با اقبال ترین شبکه های اجتماعی، اینستاگرم می باشد. پژوهش حاضر با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی با رویکرد استقرایی به شناسایی ارتباط انسانی در شبکه اجتماعی اینستاگرام پرداخته است. جامعه هدف کاربران ایرانی عضو این شبکه اجتماعی می باشندکه نمونه ای از آنها جهت مشارکت در پژوهش انتخاب شده اند. تکنینک گردآوری داده ها، مصاحبه با 50 نفر مشارکت کنندگان، خوانش 1000 پست در حوزه های مختلف و تحلیل داده ها با روش هفت مرحله ای کلایزی می باشد. با ایجاد گروه کانونی متشکل از 10 نفر از استاتید و متخصصان ضمن مصاحبه عمیق، نظرات آنان درباره مسیر طی شده اخذ و ساختار پژوهش مورد بازبینی قرار گرفت. یافته های پژوهش شامل شناسایی و شکل گیری شش مقوله اصلی ارتباطات انسانی (ارتباطات احساسی و هیجانی، ارتباطات آزادانه، ارتباطات تابع شرایط، ارتباطات میان فردی، ارتباطات جستجوگر و ارتباطات منطقی) و 28 زیرمجموعه بوده است که منجر به برقراری ارتباط بین کاربران در اینستاگرام شده است.
کلیدواژگان: ارتباطات انسانی، ارتباط، شبکه های اجتماعی، اینستاگرام، کاربران -
صفحات 97-117
رشد جمعیت شهری جهان در قرن اخیر و تغییرات محیطی حاصل از شهرنشینی و شهرگرایی موجب توسعه شهری غیر متوازن و از هم گسستن سکونتگاه های طبیعی گردیده است، که این امر موجب تغییرات آب و هوایی و زیست محیطی، افزایش فرکانس و شدت حوادث و تشدید بلایای طبیعی مانند زلزله در شهرها شده است. بنابراین ضروری است شهرها با اتکا بر پتانسیلهای خود بتوانند برای حیات و رشد مداوم در برابر تغییرات زیست محیطی جهان، پایدار و تاب آور شوند. این در حالی است که فرم و ساختار فضایی شهرها ممکن است غیر قابل تغییر و غیر منعطف بوده و خواص آن از جمله اندازه و الگوی توسعه شهر و میزان پراکندگی و توزیع امکانات شهری تاثیر مستقیم بر تغییرات اجتماعی و اقتصادی و محیط زیست شهری و نهایتا تاب آوری شهر داشته باشد.هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی تغییرات مورفولوژیکی شهر قم در گذر زمان در مقیاس کلان و تاثیر این تغییرات بر میزان تاب آوری کالبدی شهر قم می باشد. این پژوهش از نوع پژوهش های ترکیبی و آمیخته (کمی و کیفی) است. برای دستیابی به اهداف تحقیق داده های کیفی تحقیق از طریق سامانه اطلاعات جغرافیایی و تصاویر ماهواری مورد بررسی قرار گرفته و همچنین داده های کمی از طریق تحلیل آماری با استفاده از مدلهای آنتروپی شانون و هلدرن و ضرایب جینی و موران مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصل از این تحقیق حاکی از آن است که رشد بی رویه جمعیت و کالبد شهر قم در دهه های اخیر به همراه تمرکز امکانات شهری در مناطق خاص شهری، سبب توسعه پراکنده و منفصل شهری و تغییرات مورفولوژیکی غیر متعادل و متوازن در مقیاس کلان شهر قم به ویژه در مناطق 1،3،5و8 شهری شده است. که این امر نهایتا موجب کاهش انعطاف پذیری و تاب آوری کالبدی شهر قم شده است.
کلیدواژگان: مورفولوژی شهری، تاب آوری شهری، روش تحقیق آمیخته، شهر قم -
صفحات 119-139
فرصت ها به طور معمول در پی تهدید و یا از دل آن پدید می آیند. ویروسی به نام کوید- 19 معروف به کرونا ویروس در سال 2020 را می توان در زمره آن قرار داد. اگر چه این ویروس تهدیداتی را متوجه جامعه انسانی نموده است، اما در دل خود فرصت هایی را دارد که باید آن را مورد توجه قرار داد. هدف مقاله حاضر شناخت تهدیدات و فرصت های کوید- 19 برای نظام ج.ا.ا بوده و سوال خود را بر این قرار داده که تهدیدات و فرصت های کوید 19 برای نظام ج.ا.ا کدام است؟ فرضیه مقاله به این شکل ارایه شده است: تهدیدات و فرصت های کوید 19در دوران کرونا و پسا کرونا ویروس متفاوت بوده و تابع تحولات ملی و فراملی است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی، نوع آن کاربردی- بنیادی و از ابزار کتابخانه ای و اسنادی استفاده شده است. نتیجه حاکی از آن است که عبور موفق از تهدیدات کرونا ویروس و استفاده مناسب از فرصت ها بستگی به توانمندی دولت و جامعه دارد. در حالی که در دوران شیوع مهمترین تهدید تلفات انسانی و مهمترین فرصت تقویت حس همگرایی ملی است، در دروان پسا کرونا مهمترین تهدید بروز بحران سیاسی- اجتماعی ناشی از رکود اقتصادی وافزایش تورم و رشد بیکاری و مهمترین فرصت تقویت اصل خود کفایی وفرصت های برآمده از آن برای پیشرفت های علمی در حوزه های مختلف آموزشی، پزشکی، نظامی و نانو تکنولوژی است.
کلیدواژگان: بحران، تهدید، فرصت، بیوتروریسم، کوید-19
-
Pages 5-28
The present study aims at identifying and explaining the criteria of the Locationing model of sports uses in Mashhad upon a passive defense approach. The statistical population of the qualitative section includes 33 university management professors majoring in sports management and urban management professors and a number of experts in charge of the passive defense organization and the municipal and the statistical population of the quantitative section includes all managers, experts, coaches and athletes using Mashhad sports complexes by means of objective sampling method, 33 experts including university management professors majoring in sports management and urban management professors and a number of experts in charge of passive defense organization and municipality were objectively selected. Likewise, a total of 200 managers, experts, coaches and athletes, using sports complexes in Mashhad, were selected as a small community. In this research, the researcher prepared a researcher-made questionnaire including 78 items and 8 dimensions using the Thematic Technique. In the qualitative section, it was found that the criteria of factors related to emergency and medical measures, safety factors related to the stadium, factors related to access, factors related to law enforcement and security measures, factors related to video surveillance, factors related to services and urban affairs, factors related to the neighborhood and factors related to the principles of urban architecture are effective in the location of sports uses in Mashhad with a passive defense approach. In the quantitative section, by studying 11 sports complexes, it was determined that Imam Reza (AS), Mehran and Misaq sports complexes regarding passive defense criteria in a are suitable condition and Samen, Takhti, Sajjad, Kazemian, Kargaran, Beheshti and the Mojha-ye-Abi and Khorushan are in a bad situation regarding the standards of passive defense. Unfortunately, today, in Iran, many sports venues could be named, which are out of service because of this reason and they have been built only on the basis of an order by the senior manager in the first level, regardless of the needs and structure of the region, as well as the pointless interventions of some people to gain advantage.
Keywords: Principles of urban architecture, sports venues, disciplinary, security, safety, sports use, passive defense approach, service, urban affairs agents, Locationing -
Pages 29-50
Due to relative distance to the interior internal home, the border areas suffer from double deprivation as compared to the more inland areas. In Iran, this situation is more intense and deeper. Sistan and Baluchestan province, in terms of deprivation index, is one of the most deprived provinces in the country. In Iranian eastern regions, the combination of the act of God with the human violence caused by terrorism has created a fertile ground for the actions of evildoers and the overshadowing law and order, as well as threats including illegal immigration, drug and illicit arms trafficking, and organized crime, the importation of prohibited goods, insecurity in border areas and attacks on border checkpoints, as well as secessionist conspiracies, specially after the war in Afghanistan, have endangered the security of Iran’s eastern borders. In the same vein, in this descriptive study, first, the factors of strength, weakness, threat and opportunity were collected through the SWOT Model through the Delphi Method, and then the components of the research were identified and analyzed in a combined method upon the AHP Model. As a result of this research, a defensive strategy with a measured value of 4.087 is considered the superior strategy and then an offensive strategy with a value of 3.895 as a complementary strategy, which shows the effect of pairwise comparisons of the items in the model.
Keywords: Planning, Border Areas, SWOT-AHP Integrated Model, Border Areas of Southeast Iran -
Pages 51-70
Social Media are a new platform of human life at the disposal of the enemies of the Islamic Revolution to achieve their goals, such as the events of 2009, Dec. 2017 and Nov. 2019. In this study, the researcher seeks to develop the threats of this technology and the consequences of these threats with a realistic view devoid of the clamor by means of scientific and library resources and the opinion of elites, experts and senior officials in charge of social and defense networks to be used in the Iranian macro-planning. This research with the independent variable of “social media”, and the dependent variable of “people-centered cyber threats” seeks to use the method of exploratory factor analysis based on a qualitative approach of the exploratory type in the period from 2015 to 2019 and based on findings from scientific sources and in-depth interviews with 6 elites and experts in the field of social, cultural and defense media and officials of the 1st or 2nd categories of concerned organizations, and answer two main questions to achieve the two main objectives of the research. The findings of the study indicate that social media threats in the clandestine layers of governance and culture, along with its apparent layer - social movements and current issues of social media threats - and in 9 types, the most important of which is the enemy’s intelligence dominance on society, mobilizing and guiding public opinion, non-government actors, creating and intensifying crises, and changing norms and values. The consequences of these threats include the challenge of governance, cultural aggression and security implications, as well as economic implications.
Keywords: Social Networks, Social Media, People-Centered Cyber Threats -
Pages 71-96
In the process of change and transformation of the world, which is derived from communication and information technology, social media, as the main basis for ease of communication between users, have taken over the world as an important factor in communication behaviors. Meanwhile, one of the most successful social media is Instagram in which the present study uses Qualitative Content Analysis Method with Inductive Approach to identify human communication. The target population of Iranian users are members of this social media, a sample of which has been selected to participate in the research. The technique of data collection is interview with 50 participants, reading 1000 posts in different fields and analyzing the data with the seven-step method of Klaizi. By creating a focus group consisting of 10 professors and experts, together with in-depth interviews, their opinions on the study were taken and the structure of the research was reviewed. The findings of the study included the identification and configuration of six major categories of human communication (emotional communication, free communication, contextual communication, interpersonal communication, search engine communication and logical communication) and 28 sub-categories that lead to communication between users on Instagram.
Keywords: Human Communication, Communication, Social Networks, Instagram, Users -
Pages 97-117
The growth of the world’s urban population in the last century and the environmental changes resulting from urbanization and urbanism have led to unbalanced urban development and disintegration of natural habitats, which has led to climate change and the environment, increasing the frequency and severity of accidents and intensifying natural disasters like earthquake in cities. Therefore, it is essential for cities to rely on their potential to be sustainable and resilient to the world’s environmental change for sustainable life and growth. However, the spatial form and structure of cities may be immutable and inflexible, and its properties such as the size and pattern of urban development and the extent of distribution of urban facilities have a direct impact on social and economic changes and the urban environment and ultimately resilience. In the same vein, the main purpose of this study is to investigate the morphological changes in Qom over time on a large scale and the effect of these changes on the physical resilience of this city. This research is a combined research (quantitative and qualitative); to achieve the objectives of the research, the qualitative data have been examined through GIS and satellite images, and also the quantitative data have been examined through statistical analysis using Shannon and Holdern Entropy Models and Gini and Moran coefficients. The results of this study indicate that the uncontrolled growth of population and body of Qom in recent decades, along with the concentration of urban facilities in certain urban areas, causes scattered and isolated urban development and unbalanced morphological changes in Qom metropolitan scale, particularly in areas 1, 3, 5 and 8, which has finally reduced the flexibility and physical resilience of Qom.
Keywords: Urban Morphology, Urban Resilience, Mixed Research Method, Qom City -
Pages 119-139
Opportunities usually arise from the threat or from its heart, in which, a virus called Covid -19 known as Corona virus in 2020 could be included in. Although the virus poses a threat to human society, it has opportunities at its heart that need to be addressed. The purpose of this article is to identify the threats and opportunities of Covid -19 for the IRA system as a question. To that end, the paper hypothesis is presented as follows: the threats and opportunities of Covid-19 during the corona and post-corona virus are different and are subject to national and transnational developments. The research method is descriptive-analytical, an applied-fundamental study in type which uses library and documentary tools. The result suggests that the successful passage of coronavirus threats and the proper use of opportunities depends on the ability of government and society. While during the outbreak, the most important threat is human casualties and the most important opportunity is to strengthen the sense of national convergence, in the post-corona period, the most important threat is socio-political crisis due to recession, rising inflation, and unemployment and the most important opportunity is to strengthen the principle of self-sufficiency and opportunities arising from that for scientific advances in various fields of education, medicine, military and nanotechnology.
Keywords: Crisis, Threat, Opportunity, Bioterrorism, Covid-19