فهرست مطالب

جامعه پژوهی فرهنگی - سال سیزدهم شماره 1 (بهار 1401)

فصلنامه جامعه پژوهی فرهنگی
سال سیزدهم شماره 1 (بهار 1401)

  • تاریخ انتشار: 1401/04/29
  • تعداد عناوین: 6
|
  • حمیده اسماعیلی*، سعید شریفی، راحله کاردوانی، محمدمهدی لبیبی صفحات 1-27

    پزشکی شدن جامعه کنونی بستری برای حل مسایل از طریق تجویز مضاعف به ویژه در کلان شهرها ایجاد کرده به گونه ای که رجحان افراد به استفاده از اعمال جراحی فراتر از جنبه درمانی آن رسیده است. این مسیله نه تنها در حوزه پزشکی شدگی جامعه بلکه در زمینه انگیزه ها، علل و حتی آسیب های روانی-تنی به ویژه از منظر ادراک کنشگران و مصرف کنندگان این عرصه قابل توجه است. ازاین رو مقاله حاضر در پی واکاوی پدیدارشناسانه تجربه زیسته پزشکی شدگی از طریق جراحی زیبایی در زنان شهر تهران است. این پژوهش به روش پدیدارشناسی توصیفی، از طریق روش هفت مرحله ای کولایزی در کلان شهر تهران انجام گرفت. نمونه گیری در این پژوهش هدفمند وابسته به معیار بود و از طریق مصاحبه عمیق و نیمه ساختاریافته تا سطح اشباع داده ها با 13 نفر از زنانی که به عمل جراحی زیبایی تن داده بودند انجام شد. اعتبار داده ها به روش دو کدگذار و توصیف عمیق انجام گرفت. نتایج نشان داد شرایط زمینه ساز زنان (شامل: پذیرش مخاطرات جراحی، اعتماد در دسترس زودهنگام، اعتماد آگاهانه به تخصص) شرایط زمینه ساز مربوط به پزشک (شامل ساده انگاری عمل جراحی توسط پزشکان، برند سازی زیبایی مجازی، تغییر در نظام معانی زیبایی، جهت دهی انحرافی پزشکی به نیازهای روانی) و نتایج عمل که شامل نتایج مثبت و منفی عمل جراحی بود دسته بندی شد.

    کلیدواژگان: پزشکی شدن، پدیدارشناسی، زیبایی، جراحی زیبایی
  • محمدسعید ذکایی، سیمین ویسی* صفحات 29-59

    فضای مجازی پویایی ها و نظم عاطفی جدیدی را در متن زندگی روزمره برقرار ساخته است. با هدف بررسی تاثیرات شبکه های اجتماعی بر ساختار عاطفی ایرانیان داده های بدست آمده از قوم نگاری مجازی مورد تحلیل مضمونی قرار گرفتند. بر اساس یافته ها الگوهای رسوبی مشاهده شده الگوهای اسطوره ای (گذشته طلایی و کاریزما بخشیدن به سردسته ها)، الگوهای مربوط به خانواده (عشق و غیرت ورزی) و الگوی چالش با قدرت (اصالت، عدالت و طنز) را شامل می شوند. همچنین شاهد گسترش الگوهای مسلطی همچون امید عمومی، سیطره بیشتر کدهای زبانی مسلط و دخالت های مستقیم و غیرمستقیم گفتمان رسمی در فضا هستیم. الگوهای نوظهور نیز به اشکال صورت های فردی (خودتحقق بخشی ها و صورت های جمعی) (گسترش جامعه مدنی و جریان های عقلانی) و نیز ملغمه عواطف مثبت و منفی مانند تروماسازی، خشم حاصل از ناکامی، خشم مطلق گرایانه، تجمیع سطوح ملال، عمومی شدن اضطراب های فردی و صورت های مختلف شفقت ورزی دیده می شوند. در نهایت ویژگی هایی به ساختار احساس ویلیامز اضافه شدند که شامل عمومی شدن امر شخصی، روزمره شدن و به سطح آمدن الگوهای رسوبی، فردی/ جمعی شدن، محلی/ جهانی شدن، قدرت/ مقاومت، رابطه دیالکتیکی با ساختارهای کلان، عملگرایی/ انفعال و هم افزایی درون و میان الگوهای سه گانه هستند.

    کلیدواژگان: ساختار عاطفی، ریموند ویلیامز، الگوی رسوبی، الگوی مسلط، الگوی نوظهور
  • محمد سلیمان نژاد*، محسن نیازی، الهام شفائی مقدم، علی فرهادیان آزانی صفحات 61-78

    هویت ملی به مثابه کلان ترین سطح هویت در هر جامعه ای، رابطه و تعلق انسان با کشورش را نشان می دهد و از اهمیت فراوانی برخوردار است. گستردگی و کثرت مطالعات هویت ملی، ضرورت بررسی نظام مند تحقیقات علمی جهت ترسیم تصویری جامع از مطالعات صورت گرفته در این حوزه را بیش از پیش آشکار می سازد. هدف این پژوهش طراحی الگوی مولفه های هویت ملی در ایران از طریق مطالعه و جمع بندی پژوهش های انجام شده در زمینه هویت ملی و با رویکرد فرا ترکیب است. روش پژوهش حاضر کیفی و جامعه آماری این پژوهش کلیه مقالات علمی و پژوهشی انجام شده در ایران با موضوع هویت ملی از سال 1388 تا سال 1398 تشکیل داده است که در یکی از پایگاه های اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی، پایگاه مجلات تخصصی نور مگز و پایگاه اطلاعات نشریات کشور (مگ ایران) نمایه شده اند. در کل تعداد 250 مقاله پژوهشی یافت شد و در نهایت پس از بررسی و پالایش های مختلف، 40 مقاله برای بررسی نهایی انتخاب گردید که در 263 کد مفهومی،60 مولفه و 7 بعد سازمان دهی گردیدند. مهم ترین ابعاد 7 گانه هویت ملی به لحاظ بیشترین قلمرو مفهومی و مولفه ها به ترتیب عبارت اند از: بعد فرهنگی، بعد اجتماعی، بعد تاریخی، بعد سرزمینی، بعد دینی، بعد زبانی و ادبی و در نهایت بعد سیاسی.

    کلیدواژگان: هویت، هویت ملی، هویت ایرانی، ابعاد هویت ملی، فرا ترکیب
  • امید قادرزاده*، شیرزاد رستمی زاده صفحات 79-110

    این پژوهش در پی آن است که شیوه های اعمال قدرت و مولفه های فرهنگ مدرسه را توصیف و تحلیل کند و نشان دهد چگونه این دو در تلاقی با هم معانی و دیدگاه های بدیل دانش آموزان را زمین گیر می نمایند. چارچوب نظری و روشی  پژوهش بر اتنوگرافی انتقادی استوار و جهت ارتقای حساسیت نظری از سازه های نظری فوکو، بوردیو، اپل و ایلیچ بهره گرفته شده است روش پژوهش، اتنوگرافی انتقادی و جامعه ی پژوهش، مدارس مقطع تحصیلی متوسطه ی دوم پسران در شهر سنندج بود. نمونه ها به روش هدفمند و از خلال مشاهده و کار اتنوگرافیک در میدان پژوهش انتخاب و داده ها از طریق یادداشت از رهگذر مشاهده ی غیرمشارکتی، گپ و گفت با سوژه ها و مطلعین کلیدی انتخاب شد و طی32 مصاحبه ی فردی با دانش آموزان، معلمان و اولیاء و 5 مصاحبه گروهی متمرکز  با دانش آموزان داده ها گردآوری، کدگذاری و تحلیل شد. بر اساس یافته ها، قدرت انضباطی، قدرت تعاملی، گروه معلمان، فشار به والدین و رویکرد اداره از شیوه های اعمال قدرت در مدرسه بود که از رهگذر فرهنگ مدرسه ممکن و بازتولید می شود. حفظ شان مدرسه و حریم معلمان، ناهمنوایی هم چون آسیب، مدارا و نگهداری، بهره گیری از قدرت والدین و همچنین الگوها و فرایندهای سیطره ی امر انضباطی و امر درسی، ساخت دانش مدرسه و برساخت نوع دانش آموز از مولفه های فرهنگ مدرسه و ایده های مبنایی و تیوری های ضمنی معلمان به شمار می رود. مدرسه از رهگذر ارتباط نزدیک با  خانه و آموزش و پرورش، درگیر مجموعه ای از روابط سیستم است که ارجاع به آن، قدمی موثر برای فهم تم ها و رویه های فرهنگی است.

    کلیدواژگان: فرهنگ مدرسه، قدرت انضباطی، تئوری های ضمنی معلمان، مدرسه زدگی خانه، اتنوگرافی انتقادی
  • مینا کشفی، محمدرضا شریف زاده*، مهسا خویی صفحات 111-131

    امروزه در ایران یادگیری سازهای کلاسیک غربی از جمله پیانو، رواج قابل توجهی یافته است . می توان گفت یاددهی ساز پیانو علاوه بر بعد تکنیکال، نیازمند بررسی از جنبه های دیگریست که به هنگام آموزش، مدرس باید درنظر داشته باشد. رویکردی که در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته، رویکرد جامعه شناسانه است. از این منظر، پیر بوردیو جامعه شناس قرن بیستم تاثیرات قابل توجهی بر تیوری های اجتماعی و جامعه شناسی تعلیم و تربیت گذاشته و تحولاتی روش شناختی در این حوزه ها ایجاد کرد ه است. این پژوهش سعی دارد با تکیه بر نظریات بوردیو نشان دهد، فراتر از موضوع استعداد و هوش موسیقیایی، مسایل متعددی وجود دارد که باعث می شود یک هنرجو نسبت به دیگری در اجرای قطعات عملکرد بهتری از خود نشان دهد. ضمن این که چگونه می توان به راهکارهایی دست یافت که علاوه بر آن که باعث رشد و بالابردن مهارت های نوازندگی هنرجویان شود؛ مانع از بازتولید تثبیت و هژمونی طبقه مسلط جامعه گردد؟ در این پژوهش از روش تحقیق، تحلیل محتوا استفاده شده است.

    کلیدواژگان: بوردیو، موسیقی، آموزش، فرهنگ، جامعه
  • حسین محمد زاده*، نصرالله ندیمی صفحات 133-158

    آموزش وپرورش یکی از نهادهای اصلی اجتماعی است که معلمان جزو کارگزاران اصلی آن به شمار می روند. این نهاد اصلی گرچه  خصلتی محافظه کارانه در غالب جوامع  دارد اما  مشارکت و رفتار سیاسی معلمان در ایران و در سال های گذشته در راستای بازتولید ساختار سیاسی نبوده است. به علت ساختار چند قومی کشور ایران، رفتار سیاسی معلمان در مناطق قومی ممکن است تحت تاثیر هویت قومی قرار گیرد. این هویت همچنین بر موضوعات مهمی ازجمله ارزش های فردی تاثیرگذار است. ارزش های فردی(مادی و فرا مادی) از شاخص های مهم پویایی اجتماعی است. هدف این تحقیق بررسی رابطه   نوع هویت قومی با رفتار سیاسی و ارزش های فردی در میان معلمان مقطع راهنمایی شهرستان کامیاران هست. مبانی نظری تحقیق ریشه در نظریه رومانو، راش و اینگلهارت دارد. اجرای تحقیق به روش پیمایشی و تکنیک جمع آوری اطلاعات پرسشنامه خود اجرا بوده است. جامعه آماری پژوهش دبیران مقطع متوسطه شهرستان کامیاران بوده اند.  نتایج تحقیق نشان داد متغیرهای جمعیت شناسی مانند جنسیت، مذهب و نوع لهجه با هویت قومی رابطه معناداری دارند. این هویت قومی که خود متاثر از عوامل زمینه ای است با رفتار سیاسی و ارزش های فردی معلمان رابطه مثبت و معناداری دارد. این تحقیق نشان داد رفتار سیاسی معلمان ممکن است سیاسی باشد یا نباشد و رفتار سیاسی آن ها لزوما قومی نیست.

    کلیدواژگان: هویت قومی، مشارکت سیاسی، ارزش های فردی، دبیران مقطع متوسطه، کامیاران
|
  • Hamide Smaili *, Saeed Sharifi, Rahele Kardavani, MOHAMADMAHDI LABIBI Pages 1-27

    The medicalization of the current society has created a platform for solving problems through double prescribing, especially in metropolitan areas, so that people prefer to use surgeries beyond its therapeutic aspect. This issue is not only in the field of medicalization of society but also in the field of motivations, causes and even psycho-physical injuries, especially from the perspective of the perception of actors and consumers in this field. Therefore, the present article seeks a phenomenological analysis of the lived experience of medicalization through cosmetic surgery in women in Tehran. This research was carried out by descriptive phenomenological method, through the seven-stage collage method in Tehran metropolis. The sampling in this study was purpose-dependent and was conducted through in-depth and semi-structured interviews up to the level of data saturation with 13 women who underwent cosmetic surgery. Data validation was performed by two coders and in-depth description method. The results of the study on the predisposing conditions of women (including: acceptance of surgical risks, trust in early access, conscious trust in the specialist) predisposing conditions related to the physician (including simplification of surgery by physicians, virtual beauty branding, change in the system of aesthetic meanings, deviant medical orientation To psychological needs) and the results of the operation, which included the positive and negative results of the surgery.

    Keywords: Medicalization, phenomenological, cosmetic, cosmetic surgery
  • Mohammad Saeed Zokaei, Simin Veisi * Pages 29-59

    Cyberspace has been create new dynamics and emotional order in the text of everyday life. In order to investigate the effects of social networks on the emotional structure of Iranians, the data obtained from virtual ethnography were thematically analyzed. According to the findings, residual patterns include mythical patterns (golden past and giving charisma to leaders), family related patterns (love and jealousy), and patterns of challenge with power (originality, justice, and humor). We are also witnessing the spread of dominant patterns such as public hope, the dominance of more dominant language codes, the direct and indirect interventions of formal discourse in space. Emerging patterns also take the form of individual forms (self realization), collective forms (expansion of civil society and intellectual currents), as well as an amalgam of positive and negative emotions such as traumatization, anger from failure, absolute anger, aggregation of boredom levels, generalization of individual anxiety, and various forms of compassion. Finally, some features were added to Williams' emotional structure include the generalization of the personal  issue, the everydayization and Coming to the surface of residual patterns, individual / collective, localization / globalization, power / resistance, the dialectical relationship with macro structures, pragmatism / passivity and the synergy within and among the three patterns.

    Keywords: Emotional structure, Raymond Williams, Residual pattern, Dominant pattern, Emerging pattern
  • Mohamad Solimannejad *, Mohsen Niazi, Elham Shafaiimoghaddam, Ali Farhadian Pages 61-78

    National identity, as the largest level of identity in any society, shows the relationship and belonging of a person with his country and is very important. The wideness and plurality of national identity studies makes the necessity of a systematic review of scientific researches to draw a comprehensive picture of the studies done in this field even more obvious. The purpose of this research is to design the model of the components of national identity in Iran through the study and summation of the researches conducted in the field of national identity and with the meta-combination approach. The current research method is qualitative and the statistical population of this research consists of all the scientific and research articles conducted in Iran on the topic of national identity from 1388 to 1398, which are in one of the scientific information databases of SID, Noormags and Magiran are indexed. A total of 250 research articles were found and finally, after various reviews and refinements, 40 articles were selected for the final review, which were organized into 263 conceptual codes, 60 components and 7 dimensions. The most important 7 dimensions of national identity in terms of the most conceptual territory and components are: cultural dimension, social dimension, historical dimension, territorial dimension, religious dimension, linguistic and literary dimension, and finally political dimension.

    Keywords: identity, National Identity, Iranian Identity, dimensions of national identity, Meta – Synthesis
  • Omid Ghaderzadeh *, Shirzad Rostamizadeh Pages 79-110

    This research seeks to describe and analyze the ways of exercising power and the components of school culture and show why and how these two serve each other and embrace the meanings and alternative perspectives of students. Theoretical and methodological framework of the research is based on critical ethnography and to promote theoretical sensitivity, the theoretical constructs of Foucault, Bourdieu, Apple and Ilich have been used.The research method was critical ethnography and the research population was boys' secondary schools in Sanandaj.Samples were selected purposefully through observation and ethnographic work in the research field and data were selected through notes through non-participatory observation, conversation with key subjects and informants and Data were collected, coded and analyzed during 32 individual interviews with students, teachers, and parents, and 5 focus group interviews with students.According to the findings, disciplinary power, interactive power, teacher group, pressure on parents and management approach were some of the ways of exercising power in school that is possible and reproduced through school culture Preserving the dignity of the school and the privacy of teachers, inconsistencies such as harm, tolerance and maintenance, using the power of parents as well as patterns and processes of dominating the disciplinary and academic affairs, building school knowledge and building the type of student are components. School culture and basic ideas and implicit theories of teachers are considered.The school, through its close connection with the social places of home and education system, is involved in a set of systemic relationships, the reference to which is an effective step in understanding and explaining cultural themes and practices.

    Keywords: School culture, Disciplinary Power, Teachers' Implicit Theories, home schooling, Critical Ethnography
  • Mina Kashfi, Mohamadreza Sharifzadeh *, Mahsa Khoie Pages 111-131

    Nowadays, learning classical western instruments such as piano has become significantly popular in Iran. It can be said that teaching piano, in addition to the technical dimension, requires consideration of other aspects that the teacher should consider when teaching.This is an educational and interdisciplinary research. Therefore, to explain and analyze educational topics accurately, a researcher in this field needs to use social research methods and related theories. One of the approaches to research in the social sciences is the result of  Pierre Bourdieu's approach to the twentieth century sociologist, which has had a significant impact on social theory and sociology and has created methodological changes in various social fields, including education. Objective after presenting an introduction to music and the history of piano in Iran and explaining  Pierre Bourdieu's theory This research tries to show, beyond the subject of musical talent and intelligence,There are several things that make a student better than others playing the piano. In addition, how can solutions be achieved that, in addition to developing and enhancing students' playing skills; Prevent the reproduction of the consolidation and hegemony of the ruling class of society?  In this research, the research method of content analysis has been used.

    Keywords: Bourdieu, Music, Education, Culture, society
  • Hossien Mohammadzadeh *, Nasrollah Nadimi Pages 133-158

    Education system belong to basic institution. Teacher have been a big role in the system. Although this institute have been a conservative character in many societies, but political participation of teacher in Iran during least decades is not parallel to reproduction of political structure. The multi ethnic structure of Iran influence of teacher political participation. Ethnic identity effected individual values. Material and para material values are a social change index. The goal of this study is relation between ethnic identity and political participation and individual values among high school teacher of Kamyaran city. Theory of research rooted in Romano, Inglehart and Rush view. The research method was survey and data collected by questionnaire. The population were high school teacher of Kamyaran, the results indicate among demographic character such religious, sex ,dialectic and type of ethnic identity were significant relation, the other finding shows among type of ethnic identity ,political participation and individual values were significant relation. The results shows the political behavior of teacher may be political or not, at the same time the political behaviors may be belong to ethnicity or not.

    Keywords: Ethnic identity, political participation, individual values, high school teacher, Kamyaran